Khả năng "ăn" nhựa sinh học của giun đất có thể làm tăng nguy cơ ô nhiễm môi trường

Chỉ tính riêng năm 2018, 27 triệu tấn nhựa đã được đổ vào các bãi rác của Mỹ. Phần lớn những rác thải này là vật chứa và bao bì: túi, bao tải hoặc chai lọ. Ngay cả khi những người tiêu dùng có tư tưởng bền vững và muốn bảo vệ môi trường cũng cố gắng tránh dùng bao bì nhựa trong khi mua sắm nhu yếu phẩm, thì điều đó vẫn có những khó khăn nhất định. Một trong những lựa chọn của họ là dùng túi nhựa sinh học.
Nhựa sinh học đã được đã được quảng cáo như một phương pháp khắc phục tiềm năng cho vấn đề bao bì dùng một lần, chúng có thể tránh được những rủi ro từ việc dùng nhựa làm từ dầu mỏ bởi tính phân hủy nhanh hơn và là vật liệu bón phân tiềm năng. Nhưng nhiều người đang đặt ra câu hỏi: liệu có những nhược điểm nào khi đưa chúng vào môi trường?

Nhựa sinh học trở thành thức ăn yêu thích của giun

Trong một nghiên cứu mới được công bố, giun đất được coi là có khả năng tiêu thụ nhựa sinh học mạnh mẽ có nguồn gốc từ axit polylactic (PLA), thường được làm từ đường có nguồn gốc thực vật. Lei Wang, một giáo sư tại Đại học Nankai, đã so sánh cách giun đất tương tác với các dạng nhựa khác nhau, cũng như khả năng phân hủy các chất này của giun đất. Tuy nhiên, những gì ông tìm thấy là quá trình không chỉ kết thúc ở việc phân hủy.
Nếu như trong quá trình làm phân trộn, chất thải được biến thành chất bẩn giàu dinh dưỡng, thì nhựa nằm trong bãi chôn lấp dưới tác động của gió, nắng và nước sẽ phân hủy thành các hạt nhỏ hơn được gọi là vi nhựa. Những mảnh này sau đó dễ dàng được đưa vào đại dương, thức ăn và đất.
Động vật thường ăn các vi nhựa thông qua một số vật trung gian, nhưng ít loài tiếp xúc nhiều như giun đất vốn ưa đất. Khi chúng đào những đường hầm dưới đất, chúng ăn chất bẩn để tiêu hóa chất hữu cơ. Nếu đất bị ô nhiễm nhựa, nó có thể trở thành thức ăn của giun. Vấn đề này đã được ghi nhận nhưng vẫn có ít nghiên cứu về tác động của nhựa sinh học.

Khả năng ăn nhựa sinh học của giun đất có thể làm tăng nguy cơ ô nhiễm môi trường
Điều này được cho là do danh mục vẫn còn hạn chế. Damien Guironnet thuộc Đại học Illinois-Urbana Champaign, cho biết: “Nhựa sinh học là một loại polymer được làm từ các thành phần hoàn toàn có nguồn gốc sinh học và có thể được xử lý giống như cách bạn xử lý nhựa thông thường." Tuy nhiên, thuật ngữ nhựa sinh học cũng có thể dùng để chỉ các dạng nhựa có thể phân hủy sinh học. Ting Xu, một nhà hóa học tại Đại học California nói rằng định nghĩa này vẫn chưa được tiêu chuẩn hóa hoàn toàn. Do sự khác biệt này, giáo sư Lei Wang vẫn sử dụng thuật ngữ "nhựa sinh học" trong nghiên cứu của mình.
Lei Wang viết trong một email "Một số nhà nghiên cứu định nghĩa nhựa sinh học là 'một loại vật liệu bao gồm nhựa sinh học, có thể phân hủy sinh học hoặc cả nhựa sinh học và có thể phân hủy sinh học'. “Trong suy nghĩ của tôi, 'nhựa sinh học' là một tuyên bố chính xác hơn. Theo một nghĩa nào đó, tất cả các loại nhựa đều có thể phân hủy sinh học, nhưng ở các mức độ khác nhau."
Bên cạnh đó, một loại polymer có nguồn gốc từ vật liệu tự nhiên có thể không nhất thiết tự phân hủy, dẫn đến khả năng giun đất tìm thấy các hạt nhựa sinh học trong chế độ ăn của chúng. Wang nói rằng nghiên cứu hiện tại không cho thấy sự khác biệt đáng kể giữa nhựa sinh học và nhựa làm từ dầu mỏ về ô nhiễm môi trường, mặc dù nhựa phân hủy và không phân hủy có mức độ rủi ro khác nhau.
Wang giải thích thêm: “Hiện tại, sự xuống cấp của hầu hết các loại nhựa phân hủy sinh học trong môi trường tự nhiên không nhanh như mọi người nghĩ, vì thiết kế như vậy sẽ làm giảm độ bền của chúng. Nhưng nhìn chung, chúng có ái lực với vi sinh vật cao hơn so với nhựa không phân hủy. Điều này có thể ngụ ý những khác biệt về rủi ro sinh thái và sức khỏe liên quan đến vi sinh vật."
Để kiểm tra xem loại nhựa nào mà giun đất thích tiêu hóa. Wang và nhóm của ông đã trồng bốn vật liệu trong một buồng thử nghiệm: một loại nhựa hoàn toàn từ nhiên liệu hóa thạch, một loại nhựa sinh học và có thể phân hủy hoàn toàn, và hai loại nhựa bán tổng hợp. Giun đất dường như tránh hai loại nhựa bán tổng hợp, được làm bằng xenlulo, trong khi chúng có xu hướng tiếp cận đất có chứa cả nhựa PLA dựa trên sinh học và nhựa PET dựa trên nhiên liệu hóa thạch. Tiếp tục với hai loại này, loài động vật không xương sống này có thể có thể phá vỡ PLA dễ dàng hơn nhiều so với PET. Phát hiện này không không gây ngạc nhiên, vì sự sắp xếp của các polyme quyết định khả năng phân hủy nhựa.

"Tác động của nhựa sinh học với môi trường là rất phức tạp"

Ting Xu nói rằng "PLA luôn bị phá vỡ dễ dàng hơn là PET. Có nhiều lý do đằng sau điều đó. Một là mặc dù cả hai đều là liên kết este, nhưng vẫn có các enzym tự nhiên có thể phân hủy PLA, vì chúng muốn có axit lactic như một loại thực phẩm." Trên thực tế bởi vì PLA có thể bị phá vỡ quá dễ dàng nên có thể gây nguy hiểm trong môi trường tự nhiên. Vào giai đoạn cuối cùng của cuộc kiểm tra khả năng tiêu hóa nhựa của giun kéo dài 10 ngày của họ, Wang và nhóm của ông đã phát hiện ra rằng hầu hết PLA đã bị phân hủy thành các hạt nano, có kích thước nhỏ hơn 1 micron tới 1.000 lần. Wang nói rằng điều này cho thấy một nguy cơ sinh thái tiềm ẩn khác. Bà nói rằng "Chúng có thể bị bỏ lại dưới dạng các hạt, và chúng tồn tại lâu dài. Kể cả khi phân hủy sinh học, chúng vẫn sẽ hoạt động như một vi hạt."
Khả năng ăn nhựa sinh học của giun đất có thể làm tăng nguy cơ ô nhiễm môi trường
Vi nhựa có liên quan đến những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe trong những năm gần đây, một phần do các chất phụ gia như BPA gây rối loạn hormone, phthalate gây ung thư và các kim loại nặng độc hại. Tuy vậy, vi nhựa và nhựa nano dựa trên sinh học vẫn chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng. Các nhà khoa học cũng thống nhất cho rằng các tác động của nhựa sinh học đối với môi trường rất phức tạp, từ dấu ấn carbon nặng đến nguồn cung ứng vật liệu. "Tác động của các hóa chất đối với môi trường là thực sự phức tạp, không đơn giản chỉ là quan điểm "nhựa dựa trên sinh học tốt hơn từ dầu mỏ"
Wang cho biết sẽ thúc đẩy nhiều nghiên cứu hơn nữa để tìm hiểu sâu hơn về sự phân hủy nhựa sinh học trong đất. Mặc dù việc giun đất có thể tiêu hóa nhựa làm từ PLA là khá rõ ràng, nhưng vẫn chưa rõ liệu chúng có thu được bất kỳ giá trị dinh dưỡng nào từ nó hay không. "Vòng đời của nhựa sinh học đang là câu hỏi nổi bật vừa mới được các nhà khoa học đặt ra, điều quan trọng là phải hiểu các hệ sinh thái trên trái đất thích nghi với chúng như thế nào."
Nguồn
popsci
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga

Gợi ý cộng đồng

Top