Bất chấp các lệnh hạn chế về chip từ Mỹ, các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) của Trung Quốc không những không bị khuất phục mà còn đang có những bước bứt phá mạnh mẽ, liên tục tung ra các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tiên tiến. Sự thống trị của các mô hình Trung Quốc trên các bảng xếp hạng AI nguồn mở toàn cầu cho thấy một chiến lược thông minh và một quyết tâm lớn nhằm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ của Mỹ.
Sau khi công ty DeepSeek gây chấn động thế giới vào đầu năm với các mô hình AI giá rẻ nhưng hiệu năng cao, hàng loạt các công ty Trung Quốc khác đã nối gót. Tính đến cuối tháng 7, trên bảng xếp hạng các mô hình AI nguồn mở uy tín của Hugging Face, có tới 8 trong số 10 mô hình hàng đầu đến từ Trung Quốc.
Dẫn đầu là GLM-4.5 của kỳ lân Zhipu AI, một trong "tứ hổ AI" của Trung Quốc, ra mắt vào ngày 28 tháng 7 với khả năng lý luận và viết mã ấn tượng. Theo sau là các mô hình của Alibaba và Tencent. Kimi K2, một mô hình mã nguồn mở mới của Moonshot AI, cũng lọt vào top 10 và được cho là vượt trội hơn cả GPT-4.1 trong các bài kiểm tra về lập trình.
Sự trỗi dậy này được dự báo sẽ còn tiếp diễn. Cựu Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, ông Zhu Min, nhận định rằng lợi thế của nước này trong việc phát triển AI có thể sẽ tạo ra hơn 100 đột phá tương tự như DeepSeek chỉ trong vòng 18 tháng tới.
Theo tờ The Economist, việc bị hạn chế tiếp cận các con chip AI tiên tiến từ Mỹ có thể là nguyên nhân chính thúc đẩy các công ty Trung Quốc theo đuổi chiến lược phát hành các mô hình AI nguồn mở.
Bằng cách công khai các "trọng số" của mô hình, các nhà phát triển trên toàn thế giới có thể tự do tải về, tinh chỉnh và chạy chúng trên phần cứng của riêng mình. Điều này giúp đảm bảo rằng, ngay cả khi một công ty Trung Quốc không có đủ năng lực điện toán để phục vụ trực tiếp cho khách hàng, các mô hình của họ vẫn có thể được sử dụng và phát triển ở những nơi khác. "Nếu DeepSeek không thể dễ dàng mua chip Nvidia, thì Hugging Face có thể," The Economist phân tích.
Sự bứt phá này không chỉ đến từ các startup. Các gã khổng lồ công nghệ của Trung Quốc cũng đang chạy đua quyết liệt. Vào ngày 27 tháng 7, Tencent đã phát hành HunyuanWorld-1, một mô hình có thể nhanh chóng tạo ra các thế giới ảo 360 độ. Alibaba cũng liên tục cập nhật cho mô hình suy luận Qwen3 của mình.
Nhà sáng lập Huawei, ông Nhậm Chính Phi, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, đã chỉ ra những lợi thế của Trung Quốc trong việc phát triển AI, bao gồm một lực lượng lao động trẻ dồi dào, hạ tầng mạng lưới viễn thông và lưới điện phát triển nhất thế giới.
Ngay cả CEO của Nvidia, ông Jensen Huang, trong một chuyến đi đến Bắc Kinh vào tháng 7, cũng đã phải thừa nhận rằng các mô hình của DeepSeek, Alibaba và Tencent đều ở "đẳng cấp thế giới" và đang thúc đẩy sự phát triển AI toàn cầu.
Theo các số liệu từ Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới (WAIC) 2025, Trung Quốc đã tung ra tới 1.509 mô hình AI, trở thành quốc gia đứng đầu thế giới về số lượng. Những con số này cho thấy, bất chấp những nỗ lực kìm hãm từ bên ngoài, cuộc cách mạng AI tại Trung Quốc vẫn đang diễn ra với một tốc độ và quy mô đáng kinh ngạc.
Sự thống trị trên các bảng xếp hạng
Sau khi công ty DeepSeek gây chấn động thế giới vào đầu năm với các mô hình AI giá rẻ nhưng hiệu năng cao, hàng loạt các công ty Trung Quốc khác đã nối gót. Tính đến cuối tháng 7, trên bảng xếp hạng các mô hình AI nguồn mở uy tín của Hugging Face, có tới 8 trong số 10 mô hình hàng đầu đến từ Trung Quốc.
Dẫn đầu là GLM-4.5 của kỳ lân Zhipu AI, một trong "tứ hổ AI" của Trung Quốc, ra mắt vào ngày 28 tháng 7 với khả năng lý luận và viết mã ấn tượng. Theo sau là các mô hình của Alibaba và Tencent. Kimi K2, một mô hình mã nguồn mở mới của Moonshot AI, cũng lọt vào top 10 và được cho là vượt trội hơn cả GPT-4.1 trong các bài kiểm tra về lập trình.
Sự trỗi dậy này được dự báo sẽ còn tiếp diễn. Cựu Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, ông Zhu Min, nhận định rằng lợi thế của nước này trong việc phát triển AI có thể sẽ tạo ra hơn 100 đột phá tương tự như DeepSeek chỉ trong vòng 18 tháng tới.
Chiến lược nguồn mở: Lời đáp trả cho lệnh cấm vận
Theo tờ The Economist, việc bị hạn chế tiếp cận các con chip AI tiên tiến từ Mỹ có thể là nguyên nhân chính thúc đẩy các công ty Trung Quốc theo đuổi chiến lược phát hành các mô hình AI nguồn mở.
Bằng cách công khai các "trọng số" của mô hình, các nhà phát triển trên toàn thế giới có thể tự do tải về, tinh chỉnh và chạy chúng trên phần cứng của riêng mình. Điều này giúp đảm bảo rằng, ngay cả khi một công ty Trung Quốc không có đủ năng lực điện toán để phục vụ trực tiếp cho khách hàng, các mô hình của họ vẫn có thể được sử dụng và phát triển ở những nơi khác. "Nếu DeepSeek không thể dễ dàng mua chip Nvidia, thì Hugging Face có thể," The Economist phân tích.
Hệ sinh thái AI toàn diện
Sự bứt phá này không chỉ đến từ các startup. Các gã khổng lồ công nghệ của Trung Quốc cũng đang chạy đua quyết liệt. Vào ngày 27 tháng 7, Tencent đã phát hành HunyuanWorld-1, một mô hình có thể nhanh chóng tạo ra các thế giới ảo 360 độ. Alibaba cũng liên tục cập nhật cho mô hình suy luận Qwen3 của mình.
Nhà sáng lập Huawei, ông Nhậm Chính Phi, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, đã chỉ ra những lợi thế của Trung Quốc trong việc phát triển AI, bao gồm một lực lượng lao động trẻ dồi dào, hạ tầng mạng lưới viễn thông và lưới điện phát triển nhất thế giới.
Ngay cả CEO của Nvidia, ông Jensen Huang, trong một chuyến đi đến Bắc Kinh vào tháng 7, cũng đã phải thừa nhận rằng các mô hình của DeepSeek, Alibaba và Tencent đều ở "đẳng cấp thế giới" và đang thúc đẩy sự phát triển AI toàn cầu.
Theo các số liệu từ Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới (WAIC) 2025, Trung Quốc đã tung ra tới 1.509 mô hình AI, trở thành quốc gia đứng đầu thế giới về số lượng. Những con số này cho thấy, bất chấp những nỗ lực kìm hãm từ bên ngoài, cuộc cách mạng AI tại Trung Quốc vẫn đang diễn ra với một tốc độ và quy mô đáng kinh ngạc.
