Vì sao trong hầm đường bộ phải lắp quạt gió cỡ lớn?

[Long Bình]

Hiện nay, tại Việt Nam khi di chuyển thông qua các hầm đường bộ, nhiều người sẽ thấy sự xuất hiện của các cánh quạt gió cỡ lớn được lắp đặt bên trong. Điều này, khiến không ít người tò mò, liệu tại sao trong hầm đường bộ thường phải lắp quạt gió cỡ lớn?
Hầm đường bộ, hầm tàu điện ngầm hay các loại hầm khai thác thường là những không gian kín, sâu dưới lòng đất hoặc kéo dài qua các khu vực địa hình phức tạp. Đặc điểm chung của những nơi này là sự hạn chế về lưu thông không khí tự nhiên, dẫn đến nhiều vấn đề tiềm ẩn nếu không có hệ thống thông gió phù hợp. Một trong những giải pháp quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động trong các hầm chính là lắp đặt quạt gió cỡ lớn. Vậy tại sao thiết bị này lại cần thiết đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu qua những lý do chính dưới đây.

1. Loại bỏ khí độc và đảm bảo chất lượng không khí​

Trong các hầm giao thông, đặc biệt là hầm đường bộ, khí thải từ động cơ xe như carbon monoxide (CO), nitrogen oxide (NOx) và các hạt bụi nhỏ tích tụ rất nhanh do không gian kín. Những loại khí này không chỉ gây hại cho sức khỏe con người mà còn có thể dẫn đến ngạt thở nếu nồng độ vượt quá ngưỡng cho phép. Tương tự, trong hầm khai thác mỏ, khí metan hoặc các khí độc khác từ lòng đất cũng là mối nguy hiểm thường trực. Quạt gió cỡ lớn được lắp đặt để hút khí độc ra ngoài và đưa không khí sạch từ bên ngoài vào, duy trì môi trường hô hấp an toàn cho người sử dụng hoặc công nhân làm việc.

2. Điều hòa nhiệt độ và độ ẩm​

Không khí trong hầm thường có xu hướng nóng và ẩm do thiếu sự lưu thông tự nhiên, cộng với nhiệt lượng tỏa ra từ phương tiện giao thông, máy móc hoặc các quá trình hoạt động. Nhiệt độ cao và độ ẩm lớn không chỉ khiến con người cảm thấy khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến kết cấu của hầm, gây ăn mòn hoặc hư hỏng thiết bị. Quạt gió cỡ lớn giúp điều hòa nhiệt độ bằng cách đẩy không khí nóng ra ngoài và đưa luồng gió mát vào, đồng thời kiểm soát độ ẩm để giữ cho môi trường bên trong ổn định.

3. Ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ​

Trong không gian kín như hầm, sự tích tụ của khí dễ cháy như metan (trong hầm mỏ) hoặc hơi xăng (trong hầm giao thông) có thể dẫn đến nguy cơ cháy nổ cao nếu gặp tia lửa hoặc nhiệt độ bất ngờ tăng. Hệ thống quạt gió cỡ lớn đóng vai trò quan trọng trong việc pha loãng nồng độ khí dễ cháy, đẩy chúng ra khỏi khu vực nguy hiểm trước khi chúng đạt đến mức gây rủi ro. Điều này đặc biệt quan trọng trong các hầm dài, nơi mà một vụ nổ nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

4. Đảm bảo tầm nhìn cho người tham gia giao thông​

Khói bụi và sương mù do khí thải tạo ra trong hầm giao thông có thể làm giảm tầm nhìn, gây nguy hiểm cho tài xế. Nếu không có hệ thống thông gió hiệu quả, hiện tượng này sẽ càng trầm trọng, đặc biệt trong giờ cao điểm khi lưu lượng xe lớn. Quạt gió cỡ lớn giúp loại bỏ khói bụi nhanh chóng, đảm bảo không gian trong hầm luôn thông thoáng, từ đó giảm thiểu nguy cơ tai nạn do hạn chế tầm nhìn.

5. Đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và quy định an toàn​

Việc lắp đặt quạt gió cỡ lớn không chỉ xuất phát từ nhu cầu thực tế mà còn là yêu cầu bắt buộc theo các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định an toàn ở nhiều quốc gia. Các hầm đường bộ hay hầm công nghiệp đều phải tuân thủ những tiêu chí nghiêm ngặt về chất lượng không khí, khả năng thông gió và phòng chống rủi ro. Quạt gió cỡ lớn được thiết kế với công suất phù hợp để đáp ứng lưu lượng không khí cần thiết, đảm bảo hầm hoạt động hiệu quả và an toàn trong mọi điều kiện.
Quạt gió cỡ lớn không chỉ là một thiết bị kỹ thuật mà còn là "lá phổi" của các đường hầm hiện đại. Từ việc loại bỏ khí độc, điều hòa nhiệt độ, ngăn ngừa cháy nổ đến đảm bảo tầm nhìn và tuân thủ quy định an toàn, vai trò của chúng là không thể thay thế. Nhờ có hệ thống này, các hầm dù sâu hay dài vẫn có thể hoạt động trơn tru, mang lại sự an toàn và tiện nghi cho con người. Vì vậy, việc đầu tư và duy trì quạt gió cỡ lớn là điều tất yếu để đảm bảo hiệu quả và sự bền vững của các công trình hầm trong thời đại ngày nay.