Tại sao dòng dõi này biến mất? Khám phá người Neanderthal cô lập nhất lịch sử

[Bui Nhat Minh]

Năm 2015, sau gần hai thập kỷ khai quật tại hang Grotte Mandrin, thung lũng Rhône (Pháp), nhà cổ nhân chủng học Ludovic Slimak và cộng sự đã phát hiện một mảnh xương hàm cổ đại. Đây không phải là hài cốt của người hiện đại, mà là của một người Neanderthal, sống cách đây khoảng 42.000 năm vào thời kỳ cuối cùng của loài người này trên Trái đất.

Họ đặt tên cho cá thể này là “Thorin”, lấy cảm hứng từ nhân vật Thorin Oakenshield trong The Hobbit của J.R.R. Tolkien một vị vua lùn cuối cùng trong dòng dõi của mình. “Thorin Neanderthal cũng là sự kết thúc của một dòng dõi. Sự kết thúc của một cách để trở thành con người,” Slimak nói.

Trong những năm tiếp theo, nhóm nghiên cứu phát hiện thêm nhiều răng và mảnh xương khác của người Neanderthal tại cùng địa điểm, củng cố giả thuyết rằng Thorin thuộc về một dân số Neanderthal tách biệt và bí ẩn từng sinh sống ở khu vực này.

Một dòng dõi cô lập suốt 50.000 năm và những câu hỏi lớn​

Khi phân tích bộ gen của Thorin, nhóm của Slimak phát hiện điều đáng kinh ngạc: Thorin không có bất kỳ dấu vết nào của sự pha trộn di truyền với các nhóm người Neanderthal khác, dù sống gần các nhóm đó về mặt địa lý. Hơn nữa, không có dấu hiệu nào cho thấy Thorin từng giao phối với người Homo sapiens loài người hiện đại.

Điều này cho thấy dân số Neanderthal tại thung lũng Rhône đã sống biệt lập suốt 50.000 năm, không hề trao đổi gen với bên ngoài – một điều khó tin khi các nhóm người này chỉ cách nhau vài ngày đi bộ. Phân tích còn cho thấy mức độ đồng hợp tử rất cao, gợi ý rằng dòng dõi của Thorin có thể đã chịu ảnh hưởng từ việc giao phối cận huyết trong quá khứ gần.

Điều đặc biệt là từ rất lâu trước khi tìm thấy hài cốt, Slimak đã nghi ngờ về sự tồn tại của một nhóm Neanderthal "khác biệt" ở khu vực này, dựa trên phong cách chế tác công cụ đá. Phát hiện về Thorin đã xác nhận giả thuyết của ông.

“Kết quả này buộc chúng ta phải viết lại toàn bộ lịch sử về sự tuyệt chủng của người Neanderthal,” Slimak nói. “Làm sao một quần thể có thể biệt lập đến vậy trong suốt 50 thiên niên kỷ, dù ở ngay giữa châu Âu? Chúng ta chưa hiểu hết về quá trình loài người trở thành loài duy nhất còn tồn tại.” (popularmechanics)