Theo sách "Đại Việt sử ký toàn thư", Mạc Kính Chỉ là vua nhà Mạc thời hậu kỳ. Khi đó, Bắc triều đã chấm dứt với cái chết của cha con Mạc Mậu Hợp và Mạc Toàn. Nguyên quán của Mạc Kính Chỉ là người xã Cao Đôi, huyện Bình Hà (nay là thôn Long Động, xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương). Mạc Kính Chỉ là con cả của Khiêm vương Mạc Kính Điển, là quan phụ chính trụ cột của nhà Mạc trong suốt hơn 30 năm. Trước đó, Mạc Kính Chỉ được phong tước là Đoan Hùng Vương, nhưng về sau vì có tội nên bị giáng làm thứ dân. Đến khi triều đình nhà Mạc suy yếu thì Mạc Kính Chỉ lại được ban tước Hùng Lễ Công nhưng không có thực quyền.
Tháng 12 năm Nhâm Thìn (1592) khi nghe tin vua Mạc Mậu Hợp bị quân nhà Lê bắt và giết chết, Mạc Kính Chỉ đã thu thập tàn quân chiếm cứ vùng Thanh Lâm và tự xưng đế ở đất Nam Giản (nay thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương) và lấy niên hiệu là Bảo Định thứ nhất. Mạc Kính Chỉ xưng vua được tôn thất nhà Mạc hưởng ứng, lập bản doanh triệu tập quần tụ được các đại thần văn võ còn xu hướng với nhà Mạc tôn phú, quân binh lên tới hàng vạn. Mạc Kính Chỉ sắp đặt các đại thần theo một triều đình có đầy đủ văn võ, cắt đặt các quan chức trong ngoài.
Thấy nhà Mạc chưa hết người đứng lên khôi phục cơ nghiệp và còn được các văn thần, võ tướng vùng Bắc Hà tôn phù, phụ chính Nam triều là Trịnh Tùng lập tức tiến binh đánh Mạc Kính Chỉ. Tháng chạp năm 1592, Tùng sai các Thái Quận công là: Nguyễn Thất Lý, Bùi Văn Khuê, Trần Bách Niên, Nguyễn Nga dùng thủy binh tiến đánh. Nhưng quân của Trịnh Tùng vừa tới nơi đã bị Mạc Kính Chỉ phục binh đánh cho quan quân Lê - Trịnh trở tay không kịp. Nguyễn Thất Lý bị ********* tại trận, Nguyễn Nga trúng thương may mà ngã trên thuyền nên được cứu thoát, quân của Bùi Văn Khuê, Trần Bách Niên bị đánh tan tác. Ngay trận đầu thắng lớn Kính Chỉ sai Đông các học sĩ Đỗ Trực làm tờ hịch bố cáo toàn bộ trấn Kinh Bắc, Hải Dương theo về với Kính Chỉ.
Ngày 17/12/1592, Trịnh Tùng lại sai Thái úy Hoàng Đình Ái, Thái bảo Trịnh Đô đốc binh và voi, ngựa chiến tới đánh quân của Mạc Kính Chỉ. Đình Ái cho lập đồn binh dọc tuyến sông. Trịnh Tùng lại sai Thái úy Nguyễn Hữu Liêu đưa thủy binh lên hỗ trợ Đình Ái. Mạc Kính Chỉ cũng dàn quân dọc tuyến sông cự lại. Một dải trường giang chia ra nam - bắc, quân nối quân liên tiếp chiến đấu kéo dài hàng tháng trời nhưng vẫn không phân thắng thua.
Ngày 9 tháng giêng năm Quý Mùi (1593), Trịnh Tùng đích thân đốc đại quân vượt sông Nhị Hà và đến ngày 12 thì tiến đến Cẩm Giàng. Sau khi hội quân với các tướng xong, Trịnh Tùng lại đích thân làm tướng trung quân, sai Đình Ái lẻn đánh úp Mạc Kính Chỉ. Trịnh Tùng dùng thủy quân chặn vùng thượng lưu tạo thế bao vây tứ phía. Trước sức địch mạnh, Mạc Kính Chỉ phải chiến đấu quyết liệt và lui lên núi Chí Linh. Trịnh Tùng tiếp tục truy kích, cuối cùng tới ngày 14 tháng giêng thì bắt được Mạc Kính Chỉ ở thôn Tân Manh, huyện Hoành Bồ (Quảng Ninh) và nhiều tôn thất nhà Mạc. Lúc đó, vua Mạc vừa mới đổi niên hiệu là Khang Hựu được ít ngày.
Tháng 12 năm Nhâm Thìn (1592) khi nghe tin vua Mạc Mậu Hợp bị quân nhà Lê bắt và giết chết, Mạc Kính Chỉ đã thu thập tàn quân chiếm cứ vùng Thanh Lâm và tự xưng đế ở đất Nam Giản (nay thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương) và lấy niên hiệu là Bảo Định thứ nhất. Mạc Kính Chỉ xưng vua được tôn thất nhà Mạc hưởng ứng, lập bản doanh triệu tập quần tụ được các đại thần văn võ còn xu hướng với nhà Mạc tôn phú, quân binh lên tới hàng vạn. Mạc Kính Chỉ sắp đặt các đại thần theo một triều đình có đầy đủ văn võ, cắt đặt các quan chức trong ngoài.
Thấy nhà Mạc chưa hết người đứng lên khôi phục cơ nghiệp và còn được các văn thần, võ tướng vùng Bắc Hà tôn phù, phụ chính Nam triều là Trịnh Tùng lập tức tiến binh đánh Mạc Kính Chỉ. Tháng chạp năm 1592, Tùng sai các Thái Quận công là: Nguyễn Thất Lý, Bùi Văn Khuê, Trần Bách Niên, Nguyễn Nga dùng thủy binh tiến đánh. Nhưng quân của Trịnh Tùng vừa tới nơi đã bị Mạc Kính Chỉ phục binh đánh cho quan quân Lê - Trịnh trở tay không kịp. Nguyễn Thất Lý bị ********* tại trận, Nguyễn Nga trúng thương may mà ngã trên thuyền nên được cứu thoát, quân của Bùi Văn Khuê, Trần Bách Niên bị đánh tan tác. Ngay trận đầu thắng lớn Kính Chỉ sai Đông các học sĩ Đỗ Trực làm tờ hịch bố cáo toàn bộ trấn Kinh Bắc, Hải Dương theo về với Kính Chỉ.
Ngày 17/12/1592, Trịnh Tùng lại sai Thái úy Hoàng Đình Ái, Thái bảo Trịnh Đô đốc binh và voi, ngựa chiến tới đánh quân của Mạc Kính Chỉ. Đình Ái cho lập đồn binh dọc tuyến sông. Trịnh Tùng lại sai Thái úy Nguyễn Hữu Liêu đưa thủy binh lên hỗ trợ Đình Ái. Mạc Kính Chỉ cũng dàn quân dọc tuyến sông cự lại. Một dải trường giang chia ra nam - bắc, quân nối quân liên tiếp chiến đấu kéo dài hàng tháng trời nhưng vẫn không phân thắng thua.
Ngày 9 tháng giêng năm Quý Mùi (1593), Trịnh Tùng đích thân đốc đại quân vượt sông Nhị Hà và đến ngày 12 thì tiến đến Cẩm Giàng. Sau khi hội quân với các tướng xong, Trịnh Tùng lại đích thân làm tướng trung quân, sai Đình Ái lẻn đánh úp Mạc Kính Chỉ. Trịnh Tùng dùng thủy quân chặn vùng thượng lưu tạo thế bao vây tứ phía. Trước sức địch mạnh, Mạc Kính Chỉ phải chiến đấu quyết liệt và lui lên núi Chí Linh. Trịnh Tùng tiếp tục truy kích, cuối cùng tới ngày 14 tháng giêng thì bắt được Mạc Kính Chỉ ở thôn Tân Manh, huyện Hoành Bồ (Quảng Ninh) và nhiều tôn thất nhà Mạc. Lúc đó, vua Mạc vừa mới đổi niên hiệu là Khang Hựu được ít ngày.
