Máy rửa bát hiện đại khá hiệu quả trong việc làm khô những thứ bên trong sau khi kết thúc chu trình rửa, ngoại trừ một thứ: nhựa. Đây là vấn đề khiến những người chế tạo máy rửa bát bối rối trong nhiều thập kỷ. Và ít nhất một phần là do nhiệt động lực học lỗi thời.
Vì hầu hết đồ nấu bằng nhựa không đặc như đồ gốm hoặc đồ dùng bằng kim loại nên chúng mất nhiệt nhanh hơn nhiều.
Roger Kemp, thành viên của Viện Hàn lâm Kỹ thuật Hoàng gia Anh và là giáo sư danh dự về kỹ thuật tại Đại học Lancaster, cho biết: "Đĩa và dao kéo bằng nhựa nhẹ hơn đáng kể so với đồ gốm sứ hoặc thép không gỉ và nhiệt dung riêng cũng gần như nhau, do đó, nhiệt lượng lưu trữ trong nhựa ít hơn". Nhiệt lượng lưu trữ còn lại trong kim loại hoặc sứ giúp chúng ở nhiệt độ cao hơn một chút so với không khí, hỗ trợ quá trình bay hơi.
Với nhựa, không có đủ nhiệt lượng dự trữ để giữ cho nó ở nhiệt độ cao hơn đáng kể so với nhiệt độ chung của máy, do đó nước trên đó không bốc hơi. Có những vấn đề tương tự khi rửa khay đựng thức ăn bằng nhôm mỏng vì chúng rất nhẹ và do đó, khả năng lưu trữ nhiệt kém.
Cũng có một lực vật lý khác đang hoạt động ở đây – năng lượng bề mặt. Nước đặt trên bề mặt nhựa sẽ tạo thành hạt, trong khi nó sẽ tạo thành một lớp mỏng trên kính. Năng lượng bề mặt thấp hơn của kính có nghĩa là nước sẽ bị thu hút nhiều hơn. Khi nó lan rộng, nó trở nên mỏng hơn và có nhiều khả năng mất một phần khối lượng do bốc hơi.
"Một yếu tố khác là thực tế là nhựa có gốc từ dầu và chúng ta biết rằng dầu và nước không hòa trộn", Anna Ploszajski, một nhà khoa học vật liệu tự do cho biết. "Khi nước tiếp xúc với nhựa, nó không muốn lan ra, nó muốn kết thành hạt. Diện tích bề mặt của hạt rất nhỏ. Mặt khác, thủy tinh, gốm sứ và kim loại rất ưa nước, vì vậy nước lan ra nhiều hơn. Chúng không chỉ nóng hơn mà nước cũng có nhiều khả năng khô hơn vì lan rộng ra mỏng hơn nhiều", cô nói.
Ploszajski cho biết, những hộp nhựa cũ – như hộp dùng để đựng bữa trưa khi đi làm – có thể khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. "Nhựa ngày càng bị trầy xước, và điều đó tạo ra nhiều diện tích bề mặt hơn để nước bám vào".
Jacqueline Mariani, một nhà kinh tế gia đình và cố vấn đã làm việc với các nhà sản xuất máy rửa bát, cho biết vì nước không phải lúc nào cũng có thể chảy đều và khô đều trên mọi bề mặt nên các nhà thiết kế máy rửa bát đã phải nghĩ ra các phương pháp khác để đẩy nhanh quá trình sấy khô. "Một số thương hiệu đã giới thiệu hệ thống sấy quạt để luân chuyển không khí ấm xung quanh tủ trong 'chu trình sấy' để đẩy nhanh quá trình sấy khô. Các mẫu máy rẻ hơn sẽ có hệ thống sấy tĩnh (không có quạt và chỉ dựa vào luồng đối lưu bên trong cabin) không hiệu quả lắm.
"Những hãng khác đã giới thiệu giải pháp cửa máy có thể tự động hé mở vài milimét để không khí mát tràn vào giúp đẩy nhanh quá trình lưu thông và làm khô", Mariani nói thêm rằng bất kể phương pháp nào, các vật dụng bằng nhựa thường vẫn cần phải lau bằng vải để loại bỏ bớt nước thừa.
Vấn đề này có thể phát sinh một phần do sự giám sát; theo giám đốc kỹ thuật của GE Appliances, Adam Hoffman, khi thử nghiệm các mẫu máy mới, khối lượng thử nghiệm thông thường thực tế không bao gồm bất kỳ vật dụng bằng nhựa nào, mặc dù chúng được sử dụng rộng rãi trong bếp.
Chất tẩy rửa máy rửa bát đã phát triển và hiện nay chứa chất hoạt động bề mặt giúp làm khô. Chất hoạt động bề mặt làm giảm sức căng bề mặt của nước, nghĩa là nước ít có khả năng bám vào các vật thể trong máy. Vào năm 2019, công ty hóa chất BASF thậm chí còn tung ra một loại chất tẩy rửa "trợ rửa" mới được thiết kế riêng để giúp bát đĩa và dao kéo bằng nhựa khô nhanh hơn.
Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp giúp đồ nhựa khô nhanh hơn, các kỹ sư đã chuyển sang nhiều thứ hơn là chỉ không khí nóng và chất hoạt động bề mặt để giải quyết vấn đề. Zeolith, khoáng chất xốp được sử dụng trong mọi thứ từ chất độn chuồng cho mèo đến quá trình xử lý chất thải hạt nhân, cũng hữu ích khi hút độ ẩm dư thừa từ bên trong máy. Một số mẫu máy cao cấp bắt đầu sử dụng khoang chứa zeolith vào cuối những năm 2000 và công nghệ này đã bắt đầu được ưa chuộng.
Zeolith có khả năng hấp thụ nước đáng chú ý. Bản chất xốp của chúng có nghĩa là chúng có diện tích bề mặt lớn – zeolith có thể giữ hơn 40% trọng lượng của chính nó trong nước. Một điều khác xảy ra khi nó hấp thụ nước – nó giải phóng nhiệt.
Các hạt zeolith được giữ trong một khoang trên cửa máy. Khi chu trình sấy bắt đầu, không khí ẩm được lưu thông bên trong khoang và zeolith hấp thụ nước và giải phóng nhiệt. Nhiệt được đưa trở lại bên trong máy để giúp rút ngắn thời gian sấy. Trong chu trình rửa tiếp theo, zeolith được làm nóng bởi các bộ phận làm nóng, đẩy nước ra ngoài và chuẩn bị cho chu trình sấy tiếp theo.
Mặc dù quá trình làm khô zeolith cần đến năng lượng, nhưng bộ phận làm nóng không cần phải được sử dụng trong toàn bộ chu trình rửa và sấy, nghĩa là nhìn chung, máy rửa bát được trang bị zeolith sử dụng ít hơn khoảng 20% năng lượng so với máy rửa bát thông thường, các nhà thiết kế tuyên bố.
Nhưng bạn thậm chí có thể không cần phải lấy chúng ra khỏi máy. "Nếu máy không có hệ thống quạt để sấy khô, hoặc cửa không tự động mở hé trong chu trình sấy khô, bạn có thể mở nhẹ cửa để giải phóng một ít không khí ẩm", Mariani nói. "Nhưng hãy cẩn thận với sự ngưng tụ mà điều này có thể gây ra trong bếp, đặc biệt là nếu mặt dưới của mặt bàn không được bảo vệ".
Và đúng với phong cách của thế kỷ 21, một phương pháp khác có thể đã xuất hiện nhờ mạng xã hội. Đầu năm nay, một bà mẹ người Úc đã trở nên nổi tiếng trên TikTok sau khi chia sẻ mẹo làm khô nhựa khi vẫn còn trong máy: bà mở cửa ngay khi chu trình rửa kết thúc và đặt một chiếc khăn bông lên cửa, một nửa khăn vẫn nằm trong máy khi cửa đóng lại.
Ploszajski cho biết: "Tôi có thể hiểu tại sao cách này lại hiệu quả, vì khi bạn thấm nước đi nhưng bên trong máy vẫn còn nóng".
Tuy nhiên, mẹo riêng của Ploszaijski để loại bỏ nước vẫn bám trên nhựa sau khi rửa bằng máy rửa bát là gì? "Tôi lấy ra để nó trên giá phơi".
Nguồn: BBC
Vì hầu hết đồ nấu bằng nhựa không đặc như đồ gốm hoặc đồ dùng bằng kim loại nên chúng mất nhiệt nhanh hơn nhiều.
Roger Kemp, thành viên của Viện Hàn lâm Kỹ thuật Hoàng gia Anh và là giáo sư danh dự về kỹ thuật tại Đại học Lancaster, cho biết: "Đĩa và dao kéo bằng nhựa nhẹ hơn đáng kể so với đồ gốm sứ hoặc thép không gỉ và nhiệt dung riêng cũng gần như nhau, do đó, nhiệt lượng lưu trữ trong nhựa ít hơn". Nhiệt lượng lưu trữ còn lại trong kim loại hoặc sứ giúp chúng ở nhiệt độ cao hơn một chút so với không khí, hỗ trợ quá trình bay hơi.
Với nhựa, không có đủ nhiệt lượng dự trữ để giữ cho nó ở nhiệt độ cao hơn đáng kể so với nhiệt độ chung của máy, do đó nước trên đó không bốc hơi. Có những vấn đề tương tự khi rửa khay đựng thức ăn bằng nhôm mỏng vì chúng rất nhẹ và do đó, khả năng lưu trữ nhiệt kém.
Cũng có một lực vật lý khác đang hoạt động ở đây – năng lượng bề mặt. Nước đặt trên bề mặt nhựa sẽ tạo thành hạt, trong khi nó sẽ tạo thành một lớp mỏng trên kính. Năng lượng bề mặt thấp hơn của kính có nghĩa là nước sẽ bị thu hút nhiều hơn. Khi nó lan rộng, nó trở nên mỏng hơn và có nhiều khả năng mất một phần khối lượng do bốc hơi.
"Một yếu tố khác là thực tế là nhựa có gốc từ dầu và chúng ta biết rằng dầu và nước không hòa trộn", Anna Ploszajski, một nhà khoa học vật liệu tự do cho biết. "Khi nước tiếp xúc với nhựa, nó không muốn lan ra, nó muốn kết thành hạt. Diện tích bề mặt của hạt rất nhỏ. Mặt khác, thủy tinh, gốm sứ và kim loại rất ưa nước, vì vậy nước lan ra nhiều hơn. Chúng không chỉ nóng hơn mà nước cũng có nhiều khả năng khô hơn vì lan rộng ra mỏng hơn nhiều", cô nói.
Ploszajski cho biết, những hộp nhựa cũ – như hộp dùng để đựng bữa trưa khi đi làm – có thể khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. "Nhựa ngày càng bị trầy xước, và điều đó tạo ra nhiều diện tích bề mặt hơn để nước bám vào".
Jacqueline Mariani, một nhà kinh tế gia đình và cố vấn đã làm việc với các nhà sản xuất máy rửa bát, cho biết vì nước không phải lúc nào cũng có thể chảy đều và khô đều trên mọi bề mặt nên các nhà thiết kế máy rửa bát đã phải nghĩ ra các phương pháp khác để đẩy nhanh quá trình sấy khô. "Một số thương hiệu đã giới thiệu hệ thống sấy quạt để luân chuyển không khí ấm xung quanh tủ trong 'chu trình sấy' để đẩy nhanh quá trình sấy khô. Các mẫu máy rẻ hơn sẽ có hệ thống sấy tĩnh (không có quạt và chỉ dựa vào luồng đối lưu bên trong cabin) không hiệu quả lắm.
"Những hãng khác đã giới thiệu giải pháp cửa máy có thể tự động hé mở vài milimét để không khí mát tràn vào giúp đẩy nhanh quá trình lưu thông và làm khô", Mariani nói thêm rằng bất kể phương pháp nào, các vật dụng bằng nhựa thường vẫn cần phải lau bằng vải để loại bỏ bớt nước thừa.
Vấn đề này có thể phát sinh một phần do sự giám sát; theo giám đốc kỹ thuật của GE Appliances, Adam Hoffman, khi thử nghiệm các mẫu máy mới, khối lượng thử nghiệm thông thường thực tế không bao gồm bất kỳ vật dụng bằng nhựa nào, mặc dù chúng được sử dụng rộng rãi trong bếp.
Chất tẩy rửa máy rửa bát đã phát triển và hiện nay chứa chất hoạt động bề mặt giúp làm khô. Chất hoạt động bề mặt làm giảm sức căng bề mặt của nước, nghĩa là nước ít có khả năng bám vào các vật thể trong máy. Vào năm 2019, công ty hóa chất BASF thậm chí còn tung ra một loại chất tẩy rửa "trợ rửa" mới được thiết kế riêng để giúp bát đĩa và dao kéo bằng nhựa khô nhanh hơn.
Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp giúp đồ nhựa khô nhanh hơn, các kỹ sư đã chuyển sang nhiều thứ hơn là chỉ không khí nóng và chất hoạt động bề mặt để giải quyết vấn đề. Zeolith, khoáng chất xốp được sử dụng trong mọi thứ từ chất độn chuồng cho mèo đến quá trình xử lý chất thải hạt nhân, cũng hữu ích khi hút độ ẩm dư thừa từ bên trong máy. Một số mẫu máy cao cấp bắt đầu sử dụng khoang chứa zeolith vào cuối những năm 2000 và công nghệ này đã bắt đầu được ưa chuộng.
Zeolith có khả năng hấp thụ nước đáng chú ý. Bản chất xốp của chúng có nghĩa là chúng có diện tích bề mặt lớn – zeolith có thể giữ hơn 40% trọng lượng của chính nó trong nước. Một điều khác xảy ra khi nó hấp thụ nước – nó giải phóng nhiệt.
Các hạt zeolith được giữ trong một khoang trên cửa máy. Khi chu trình sấy bắt đầu, không khí ẩm được lưu thông bên trong khoang và zeolith hấp thụ nước và giải phóng nhiệt. Nhiệt được đưa trở lại bên trong máy để giúp rút ngắn thời gian sấy. Trong chu trình rửa tiếp theo, zeolith được làm nóng bởi các bộ phận làm nóng, đẩy nước ra ngoài và chuẩn bị cho chu trình sấy tiếp theo.
Mặc dù quá trình làm khô zeolith cần đến năng lượng, nhưng bộ phận làm nóng không cần phải được sử dụng trong toàn bộ chu trình rửa và sấy, nghĩa là nhìn chung, máy rửa bát được trang bị zeolith sử dụng ít hơn khoảng 20% năng lượng so với máy rửa bát thông thường, các nhà thiết kế tuyên bố.
Nhưng nếu máy rửa bát không có zeolith thì sao? Bạn có thể làm gì khác?
Natalie Hitchens, biên tập viên về dịch vụ và gia đình của cẩm nang người tiêu dùng Which? cho biết: "Bạn có thể phải dùng khăn lau khô hộp nhựa một lần khi lấy đồ ra khỏi máy, hoặc để chúng khô tự nhiên trên giá phơi. Khi xếp đồ vào máy, hãy đảm bảo đặt các vật dụng bằng nhựa lên giá trên cùng để tránh chúng bị cong vênh do nhiệt độ cao".Nhưng bạn thậm chí có thể không cần phải lấy chúng ra khỏi máy. "Nếu máy không có hệ thống quạt để sấy khô, hoặc cửa không tự động mở hé trong chu trình sấy khô, bạn có thể mở nhẹ cửa để giải phóng một ít không khí ẩm", Mariani nói. "Nhưng hãy cẩn thận với sự ngưng tụ mà điều này có thể gây ra trong bếp, đặc biệt là nếu mặt dưới của mặt bàn không được bảo vệ".
Và đúng với phong cách của thế kỷ 21, một phương pháp khác có thể đã xuất hiện nhờ mạng xã hội. Đầu năm nay, một bà mẹ người Úc đã trở nên nổi tiếng trên TikTok sau khi chia sẻ mẹo làm khô nhựa khi vẫn còn trong máy: bà mở cửa ngay khi chu trình rửa kết thúc và đặt một chiếc khăn bông lên cửa, một nửa khăn vẫn nằm trong máy khi cửa đóng lại.
Ploszajski cho biết: "Tôi có thể hiểu tại sao cách này lại hiệu quả, vì khi bạn thấm nước đi nhưng bên trong máy vẫn còn nóng".
Tuy nhiên, mẹo riêng của Ploszaijski để loại bỏ nước vẫn bám trên nhựa sau khi rửa bằng máy rửa bát là gì? "Tôi lấy ra để nó trên giá phơi".
Nguồn: BBC
