Vụ bê bối "máu bẩn" là gì? diễn ra như thế nào?

[The Kings]

Vụ bê bối "máu bẩn" là một vụ bê bối kéo dài trong nhiều chuc năm tại nước Anh mới được công bố hôm 20/5/2024.

Sau nhiều thập kỷ chịu áp lực từ các nạn nhân và gia đình họ, Chính phủ Anh ra lệnh tiến hành cuộc điều tra vào năm 2017 và công bố kết quả sau 7 năm.

Cụ thể, đã có khoảng hơn 30.000 người trên khắp thế giới bị truyền máu và các sản phẩm máu "bẩn" từ Dịch vụ y tế quốc gia Anh nhập khẩu từ Mỹ, khiến 3.000 người tử vong và hàng nghìn người khác mắc các bệnh về gan hay HIV trong bê bối truyền máu nhiễm bệnh hồi thập niên 1970 và 1980. Đây được xem là một trong những vụ bê bối tồi tệ nhất trong lịch sử y tế nước Anh.

Trước đó, Chính phủ Anh vào năm 2022 đã đồng ý phân bổ cho mỗi nạn nhân khoản thanh toán tạm thời là 100.000 Bảng Anh, tương đương khoảng 127.000 USD.

​

Vụ bê bối máu bẩn bắt đầu như thế nào​

Trong những năm 1970 và 1980, nhiều người Anh cần truyền máu đã tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh viêm gan và HIV. Những người mắc bệnh máu khó đông cần được điều trị để giúp đông máu, đặc biệt bị ảnh hưởng bởi phương pháp điều trị mới có tên là Yếu tố VIII. NHS của Vương quốc Anh bắt đầu sử dụng Yếu tố VIII vào đầu những năm 1970, tin rằng đây là một phương pháp điều trị đột phá, nhưng sau đó nó đã dẫn đến tình trạng nhiễm trùng lan rộng.

Yếu tố VIII được tạo ra bằng cách kết hợp huyết tương từ hàng nghìn người hiến tặng, có nghĩa là nếu ngay cả một người hiến tặng bị nhiễm bệnh thì toàn bộ lô máu hiến tặng có thể bị tổn hại. Khi nhu cầu về Yếu tố VIII tăng lên, Vương quốc Anh phải nhập khẩu từ Mỹ. Tuy nhiên, một phần đáng kể huyết tương được sử dụng ở Mỹ đến từ những người hiến máu có nguy cơ cao, bao gồm cả tù nhân và người sử dụng ma túy, những người được trả tiền để hiến máu. Điều này làm tăng đáng kể nguy cơ ô nhiễm.

Cuộc điều tra​

Cuộc điều tra cho thấy hơn 30.000 người đã bị nhiễm các bệnh như viêm gan và HIV do các sản phẩm máu bị ô nhiễm có liên quan đến Yếu tố VIII. Sau đó vào giữa những năm 1970, người ta thấy rõ rằng những người mắc bệnh máu khó đông được điều trị bằng Yếu tố VIII có nhiều khả năng bị viêm gan hơn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo vào năm 1953 về nguy cơ trộn lẫn các sản phẩm huyết tương và khuyên các nước không nên nhập khẩu huyết tương.

Đầu những năm 1980, những người mắc bệnh máu khó đông và những người được truyền máu bắt đầu mắc bệnh AIDS. AIDS lần đầu tiên được xác định vào đầu những năm 1980, chủ yếu ở những người đồng tính nam. Mặc dù HIV không được công nhận là nguyên nhân gây ra bệnh AIDS cho đến tận năm 1983, nhưng chính phủ Anh đã đưa ra cảnh báo vào năm trước rằng vi-rút này có thể lây lan qua các sản phẩm máu. Tuy nhiên, không có hành động nào được thực hiện và bệnh nhân không được cảnh báo về những rủi ro. Kết quả là khoảng 3.000 người đã thiệt mạng.

Vào cuối những năm 1980, các nạn nhân và gia đình họ đã yêu cầu bồi thường vì lý do sơ suất trong y tế. Một tổ chức từ thiện đã được thành lập để cung cấp các khoản hỗ trợ một lần cho những người nhiễm HIV. Tuy nhiên, nạn nhân chỉ có thể nhận được tiền nếu họ đồng ý từ bỏ quyền khởi kiện Sở Y tế. Sự từ bỏ này cũng ngăn cản họ tìm kiếm sự bồi thường cho bệnh viêm gan, bất chấp những chẩn đoán sau đó về bệnh viêm gan C.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak nói xin lỗi​

Thủ tướng Anh Rishi Sunak xin lỗi hàng nghìn người nhiễm máu nhiễm độc trong vụ bê bối kéo dài hàng chục năm. Sunak nói với Hạ viện: “Tôi thực sự xin lỗi”, gọi những phát hiện trong báo cáo được chờ đợi từ lâu là “một ngày đáng xấu hổ đối với nhà nước Anh”.

Ông nói thêm: “Hết lần này đến lần khác, những người có quyền lực và được tin cậy đã có cơ hội ngăn chặn sự lây truyền của những bệnh nhiễm trùng đó nhưng đã không làm được”, đồng thời hứa “bất cứ giá nào” sẽ bồi thường cho nạn nhân. Tổng con số dự kiến sẽ trên 10 tỷ bảng Anh (12 tỷ USD). #bêbốimáubân