Dũng Đỗ
Writer
Quyết định của ông Trump tạo không gian đàm phán với hầu hết đối tác, khiến thị trường tài chính bùng nổ và được đồng minh hoan nghênh, nhưng căng thẳng Mỹ-Trung lại leo thang nguy hiểm.
Những điểm chính
Trong một động thái thay đổi chính sách vào phút chót gây bất ngờ lớn, Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày hôm qua (9/4) đã quyết định tạm hoãn việc áp dụng phần lớn các mức thuế đối ứng mới trong vòng 90 ngày đối với các đối tác thương mại của Mỹ. Quyết định này được đưa ra ngay trước thời điểm các mức thuế cao hơn dự kiến có hiệu lực, nhằm mục đích tạo thêm không gian cho các cuộc đàm phán hạ nhiệt căng thẳng và hạ thấp rào cản thương mại.
Theo đó, thay vì phải đối mặt với các mức thuế đối ứng cao (vốn được công bố để đáp trả mức thuế 10% mà Mỹ áp lên hàng hóa của họ từ 5/4), các đối tác thương mại này sẽ tiếp tục chịu mức thuế cơ sở 10% trong 90 ngày tới trong khi các cuộc đàm phán diễn ra.
Tuy nhiên, có một ngoại lệ cực kỳ quan trọng và mang tính leo thang: Trung Quốc. Tổng thống Trump tuyên bố, "Dựa trên sự thiếu tôn trọng mà Trung Quốc đã thể hiện đối với thị trường thế giới, tôi sẽ tăng thuế quan mà Mỹ áp dụng đối với Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức (tức từ ngày 9/4)."
Cần lưu ý rằng các mức thuế quan 25% đối với thép và nhôm (có hiệu lực từ tháng 3) và thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu (có hiệu lực từ ngày 3/4) vẫn được giữ nguyên và không nằm trong diện được hoãn 90 ngày. Thuế 25% đối với linh kiện ô tô cũng dự kiến có hiệu lực từ ngày 3/5 như kế hoạch.
Giải thích về quyết định này, ông Trump cho biết đã cân nhắc kỹ lưỡng và làm việc với các bộ trưởng cùng chuyên gia. "Chúng tôi không muốn gây tổn hại đến những quốc gia không đáng bị tổn hại, tất cả họ đều muốn đàm phán... Thực ra, mọi người đều muốn đạt được thỏa thuận. Chúng tôi muốn làm điều đúng đắn cho đất nước mình, chúng tôi cũng muốn làm điều đúng đắn cho thế giới," ông nói.
Các quan chức Nhà Trắng và đồng minh Đảng Cộng hòa nhanh chóng diễn giải động thái này là một chiến thuật đàm phán thành công của Tổng thống. Stephen Miller, Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng, ca ngợi "sự lãnh đạo táo bạo và kế hoạch chiến thuật xuất sắc" của ông Trump. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson bình luận rằng Tổng thống đã "tạo ra lợi thế, đưa nhiều quốc gia vào bàn đàm phán".
Phản ứng quốc tế đối với việc hoãn thuế (ngoại trừ Trung Quốc) nhìn chung là tích cực. Thủ tướng Canada Mark Carney gọi đây là "sự hoãn lại đáng hoan nghênh đối với nền kinh tế toàn cầu". Người phát ngôn chính phủ Anh cho biết sẽ tiếp tục đàm phán "một cách bình tĩnh và điềm đạm" và nhấn mạnh "một cuộc chiến thương mại không có lợi cho bất kỳ ai".
Thị trường tài chính toàn cầu đã phản ứng bùng nổ trước tin tức này. Chỉ số S&P 500 của Mỹ tăng vọt 9,5%, chỉ số Nasdaq thậm chí tăng hơn 12,2%, ghi nhận mức tăng trong ngày mạnh nhất kể từ năm 2001. Giá dầu cũng tăng hơn 4% từ mức đáy 4 năm. Đây rõ ràng là một phiên giao dịch thể hiện sự thở phào nhẹ nhõm của giới đầu tư.
Chỉ số Nasdaq Composite hôm 9/4 tăng trên 12% - mức mạnh nhất kể từ đầu năm 2001. Ảnh: CNBC
Tuy nhiên, giới phân tích vẫn tỏ ra thận trọng và lo ngại sâu sắc về tác động từ cuộc đối đầu thương mại Mỹ-Trung ngày càng leo thang, đặc biệt là sau khi Mỹ áp mức thuế 125% lên hàng hóa Trung Quốc. Joe Brusuelas, chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM US, cảnh báo sự thay đổi chính sách này có thể không đủ để ngăn chặn suy thoái. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs dự đoán có 45% nguy cơ kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trong 12 tháng tới.
Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala cũng đưa ra cảnh báo nghiêm khắc, cho rằng cuộc chiến thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất có thể làm giảm tới 80% kim ngạch thương mại hàng hóa song phương và ảnh hưởng nghiêm trọng đến triển vọng kinh tế toàn cầu. Bà kêu gọi các thành viên WTO "giải quyết thách thức này thông qua hợp tác và đối thoại".
Như vậy, quyết định của Tổng thống Trump tạo ra một cục diện phức tạp: một mặt mở ra "cửa sổ" 90 ngày cho đàm phán với hầu hết các đối tác, mang lại sự nhẹ nhõm tạm thời cho thị trường và đồng minh; mặt khác lại đẩy căng thẳng với Trung Quốc lên một nấc thang mới đầy nguy hiểm. Ba tháng tới sẽ là giai đoạn then chốt để xác định liệu các cuộc đàm phán có mang lại kết quả hay một cuộc chiến thương mại toàn diện hơn sẽ nổ ra.
#donaldtrumpđánhthuế
Những điểm chính
- Tổng thống Trump vào ngày 9/4 đã quyết định tạm hoãn áp dụng các mức thuế đối ứng mới (vốn dự kiến có hiệu lực từ 9/4) đối với hầu hết các đối tác thương mại trong vòng 90 ngày để tạo điều kiện đàm phán; các nước này sẽ tiếp tục chịu thuế 10% cơ sở.
- Ngoại lệ lớn: Thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc bị tăng vọt lên mức 125%, áp dụng ngay lập tức từ ngày 9/4. Các thuế cũ lên thép, nhôm, ô tô vẫn giữ nguyên.
- Quyết định này được Nhà Trắng diễn giải là chiến thuật tạo lợi thế đàm phán; được các đồng minh như Canada, Anh hoan nghênh; và khiến thị trường tài chính toàn cầu tăng điểm mạnh mẽ.
- Tuy nhiên, việc tăng thuế mạnh tay với Trung Quốc làm gia tăng căng thẳng Mỹ-Trung; giới phân tích và WTO vẫn lo ngại về nguy cơ suy thoái và tác động tiêu cực đến thương mại toàn cầu.
- 90 ngày tới sẽ là giai đoạn quan trọng cho các cuộc đàm phán thương mại, trong khi cuộc đối đầu Mỹ-Trung tiếp tục là tâm điểm rủi ro lớn nhất.
Trong một động thái thay đổi chính sách vào phút chót gây bất ngờ lớn, Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày hôm qua (9/4) đã quyết định tạm hoãn việc áp dụng phần lớn các mức thuế đối ứng mới trong vòng 90 ngày đối với các đối tác thương mại của Mỹ. Quyết định này được đưa ra ngay trước thời điểm các mức thuế cao hơn dự kiến có hiệu lực, nhằm mục đích tạo thêm không gian cho các cuộc đàm phán hạ nhiệt căng thẳng và hạ thấp rào cản thương mại.
Theo đó, thay vì phải đối mặt với các mức thuế đối ứng cao (vốn được công bố để đáp trả mức thuế 10% mà Mỹ áp lên hàng hóa của họ từ 5/4), các đối tác thương mại này sẽ tiếp tục chịu mức thuế cơ sở 10% trong 90 ngày tới trong khi các cuộc đàm phán diễn ra.
Tuy nhiên, có một ngoại lệ cực kỳ quan trọng và mang tính leo thang: Trung Quốc. Tổng thống Trump tuyên bố, "Dựa trên sự thiếu tôn trọng mà Trung Quốc đã thể hiện đối với thị trường thế giới, tôi sẽ tăng thuế quan mà Mỹ áp dụng đối với Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức (tức từ ngày 9/4)."
Cần lưu ý rằng các mức thuế quan 25% đối với thép và nhôm (có hiệu lực từ tháng 3) và thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu (có hiệu lực từ ngày 3/4) vẫn được giữ nguyên và không nằm trong diện được hoãn 90 ngày. Thuế 25% đối với linh kiện ô tô cũng dự kiến có hiệu lực từ ngày 3/5 như kế hoạch.
Giải thích về quyết định này, ông Trump cho biết đã cân nhắc kỹ lưỡng và làm việc với các bộ trưởng cùng chuyên gia. "Chúng tôi không muốn gây tổn hại đến những quốc gia không đáng bị tổn hại, tất cả họ đều muốn đàm phán... Thực ra, mọi người đều muốn đạt được thỏa thuận. Chúng tôi muốn làm điều đúng đắn cho đất nước mình, chúng tôi cũng muốn làm điều đúng đắn cho thế giới," ông nói.
Các quan chức Nhà Trắng và đồng minh Đảng Cộng hòa nhanh chóng diễn giải động thái này là một chiến thuật đàm phán thành công của Tổng thống. Stephen Miller, Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng, ca ngợi "sự lãnh đạo táo bạo và kế hoạch chiến thuật xuất sắc" của ông Trump. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson bình luận rằng Tổng thống đã "tạo ra lợi thế, đưa nhiều quốc gia vào bàn đàm phán".
Phản ứng quốc tế đối với việc hoãn thuế (ngoại trừ Trung Quốc) nhìn chung là tích cực. Thủ tướng Canada Mark Carney gọi đây là "sự hoãn lại đáng hoan nghênh đối với nền kinh tế toàn cầu". Người phát ngôn chính phủ Anh cho biết sẽ tiếp tục đàm phán "một cách bình tĩnh và điềm đạm" và nhấn mạnh "một cuộc chiến thương mại không có lợi cho bất kỳ ai".
Thị trường tài chính toàn cầu đã phản ứng bùng nổ trước tin tức này. Chỉ số S&P 500 của Mỹ tăng vọt 9,5%, chỉ số Nasdaq thậm chí tăng hơn 12,2%, ghi nhận mức tăng trong ngày mạnh nhất kể từ năm 2001. Giá dầu cũng tăng hơn 4% từ mức đáy 4 năm. Đây rõ ràng là một phiên giao dịch thể hiện sự thở phào nhẹ nhõm của giới đầu tư.
Chỉ số Nasdaq Composite hôm 9/4 tăng trên 12% - mức mạnh nhất kể từ đầu năm 2001. Ảnh: CNBC
Tuy nhiên, giới phân tích vẫn tỏ ra thận trọng và lo ngại sâu sắc về tác động từ cuộc đối đầu thương mại Mỹ-Trung ngày càng leo thang, đặc biệt là sau khi Mỹ áp mức thuế 125% lên hàng hóa Trung Quốc. Joe Brusuelas, chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM US, cảnh báo sự thay đổi chính sách này có thể không đủ để ngăn chặn suy thoái. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs dự đoán có 45% nguy cơ kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trong 12 tháng tới.
Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala cũng đưa ra cảnh báo nghiêm khắc, cho rằng cuộc chiến thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất có thể làm giảm tới 80% kim ngạch thương mại hàng hóa song phương và ảnh hưởng nghiêm trọng đến triển vọng kinh tế toàn cầu. Bà kêu gọi các thành viên WTO "giải quyết thách thức này thông qua hợp tác và đối thoại".
Như vậy, quyết định của Tổng thống Trump tạo ra một cục diện phức tạp: một mặt mở ra "cửa sổ" 90 ngày cho đàm phán với hầu hết các đối tác, mang lại sự nhẹ nhõm tạm thời cho thị trường và đồng minh; mặt khác lại đẩy căng thẳng với Trung Quốc lên một nấc thang mới đầy nguy hiểm. Ba tháng tới sẽ là giai đoạn then chốt để xác định liệu các cuộc đàm phán có mang lại kết quả hay một cuộc chiến thương mại toàn diện hơn sẽ nổ ra.
#donaldtrumpđánhthuế
