From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Đông chí, ngày có thời gian ban ngày ngắn nhất và ban đêm dài nhất trong năm, thường được cho là ngày lạnh nhất. Tuy nhiên, thực tế, thời điểm lạnh nhất thường rơi vào khoảng một tháng sau đông chí. Vậy điều gì gây ra sự chênh lệch này? Câu trả lời nằm ở trục nghiêng của Trái Đất và khả năng giữ nhiệt của hành tinh.
Trục Trái Đất nghiêng 23,4 độ so với mặt phẳng quỹ đạo. Do đó, mỗi năm có một ngày cực Bắc hướng xa Mặt Trời nhất (đông chí ở Bắc bán cầu) và một ngày cực Nam hướng xa Mặt Trời nhất (đông chí ở Nam bán cầu). Theo Christopher Baird, phó giáo sư vật lý tại Đại học West Texas A&M, bề mặt Trái Đất càng nghiêng ra xa Mặt Trời, thời gian ban ngày càng ngắn. Đông chí ở Bắc bán cầu thường rơi vào ngày 21-22/12, còn đông chí ở Nam bán cầu rơi vào ngày 20-22/6.
Mặc dù Trái Đất nhận nhiệt chủ yếu từ Mặt Trời, nhưng thời điểm lạnh nhất không trùng với đông chí. Nick Bassill, giám đốc Trung tâm Truyền thông Nguy cơ Thời tiết tại Đại học New York, Albany, cho biết nhiệt độ thấp nhất thường lệch khoảng một tháng so với đông chí, tức là vào giữa tháng 1 ở Bắc bán cầu. Tương tự, hạ chí (ngày dài nhất) cũng không phải là ngày nóng nhất. Ví dụ, vùng Mojave nóng nhất vào cuối tháng 7, còn vịnh Florida nóng nhất vào tháng 8.
Sự chênh lệch này là do các vật thể như nước, đất, bê tông… không phản ứng ngay lập tức với sự thay đổi nhiệt độ. Vào mùa đông, chúng giữ nhiệt từ mùa thu và mùa hè lâu hơn không khí. Các khu vực gần biển ít biến động nhiệt độ hơn do nước cần nhiều năng lượng hơn để tăng nhiệt độ so với đất đá. Dòng hải lưu cũng góp phần giữ ấm cho các vùng ven biển, ngay cả khi ban đêm dài. Chính vì vậy, nhiều khu vực ven biển Thái Bình Dương của Mỹ có nhiệt độ mùa đông ấm hơn các vùng khác cùng vĩ độ.
Trục Trái Đất nghiêng 23,4 độ so với mặt phẳng quỹ đạo. Do đó, mỗi năm có một ngày cực Bắc hướng xa Mặt Trời nhất (đông chí ở Bắc bán cầu) và một ngày cực Nam hướng xa Mặt Trời nhất (đông chí ở Nam bán cầu). Theo Christopher Baird, phó giáo sư vật lý tại Đại học West Texas A&M, bề mặt Trái Đất càng nghiêng ra xa Mặt Trời, thời gian ban ngày càng ngắn. Đông chí ở Bắc bán cầu thường rơi vào ngày 21-22/12, còn đông chí ở Nam bán cầu rơi vào ngày 20-22/6.
Mặc dù Trái Đất nhận nhiệt chủ yếu từ Mặt Trời, nhưng thời điểm lạnh nhất không trùng với đông chí. Nick Bassill, giám đốc Trung tâm Truyền thông Nguy cơ Thời tiết tại Đại học New York, Albany, cho biết nhiệt độ thấp nhất thường lệch khoảng một tháng so với đông chí, tức là vào giữa tháng 1 ở Bắc bán cầu. Tương tự, hạ chí (ngày dài nhất) cũng không phải là ngày nóng nhất. Ví dụ, vùng Mojave nóng nhất vào cuối tháng 7, còn vịnh Florida nóng nhất vào tháng 8.
Sự chênh lệch này là do các vật thể như nước, đất, bê tông… không phản ứng ngay lập tức với sự thay đổi nhiệt độ. Vào mùa đông, chúng giữ nhiệt từ mùa thu và mùa hè lâu hơn không khí. Các khu vực gần biển ít biến động nhiệt độ hơn do nước cần nhiều năng lượng hơn để tăng nhiệt độ so với đất đá. Dòng hải lưu cũng góp phần giữ ấm cho các vùng ven biển, ngay cả khi ban đêm dài. Chính vì vậy, nhiều khu vực ven biển Thái Bình Dương của Mỹ có nhiệt độ mùa đông ấm hơn các vùng khác cùng vĩ độ.
