From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Một khám phá khảo cổ đầy bất ngờ tại Thổ Nhĩ Kỳ vừa hé lộ công thức làm bánh mì có niên đại lên tới 5.000 năm. Điều thú vị hơn nữa là một tiệm bánh địa phương đã thành công trong việc tái hiện món bánh cổ xưa này, ngay lập tức tạo nên một "cơn sốt" khiến họ làm không xuể để đáp ứng nhu cầu của thực khách.
Câu chuyện bắt đầu từ một phát hiện khảo cổ "vô giá". Khoảng 5.000 năm trước, tại khu vực ngày nay là Eskisehir, miền trung Thổ Nhĩ Kỳ, một mẩu bánh mì đã được chôn vùi bên dưới ngưỡng cửa của một ngôi nhà cổ. Vào tháng 9 năm 2024, trong quá trình khai quật tại Kulluoba Hoyuk, một khu định cư thuộc Thời kỳ Đồ Đồng đã được giới khảo cổ nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, mẩu bánh mì bị cháy thành than này đã được tìm thấy. Điều đáng kinh ngạc là dù trải qua hàng ngàn năm, nó vẫn giữ được hình dạng gần như nguyên vẹn và hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Khảo cổ học Eskişehir từ ngày 28 tháng 3.
Ông Murat Turkteki, nhà khảo cổ học đồng thời là giám đốc của cuộc khai quật, chia sẻ với hãng thông tấn AFP: "Đây là loại bánh mì nướng cổ xưa nhất từng được phát hiện trong một cuộc khai quật, và nó vẫn giữ được phần lớn hình dạng ban đầu."
Qua quá trình phân tích, các nhà khoa học xác định rằng chiếc bánh mì cổ này được làm từ bột mì emmer xay thô – một giống lúa mì cổ xưa – kết hợp với hạt đậu lăng và một loại lá cây được sử dụng như một chất xúc tác lên men tự nhiên. Chiếc bánh có hình dạng dẹt tựa bánh kếp, tròn như chiếc đĩa, với đường kính khoảng 12,7 cm (5 inch).
Với sự tò mò muốn biết liệu công thức cổ xưa này có thể được tái tạo trong thế giới hiện đại hay không, các quan chức địa phương đã tìm đến Halk Ekmek, một tiệm bánh có tiếng tại Eskisehir. Do hạt lúa mì emmer cổ đại không còn tồn tại ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay, các thợ làm bánh đã khéo léo sử dụng lúa mì Kavilca – một giống lúa mì có họ hàng gần – cùng với lúa mì bulgur (lúa mì nghiền) và đậu lăng để cố gắng tạo ra hương vị gần giống nhất với nguyên liệu ban đầu.
Và kết quả thật bất ngờ: món bánh mì "ngàn năm tuổi" này cực kỳ thơm ngon! Lô bánh đầu tiên ra lò đã được bán hết veo chỉ trong vòng vài giờ đồng hồ. Kể từ đó, mỗi ngày, tiệm bánh này đều đặn bán ra khoảng 300 ổ "bánh mì Kulluoba". Nhờ sự trợ giá từ chính quyền thành phố, mỗi ổ bánh mì đặc biệt này được bán với giá chỉ 50 Lira Thổ Nhĩ Kỳ (tương đương khoảng 1,30 USD).
Một khía cạnh hấp dẫn và mang ý nghĩa sâu sắc khác của loại bánh mì này chính là việc nó được làm từ các loại cây trồng có khả năng chịu hạn tốt. Điều này đã thu hút sự chú ý đặc biệt của cả giới khảo cổ học lẫn các quan chức địa phương. Hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ đang canh tác chủ yếu các loại cây trồng cần nhiều nước như ngô và hướng dương. Trong khi đó, giống lúa mì Kavilca được sử dụng để tái tạo món bánh mì cổ lại có khả năng chống chịu tốt cả với điều kiện khô hạn và bệnh tật.
Bà Ayse Unluce, thị trưởng thành phố Eskisehir, chia sẻ với AFP: "Tổ tiên của chúng ta đang truyền lại cho chúng ta một bài học quý giá. Giống như họ, chúng ta nên hướng tới việc canh tác các loại cây trồng ít cần nước hơn."
Phát hiện về công thức bánh mì cổ đại này không chỉ mang đến một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và thú vị mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự khôn ngoan của các thế hệ đi trước trong việc thích ứng với điều kiện tự nhiên và phát triển một nền nông nghiệp bền vững. "Cơn sốt" bánh mì Kulluoba là minh chứng cho thấy sự quan tâm của công chúng đối với di sản văn hóa và những giá trị truyền thống, đồng thời mở ra những hướng đi mới cho việc bảo tồn và phát huy các giống cây trồng cổ xưa, góp phần xây dựng một tương lai nông nghiệp vững chắc hơn.
Câu chuyện bắt đầu từ một phát hiện khảo cổ "vô giá". Khoảng 5.000 năm trước, tại khu vực ngày nay là Eskisehir, miền trung Thổ Nhĩ Kỳ, một mẩu bánh mì đã được chôn vùi bên dưới ngưỡng cửa của một ngôi nhà cổ. Vào tháng 9 năm 2024, trong quá trình khai quật tại Kulluoba Hoyuk, một khu định cư thuộc Thời kỳ Đồ Đồng đã được giới khảo cổ nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, mẩu bánh mì bị cháy thành than này đã được tìm thấy. Điều đáng kinh ngạc là dù trải qua hàng ngàn năm, nó vẫn giữ được hình dạng gần như nguyên vẹn và hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Khảo cổ học Eskişehir từ ngày 28 tháng 3.
Ông Murat Turkteki, nhà khảo cổ học đồng thời là giám đốc của cuộc khai quật, chia sẻ với hãng thông tấn AFP: "Đây là loại bánh mì nướng cổ xưa nhất từng được phát hiện trong một cuộc khai quật, và nó vẫn giữ được phần lớn hình dạng ban đầu."
Qua quá trình phân tích, các nhà khoa học xác định rằng chiếc bánh mì cổ này được làm từ bột mì emmer xay thô – một giống lúa mì cổ xưa – kết hợp với hạt đậu lăng và một loại lá cây được sử dụng như một chất xúc tác lên men tự nhiên. Chiếc bánh có hình dạng dẹt tựa bánh kếp, tròn như chiếc đĩa, với đường kính khoảng 12,7 cm (5 inch).
Với sự tò mò muốn biết liệu công thức cổ xưa này có thể được tái tạo trong thế giới hiện đại hay không, các quan chức địa phương đã tìm đến Halk Ekmek, một tiệm bánh có tiếng tại Eskisehir. Do hạt lúa mì emmer cổ đại không còn tồn tại ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay, các thợ làm bánh đã khéo léo sử dụng lúa mì Kavilca – một giống lúa mì có họ hàng gần – cùng với lúa mì bulgur (lúa mì nghiền) và đậu lăng để cố gắng tạo ra hương vị gần giống nhất với nguyên liệu ban đầu.
Và kết quả thật bất ngờ: món bánh mì "ngàn năm tuổi" này cực kỳ thơm ngon! Lô bánh đầu tiên ra lò đã được bán hết veo chỉ trong vòng vài giờ đồng hồ. Kể từ đó, mỗi ngày, tiệm bánh này đều đặn bán ra khoảng 300 ổ "bánh mì Kulluoba". Nhờ sự trợ giá từ chính quyền thành phố, mỗi ổ bánh mì đặc biệt này được bán với giá chỉ 50 Lira Thổ Nhĩ Kỳ (tương đương khoảng 1,30 USD).
Một khía cạnh hấp dẫn và mang ý nghĩa sâu sắc khác của loại bánh mì này chính là việc nó được làm từ các loại cây trồng có khả năng chịu hạn tốt. Điều này đã thu hút sự chú ý đặc biệt của cả giới khảo cổ học lẫn các quan chức địa phương. Hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ đang canh tác chủ yếu các loại cây trồng cần nhiều nước như ngô và hướng dương. Trong khi đó, giống lúa mì Kavilca được sử dụng để tái tạo món bánh mì cổ lại có khả năng chống chịu tốt cả với điều kiện khô hạn và bệnh tật.
Bà Ayse Unluce, thị trưởng thành phố Eskisehir, chia sẻ với AFP: "Tổ tiên của chúng ta đang truyền lại cho chúng ta một bài học quý giá. Giống như họ, chúng ta nên hướng tới việc canh tác các loại cây trồng ít cần nước hơn."
Phát hiện về công thức bánh mì cổ đại này không chỉ mang đến một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và thú vị mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự khôn ngoan của các thế hệ đi trước trong việc thích ứng với điều kiện tự nhiên và phát triển một nền nông nghiệp bền vững. "Cơn sốt" bánh mì Kulluoba là minh chứng cho thấy sự quan tâm của công chúng đối với di sản văn hóa và những giá trị truyền thống, đồng thời mở ra những hướng đi mới cho việc bảo tồn và phát huy các giống cây trồng cổ xưa, góp phần xây dựng một tương lai nông nghiệp vững chắc hơn.
