Tàn tích kỳ lạ tại châu Phi, 1 vương quốc đá vĩ đại thách thức hiểu biết giới khoa học ngày nay

xunghuduongkhi

Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Trong suốt nhiều thế kỷ, Đại Zimbabwe đã làm dấy lên những cuộc tranh luận sôi nổi về vị trí của nó trong lịch sử và di sản châu Phi. Vô số giả thuyết được đặt ra, nhưng tất cả đều xoay quanh một câu hỏi căn bản: Đại Zimbabwe thực sự là gì?

Xét về kiến trúc, Đại Zimbabwe giống như một thành phố thuộc về một nền văn minh bí ẩn của châu Phi thời trung cổ. Nằm gần Masvingo, Zimbabwe, di tích này nổi bật với một tòa tháp hình nón đồ sộ và một bức tường bao quanh hình tròn. Các nghiên cứu khảo cổ cho thấy con người đã sinh sống tại Đại Zimbabwe từ đầu thế kỷ 12 sau Công nguyên.

Tuy nhiên, vào thế kỷ 15, thành phố này bị bỏ hoang vì lý do chưa rõ và ngày nay chỉ còn là một tàn tích đá hoang phế. Năm 1868, một đoàn thám hiểm châu Âu tình cờ phát hiện ra di tích đá rộng lớn này trong lúc thám hiểm châu Phi. Họ đặt tên cho nó là “Đại Zimbabwe” và di tích nhanh chóng trở nên nổi tiếng khắp thế giới.

Những công trình kiến trúc bằng đá đồ sộ có niên đại từ thế kỷ 12, dù phần lớn đã bị hư hại, vẫn toát lên vẻ hùng vĩ của một vương quốc hùng mạnh thời xa xưa. Điểm nhấn của Đại Zimbabwe là một tòa thành hình bầu dục khổng lồ. Công trình được xây dựng bằng những phiến đá nhỏ được cắt gọt tinh xảo, xếp chồng lên nhau mà không cần bất kỳ chất kết dính nào. Bức tường thành kiên cố được bố trí 3 cổng ra vào.

1722480223432.png


Bên trong thành là một quần thể kiến trúc đa dạng với những bức tường bao, dấu tích nhà ở, cung điện, bia đá, hầm mộ, giếng nước và đặc biệt là những tháp đá hình nón độc đáo mà ý nghĩa của chúng đến nay vẫn chưa được giải mã.

Kể từ khi được phát hiện, nhiều truyền thuyết được người châu Âu thêu dệt xung quanh Đại Zimbabwe. Họ cho rằng đây chính là vùng đất có mỏ vàng của Vua Salomon được nhắc đến trong Kinh Thánh Cựu Ước và bức tường thành đồ sộ được xây dựng dựa trên kiến trúc cung điện của Vua Salomon trên núi Moria.

Truyền thuyết về kho báu đã dẫn đến một thảm họa cho di sản độc đáo này. Một cơn sốt vàng bùng nổ tại Đại Zimbabwe. Người châu Âu đã thuê người dân địa phương, sử dụng máy móc hiện đại để đào bới toàn bộ khu di tích với độ sâu lên đến 3 mét.

Mặc dù không tìm thấy vàng, nhưng họ đã vô tình khai quật được rất nhiều hiện vật quý giá, bao gồm cả những văn bản cổ của nền văn minh từng tạo nên Đại Zimbabwe. Đáng tiếc, phần lớn số hiện vật này đã bị bán ra thị trường chợ đen trước khi các nhà khoa học kịp nghiên cứu.

1722480234239.png


Những cuộc khai quật chính thức sau này tiếp tục phát lộ một lượng lớn hiện vật, bao gồm vũ khí, công cụ lao động và một số đồ trang sức được chế tác tinh xảo. Một số hiện vật có nguồn gốc từ Trung Quốc, Ả Rập, Ba Tư và Ấn Độ xa xôi. Điều này cho thấy Đại Zimbabwe từng là một trung tâm thương mại sầm uất ở phía Nam châu Phi, có mối quan hệ giao thương và trao đổi văn hóa rộng lớn với châu Á từ thời cổ đại.

Vào thế kỷ 15, Đại Zimbabwe suy tàn. Nguyên nhân thực sự dẫn đến sự sụp đổ của vương quốc này đến nay vẫn là một ẩn số. Một số giả thuyết cho rằng hạn hán và chăn thả gia súc quá mức đã khiến đất đai ở Đại Zimbabwe bị bạc màu, cạn kiệt tài nguyên.

Các nhà nghiên cứu ước tính có khoảng 30.000 người từng sinh sống tại Đại Zimbabwe và các khu vực lân cận. Sự suy giảm năng suất nông nghiệp dẫn đến nạn đói, buộc người dân phải rời bỏ thành phố. Cho đến nay, chủ nhân thực sự của Đại Zimbabwe là ai và nguyên nhân chính xác dẫn đến sự sụp đổ của vương quốc này vẫn là những bí ẩn chưa có lời giải đối với các nhà sử học.

Ngày nay, nhiều người tin rằng Đại Zimbabwe được xây dựng bởi người Gokomere bản địa. Đây là bộ tộc sống quanh khu vực Đại Zimbabwe từ thế kỷ thứ 4, nổi tiếng với kỹ thuật làm gốm và nghệ thuật chế tác đá. Người Gokomere cũng là những thương nhân tài ba. Họ đã thiết lập một mạng lưới thương mại rộng lớn, trải dài đến tận bờ biển Mozambique, và từng trao đổi hàng hóa với các thương thuyền từ Trung Quốc, Ả Rập...

1722480245129.png


Trong thời kỳ hoàng kim, Đại Zimbabwe có thể là một trung tâm thương mại lớn, nơi giao thương gần như tất cả các loại hàng hóa quý giá trên thế giới. Điều này lý giải vì sao trong số những hiện vật được tìm thấy ở Đại Zimbabwe lại có cả những món đồ thuộc về văn hóa Trung Đông và châu Á.

Vào nửa cuối thế kỷ 15, trung tâm mạng lưới thương mại của người Gokomere dần dịch chuyển về phía Bắc. Đây có thể là nguyên nhân khiến Đại Zimbabwe bị bỏ hoang. Không còn bàn tay chăm sóc của con người, những ngôi nhà bằng bùn đất dần sụp đổ, trở về với cát bụi, chỉ còn lại những công trình kiến trúc bằng đá trường tồn theo thời gian. Một số giả thuyết khác cho rằng Đại Zimbabwe là trạm giao thương của người Bồ Đào Nha hoặc người Phoenicia. Họ xây dựng nó để làm nơi nghỉ chân và trao đổi hàng hóa, sau đó bỏ hoang khi không còn sử dụng.

Dù chỉ còn là tàn tích, Đại Zimbabwe vẫn là minh chứng hùng hồn cho sự phồn vinh của nền văn minh châu Phi. Năm 1986, UNESCO đã công nhận Đại Zimbabwe là Di sản Thế giới với danh xưng "công trình kiến trúc bằng đá thời trung cổ lớn nhất ở châu Phi cận Sahara". Tuy nhiên, tất cả những giả thuyết về thành phố cổ đại này đều chỉ dựa trên suy luận. Đối với các nhà khảo cổ học, Đại Zimbabwe vẫn là một thách thức đầy hấp dẫn đang chờ đợi được khám phá.
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
Top