Bỉ Ngạn Hoa
Moderator
Thị trấn Roznov pod Radhostem của Séc nổi tiếng nhất với những chiếc bánh ngọt rưới rượu rum và một bảo tàng ngoài trời trưng bày những ngôi nhà gỗ lịch sử. Tuy vậy, một thông báo mới đây đã khuấy động sự tĩnh lặng của thị trấn.
Quảng trường trung tâm của thị trấn Roznov pod Radhostem
Nhà sản xuất chip của Hoa Kỳ ON Semiconductor Corp đã chọn thị trấn Roznov làm trung tâm sản xuất mới trị giá 2 tỷ USD vào tháng 6. Vài tuần qua, thị trấn này đã chứng kiến một loạt chuyến thăm của các nhà phát triển bất động sản, các quan chức chính phủ và thậm chí cả đoàn làm phim truyền hình.
Sự quan tâm này không có gì đáng ngạc nhiên vì đây sẽ là khoản đầu tư lớn nhất của một công ty nước ngoài tại Cộng hòa Séc trong ba thập kỷ qua.
Theo hãng tin Bloomberg, ON Semiconductor Corp sẽ mở rộng một cơ sở hiện có để sản xuất chip cho xe điện và ngành công nghiệp năng lượng tái tạo, với hợp đồng đã được ký kết với tập đoàn Volkswagen AG. Thành công của dự án không chỉ quan trọng đối với thị trấn và nền kinh tế trì trệ của Séc mà còn quan trọng đối với khả năng đảm bảo nguồn cung bán dẫn của Liên minh châu Âu.
"Chất bán dẫn đang trở thành xương sống của nền kinh tế hiện đại", Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại của Séc Jozef Sikela cho biết. "Chúng ta càng có thể sản xuất nhiều công nghệ mới này trong nước thì an ninh kinh tế của chúng ta càng tốt".
Khoản đầu tư của ON Semiconductor Corp khá khiêm tốn so với một số dự án công nghệ khác ở châu Âu. Nhưng cơ sở Roznov hiện tại đã đóng một vai trò to lớn với ON Semiconductor Corp vì nó vừa thiết kế vừa sản xuất chất bán dẫn. Đó là chìa khóa để đưa nền kinh tế Séc hướng tới ngành công nghiệp sử dụng ít lao động và có lợi nhuận cao hơn so với sản xuất ô tô và linh kiện ô tô truyền thống.
Khoảng 2.200 nhân viên ON Semiconductor Corp tại Séc sản xuất 10 triệu con chip mỗi ngày cho các khách hàng ô tô, công nghiệp và viễn thông như BMW AG, Mercedes-Benz AG, Siemens AG, Apple và Samsung Electronics.
Khu phức hợp của ON Semiconductor Corp tại Séc sản xuất 10 triệu con chip mỗi ngày
Mặc dù khoản đầu tư theo kế hoạch chỉ tạo ra 800 việc làm mới trong 7 năm tới, ON Semiconductor Corp kỳ vọng doanh thu hàng năm tại Roznov sẽ tăng gấp bốn lần lên ít nhất 1,2 tỷ USD vì việc mở rộng sẽ tập trung vào chất bán dẫn silicon-carbide có công suất cao hơn.
Tuy nhiên, thách thức đầu tiên là đảm bảo thị trấn 16.000 người có thể ứng phó với việc mở rộng. Để xoa dịu mối lo ngại của người dân địa phương về tình trạng thiếu trường học, bác sĩ và nhà ở, thị trưởng Jan Kucera cho biết sẽ xây dựng từ 300 đến 400 căn hộ mới trong khi thị trấn sẽ chi số tiền tương đương 85 triệu USD để cải thiện đường sá, bãi đậu xe và các dịch vụ khác tại địa phương.
"Giấc mơ của mọi thị trưởng là một khoản đầu tư công nghệ cao từ một công ty mà bạn đã biết sẽ thu hút những người có học thức. Và đó chính xác là những gì chúng ta đang nhận được”, Jan Kucera cho biết.
Viễn cảnh thị trấn này gia nhập kỷ nguyên công nghiệp tiếp theo hoàn toàn trái ngược với những thách thức mà khu vực lân cận xung quanh thành phố Ostrava, chỉ cách đó một giờ lái xe, phải đối mặt. Kể từ năm 1989, vùng cực đông của Cộng hòa Séc đã phải chịu sự suy thoái mạnh mẽ của các ngành công nghiệp khai khoáng và luyện kim truyền thống, cùng tình trạng thất nghiệp kinh niên.
Chỉ trong mùa hè năm nay, một nhà sản xuất thép ở Ostrava đã tuyên bố phá sản sau khi không thể trả hóa đơn tiền điện và tiền lương cho gần 5.000 nhân viên.
Hoạt động sản xuất chất bán dẫn ở Roznov bắt nguồn từ những ngày đầu của Chiến tranh Lạnh, khi đó Tiệp Khắc đã chuyển một phần ngành công nghiệp điện tử của mình đến đó từ một địa điểm gần biên giới Đức. Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ, tập đoàn Tesla Roznov đã bị chia tách, với đơn vị sản xuất chip được bán cho Motorola và sau đó trở thành một phần của công ty con của ON Semiconductor Corp có trụ sở tại Arizona (Mỹ).
Cơ sở mới của ON Semiconductor Corp ở thị trấn Roznov sẽ xử lý toàn bộ quy trình sản xuất từ việc phát triển tinh thể silicon carbide đến sản phẩm cuối cùng thay vì phải chia nhỏ giữa các cơ sở của Onsemi trên ba châu lục khác nhau.
Điều đó có nghĩa là chip sẽ được sản xuất gần hơn với khách hàng trong ngành công nghiệp ô tô, động lực truyền thống của nền kinh tế Séc hiện đang phải đối mặt với tình trạng tiền lương tăng nhanh, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và sự cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc.
Một tháng sau khi công bố việc mở rộng Roznov, ON Semiconductor Corp đã ký một thỏa thuận nhiều năm để cung cấp các bộ phận silicon carbide cho Volkswagen, chủ sở hữu của nhà sản xuất lớn nhất Séc là Skoda Auto AS. Cả VW và Skoda đều đã phải liên tục cắt giảm hoặc tạm dừng sản xuất trong ba năm qua do gián đoạn nguồn cung đối với chip chủ yếu được sản xuất tại Châu Á.
Helena Horska, nhà kinh tế trưởng tại chi nhánh Séc của ngân hàng Raiffeisen Bank International AG và là cố vấn của Thủ tướng Petr Fiala, cho biết việc mở rộng nhà máy Roznov là "bước quan trọng trong nỗ lực giảm sự phụ thuộc của EU vào các mặt hàng và linh kiện chiến lược nhập khẩu". Bà cho biết, với việc chip ON Semiconductor Corp cũng được sử dụng trong các tấm pin mặt trời, khoản đầu tư này cuối cùng có thể giúp giảm sự phụ thuộc của đất nước vào ô tô.
ON Semiconductor Corp vẫn đang đàm phán với chính phủ Séc và EU về hỗ trợ tài chính, có thể chi trả khoảng một phần tư khoản đầu tư. Nếu mọi việc suôn sẻ, công ty có kế hoạch bắt đầu xây dựng một nhà máy sản xuất mới vào năm tới ngay đối diện khu phức hợp hiện tại của công ty tại Roznov.
Một cư dân Roznov tên là Ivana cho biết cô có thể thấy được những lợi ích lâu dài cho Cộng hòa Séc, nhưng lại bày tỏ lo ngại về áp lực lên các dịch vụ công do dòng người lao động mới đổ về. Cô cho biết, việc tìm một nha sĩ cho những đứa con nhỏ của mình đã đủ khó khăn rồi, khi cô cùng chúng đi dạo trên quảng trường chính đầy màu sắc của thị trấn.
Roznov là thị trấn vùng sâu vùng xa của Séc
“Cảm xúc của tôi lẫn lộn”, Ivana cho biết, từ chối nêu tên đầy đủ khi trả lời phỏng vấn báo chí. “Tôi biết điều này quan trọng đối với đất nước và là hình thức quảng cáo tốt cho Roznov. Nhưng tôi lo ngại về tác động tại địa phương”.
Thật vậy, dự án này đã được các chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp ca ngợi là một điều may mắn cho một quốc gia từng là tấm gương về chuyển đổi kinh tế từ chủ nghĩa cộng sản sang thị trường tự do.
Cộng hòa Séc đã bắt đầu tụt hậu so với các nước trong khu vực nghèo hơn khi nói đến đầu tư từ nước ngoài, đặc biệt là vào các công nghệ mới. Một năm trước, Intel đã chọn Ba Lan láng giềng để xây dựng nhà máy lắp ráp và thử nghiệm chip trị giá 4,6 tỷ USD trong khi Hungary gần đó đang trở thành trung tâm sản xuất pin EV của châu Âu.
Theo Ales Cab, người đứng đầu bộ phận kinh doanh tại Séc của ON Semiconductor Corp, hãng bán dẫn Mỹ này muốn giúp lấp đầy khoảng trống đó. Ông dự đoán rằng một khi các chuỗi cung ứng mới được thiết lập, các nhà sản xuất ô tô và những người mua chip khác có thể sẽ gắn bó với họ trong ít nhất hai thập kỷ.
“Bây giờ là cơ hội để chúng ta tham gia vào xu hướng này”, Ales Cab phát biểu tại trụ sở công ty ở Roznov. “Cơ hội như vậy chỉ mở ra một lần sau một thời gian rất dài”.
Quảng trường trung tâm của thị trấn Roznov pod Radhostem
Nhà sản xuất chip của Hoa Kỳ ON Semiconductor Corp đã chọn thị trấn Roznov làm trung tâm sản xuất mới trị giá 2 tỷ USD vào tháng 6. Vài tuần qua, thị trấn này đã chứng kiến một loạt chuyến thăm của các nhà phát triển bất động sản, các quan chức chính phủ và thậm chí cả đoàn làm phim truyền hình.
Sự quan tâm này không có gì đáng ngạc nhiên vì đây sẽ là khoản đầu tư lớn nhất của một công ty nước ngoài tại Cộng hòa Séc trong ba thập kỷ qua.
Theo hãng tin Bloomberg, ON Semiconductor Corp sẽ mở rộng một cơ sở hiện có để sản xuất chip cho xe điện và ngành công nghiệp năng lượng tái tạo, với hợp đồng đã được ký kết với tập đoàn Volkswagen AG. Thành công của dự án không chỉ quan trọng đối với thị trấn và nền kinh tế trì trệ của Séc mà còn quan trọng đối với khả năng đảm bảo nguồn cung bán dẫn của Liên minh châu Âu.
"Chất bán dẫn đang trở thành xương sống của nền kinh tế hiện đại", Bộ trưởng Công nghiệp và Thương mại của Séc Jozef Sikela cho biết. "Chúng ta càng có thể sản xuất nhiều công nghệ mới này trong nước thì an ninh kinh tế của chúng ta càng tốt".
Khoản đầu tư của ON Semiconductor Corp khá khiêm tốn so với một số dự án công nghệ khác ở châu Âu. Nhưng cơ sở Roznov hiện tại đã đóng một vai trò to lớn với ON Semiconductor Corp vì nó vừa thiết kế vừa sản xuất chất bán dẫn. Đó là chìa khóa để đưa nền kinh tế Séc hướng tới ngành công nghiệp sử dụng ít lao động và có lợi nhuận cao hơn so với sản xuất ô tô và linh kiện ô tô truyền thống.
Khoảng 2.200 nhân viên ON Semiconductor Corp tại Séc sản xuất 10 triệu con chip mỗi ngày cho các khách hàng ô tô, công nghiệp và viễn thông như BMW AG, Mercedes-Benz AG, Siemens AG, Apple và Samsung Electronics.
Khu phức hợp của ON Semiconductor Corp tại Séc sản xuất 10 triệu con chip mỗi ngày
Mặc dù khoản đầu tư theo kế hoạch chỉ tạo ra 800 việc làm mới trong 7 năm tới, ON Semiconductor Corp kỳ vọng doanh thu hàng năm tại Roznov sẽ tăng gấp bốn lần lên ít nhất 1,2 tỷ USD vì việc mở rộng sẽ tập trung vào chất bán dẫn silicon-carbide có công suất cao hơn.
Tuy nhiên, thách thức đầu tiên là đảm bảo thị trấn 16.000 người có thể ứng phó với việc mở rộng. Để xoa dịu mối lo ngại của người dân địa phương về tình trạng thiếu trường học, bác sĩ và nhà ở, thị trưởng Jan Kucera cho biết sẽ xây dựng từ 300 đến 400 căn hộ mới trong khi thị trấn sẽ chi số tiền tương đương 85 triệu USD để cải thiện đường sá, bãi đậu xe và các dịch vụ khác tại địa phương.
"Giấc mơ của mọi thị trưởng là một khoản đầu tư công nghệ cao từ một công ty mà bạn đã biết sẽ thu hút những người có học thức. Và đó chính xác là những gì chúng ta đang nhận được”, Jan Kucera cho biết.
Viễn cảnh thị trấn này gia nhập kỷ nguyên công nghiệp tiếp theo hoàn toàn trái ngược với những thách thức mà khu vực lân cận xung quanh thành phố Ostrava, chỉ cách đó một giờ lái xe, phải đối mặt. Kể từ năm 1989, vùng cực đông của Cộng hòa Séc đã phải chịu sự suy thoái mạnh mẽ của các ngành công nghiệp khai khoáng và luyện kim truyền thống, cùng tình trạng thất nghiệp kinh niên.
Chỉ trong mùa hè năm nay, một nhà sản xuất thép ở Ostrava đã tuyên bố phá sản sau khi không thể trả hóa đơn tiền điện và tiền lương cho gần 5.000 nhân viên.
Hoạt động sản xuất chất bán dẫn ở Roznov bắt nguồn từ những ngày đầu của Chiến tranh Lạnh, khi đó Tiệp Khắc đã chuyển một phần ngành công nghiệp điện tử của mình đến đó từ một địa điểm gần biên giới Đức. Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ, tập đoàn Tesla Roznov đã bị chia tách, với đơn vị sản xuất chip được bán cho Motorola và sau đó trở thành một phần của công ty con của ON Semiconductor Corp có trụ sở tại Arizona (Mỹ).
Cơ sở mới của ON Semiconductor Corp ở thị trấn Roznov sẽ xử lý toàn bộ quy trình sản xuất từ việc phát triển tinh thể silicon carbide đến sản phẩm cuối cùng thay vì phải chia nhỏ giữa các cơ sở của Onsemi trên ba châu lục khác nhau.
Điều đó có nghĩa là chip sẽ được sản xuất gần hơn với khách hàng trong ngành công nghiệp ô tô, động lực truyền thống của nền kinh tế Séc hiện đang phải đối mặt với tình trạng tiền lương tăng nhanh, gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và sự cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc.
Một tháng sau khi công bố việc mở rộng Roznov, ON Semiconductor Corp đã ký một thỏa thuận nhiều năm để cung cấp các bộ phận silicon carbide cho Volkswagen, chủ sở hữu của nhà sản xuất lớn nhất Séc là Skoda Auto AS. Cả VW và Skoda đều đã phải liên tục cắt giảm hoặc tạm dừng sản xuất trong ba năm qua do gián đoạn nguồn cung đối với chip chủ yếu được sản xuất tại Châu Á.
Helena Horska, nhà kinh tế trưởng tại chi nhánh Séc của ngân hàng Raiffeisen Bank International AG và là cố vấn của Thủ tướng Petr Fiala, cho biết việc mở rộng nhà máy Roznov là "bước quan trọng trong nỗ lực giảm sự phụ thuộc của EU vào các mặt hàng và linh kiện chiến lược nhập khẩu". Bà cho biết, với việc chip ON Semiconductor Corp cũng được sử dụng trong các tấm pin mặt trời, khoản đầu tư này cuối cùng có thể giúp giảm sự phụ thuộc của đất nước vào ô tô.
ON Semiconductor Corp vẫn đang đàm phán với chính phủ Séc và EU về hỗ trợ tài chính, có thể chi trả khoảng một phần tư khoản đầu tư. Nếu mọi việc suôn sẻ, công ty có kế hoạch bắt đầu xây dựng một nhà máy sản xuất mới vào năm tới ngay đối diện khu phức hợp hiện tại của công ty tại Roznov.
Một cư dân Roznov tên là Ivana cho biết cô có thể thấy được những lợi ích lâu dài cho Cộng hòa Séc, nhưng lại bày tỏ lo ngại về áp lực lên các dịch vụ công do dòng người lao động mới đổ về. Cô cho biết, việc tìm một nha sĩ cho những đứa con nhỏ của mình đã đủ khó khăn rồi, khi cô cùng chúng đi dạo trên quảng trường chính đầy màu sắc của thị trấn.
Roznov là thị trấn vùng sâu vùng xa của Séc
“Cảm xúc của tôi lẫn lộn”, Ivana cho biết, từ chối nêu tên đầy đủ khi trả lời phỏng vấn báo chí. “Tôi biết điều này quan trọng đối với đất nước và là hình thức quảng cáo tốt cho Roznov. Nhưng tôi lo ngại về tác động tại địa phương”.
Thật vậy, dự án này đã được các chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp ca ngợi là một điều may mắn cho một quốc gia từng là tấm gương về chuyển đổi kinh tế từ chủ nghĩa cộng sản sang thị trường tự do.
Cộng hòa Séc đã bắt đầu tụt hậu so với các nước trong khu vực nghèo hơn khi nói đến đầu tư từ nước ngoài, đặc biệt là vào các công nghệ mới. Một năm trước, Intel đã chọn Ba Lan láng giềng để xây dựng nhà máy lắp ráp và thử nghiệm chip trị giá 4,6 tỷ USD trong khi Hungary gần đó đang trở thành trung tâm sản xuất pin EV của châu Âu.
Theo Ales Cab, người đứng đầu bộ phận kinh doanh tại Séc của ON Semiconductor Corp, hãng bán dẫn Mỹ này muốn giúp lấp đầy khoảng trống đó. Ông dự đoán rằng một khi các chuỗi cung ứng mới được thiết lập, các nhà sản xuất ô tô và những người mua chip khác có thể sẽ gắn bó với họ trong ít nhất hai thập kỷ.
“Bây giờ là cơ hội để chúng ta tham gia vào xu hướng này”, Ales Cab phát biểu tại trụ sở công ty ở Roznov. “Cơ hội như vậy chỉ mở ra một lần sau một thời gian rất dài”.
