ThanhDat
Intern Writer
Nhiều người từng thắc mắc vì sao Trung Quốc chọn đầu tư mạnh vào đường sắt cao tốc thay vì phát triển hàng không giá rẻ. Câu trả lời nằm ở chiến lược năng lượng quốc gia. Đường sắt cao tốc chạy bằng điện, trong khi máy bay phụ thuộc vào dầu mỏ – một nguồn năng lượng chịu ảnh hưởng từ thị trường quốc tế.
Năm 2024, giá dầu thế giới tăng lên 120 USD/thùng (khoảng 3,05 triệu VNĐ), khiến chi phí nhiên liệu hàng không toàn cầu tăng 30%. Trong khi đó, giá điện gió và điện mặt trời ở Trung Quốc chỉ khoảng 0,188 và 0,136 nhân dân tệ/kWh, rẻ hơn cả than đá. Điều này giúp chi phí vận hành tàu cao tốc ổn định và dễ kiểm soát.
Nguồn điện cung cấp cho mạng lưới đường sắt chủ yếu đến từ các trạm siêu cao áp (UHV). Nhờ đó, điện gió và thủy điện từ miền Tây có thể truyền tới miền Đông với tổn thất chỉ 5%. Điện năng rẻ, sạch và bền vững này đã tạo ra sự kết hợp độc đáo giữa giao thông và năng lượng, giúp Trung Quốc giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Mặc dù tàu Fuxing tiêu thụ khoảng 7.000 kWh điện mỗi giờ, chi phí chỉ vài nhân dân tệ cho mỗi km. Trong khi đó, các hãng hàng không giá rẻ tiêu tốn tới 300 lít nhiên liệu cho mỗi 100 km, chiếm hơn 30% tổng chi phí. Khi giá dầu tăng, vé máy bay tăng vọt, còn vé tàu gần như không đổi.
Ngay cả khi xảy ra hạn hán tại lưu vực sông Dương Tử năm 2022, hệ thống điện UHV đã kịp thời bù đắp công suất, giúp các tuyến tàu hoạt động ổn định. Trong khi châu Âu phải đối mặt với giá điện tăng, Trung Quốc vẫn giữ giá dân dụng ổn định suốt 10 năm.
Đường sắt cao tốc không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn là động lực kinh tế. Tại Thần Nông Giá (Hồ Bắc), tuyến đường mới giúp hơn 2.000 người di chuyển mỗi ngày, thúc đẩy ngành du lịch, khách sạn và tiêu dùng. Theo Cục Thống kê Quốc gia, doanh thu du lịch tại các thành phố dọc tuyến tăng 18% năm 2024, hình thành chuỗi phát triển khép kín giữa năng lượng, giao thông và kinh tế.
Hàng không giá rẻ tại Trung Quốc chỉ chiếm 12,7% thị phần, thấp hơn nhiều so với 45% ở châu Âu. Nguyên nhân không phải do thiếu nhu cầu mà vì điều kiện hạ tầng. Sân bay xa trung tâm, dịch vụ kém, tần suất hủy chuyến cao khiến người dân không thể tin tưởng. Trong khi đó, tỷ lệ chậm tàu cao tốc chỉ 0,3%, hành khách có thể mang hành lý thoải mái và di chuyển thuận tiện.
Trung Quốc còn đang thử nghiệm “lưu trữ năng lượng đường sắt cao tốc” – ban đêm sạc điện khi giá rẻ, ban ngày xả điện hỗ trợ lưới quốc gia. Sáng kiến “lưu trữ năng lượng di động” này giúp cân bằng phụ tải và tận dụng tối đa nguồn điện sạch.
Tính đến nay, Trung Quốc sở hữu hơn 50.000 km đường sắt cao tốc, chiếm 70% toàn cầu. Trong khi giá điện giảm, vé tàu ổn định, thì Southwest Airlines (Mỹ) báo lỗ 231 triệu USD (khoảng 5.875 tỷ VNĐ) trong quý I năm 2024 do chi phí nhiên liệu tăng.
Trung Quốc không chỉ xây dựng đường sắt để đi lại nhanh hơn, mà còn để đảm bảo an ninh năng lượng và ổn định kinh tế. Khi điện ngày càng rẻ và sạch, đường sắt cao tốc trở thành một “cỗ máy in tiền” đúng nghĩa – nơi năng lượng, công nghệ và tiêu dùng gặp nhau. (Sohu)
Năm 2024, giá dầu thế giới tăng lên 120 USD/thùng (khoảng 3,05 triệu VNĐ), khiến chi phí nhiên liệu hàng không toàn cầu tăng 30%. Trong khi đó, giá điện gió và điện mặt trời ở Trung Quốc chỉ khoảng 0,188 và 0,136 nhân dân tệ/kWh, rẻ hơn cả than đá. Điều này giúp chi phí vận hành tàu cao tốc ổn định và dễ kiểm soát.
Nguồn điện cung cấp cho mạng lưới đường sắt chủ yếu đến từ các trạm siêu cao áp (UHV). Nhờ đó, điện gió và thủy điện từ miền Tây có thể truyền tới miền Đông với tổn thất chỉ 5%. Điện năng rẻ, sạch và bền vững này đã tạo ra sự kết hợp độc đáo giữa giao thông và năng lượng, giúp Trung Quốc giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Mặc dù tàu Fuxing tiêu thụ khoảng 7.000 kWh điện mỗi giờ, chi phí chỉ vài nhân dân tệ cho mỗi km. Trong khi đó, các hãng hàng không giá rẻ tiêu tốn tới 300 lít nhiên liệu cho mỗi 100 km, chiếm hơn 30% tổng chi phí. Khi giá dầu tăng, vé máy bay tăng vọt, còn vé tàu gần như không đổi.
Từ năng lượng sạch đến tác động kinh tế
Kế hoạch năm 2025 của Cục Quản lý Năng lượng Quốc gia đặt mục tiêu năng lượng sạch chiếm hơn 55% tổng công suất quốc gia, trong đó 90% điện đường sắt cao tốc đến từ nguồn tái tạo. Một chuyến tàu cao tốc thải ít hơn bốn lần khí carbon so với máy bay, góp phần giảm đáng kể dấu chân carbon.
Ngay cả khi xảy ra hạn hán tại lưu vực sông Dương Tử năm 2022, hệ thống điện UHV đã kịp thời bù đắp công suất, giúp các tuyến tàu hoạt động ổn định. Trong khi châu Âu phải đối mặt với giá điện tăng, Trung Quốc vẫn giữ giá dân dụng ổn định suốt 10 năm.
Đường sắt cao tốc không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn là động lực kinh tế. Tại Thần Nông Giá (Hồ Bắc), tuyến đường mới giúp hơn 2.000 người di chuyển mỗi ngày, thúc đẩy ngành du lịch, khách sạn và tiêu dùng. Theo Cục Thống kê Quốc gia, doanh thu du lịch tại các thành phố dọc tuyến tăng 18% năm 2024, hình thành chuỗi phát triển khép kín giữa năng lượng, giao thông và kinh tế.
Hàng không giá rẻ tại Trung Quốc chỉ chiếm 12,7% thị phần, thấp hơn nhiều so với 45% ở châu Âu. Nguyên nhân không phải do thiếu nhu cầu mà vì điều kiện hạ tầng. Sân bay xa trung tâm, dịch vụ kém, tần suất hủy chuyến cao khiến người dân không thể tin tưởng. Trong khi đó, tỷ lệ chậm tàu cao tốc chỉ 0,3%, hành khách có thể mang hành lý thoải mái và di chuyển thuận tiện.
Trung Quốc còn đang thử nghiệm “lưu trữ năng lượng đường sắt cao tốc” – ban đêm sạc điện khi giá rẻ, ban ngày xả điện hỗ trợ lưới quốc gia. Sáng kiến “lưu trữ năng lượng di động” này giúp cân bằng phụ tải và tận dụng tối đa nguồn điện sạch.
Tính đến nay, Trung Quốc sở hữu hơn 50.000 km đường sắt cao tốc, chiếm 70% toàn cầu. Trong khi giá điện giảm, vé tàu ổn định, thì Southwest Airlines (Mỹ) báo lỗ 231 triệu USD (khoảng 5.875 tỷ VNĐ) trong quý I năm 2024 do chi phí nhiên liệu tăng.
Trung Quốc không chỉ xây dựng đường sắt để đi lại nhanh hơn, mà còn để đảm bảo an ninh năng lượng và ổn định kinh tế. Khi điện ngày càng rẻ và sạch, đường sắt cao tốc trở thành một “cỗ máy in tiền” đúng nghĩa – nơi năng lượng, công nghệ và tiêu dùng gặp nhau. (Sohu)
