Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) vừa có công văn gửi các Bộ Tài chính và Bộ TT&TT kiến nghị các bộ này tháo gỡ những khó khăn về thuế với những người làm nội dung số trên các nền tảng như YouTube, Facebook và TikTok.
Trong công văn gửi các bộ này, VDCA kiến nghị Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế áp dụng nguyên tắc tránh đánh thuế 2 chiều với các nguồn thu nhập từ các quốc gia đã ký kết hiệp định không thu chồng thuế với Việt Nam đối với các tổ chức/cá nhân kinh doanh nội dung số trên các nền tảng toàn cầu. Bên cạnh đó, VDCA cũng kiến nghị Chính phủ thúc đẩy để Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ sớm được thực thi.
Với các nội dung số sản xuất kinh doanh phục vụ cho thị trường nước ngoài và cho người xem nước ngoài, VDCA kiến nghị áp dụng thuế suất VAT là 0% (VAT 0% với cả cá nhân và doanh nghiệp). Với thu nhập từ lượt xem tại Việt Nam thì cá nhân áp dụng VAT 2%, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 1%; còn với doanh nghiệp thì thuế VAT là 10% (Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC).
Công văn của VDCA cũng kiến nghị Nhà nước xem xét để hỗ trợ, thúc đẩy ngành công nghiệp nội dung số với các chính sách ưu đãi về thuế, đầu tư, hỗ trợ đào tạo nhân lực… tương tự như ưu đãi đối với thuộc lĩnh vực phần mềm và công nghệ cao. Cụ thể, sản phẩm thuộc ngành phần mềm và công nghệ cao đang được ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, giảm 50% trong 9 năm, cùng nhiều chính sách ưu đãi đầu tư khác.
Chính sách của YouTube cũng quy định, các nhà sáng tạo nội dung từ các quốc gia ngoài Mỹ không thực hiện đăng ký thuế tại Mỹ sẽ bị khấu trừ 24% thuế thu nhập cho tổng lượt xem toàn cầu. Chính sách này nhằm khuyến khích YouTuber đăng ký thuế tại Mỹ.
Cá nhân làm YouTube ở Việt Nam bị thu thuế chồng thuế
Khi dòng tiền về đến Việt Nam, nhà sáng tạo cá nhân phải nộp thêm 7% (bao gồm 5% VAT và 2% thuế thu nhập cá nhân). Còn tổ chức/doanh nghiệp kinh doanh trên YouTube phải đóng khoản thuế là 30% (bao gồm 10% VAT và 20% thuế thu nhập doanh nghiệp). Đặc biệt, thuế GTGT theo quy định hiện hành đánh thuế 10% trên doanh thu nhận về của doanh nghiệp. Điều này không phù hợp với nguyên tắc điểm đến, tiêu dùng ở đâu, đánh thuế ở đấy với sắc thuế GTGT.
Các doanh nghiệp Việt làm ăn trên YouTube cũng bị đánh thuế hai lần.
Như vậy có thể thấy, các doanh nghiệp/cá nhân hoạt động trên YouTube tại Việt Nam đang phải chịu 2 lần thuế đối với khoản doanh thu từ lượt xem tại Mỹ (do phía Mỹ đã thu thuế), bản chất là các doanh nghiệp/cá nhân đang bị nộp thuế chồng thuế.
Lý do khiến các Youtuber Việt phải chịu cảnh đánh thuế hai lần với nguồn doanh thu đến từ thị trường Mỹ là do Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Mỹ chưa có hiệu lực thi hành.
Từ năm 1992 tới nay, Việt Nam đã ký Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần với 72 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó, 60 hiệp định đã có hiệu lực áp dụng. Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ đã được hai nước ký kết vào ngày 7/7/2015. Ngày 24/2/2017, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ký ban hành Nghị quyết số 29/NQ-CP phê duyệt Hiệp định và Nghị định thư giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, do phía Mỹ chưa phê chuẩn nên Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ chưa có hiệu lực thi hành.
Trong Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ quy định người Việt Nam và doanh nghiệp Việt Nam có thu nhập tại Mỹ khi đã đóng thuế cho Mỹ thì sẽ không phải đóng thuế cho Việt Nam. Đối với Mỹ, nhà đầu tư/quỹ đầu tư Mỹ tiến hành đầu tư vào Việt Nam và có thu nhập, khi đã đóng thuế ở Việt Nam rồi thì sẽ không đóng thuế cho nước Mỹ. Việc sớm thực thi Hiệp định về chống đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Mỹ là bước đi quan trọng trong việc giảm bớt gánh nặng về thuế lên vai những nhà sáng tạo nội dung số tại Việt Nam.
Sự phát triển nhanh và mạnh mẽ của các nền tảng số xuyên biên giới như Facebook, TikTok, YouTube,… với hàng tỷ người dùng trên toàn cầu đã tạo ra một thị trường tiêu dùng nội dung số khổng lồ. Nhiều doanh nghiệp, cá nhân Việt Nam đã bắt kịp xu hướng này sản xuất nhiều nội dung có giá trị, phát hành xuyên biên giới, gây được tiếng vang trên toàn cầu. Hàng vạn lao động trẻ người Việt Nam đã và đang tham gia, kinh doanh kiếm tiền trên các nền tảng xuyên biên giới, hàng năm mang về lượng kiều hối nhiều triệu đô la cho đất nước.
Theo số liệu của Tổng cục Thuế năm 2022, chỉ tính riêng trên YouTube số người Việt Nam kiếm tiền từ nền tảng mạng xã hội lên tới 20.000 người và mang về một khoản doanh thu ngoại tệ tương đương khoảng 1.500 tỷ đồng. Việt Nam hiện có gần 500 kênh YouTube đạt nút vàng (hơn 1 triệu người đăng ký và 8 kênh đạt nút kim cương (trên 10 triệu lượt đăng ký).
>> Bao giờ Youtuber Việt hết cảnh phải trả thuế hai lần
Trong công văn gửi các bộ này, VDCA kiến nghị Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế áp dụng nguyên tắc tránh đánh thuế 2 chiều với các nguồn thu nhập từ các quốc gia đã ký kết hiệp định không thu chồng thuế với Việt Nam đối với các tổ chức/cá nhân kinh doanh nội dung số trên các nền tảng toàn cầu. Bên cạnh đó, VDCA cũng kiến nghị Chính phủ thúc đẩy để Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ sớm được thực thi.
Với các nội dung số sản xuất kinh doanh phục vụ cho thị trường nước ngoài và cho người xem nước ngoài, VDCA kiến nghị áp dụng thuế suất VAT là 0% (VAT 0% với cả cá nhân và doanh nghiệp). Với thu nhập từ lượt xem tại Việt Nam thì cá nhân áp dụng VAT 2%, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 1%; còn với doanh nghiệp thì thuế VAT là 10% (Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC).
Công văn của VDCA cũng kiến nghị Nhà nước xem xét để hỗ trợ, thúc đẩy ngành công nghiệp nội dung số với các chính sách ưu đãi về thuế, đầu tư, hỗ trợ đào tạo nhân lực… tương tự như ưu đãi đối với thuộc lĩnh vực phần mềm và công nghệ cao. Cụ thể, sản phẩm thuộc ngành phần mềm và công nghệ cao đang được ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, giảm 50% trong 9 năm, cùng nhiều chính sách ưu đãi đầu tư khác.
Những người làm YouTube ở Việt Nam đang bị thuế chồng thuế
Theo chính sách của YouTube, các nhà sáng tạo nội dung ở các quốc gia ngoài Mỹ thực hiện đăng ký thuế với cơ quan thuế của Mỹ sẽ chịu khấu trừ 30% thuế thu nhập cho các lượt xem đến từ Mỹ; còn các lượt xem từ các quốc gia khác YouTube không khấu trừ thuế.Chính sách của YouTube cũng quy định, các nhà sáng tạo nội dung từ các quốc gia ngoài Mỹ không thực hiện đăng ký thuế tại Mỹ sẽ bị khấu trừ 24% thuế thu nhập cho tổng lượt xem toàn cầu. Chính sách này nhằm khuyến khích YouTuber đăng ký thuế tại Mỹ.
Khi dòng tiền về đến Việt Nam, nhà sáng tạo cá nhân phải nộp thêm 7% (bao gồm 5% VAT và 2% thuế thu nhập cá nhân). Còn tổ chức/doanh nghiệp kinh doanh trên YouTube phải đóng khoản thuế là 30% (bao gồm 10% VAT và 20% thuế thu nhập doanh nghiệp). Đặc biệt, thuế GTGT theo quy định hiện hành đánh thuế 10% trên doanh thu nhận về của doanh nghiệp. Điều này không phù hợp với nguyên tắc điểm đến, tiêu dùng ở đâu, đánh thuế ở đấy với sắc thuế GTGT.
Như vậy có thể thấy, các doanh nghiệp/cá nhân hoạt động trên YouTube tại Việt Nam đang phải chịu 2 lần thuế đối với khoản doanh thu từ lượt xem tại Mỹ (do phía Mỹ đã thu thuế), bản chất là các doanh nghiệp/cá nhân đang bị nộp thuế chồng thuế.
Lý do khiến các Youtuber Việt phải chịu cảnh đánh thuế hai lần với nguồn doanh thu đến từ thị trường Mỹ là do Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Mỹ chưa có hiệu lực thi hành.
Từ năm 1992 tới nay, Việt Nam đã ký Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần với 72 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó, 60 hiệp định đã có hiệu lực áp dụng. Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ đã được hai nước ký kết vào ngày 7/7/2015. Ngày 24/2/2017, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ký ban hành Nghị quyết số 29/NQ-CP phê duyệt Hiệp định và Nghị định thư giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Mỹ. Tuy nhiên, do phía Mỹ chưa phê chuẩn nên Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ chưa có hiệu lực thi hành.
Trong Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần giữa Việt Nam và Mỹ quy định người Việt Nam và doanh nghiệp Việt Nam có thu nhập tại Mỹ khi đã đóng thuế cho Mỹ thì sẽ không phải đóng thuế cho Việt Nam. Đối với Mỹ, nhà đầu tư/quỹ đầu tư Mỹ tiến hành đầu tư vào Việt Nam và có thu nhập, khi đã đóng thuế ở Việt Nam rồi thì sẽ không đóng thuế cho nước Mỹ. Việc sớm thực thi Hiệp định về chống đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Mỹ là bước đi quan trọng trong việc giảm bớt gánh nặng về thuế lên vai những nhà sáng tạo nội dung số tại Việt Nam.
Thị trường khổng lồ cho người làm nội dung số
Nhờ sự phổ cập sâu rộng của Internet, Việt Nam là quốc gia có số lượng người dùng các mạng xã hội đông đảo. Theo thống kê, Việt Nam hiện có 66,2 triệu người dùng Facebook; 63 triệu người dùng YouTube; 10,3 triệu người dùng Instagram; 49,86 triệu người dùng TikTok; khoảng 2 triệu thuê bao Netflix cùng với hàng chục các nền tảng giải trí trực tuyến xuyên biên giới khác như Spotify, Apple Music, Amazon Music… Một lượng lớn nguồn nhân lực trẻ của Việt Nam tham gia vào ngành công nghiệp sáng tạo: 60% YouTuber Việt Nam dưới 25 tuổi, trong đó 42% dưới 18 tuổi; 70% YouTuber bắt đầu sản xuất nội dung khi còn là học sinh, sinh viên.
Theo số liệu của Tổng cục Thuế năm 2022, chỉ tính riêng trên YouTube số người Việt Nam kiếm tiền từ nền tảng mạng xã hội lên tới 20.000 người và mang về một khoản doanh thu ngoại tệ tương đương khoảng 1.500 tỷ đồng. Việt Nam hiện có gần 500 kênh YouTube đạt nút vàng (hơn 1 triệu người đăng ký và 8 kênh đạt nút kim cương (trên 10 triệu lượt đăng ký).
>> Bao giờ Youtuber Việt hết cảnh phải trả thuế hai lần
