Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Apple đang nỗ lực chuyển một phần chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang Ấn Độ với những chiến lược sáng tạo nhằm tránh các rào cản từ chính quyền địa phương. Tuy nhiên, ý tưởng đưa sản xuất iPhone về Mỹ dù được Tổng thống Donald Trump ủng hộ, lại bị đánh giá là không khả thi. Một phân tích chi tiết từ Financial Times đã chỉ ra rằng mỗi chiếc iPhone bao gồm 2.700 linh kiện được sản xuất bởi hơn 700 cơ sở trên toàn cầu, khiến việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng tại Mỹ trở thành một nhiệm vụ gần như bất khả thi.
Để hiểu tại sao việc đưa sản xuất iPhone về Mỹ là không thực tế, trước tiên cần nắm rõ mức độ phức tạp của chuỗi cung ứng hiện tại. Theo Financial Times, mỗi chiếc iPhone chứa khoảng 2.700 linh kiện từ những bộ phận lớn như màn hình và chip xử lý đến các chi tiết nhỏ như ốc vít hay lớp phủ chống xước. Những linh kiện này không thể nhận diện đầy đủ ngay cả khi tháo rời thiết bị, vì mỗi bộ phận lại bao gồm các thành phần phụ nhỏ hơn, đòi hỏi quy trình sản xuất chuyên biệt.
Hơn 700 cơ sở sản xuất trên toàn cầu tham gia vào việc tạo ra các linh kiện này, với chỉ 30 nhà cung cấp nằm ngoài Trung Quốc. Theo Bloomberg, các nhà máy tại Trung Quốc được đặt gần nhau tạo điều kiện cho việc phối hợp sản xuất nhanh chóng và hiệu quả. Ví dụ, khu vực Thâm Quyến tập trung các nhà cung cấp lớn như Foxconn, Pegatron và Luxshare, cho phép vận chuyển linh kiện trong vòng vài giờ. Sự tích hợp này là kết quả của hàng thập kỷ đầu tư vào cơ sở hạ tầng và lao động tại Trung Quốc, một lợi thế mà Mỹ khó có thể tái tạo trong ngắn hạn.
Việc chuyển toàn bộ chuỗi cung ứng sang Mỹ sẽ đòi hỏi xây dựng từ đầu hơn 700 cơ sở sản xuất, từ nhà máy luyện kim cho khung máy đến các dây chuyền lắp ráp chip tiên tiến. Theo Forbes, ngay cả khi Mỹ có nguồn lực công nghệ, việc tái tạo một hệ sinh thái sản xuất tương tự có thể mất hàng thập kỷ tương tự thời gian Trung Quốc đã bỏ ra để trở thành “công xưởng thế giới”.
Một trong những lý do chính khiến Apple không cân nhắc đưa sản xuất về Mỹ là chi phí. Theo Financial Times, sản xuất tại Mỹ sẽ làm tăng đáng kể giá thành iPhone do chi phí lao động cao hơn. Tại Trung Quốc, mức lương trung bình cho công nhân lắp ráp dao động từ 500–800 USD/tháng, trong khi tại Mỹ, con số này có thể lên đến 3.000–4.000 USD/tháng theo The Wall Street Journal. Ngoài ra, các chi phí liên quan đến cơ sở hạ tầng, vận chuyển, đào tạo lao động tại Mỹ cũng cao hơn nhiều so với Trung Quốc hoặc Ấn Độ.
Việc tăng chi phí sản xuất sẽ buộc Apple phải nâng giá bán iPhone, điều có thể làm giảm sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, đặc biệt khi các đối thủ như Samsung và Xiaomi cung cấp sản phẩm tương đương với giá thấp hơn. Theo CNET, một chiếc iPhone 16 Pro hiện có giá khởi điểm 999 USD; nếu sản xuất tại Mỹ, giá có thể tăng thêm 200–300 USD, ảnh hưởng đến doanh số ở các thị trường nhạy cảm về giá như châu Á và châu Phi.
Hơn nữa, Mỹ thiếu lực lượng lao động lành nghề cho sản xuất điện tử quy mô lớn. Trung Quốc có hàng triệu công nhân được đào tạo chuyên sâu, trong khi Ấn Độ đang nhanh chóng xây dựng lực lượng lao động tương tự. Theo Nikkei Asia, Ấn Độ hiện có hơn 100.000 công nhân làm việc trong các nhà máy sản xuất iPhone của Foxconn và Pegatron với kế hoạch mở rộng thêm 50.000 việc làm vào năm 2026. Ngược lại, Mỹ không có nguồn nhân lực tương đương, việc đào tạo từ đầu sẽ tốn thời gian và chi phí khổng lồ.
Việc xây dựng chuỗi cung ứng tại Mỹ không chỉ là vấn đề tài chính mà còn liên quan đến hậu cần. Hệ sinh thái sản xuất của Apple tại Trung Quốc được tối ưu hóa qua nhiều thập kỷ, với các nhà cung cấp nằm gần nhau để giảm thời gian vận chuyển và chi phí logistics. Theo Bloomberg, một linh kiện iPhone có thể được sản xuất, kiểm tra, lắp ráp trong cùng một khu công nghiệp tại Thâm Quyến. Trong khi tại Mỹ, các nhà máy có thể cách nhau hàng trăm dặm làm tăng độ phức tạp và chi phí.
Hơn nữa, nhiều linh kiện iPhone phụ thuộc vào nguyên liệu thô và công nghệ chuyên biệt chỉ có ở châu Á. Ví dụ, màn hình OLED iPhone được sản xuất bởi Samsung Display và LG Display, cả hai đều đặt nhà máy chính tại Hàn Quốc và Trung Quốc. Theo TechCrunch, việc xây dựng các nhà máy sản xuất màn hình OLED tại Mỹ sẽ đòi hỏi đầu tư hàng tỷ USD và nhiều năm để đạt được hiệu quả tương tự. Tương tự, các chip A-series của Apple do TSMC sản xuất tại Đài Loan, phụ thuộc vào quy trình sản xuất 3nm tiên tiến vốn chưa triển khai rộng rãi tại Mỹ.
Sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu này khiến việc “địa phương hóa” sản xuất tại Mỹ trở thành một nhiệm vụ bất khả thi trong ngắn hạn. Theo Forbes, ngay cả khi Apple muốn chuyển một phần sản xuất về Mỹ, họ chỉ có thể tập trung vào lắp ráp cuối cùng trong khi các linh kiện vẫn phải nhập khẩu, làm mất đi lợi ích kinh tế của sản xuất nội địa.
Từ góc độ chính trị, ý tưởng đưa sản xuất iPhone về Mỹ được Tổng thống Donald Trump nhiệt tình ủng hộ mang nhiều ý nghĩa biểu tượng hơn là thực tế. Trump từng tuyên bố rằng Mỹ có đủ nguồn lực để sản xuất iPhone trong nước, nhưng các số liệu từ Financial Times cho thấy điều ngược lại. Việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng sẽ mất nhiều năm, vượt xa nhiệm kỳ 4 năm của bất kỳ tổng thống nào. Theo The Wall Street Journal, ngay cả khi Apple bị áp lực chính trị để thử nghiệm sản xuất tại Mỹ, quy trình này sẽ không hoàn thành trước năm 2030 khiến nó trở thành một “nỗ lực vô ích”.
Hơn nữa, các chính sách thuế quan của Trump, như áp thuế 10–20% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, có thể làm tăng chi phí sản xuất iPhone ngay cả khi Apple chuyển sang Ấn Độ. Theo Nikkei Asia, Ấn Độ hiện là lựa chọn khả thi hơn nhờ chi phí lao động thấp, chính sách ưu đãi thuế, và lực lượng lao động trẻ. Apple đã sản xuất khoảng 14% iPhone tại Ấn Độ vào năm 2024, mục tiêu tăng lên 25% vào năm 2027 theo Bloomberg. Ngược lại, sản xuất tại Mỹ sẽ không mang lại lợi ích kinh tế hay chiến lược tương tự.
Apple đang đẩy mạnh chuyển sản xuất sang Ấn Độ như một phần của chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc trước các rủi ro địa chính trị. Theo CNET, Ấn Độ có nhiều lợi thế: chi phí lao động thấp (khoảng 200–400 USD/tháng), dân số trẻ, và các chính sách khuyến khích đầu tư nước ngoài từ chính phủ Ấn Độ như chương trình “Make in India”. Các nhà cung cấp lớn như Foxconn đã đầu tư hàng tỷ USD vào các nhà máy tại bang Tamil Nadu và Karnataka, tạo điều kiện cho Apple mở rộng sản xuất.
Tuy nhiên, việc chuyển sang Ấn Độ không phải không có thách thức. Theo TechCrunch, Apple phải đối mặt với các vấn đề về cơ sở hạ tầng như thiếu nguồn điện ổn định và hệ thống giao thông kém phát triển, buộc công ty phải dùng các biện pháp sáng tạo, chẳng hạn vận chuyển thiết bị qua các kênh không chính thức để tránh bị chính quyền giữ lại. Dù vậy, những khó khăn này vẫn dễ giải quyết hơn so với việc xây dựng chuỗi cung ứng từ đầu tại Mỹ.
Để hiểu tại sao việc đưa sản xuất iPhone về Mỹ là không thực tế, trước tiên cần nắm rõ mức độ phức tạp của chuỗi cung ứng hiện tại. Theo Financial Times, mỗi chiếc iPhone chứa khoảng 2.700 linh kiện từ những bộ phận lớn như màn hình và chip xử lý đến các chi tiết nhỏ như ốc vít hay lớp phủ chống xước. Những linh kiện này không thể nhận diện đầy đủ ngay cả khi tháo rời thiết bị, vì mỗi bộ phận lại bao gồm các thành phần phụ nhỏ hơn, đòi hỏi quy trình sản xuất chuyên biệt.
Hơn 700 cơ sở sản xuất trên toàn cầu tham gia vào việc tạo ra các linh kiện này, với chỉ 30 nhà cung cấp nằm ngoài Trung Quốc. Theo Bloomberg, các nhà máy tại Trung Quốc được đặt gần nhau tạo điều kiện cho việc phối hợp sản xuất nhanh chóng và hiệu quả. Ví dụ, khu vực Thâm Quyến tập trung các nhà cung cấp lớn như Foxconn, Pegatron và Luxshare, cho phép vận chuyển linh kiện trong vòng vài giờ. Sự tích hợp này là kết quả của hàng thập kỷ đầu tư vào cơ sở hạ tầng và lao động tại Trung Quốc, một lợi thế mà Mỹ khó có thể tái tạo trong ngắn hạn.
Việc chuyển toàn bộ chuỗi cung ứng sang Mỹ sẽ đòi hỏi xây dựng từ đầu hơn 700 cơ sở sản xuất, từ nhà máy luyện kim cho khung máy đến các dây chuyền lắp ráp chip tiên tiến. Theo Forbes, ngay cả khi Mỹ có nguồn lực công nghệ, việc tái tạo một hệ sinh thái sản xuất tương tự có thể mất hàng thập kỷ tương tự thời gian Trung Quốc đã bỏ ra để trở thành “công xưởng thế giới”.
Một trong những lý do chính khiến Apple không cân nhắc đưa sản xuất về Mỹ là chi phí. Theo Financial Times, sản xuất tại Mỹ sẽ làm tăng đáng kể giá thành iPhone do chi phí lao động cao hơn. Tại Trung Quốc, mức lương trung bình cho công nhân lắp ráp dao động từ 500–800 USD/tháng, trong khi tại Mỹ, con số này có thể lên đến 3.000–4.000 USD/tháng theo The Wall Street Journal. Ngoài ra, các chi phí liên quan đến cơ sở hạ tầng, vận chuyển, đào tạo lao động tại Mỹ cũng cao hơn nhiều so với Trung Quốc hoặc Ấn Độ.
Việc tăng chi phí sản xuất sẽ buộc Apple phải nâng giá bán iPhone, điều có thể làm giảm sức cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, đặc biệt khi các đối thủ như Samsung và Xiaomi cung cấp sản phẩm tương đương với giá thấp hơn. Theo CNET, một chiếc iPhone 16 Pro hiện có giá khởi điểm 999 USD; nếu sản xuất tại Mỹ, giá có thể tăng thêm 200–300 USD, ảnh hưởng đến doanh số ở các thị trường nhạy cảm về giá như châu Á và châu Phi.
Hơn nữa, Mỹ thiếu lực lượng lao động lành nghề cho sản xuất điện tử quy mô lớn. Trung Quốc có hàng triệu công nhân được đào tạo chuyên sâu, trong khi Ấn Độ đang nhanh chóng xây dựng lực lượng lao động tương tự. Theo Nikkei Asia, Ấn Độ hiện có hơn 100.000 công nhân làm việc trong các nhà máy sản xuất iPhone của Foxconn và Pegatron với kế hoạch mở rộng thêm 50.000 việc làm vào năm 2026. Ngược lại, Mỹ không có nguồn nhân lực tương đương, việc đào tạo từ đầu sẽ tốn thời gian và chi phí khổng lồ.
Việc xây dựng chuỗi cung ứng tại Mỹ không chỉ là vấn đề tài chính mà còn liên quan đến hậu cần. Hệ sinh thái sản xuất của Apple tại Trung Quốc được tối ưu hóa qua nhiều thập kỷ, với các nhà cung cấp nằm gần nhau để giảm thời gian vận chuyển và chi phí logistics. Theo Bloomberg, một linh kiện iPhone có thể được sản xuất, kiểm tra, lắp ráp trong cùng một khu công nghiệp tại Thâm Quyến. Trong khi tại Mỹ, các nhà máy có thể cách nhau hàng trăm dặm làm tăng độ phức tạp và chi phí.
Hơn nữa, nhiều linh kiện iPhone phụ thuộc vào nguyên liệu thô và công nghệ chuyên biệt chỉ có ở châu Á. Ví dụ, màn hình OLED iPhone được sản xuất bởi Samsung Display và LG Display, cả hai đều đặt nhà máy chính tại Hàn Quốc và Trung Quốc. Theo TechCrunch, việc xây dựng các nhà máy sản xuất màn hình OLED tại Mỹ sẽ đòi hỏi đầu tư hàng tỷ USD và nhiều năm để đạt được hiệu quả tương tự. Tương tự, các chip A-series của Apple do TSMC sản xuất tại Đài Loan, phụ thuộc vào quy trình sản xuất 3nm tiên tiến vốn chưa triển khai rộng rãi tại Mỹ.
Sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu này khiến việc “địa phương hóa” sản xuất tại Mỹ trở thành một nhiệm vụ bất khả thi trong ngắn hạn. Theo Forbes, ngay cả khi Apple muốn chuyển một phần sản xuất về Mỹ, họ chỉ có thể tập trung vào lắp ráp cuối cùng trong khi các linh kiện vẫn phải nhập khẩu, làm mất đi lợi ích kinh tế của sản xuất nội địa.
Từ góc độ chính trị, ý tưởng đưa sản xuất iPhone về Mỹ được Tổng thống Donald Trump nhiệt tình ủng hộ mang nhiều ý nghĩa biểu tượng hơn là thực tế. Trump từng tuyên bố rằng Mỹ có đủ nguồn lực để sản xuất iPhone trong nước, nhưng các số liệu từ Financial Times cho thấy điều ngược lại. Việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng sẽ mất nhiều năm, vượt xa nhiệm kỳ 4 năm của bất kỳ tổng thống nào. Theo The Wall Street Journal, ngay cả khi Apple bị áp lực chính trị để thử nghiệm sản xuất tại Mỹ, quy trình này sẽ không hoàn thành trước năm 2030 khiến nó trở thành một “nỗ lực vô ích”.
Hơn nữa, các chính sách thuế quan của Trump, như áp thuế 10–20% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, có thể làm tăng chi phí sản xuất iPhone ngay cả khi Apple chuyển sang Ấn Độ. Theo Nikkei Asia, Ấn Độ hiện là lựa chọn khả thi hơn nhờ chi phí lao động thấp, chính sách ưu đãi thuế, và lực lượng lao động trẻ. Apple đã sản xuất khoảng 14% iPhone tại Ấn Độ vào năm 2024, mục tiêu tăng lên 25% vào năm 2027 theo Bloomberg. Ngược lại, sản xuất tại Mỹ sẽ không mang lại lợi ích kinh tế hay chiến lược tương tự.
Apple đang đẩy mạnh chuyển sản xuất sang Ấn Độ như một phần của chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc trước các rủi ro địa chính trị. Theo CNET, Ấn Độ có nhiều lợi thế: chi phí lao động thấp (khoảng 200–400 USD/tháng), dân số trẻ, và các chính sách khuyến khích đầu tư nước ngoài từ chính phủ Ấn Độ như chương trình “Make in India”. Các nhà cung cấp lớn như Foxconn đã đầu tư hàng tỷ USD vào các nhà máy tại bang Tamil Nadu và Karnataka, tạo điều kiện cho Apple mở rộng sản xuất.
Tuy nhiên, việc chuyển sang Ấn Độ không phải không có thách thức. Theo TechCrunch, Apple phải đối mặt với các vấn đề về cơ sở hạ tầng như thiếu nguồn điện ổn định và hệ thống giao thông kém phát triển, buộc công ty phải dùng các biện pháp sáng tạo, chẳng hạn vận chuyển thiết bị qua các kênh không chính thức để tránh bị chính quyền giữ lại. Dù vậy, những khó khăn này vẫn dễ giải quyết hơn so với việc xây dựng chuỗi cung ứng từ đầu tại Mỹ.
