thuha19051234
Pearl
Trên thế giới, mọi người đang quay trở lại văn phòng, đi dự những lễ hội đông vui và tổ chức những chuyến du lịch dài ngày trở lại. Biến thể Omicron dường như không thể ngăn chúng ta quyết định sống bình thường trở lại, mặc dù vẫn tìm cách hạn chế những tác động của nó qua một số biện pháp. Nhưng ở một Trung Quốc Zero-Covid, lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.
Hiện có khoảng 340 triệu người ở ít nhất 46 thành phố đang phải chịu một số hình thức phong tỏa hoặc hạn chế của chính quyền Trung Quốc, bởi các trường hợp nhiễm bệnh xuất hiện rải rác ở nhiều tỉnh vẫn chưa chấm dứt.
Cuối tháng 4, các nhà chức trách Quảng Châu đã cho dừng hàng trăm chuyến bay sau khi phát hiện một trường hợp đáng ngờ. Còn tại Hàng Châu, tất cả người dân được yêu cầu kiểm tra sau mỗi 48 giờ nếu muốn đi du lịch quanh thành phố. Ở Thượng Hải, một số người dân đang đứng ngoài cửa sổ đập xoong nồi hàng đêm để phản đối, trước cuộc đóng cửa kéo dài hàng tuần gây nên tình trạng thiếu lương thực trầm trọng của đất nước. Một chiếc loa phát thanh chạy qua các đường phố cho họ biết cuộc biểu tình của họ đã bị “kích động bởi các thế lực ngoại bang”, trong khi các máy bay không người lái thúc giục họ “kiểm soát khát vọng tự do của tâm hồn bạn”.
Tại thủ đô Bắc Kinh, người dân đang tích trữ lương thực phòng trường hợp bị đóng cửa giống Thượng Hải vì hàng chục ca nhiễm mới ghi nhận mỗi ngày. Hầu hết các tòa nhà dân cư, trường học, cơ quan đều phải đóng cửa, hoãn các sự kiện đông người như đám cưới, đám tang và tiệc chiêu đãi.
Dường như các chương trình tin tức phát sóng trong các giờ chính thức đều có nội dung ủng hộ chiến lược Zero-Covid của chính phủ, đó là những câu chuyện là về những thành công trong cuộc chiến chống Covid. Hơn 2 năm sau đại dịch, Trung Quốc là chính phủ lớn cuối cùng cam kết với chính sách, xác định rằng ngay cả biến thể Omicron cũng sẽ được kiểm soát thông qua thử nghiệm hàng loạt, hạn chế đi lại và phong tỏa đối với các khu vực.
Một phụ nữ bị cách ly ngồi trên mái nhà
Li Bin, Phó giám đốc Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc cho biết "Chúng tôi cố gắng chạy nhanh hơn virus. Bất kể virus phát triển như thế nào, chúng tôi luôn đặt con người và cuộc sống của họ lên hàng đầu."
Các nhà phân tích và chuyên gia y tế nước ngoài cũng đồng ý rằng Trung Quốc hiện tại vẫn chưa thể mở cửa. Họ cũng chỉ ra những câu hỏi về tính hiệu quả của vắc-xin sản xuất trong nước và việc chính phủ từ chối phê duyệt vắc-xin do nước ngoài sản xuất. Kể cả khi nó đã xảy ra thì một năm tuyên truyền chỉ trích họ chắc chắn sẽ ít người quan tâm.
Bên cạnh đó, các nhà phân tích lo ngại rằng Trung Quốc sẽ không cùng thế giới chung sống với Covid ngay cả khi điều kiện tốt hơn. Họ nói rằng Zero-Covid có mối liên hệ chặt chẽ với tính hợp pháp chính trị của nhà cầm quyền. Khi tác động của Zero-Covid ảnh hưởng đến ý chí người dân, sức khỏe nền kinh tế, sự bùng phát ngày càng tăng ở thủ đô, tính hợp pháp đó có thể bị đe dọa.
Những con tàu chở hàng và xe tải đã ùn ứ tại các cảng và cửa khẩu, các nhà máy bị đình trệ, kho bãi hoạt động hết công suất. Nhiều công ty nước ngoài cũng đã rút khỏi Thượng Hải, hoặc báo cáo các vấn đề lớn trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Các nhân viên tài chính và giáo viên quốc tế cũng đang chuẩn bị thu dọn đồ đạc để rời khỏi đất nước này.
Ở Thượng Hải, đã có những sự thất vọng lớn và công khai mà cảnh sát và các nhà kiểm duyệt đang phải vật lộn để theo kịp. Chính phủ đã có sự sự thừa nhận rõ ràng về thiệt hại mà đại dịch đang phải gánh chịu, đồng thời, ra lệnh cho các quan chức được cho là đã kiểm soát thành công với Covid bằng 0 nhưng "với chi phí thấp nhất và giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sự phát triển kinh tế và xã hội." Trong tháng này, chính phủ đã kêu gọi nỗ lực toàn lực để thúc đẩy chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển công trong nỗ lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
Ảnh chụp từ trên không của một con đường vắng ở quận Phố Đông sau khi Thượng Hải áp đặt lệnh phong tỏa toàn thành phố
Ông Carl Minzner, học giả về Trung Quốc và là giáo sư luật tại Trường Luật Fordham, cho biết: "Có rất ít không gian để các quan chức đặt câu hỏi về các mục tiêu Zero-Covid của chính phủ, nhưng sự phản kháng vẫn có. Có những người trong bộ máy quan liêu nhận ra cái giá thực sự mà điều này đang áp đặt lên người dân. Nhưng khi chính trị nắm quyền thì sẽ không có không gian này cho bất cứ thứ gì nổi lên như một diễn ngôn có lý lẽ."
Những ý kiến bất đồng giữa các tầng lớp chính trị và y tế đôi khi được công khai nhưng lại nhanh chóng bị loại bỏ khỏi internet, và những cuộc thanh trừng đảng phái khác khiến nhiều tổ chức chính trị phải im lặng. Giáo sư Mary Gallagher, một nhà khoa học chính trị và chuyên gia về Trung Quốc của trường đại học Michigan, cho biết: “Có một số khả năng về sự thất bại của zero-Covid, hiện tại chính phủ cũng đã nhận trách nhiệm rõ ràng về nó, đó thực sự là một thách thức."
Gallagher nói "những nỗ lực của Thượng Hải để tránh bị cô lập và đóng cửa là có khả năng quá tự tin, hay một ví dụ về sự bất đồng quan điểm giữa các nhà lãnh đạo muốn đi theo một con đường khác."
Thượng Hải là thành phố lớn nhất với các nguồn lực chăm sóc sức khỏe và y tế dồi dào nhất, lập luận rằng lý do ban đầu các quan chức chống lại việc đóng cửa là vì nó sẽ gây ra một hiệu ứng lan truyền trên toàn quốc. Nếu thành phố có nguồn lực tốt nhất phải đóng cửa để ngăn chặn một đợt bùng phát dịch, hãy tưởng tượng sau đó điều gì sẽ xảy ra với các thành phố khác?
Trước khi bị khóa ở Thượng Hải, tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng mọi thứ sẽ đi đến mức này. “Tôi nghĩ rằng họ sẽ có một số quy trình chuẩn bị cho họ đối mặt với những tình huống như thế này. Nhưng họ không có bất kỳ giải pháp nào, không có giải pháp nào được phát triển trong suốt thời gian qua. Tôi không hiểu họ đang làm gì lúc này."
Quang cảnh các đơn vị dân cư trong cuộc chốt chặn Covid-19 ở quận Jing'an của Thượng Hải
Bắc Kinh hiện đang báo cáo hàng chục ca mắc mới mỗi ngày, nhưng hiện họ chỉ hóa cửa các khu dân cư và địa điểm riêng lẻ. Bên cạnh tình trạng mua sắm hỗn loạn thì mọi thứ có vẻ bình tĩnh hơn khi cư dân các quận bị ảnh hưởng cũng đã báo cáo để kiểm tra. Người ta vẫn tin tưởng các nhà chức trách của Bắc Kinh sẽ làm tốt hơn Thượng Hải, chỉ bằng các biện pháp thông thường.
Minzner nói: “Chính phủ đã tuyên bố chiến thắng virus vào năm 2020, và thành công trong cuộc chiến với đại dịch đã trở thành biểu tượng cho thành công chính trị của họ. Trừ khi nhà cầm quyền hiện tại lùi bước về mặt chính trị, tôi cảm thấy khó có thể tưởng tượng cách Trung Quốc rút lui khỏi chính sách Zero-Covid."
Hiện có khoảng 340 triệu người ở ít nhất 46 thành phố đang phải chịu một số hình thức phong tỏa hoặc hạn chế của chính quyền Trung Quốc, bởi các trường hợp nhiễm bệnh xuất hiện rải rác ở nhiều tỉnh vẫn chưa chấm dứt.
Cuối tháng 4, các nhà chức trách Quảng Châu đã cho dừng hàng trăm chuyến bay sau khi phát hiện một trường hợp đáng ngờ. Còn tại Hàng Châu, tất cả người dân được yêu cầu kiểm tra sau mỗi 48 giờ nếu muốn đi du lịch quanh thành phố. Ở Thượng Hải, một số người dân đang đứng ngoài cửa sổ đập xoong nồi hàng đêm để phản đối, trước cuộc đóng cửa kéo dài hàng tuần gây nên tình trạng thiếu lương thực trầm trọng của đất nước. Một chiếc loa phát thanh chạy qua các đường phố cho họ biết cuộc biểu tình của họ đã bị “kích động bởi các thế lực ngoại bang”, trong khi các máy bay không người lái thúc giục họ “kiểm soát khát vọng tự do của tâm hồn bạn”.
Tại thủ đô Bắc Kinh, người dân đang tích trữ lương thực phòng trường hợp bị đóng cửa giống Thượng Hải vì hàng chục ca nhiễm mới ghi nhận mỗi ngày. Hầu hết các tòa nhà dân cư, trường học, cơ quan đều phải đóng cửa, hoãn các sự kiện đông người như đám cưới, đám tang và tiệc chiêu đãi.
Dường như các chương trình tin tức phát sóng trong các giờ chính thức đều có nội dung ủng hộ chiến lược Zero-Covid của chính phủ, đó là những câu chuyện là về những thành công trong cuộc chiến chống Covid. Hơn 2 năm sau đại dịch, Trung Quốc là chính phủ lớn cuối cùng cam kết với chính sách, xác định rằng ngay cả biến thể Omicron cũng sẽ được kiểm soát thông qua thử nghiệm hàng loạt, hạn chế đi lại và phong tỏa đối với các khu vực.
"Chúng tôi cố gắng chạy nhanh hơn virus"
Các quan chức Trung Quốc cho rằng cách tiếp cận của họ là tốt cho cả cuộc sống và nền kinh tế, và họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc giữ vững cách tiếp cận của mình. Tỷ lệ tiêm chủng của Trung Quốc đặc biệt ở người cao tuổi không đủ cao, hệ thống y tế của nước này không đủ nguồn lực hoặc không đồng đều về mặt địa lý để tránh bệnh tật và những thảm họa tử vong thảm khốc.
Li Bin, Phó giám đốc Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc cho biết "Chúng tôi cố gắng chạy nhanh hơn virus. Bất kể virus phát triển như thế nào, chúng tôi luôn đặt con người và cuộc sống của họ lên hàng đầu."
Các nhà phân tích và chuyên gia y tế nước ngoài cũng đồng ý rằng Trung Quốc hiện tại vẫn chưa thể mở cửa. Họ cũng chỉ ra những câu hỏi về tính hiệu quả của vắc-xin sản xuất trong nước và việc chính phủ từ chối phê duyệt vắc-xin do nước ngoài sản xuất. Kể cả khi nó đã xảy ra thì một năm tuyên truyền chỉ trích họ chắc chắn sẽ ít người quan tâm.
Bên cạnh đó, các nhà phân tích lo ngại rằng Trung Quốc sẽ không cùng thế giới chung sống với Covid ngay cả khi điều kiện tốt hơn. Họ nói rằng Zero-Covid có mối liên hệ chặt chẽ với tính hợp pháp chính trị của nhà cầm quyền. Khi tác động của Zero-Covid ảnh hưởng đến ý chí người dân, sức khỏe nền kinh tế, sự bùng phát ngày càng tăng ở thủ đô, tính hợp pháp đó có thể bị đe dọa.
Thách thức lớn nhất của nhà cầm quyền hiện là gì?
Có một sự thật chắc chắn: Zero Covid đã cứu được nhiều mạng người. Tuy nhiên, những hậu quả khác của việc tuân thủ chính sách đang gây ra nhiều hậu quả khác. Các nhà phân tích kinh tế đang dự báo tăng trưởng tiếp tục chậm lại và các nhà đầu tư đã rút cổ phiếu và trái phiếu với giá trị kỷ lục 17,5 tỷ USD ra khỏi thị trường Trung Quốc trong tháng 3.Những con tàu chở hàng và xe tải đã ùn ứ tại các cảng và cửa khẩu, các nhà máy bị đình trệ, kho bãi hoạt động hết công suất. Nhiều công ty nước ngoài cũng đã rút khỏi Thượng Hải, hoặc báo cáo các vấn đề lớn trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Các nhân viên tài chính và giáo viên quốc tế cũng đang chuẩn bị thu dọn đồ đạc để rời khỏi đất nước này.
Ở Thượng Hải, đã có những sự thất vọng lớn và công khai mà cảnh sát và các nhà kiểm duyệt đang phải vật lộn để theo kịp. Chính phủ đã có sự sự thừa nhận rõ ràng về thiệt hại mà đại dịch đang phải gánh chịu, đồng thời, ra lệnh cho các quan chức được cho là đã kiểm soát thành công với Covid bằng 0 nhưng "với chi phí thấp nhất và giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sự phát triển kinh tế và xã hội." Trong tháng này, chính phủ đã kêu gọi nỗ lực toàn lực để thúc đẩy chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển công trong nỗ lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
Ông Carl Minzner, học giả về Trung Quốc và là giáo sư luật tại Trường Luật Fordham, cho biết: "Có rất ít không gian để các quan chức đặt câu hỏi về các mục tiêu Zero-Covid của chính phủ, nhưng sự phản kháng vẫn có. Có những người trong bộ máy quan liêu nhận ra cái giá thực sự mà điều này đang áp đặt lên người dân. Nhưng khi chính trị nắm quyền thì sẽ không có không gian này cho bất cứ thứ gì nổi lên như một diễn ngôn có lý lẽ."
Những ý kiến bất đồng giữa các tầng lớp chính trị và y tế đôi khi được công khai nhưng lại nhanh chóng bị loại bỏ khỏi internet, và những cuộc thanh trừng đảng phái khác khiến nhiều tổ chức chính trị phải im lặng. Giáo sư Mary Gallagher, một nhà khoa học chính trị và chuyên gia về Trung Quốc của trường đại học Michigan, cho biết: “Có một số khả năng về sự thất bại của zero-Covid, hiện tại chính phủ cũng đã nhận trách nhiệm rõ ràng về nó, đó thực sự là một thách thức."
Gallagher nói "những nỗ lực của Thượng Hải để tránh bị cô lập và đóng cửa là có khả năng quá tự tin, hay một ví dụ về sự bất đồng quan điểm giữa các nhà lãnh đạo muốn đi theo một con đường khác."
Thượng Hải là thành phố lớn nhất với các nguồn lực chăm sóc sức khỏe và y tế dồi dào nhất, lập luận rằng lý do ban đầu các quan chức chống lại việc đóng cửa là vì nó sẽ gây ra một hiệu ứng lan truyền trên toàn quốc. Nếu thành phố có nguồn lực tốt nhất phải đóng cửa để ngăn chặn một đợt bùng phát dịch, hãy tưởng tượng sau đó điều gì sẽ xảy ra với các thành phố khác?
"Không có giải pháp nào được phát triển"
Sau khoảng hơn 1 tháng triển khai Zero-Covid, các quan chức Thượng Hải thông báo rằng hơn 12 triệu người ở các quận được coi là có nguy cơ thấp đã có thể rời khỏi nhà của họ, nhưng người dân cho biết vẫn còn nhiều vấn đề. Một người cho hay rằng cô ấy được phép rời khỏi căn hộ của mình, nhưng các quy tắc thay đổi nhanh chóng mà không thông báo trước, cô ấy ước mình rời thành phố khi có cơ hội.Trước khi bị khóa ở Thượng Hải, tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng mọi thứ sẽ đi đến mức này. “Tôi nghĩ rằng họ sẽ có một số quy trình chuẩn bị cho họ đối mặt với những tình huống như thế này. Nhưng họ không có bất kỳ giải pháp nào, không có giải pháp nào được phát triển trong suốt thời gian qua. Tôi không hiểu họ đang làm gì lúc này."
Bắc Kinh hiện đang báo cáo hàng chục ca mắc mới mỗi ngày, nhưng hiện họ chỉ hóa cửa các khu dân cư và địa điểm riêng lẻ. Bên cạnh tình trạng mua sắm hỗn loạn thì mọi thứ có vẻ bình tĩnh hơn khi cư dân các quận bị ảnh hưởng cũng đã báo cáo để kiểm tra. Người ta vẫn tin tưởng các nhà chức trách của Bắc Kinh sẽ làm tốt hơn Thượng Hải, chỉ bằng các biện pháp thông thường.
Minzner nói: “Chính phủ đã tuyên bố chiến thắng virus vào năm 2020, và thành công trong cuộc chiến với đại dịch đã trở thành biểu tượng cho thành công chính trị của họ. Trừ khi nhà cầm quyền hiện tại lùi bước về mặt chính trị, tôi cảm thấy khó có thể tưởng tượng cách Trung Quốc rút lui khỏi chính sách Zero-Covid."
