Tạo ảo giác "gây mê" não người, rồi dùng trí tuệ nhân tạo "vẽ bản đồ chuyến đi" nhận thức

T
Nguyễn Thu Hà
Phản hồi: 0
Các nhà nghiên cứu cho rằng, Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra những cơ hội và hy vọng mới cho các phương pháp điều trị tâm thần. Đó là lập bản đồ các chuyến đi ảo giác trong não người, một cách thức mới. Người ta phát hiện ra rằng ảo giác có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm và lo lắng. Trong vài thập kỷ, việc tạo ảo giác bị cộng đồng kỳ thị, không khác gì một loại ma túy bất hợp pháp nguy hiểm. Tuy nhiên, một loạt nghiên cứu học thuật gần đây xioay quanh việc sử dụng chúng để điều trị các bệnh tâm thần dần dần làm thay đổi những quan niệm cũ trong dư luận. Nếu như Psychedelics và các loại thuốc hướng thần nói chung ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần của bạn, hoặc được sử dụng để chống trầm cảm và chống lo âu, thì ảo giác và các loại chất gây ảo giác khác lại nổi bật ở khả năng tạm thời gây ra ảo giác trong não, tạo cảm xúc mãnh liệt và gián đoạn nhận thức bản thân.
Tạo ảo giác gây mê não người, rồi dùng trí tuệ nhân tạo vẽ bản đồ chuyến đi nhận thức
Các nhà nghiên cứu cũng xem xét tiềm năng điều trị của những hiệu ứng này, nhận ra rằng ảo giác cũng có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm lo lắng, PTSD (Rối loạn căng thẳng sau sang chấn), lạm dụng chất kích thích và các tình trạng tâm thần khác. Những trải nghiệm mãnh liệt hay còn gọi là "những chuyến đi" mà ảo giác được cho là đã mở ra một cửa sổ nhận thức linh hoạt, tạm thời cho phép bệnh nhân tiếp cận với những phần khó nắm bắt nhất trong tâm hồn của họ, rèn luyện các kỹ năng, cách suy nghĩ để đối phó tốt hơn với bất cứ tình trạng nào. Chính xác thì ảo giác tạo ra những hiệu ứng này theo cách nào thì vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng. Các nhà nghiên cứu tâm thần học và máy học cũng quan tâm đến việc tìm hiểu xem, những loại thuốc này ảnh hưởng đến não như thế nào. Với trí thông minh nhân tạo, họ đã có thể lập một bản đồ chi tiết hơn về những trải nghiệm chủ quan của mọi người trong khi sử dụng ảo giác cho các vùng cụ thể của não, xuống cấp độ phân tử.

Lập bản đồ 'các chuyến đi' trong não

Mỗi ảo giác sẽ có những hoạt động khác nhau trong cơ thể, mỗi trải nghiệm cá nhân mà các loại thuốc này tạo ra có tác dụng điều trị khác nhau. Chẳng hạn như trải nghiệm kiểu huyền bí hoặc cảm giác hợp nhất và hòa hợp nhất với thế giới, có liên quan đến việc giảm trầm cảm và lo lắng. Việc tìm hiểu cách mỗi ảo giác tạo ra những tác động cụ thể này trong cơ thể có thể giúp bác sĩ lâm sàng tối ưu hóa việc sử dụng điều trị của chúng. Để hiểu rõ hơn về những cách tác động này, các nhà nghiên cứu đã phần tích hơn 6.000 lời chứng thực bằng văn bản về trải nghiệm gây ảo giác từ Trung tâm Erowid (một tổ chức thu thập và cung cấp thông tin về các chất kích thích thần kinh). Sau đó họ biến những lời chứng thực này thành mô hình được gọi là mô hình túi từ, nghĩa là chia nhỏ một văn bản nhất định thành các từ riêng lẻ và đếm số lần mỗi từ xuất hiện. Họ tiếp tục ghép những từ được sử dụng phổ biến nhất có liên quan đến mỗi ảo giác với các thụ thể trong não được biết là liên kết với từng loại thuốc. Sau khi sử dụng một thuật toán để rút ra những trải nghiệm chủ quan phổ biến nhất liên quan đến các cặp thụ cảm từ này, họ đã khớp những trải nghiệm này lên các vùng não khác nhau bằng cách đối sánh chúng với các loại thụ thể có trong từng khu vực.
Tạo ảo giác gây mê não người, rồi dùng trí tuệ nhân tạo vẽ bản đồ chuyến đi nhận thức
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bao gồm các liên kết và mẫu mới xác nhận những gì đã biết trong tài liệu. Chẳng hạn như những thay đổi trong nhận thức cảm giác có liên quan đến một thụ thể serotonin trong vỏ não thị giác, được liên kết với một phân tử giúp điều chỉnh tâm trạng và trí nhớ. Cảm giác về tư duy trực giác (cảm giác siêu việt) được kết nối với các thụ thể dopamine và opioid trong mạng lưới phục hồi , một tập hợp các vùng não liên quan đến việc quản lý đầu vào cảm giác và cảm xúc. Còn ảo giác thính giác có liên quan đến một số thụ thể lan truyền khắp vỏ não thính giác. Phát hiện này cũng phù hợp với giả thuyết phổ biến rằng ảo giác tạm thời làm giảm chức năng điều hành từ trên xuống hoặc các quá trình nhận thức liên quan đến ức chế, sự chú ý và trí nhớ, trong khi khuếch đại các vùng não liên quan đến trải nghiệm cảm giác.

Một nghiên cứu quan trọng và hứa hẹn mở ra nhiều tiềm năng điều trị bệnh tâm thần

Cả thế giới nói chung và đặc biệt là nước Mỹ đang trải qua một cuộc khủng hoảng về sức khỏe tinh thần nghiêm trọng do đại dịch COVID-19 gây ra và làm trầm trọng hơn. Tuy nhiên hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị thuốc tâm thần thực sự mới nào kể từ khi Prozac và các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc khác được dung, đây là loại thuốc chống trầm cảm phổ biến nhất vào những năm 1980. Nghiên cứu trên đây về AI và ảo giác đã cho thấy rằng hoàn toàn có thể lập bản đồ cho các trải nghiệm ảo giác đa dạng và chủ quan liên quan đến các vùng cụ thể trong não. Những hiểu biết này sẽ mở ra những cách mới để kết hợp các hợp chất hiện có hoặc chưa được khám phá, nhằm tạo ra hiệu quả điều trị mong muốn cho một loạt các tình trạng tâm thần. Nhà tâm thần học Stanislav Grof nổi tiếng đã đề xuất rằng "Ảo giác, được sử dụng một cách có trách nhiệm và thận trọng thích hợp, sẽ có ích cho lĩnh vực tâm thần học. Khi ảo giác và các chất gây ảo giác khác được sử dụng phổ biến trong lâm sàng và văn hóa, chúng tôi tin rằng nhiều nghiên cứu hơn sẽ làm sáng tỏ thêm cơ sở sinh học của những trải nghiệm mà chúng gọi ra và giúp nhận ra tiềm năng của chúng." Nguồn interestingengineering
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
Top