Nếu bạn từng xem phim "2012", "Armageddon" hay đọc cuốn "On the Beach", chắc hẳn bạn đã hình dung về những mối đe dọa có thể chấm dứt sự sống trên Trái Đất. Mặt trời có thể biến đổi theo hướng tiêu cực, một thiên thạch có thể đâm vào hành tinh chúng ta, hoặc con người có thể tự gây ra thảm họa. Những kịch bản tận thế này không chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng mà còn phản ánh những mối đe dọa thực sự mà Trái Đất có thể phải đối mặt.
Ngoài ra, Mặt trời còn có thể gây ra những thảm họa tức thời, chẳng hạn như sự phóng vật chất vành nhật hoa (CME), có thể tạo ra các cơn bão điện từ mạnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khí hậu và hệ thống điện tử trên hành tinh.
Một sự kiện tuyệt chủng cấp độ (ELE) là thảm họa làm biến mất phần lớn các loài sinh vật trên hành tinh. Đây không phải là quá trình tuyệt chủng thông thường diễn ra theo thời gian mà là những biến cố đột ngột, có thể gây đảo lộn hoàn toàn hệ sinh thái. Các nhà khoa học xác định những sự kiện này thông qua việc phân tích thành phần hóa học của đá, hồ sơ hóa thạch và thậm chí cả những dấu vết trên các thiên thể khác trong hệ Mặt trời.
Mặt trời – Nguồn sống hay kẻ hủy diệt?
Không có Mặt trời, sự sống trên Trái Đất không thể tồn tại. Nhưng về lâu dài, chính nó cũng sẽ là nguyên nhân chấm dứt sự sống. Theo thời gian, Mặt trời ngày càng sáng hơn, và trong khoảng một tỷ năm nữa, nó sẽ phát sáng hơn khoảng 10%, làm nước trên Trái Đất bốc hơi mạnh hơn, tạo ra hiệu ứng nhà kính cực đoan và khiến khí hậu trở nên khắc nghiệt đến mức không thể duy trì sự sống. Cuối cùng, khi bước vào giai đoạn sao khổng lồ đỏ, Mặt trời sẽ phình to, có thể nuốt chửng cả Trái Đất.Ngoài ra, Mặt trời còn có thể gây ra những thảm họa tức thời, chẳng hạn như sự phóng vật chất vành nhật hoa (CME), có thể tạo ra các cơn bão điện từ mạnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khí hậu và hệ thống điện tử trên hành tinh.
Sự đảo ngược địa từ và những nguy cơ tiềm ẩn
Trái Đất có từ trường bảo vệ chúng ta khỏi bức xạ Mặt trời. Tuy nhiên, các cực từ của hành tinh không cố định mà thỉnh thoảng bị đảo ngược. Khi quá trình này diễn ra, từ trường có thể suy yếu, làm Trái Đất dễ bị tổn thương hơn trước các dòng hạt mang năng lượng từ Mặt trời, có thể gây ảnh hưởng đến khí hậu và làm mất đi một phần bầu khí quyển.
Mối đe dọa từ thiên thạch
Trái Đất đã từng trải qua nhiều lần va chạm với thiên thạch, trong đó vụ va chạm cách đây 66 triệu năm được cho là nguyên nhân khiến loài khủng long tuyệt chủng. Dù hiện nay NASA đã xác định được phần lớn các thiên thạch lớn có thể đe dọa Trái Đất, nhưng vẫn có những vật thể chưa được phát hiện, và con người hiện chưa có công nghệ thực sự hiệu quả để ngăn chặn một cú va chạm nếu nó xảy ra.
Biển cả - Kẻ thù giấu mặt
Đại dương, tưởng chừng là nơi nuôi dưỡng sự sống, cũng có thể là nguyên nhân gây ra các sự kiện tuyệt chủng. Các vụ phun trào khí mêtan từ đáy biển có thể làm biến đổi khí hậu nghiêm trọng. Ngoài ra, sự thay đổi mực nước biển hoặc hiện tượng thiếu oxy trong đại dương cũng có thể dẫn đến sự tuyệt chủng hàng loạt.
Núi lửa – Một trong những kẻ hủy diệt đáng gờm nhất
Hoạt động núi lửa từng gây ra nhiều cuộc đại tuyệt chủng trong lịch sử Trái Đất. Khi một núi lửa lớn phun trào, nó có thể giải phóng một lượng lớn bụi và khí độc vào khí quyển, làm giảm nhiệt độ toàn cầu trong thời gian dài, gây ra hiệu ứng nhà kính hoặc làm sụp đổ chuỗi thức ăn. Yellowstone, một siêu núi lửa ở Mỹ, là một trong những ứng cử viên có thể gây ra thảm họa nếu nó thức giấc.
Biến đổi khí hậu – Mối đe dọa do chính con người tạo ra
Bên cạnh các nguyên nhân tự nhiên, con người cũng góp phần gây ra nguy cơ tuyệt chủng thông qua biến đổi khí hậu, phá hủy hệ sinh thái và thậm chí là chiến tranh hạt nhân. Khi môi trường sống bị phá hủy, một chuỗi hiệu ứng có thể xảy ra, khiến Trái Đất rơi vào một vòng xoáy tuyệt chủng không thể kiểm soát.
