Trung Quốc đang khẳng định vị thế thống trị trong ngành công nghiệp pin toàn cầu, khi nắm giữ đến 97% sản lượng vật liệu làm cực dương pin trên toàn thế giới. Bí mật đằng sau sự vượt trội này chính là nguồn tài nguyên than chì dồi dào mà quốc gia tỷ dân này đang sở hữu.
Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), Trung Quốc là quốc gia sản xuất than chì tự nhiên hàng đầu thế giới, chiếm đến 67% tổng nguồn cung toàn cầu. Ước tính, trữ lượng than chì đã được kiểm chứng của Trung Quốc vào năm 2022 là khoảng 52 triệu tấn, chỉ xếp sau Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil.
Than chì, một dạng thù hình của carbon, đóng vai trò là vật liệu chính cấu thành cực dương của hầu hết các loại pin lithium-ion hiện nay. So với các nguyên liệu quan trọng khác như lithium, hàm lượng than chì trong pin lithium-ion cao gấp 5-10 lần.
Các nhà sản xuất pin có thể sử dụng than chì tự nhiên được khai thác trực tiếp từ các mỏ hoặc than chì tổng hợp để chế tạo cực dương. Mặc dù có giá thành cao hơn, than chì tổng hợp lại có độ bền vượt trội, giúp pin sạc nhanh hơn và an toàn hơn. Bên cạnh đó, than chì còn được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất sợi carbon cho ngành hàng không vũ trụ.
Theo số liệu từ Statista, năm 2023, Trung Quốc đã sản xuất tới 97% vật liệu làm cực dương pin cho toàn thế giới. Dẫn đầu thị trường này là hai "ông lớn" Shanghai Shanshan Technology và BTR New Material Group.
Trong khi BTR chiếm khoảng 22% tổng sản lượng toàn cầu, giữ vững vị trí số 1 thế giới về công suất sản xuất năm thứ 11 liên tiếp, thì Shanshan lại là nhà sản xuất vật liệu cực dương than chì nhân tạo hàng đầu thế giới, cung cấp 19% tổng sản lượng, tương đương 1,7 triệu tấn, và chiếm lĩnh 95% thị phần tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, vị thế thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này đang bị Mỹ "đe dọa" bằng biện pháp áp thuế. Cụ thể, từ tháng này, Mỹ sẽ áp thuế 25% đối với cực dương than chì tổng hợp nhập khẩu từ Trung Quốc. Trước đó, vào tháng 5, Mỹ cũng đã thông báo về việc áp thuế 25% đối với than chì tự nhiên đã qua xử lý của Trung Quốc từ năm 2026.
Sản lượng than chì của Trung Quốc chiếm đến 77% của toàn thị trường. Theo Statista
Động thái này của Mỹ được cho là nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung than chì từ Trung Quốc và thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng trong nước. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, các nhà sản xuất pin của Mỹ vẫn buộc phải "nhìn mặt" Trung Quốc nếu muốn sản phẩm của mình đủ điều kiện nhận trợ cấp theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA).
Trong khi đó, Việt Nam với trữ lượng than chì khoảng 29 triệu tấn, tập trung chủ yếu ở Tây Bắc và một phần nhỏ ở Trung Bộ, hoàn toàn có thể "chen chân" vào thị trường đầy tiềm năng này. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành lợi thế cạnh tranh, Việt Nam cần có những chính sách phát triển và thu hút đầu tư phù hợp cho ngành công nghiệp than chì và sản xuất pin trong thời gian tới.
Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), Trung Quốc là quốc gia sản xuất than chì tự nhiên hàng đầu thế giới, chiếm đến 67% tổng nguồn cung toàn cầu. Ước tính, trữ lượng than chì đã được kiểm chứng của Trung Quốc vào năm 2022 là khoảng 52 triệu tấn, chỉ xếp sau Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil.
Than chì, một dạng thù hình của carbon, đóng vai trò là vật liệu chính cấu thành cực dương của hầu hết các loại pin lithium-ion hiện nay. So với các nguyên liệu quan trọng khác như lithium, hàm lượng than chì trong pin lithium-ion cao gấp 5-10 lần.
Các nhà sản xuất pin có thể sử dụng than chì tự nhiên được khai thác trực tiếp từ các mỏ hoặc than chì tổng hợp để chế tạo cực dương. Mặc dù có giá thành cao hơn, than chì tổng hợp lại có độ bền vượt trội, giúp pin sạc nhanh hơn và an toàn hơn. Bên cạnh đó, than chì còn được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất sợi carbon cho ngành hàng không vũ trụ.
Theo số liệu từ Statista, năm 2023, Trung Quốc đã sản xuất tới 97% vật liệu làm cực dương pin cho toàn thế giới. Dẫn đầu thị trường này là hai "ông lớn" Shanghai Shanshan Technology và BTR New Material Group.
Trong khi BTR chiếm khoảng 22% tổng sản lượng toàn cầu, giữ vững vị trí số 1 thế giới về công suất sản xuất năm thứ 11 liên tiếp, thì Shanshan lại là nhà sản xuất vật liệu cực dương than chì nhân tạo hàng đầu thế giới, cung cấp 19% tổng sản lượng, tương đương 1,7 triệu tấn, và chiếm lĩnh 95% thị phần tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, vị thế thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này đang bị Mỹ "đe dọa" bằng biện pháp áp thuế. Cụ thể, từ tháng này, Mỹ sẽ áp thuế 25% đối với cực dương than chì tổng hợp nhập khẩu từ Trung Quốc. Trước đó, vào tháng 5, Mỹ cũng đã thông báo về việc áp thuế 25% đối với than chì tự nhiên đã qua xử lý của Trung Quốc từ năm 2026.
Sản lượng than chì của Trung Quốc chiếm đến 77% của toàn thị trường. Theo Statista
Động thái này của Mỹ được cho là nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung than chì từ Trung Quốc và thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng trong nước. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, các nhà sản xuất pin của Mỹ vẫn buộc phải "nhìn mặt" Trung Quốc nếu muốn sản phẩm của mình đủ điều kiện nhận trợ cấp theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA).
Trong khi đó, Việt Nam với trữ lượng than chì khoảng 29 triệu tấn, tập trung chủ yếu ở Tây Bắc và một phần nhỏ ở Trung Bộ, hoàn toàn có thể "chen chân" vào thị trường đầy tiềm năng này. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành lợi thế cạnh tranh, Việt Nam cần có những chính sách phát triển và thu hút đầu tư phù hợp cho ngành công nghiệp than chì và sản xuất pin trong thời gian tới.
