Cơ bắp của chúng ta có trí nhớ không?

VNR Content

01/07/2021

Khi nói đến khái niệm "trí nhớ cơ bắp", đa số chúng ta thường nghĩ ngay đến khả năng ghi nhớ và thực hiện một động tác một cách thuần thục mà không cần suy nghĩ nhiều. Nhưng không hẳn là vậy, các chuyên gia cho biết, bản thân cơ bắp cũng có khả năng ghi nhớ riêng, không phụ thuộc vào trí nhớ của não bộ. Vậy, trí nhớ cơ bắp chính xác là gì?

Thuật ngữ 'trí nhớ cơ bắp'

Theo cách hiểu phổ biến, trí nhớ cơ bắp là khi não bộ đã học được cách thực hiện một động tác thành thục đến mức cơ thể có thể thực hiện động tác đó mà không cần tập trung suy nghĩ. Ví dụ, chúng ta có thể vừa đạp xe vừa ngắm cảnh hoặc nói chuyện với bạn bè. Một số người lại có khả năng chơi piano cực kỳ điêu luyện mà không cần nhìn vào bàn phím.

Chơi piano là một kỹ năng vận động phức tạp cần luyện tập thường xuyên để hoàn thiện

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu về cơ bắp, trí nhớ cơ bắp là bộ nhớ của các tế bào cơ riêng lẻ. Thuật ngữ này đề cập đến những thay đổi trong các tế bào cơ do tập luyện. Theo đó, các cơ sẽ lưu lại tác dụng của việc tập luyện đối với cơ, ngay cả khi bạn không còn tập luyện cơ thường xuyên nữa. Đây mới thực sự là khả năng ghi nhớ của cơ bắp.

Việc bạn biết đi xe đạp và có thể sẽ không bao giờ quên cách đạp xe là nhờ trí nhớ của não nhiều hơn trí nhớ của cơ bắp.

Trí nhớ kỹ năng vận động của não

Việc não học được một kỹ năng vận động thực chất là "trí nhớ kỹ năng vận động của não".

Khi bạn thực hành một kỹ năng như đạp xe đạp, bơi lội hoặc nhảy múa não bộ, buộc phải phối hợp giữa nhiều chuyển động cơ khác nhau. Ví dụ dễ hiểu nhất là đi xe đạp. Để đi được xe đạp, bạn cần giữ tư thế thẳng đứng và giữ trọng tâm thăng bằng, chân đạp bàn đạp đồng thời điều khiển tay lái bằng tay. Tất cả điều này đòi hỏi nhiều cơ phối hợp và khiến các giác quan của bạn hoạt động quá mức.

Để điều phối các cơ này, các bộ phận của não liên quan đến chuyển động vận động, chẳng hạn như tiểu não và các cơ vận động sẽ được kích hoạt. Những vùng này có các nơ-ron thần kinh cho phép chúng ta thực hiện các động tác phức tạp.

Tiểu não là một phần quan trọng tham gia vào quá trình học vận động

Bộ não được tạo thành từ các tế bào thần kinh, các tế bào thần kinh này kết nối với nhau để tạo ra các mạng lưới dẫn truyền thần kinh. Dọc theo các đường dẫn truyền thần kinh này, não nhận thông tin và gửi thông tin đến các bộ phận khác nhau của cơ thể.

Ban đầu, những đường dẫn truyền thần kinh này không được mở rộng. Nhờ luyện tập thường xuyên mà các đường dẫn thần kinh này trở nên trơn tru hơn và cho phép thông tin truyền đi một cách hiệu quả.

Chẳng hạn, các họa sĩ sẽ tập vẽ trong nhiều giờ liên tục cho đến khi họ có thể vẽ ra một khuôn mặt người mà không cần nhìn bản mẫu, các vũ công cần luyện tập chăm chỉ để có thể thực hiện các động tác vũ đạo một cách dứt khoát, đẹp mắt nhất.

Bộ nhớ của các cơ riêng lẻ

Cơ bắp được tạo thành từ các sợi cơ, mỗi sợi cơ được tạo thành từ các tế bào cơ. Thông thường, một tế bào chỉ có một nhân (phần chứa DNA, điều khiển hoạt động của tế bào). Tuy nhiên, tế bào cơ là một trong số ít tế bào có nhiều nhân - được gọi là myonuclei.

Cấu tạo cơ bắp

Tập thể dục làm cơ bị căng mỏi, cần được phục hồi. Trong quá trình phục hồi này, các cơ sẽ bổ sung thêm các tế bào mới và myonuclei vào các tế bào hiện có. Điều này làm tăng khối lượng cơ bắp, cuối cùng làm cho cơ bắp khỏe hơn. Sự gia tăng khối lượng cơ do vận động mạnh được gọi là phì đại cơ (hypertrophy).

Nghiên cứu về tác động của tập thể dục đối với sức khỏe lâu dài của cơ bắp cho thấy rằng myonulcei đạt được sẽ không bị mất ngay cả khi bạn ngừng tập thể dục. Một khi bạn ngừng tập luyện, cơ bắp sẽ bị teo dần do mất đi protein trong cơ, nhưng các myonuclei mới được thêm vào vẫn còn.

Khi tập thể dục trở lại, bạn có khả năng lấy lại sức nhanh hơn do myonuclei đã đạt được trước đó. Theo các nhà nghiên cứu, các myonuclei thu được còn có thể tham gia vào quá trình tổng hợp protein và các thay đổi tế bào khác, mang lại cho các tế bào cơ một loại "trí nhớ" về việc luyện tập. "Trí nhớ" này có thể dễ dàng đạt được khi bạn còn trẻ và có thể tồn tại trong nhiều năm (ước tính là 15 năm).

Như vậy, trong khi cơ bắp của bạn dường như ghi nhớ thời gian của bạn trong phòng tập thể dục, bộ não sẽ ghi nhớ chuỗi các động tác bạn thực hiện trong phòng tập thể dục, giúp bạn bớt vụng về khi thực hiện động tác. Vì vậy, cho dù bạn đang tập một kỹ năng mới hay cố gắng luyện tập trở lại, hãy biết ơn bộ nhớ cơ bắp vì đã không khiến bạn phải bắt đầu ở vạch xuất phát!

Yen Kim (Theo Science ABC)

Thành viên mới đăng