VNR Content
Pearl
Nhưng những con tinh tinh lùn thì “lịch sự” hơn hẳn tinh tinh thông thường
Một nghiên cứu mới cho biết loài tinh tinh và tinh tinh lùn có những cử chỉ “chào” và “tạm biệt” mà chúng thường sử dụng mỗi khi gặp gỡ nhau cũng như khi rời khỏi một hoạt động xã hội nào đó.
Nói cách khác, những loài linh trưởng này, vốn có DNA giống người đến 99%, cũng biết chào hỏi lịch sự với nhau, giống như con người vậy. Cho đến trước khi nghiên cứu được thực hiện, hành vi này chưa hề được ghi nhận ở bất kỳ loài nào ngoài con người - theo lời các nhà nghiên cứu.
“Phát hiện của chúng tôi cho thấy hai loài vượn lớn cũng có những quy trình và giai đoạn giống con người khi tạo dựng, thực hiện, và chấm dứt những hoạt động cùng nhau”, cụ thể là chào và tạm biệt.
Tuy nhiên, chúng không đơn giản là lên tiếng “Hey, dạo này sao?” trong những lần gặp gỡ, mà sử dụng một loạt những tín hiệu không lời nói. Điều này cũng diễn ra với con người. Ví dụ, khi người ta tiến lại gần nhau, họ thường hướng cơ thể về phía nhau, nhìn nhau, và thể hiện ý định chạm tương tác, ôm, hoặc hôn, trước khi bắt đầu nói chuyện. Khi rời hoạt động tương tác, họ sẽ quay cơ thể ra khỏi nhau.
Những hành vi này được xem là một “cam kết chung”, một nghĩa vụ mà chúng ta cảm thấy phải thực hiện với nhau, đồng thời cũng là một quy trình nhằm thiết lập một tương tác thân mật và thoả thuận khi nào sẽ kết thúc nó - theo các nhà nghiên cứu.
Để xác định liệu tinh tinh và tinh tinh lùn có thực hiện những hành vi này không, các nhà nghiên cứu đã phân tích 1.242 tương tác của chúng trong các sở thú và phát hiện ra rằng những loài linh trưởng này thường giao tiếp với đồng loại - thông qua những cử chỉ bao gồm liếc nhìn và chạm lẫn nhau, nắm tay, hay cụng đầu - trước và sau khi gặp nhau trong những tình huống như tắm rửa, chải lông, hay chơi đùa. Tuy nhiên, trong hai loài, tinh tinh lùn có vẻ lịch sự hơn hẳn và chào hỏi nhau thường xuyên hơn tinh tinh.
Khi bắt đầu một hoạt động tương tác chung, tinh tinh lùn sẽ trao đổi tín hiệu mở đầu và nhìn lẫn nhau trong 90% trường hợp, trong khi tinh tinh chỉ 69% mà thôi. Khi rời khỏi hoạt động, tinh tinh lùn cũng tinh tế hơn tinh tinh khi thực hiện hành vi tạm biệt đến 92% trong khi tinh tinh chỉ 86%.
“Khi chúng ta tương tác với một người bạn tốt, bạn sẽ ít khi phải cố gắng tỏ ra lịch sự hơn” - Heesen nói.
Ngược lại, thời gian diễn ra hành vi chào và tạm biệt của tinh tinh “không bị ảnh hưởng bởi độ vững chắc của liên kết xã hội” - các nhà nghiên cứu viết trong báo cáo như vậy. Có lẽ nguyên nhân xuất phát từ cấu trúc xã hội có thứ bậc của loài tinh tinh; trong khi loài tinh tinh lùn đa số theo chủ nghĩa quân bình, khoan dung, và đề cao tinh thần bè bạn và hiệp đồng giữa những con cái và trong mối quan hệ mẹ-con. Do đó, cũng hợp lý khi những mối quan hệ xã hội của tinh tinh lùn sẽ có hiệu ứng mạnh mẽ hơn lên hành vi chào và tạm biệt của chúng.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu còn cho biết sự khác biệt thứ bậc không tác động đáng kể đến tần suất thực hiện hành vi chào và tạm biệt ở cả hai loài linh tinh. Họ nói rằng có lẽ một tổ tiên chung nào đó của linh trưởng và con người trong quá khứ hẳn cũng đã thực hành những hành vi tương tự.
“Hành vi không mất đi. Bạn không thể đào xương hoá thạch lên để nghiên cứu hành vi đã tiến hoá như thế nào. Nhưng bạn có thể nghiên cứu những người họ hàng gần nhất còn đang sống của chúng ta: những loài vượn lớn như tinh tinh và tinh tinh lùn” - Heesen nói. “Liệu loại hành vi giao tiếp này có hiện diện ở các loài khác không cũng sẽ là một mục tiêu nghiên cứu thú vị trong tương lai”.
Minh.T.T (theo LiveScience)
https://www.livescience.com/chimp-bonobos-greetings.html?fbclid=IwAR3n83U2zOl2Iby9Vm4u0Q16quoMX_DEr7vnVvPV0v7d50fqDMR0VV2kIJc
