90% hàng hóa Việt Nam vào Mỹ có thể bị áp thuế 46%: Doanh nghiệp Việt đối mặt thách thức lớn

[Dũng Đỗ]

Tổng thống Mỹ Donald Trump vào chiều ngày 2/4 (giờ Mỹ) đã công bố một chính sách thuế quan mới mang tính sâu rộng, bao gồm việc áp mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia và mức thuế cao hơn đáng kể đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, trong đó có Việt Nam.

​

Những điểm chính:

• Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế mới vào ngày 2/4.
• Áp thuế cơ bản 10% với mọi hàng hóa nhập khẩu, cộng thêm thuế đối ứng với các nước có thặng dư thương mại với Mỹ.
• Việt Nam có thể bị áp thuế 46% đối với 90% hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.
• Mục tiêu của Mỹ là giảm thâm hụt thương mại 1.200 tỷ USD, gây áp lực đàm phán lại các thỏa thuận.
• Chính sách gây tranh cãi, bị chỉ trích về tính khả thi và nguy cơ gây chiến tranh thương mại, ảnh hưởng chuỗi cung ứng.

Chính sách thuế mới và lý do của Mỹ

Phát biểu tại Vườn Hồng của Nhà Trắng, Tổng thống Trump chỉ trích các đối tác thương mại áp dụng mức thuế "cao hơn nhiều" đối với hàng hóa Mỹ so với mức Mỹ áp cho hàng hóa của họ. Ông cho rằng sự mất cân bằng này đã dẫn đến thâm hụt thương mại 1.200 tỷ USD cho Mỹ vào năm ngoái.
Chính sách thuế mới gồm hai cấu phần chính:

1. Thuế cơ bản 10%: Áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ từ mọi quốc gia và vùng lãnh thổ.
2. Thuế đối ứng: Áp dụng thêm đối với các quốc gia mà Nhà Trắng coi là có sự mất cân bằng thương mại. Mức thuế này sẽ bằng một nửa mức thuế mà quốc gia đó đang áp dụng cho hàng xuất khẩu của Mỹ.

Mục tiêu của chính sách này là nhằm thay đổi các thỏa thuận thương mại đã tồn tại hàng thập kỷ, gây áp lực buộc các quốc gia khác phải hạ thuế quan và rào cản thương mại đối với hàng hóa Mỹ.

Việt Nam đối mặt thuế 46% cho 90% hàng hóa

Theo biểu đồ được Tổng thống Trump công bố, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có thể đối mặt với mức thuế đối ứng rất cao. Cụ thể, Mỹ dự kiến áp thuế 46% đối với 90% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam.

Các đối tác thương mại lớn khác của Mỹ cũng đối mặt với các mức thuế đối ứng khác nhau:

• Trung Quốc: 34% đối với 67% hàng hóa.
• Liên minh châu Âu (EU): 20% đối với 39% hàng hóa.
• Hàn Quốc: 25% đối với 50% hàng hóa.
• Nhật Bản: 24% đối với 46% hàng hóa.
• Đài Loan (Trung Quốc): 32% đối với 64% hàng hóa.

Tại Đông Nam Á, các nước khác cũng bị ảnh hưởng: Thái Lan (36% cho 72% hàng hóa), Indonesia (32% cho 64%), Malaysia (24% cho 47%), Philippines (17% cho 34%). Singapore chịu mức thấp nhất trong khu vực (10% cho 10% hàng hóa).

Các quốc gia như Anh, Australia, Colombia, Chile, Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ cũng chỉ chịu mức thuế 10% đối với 10% hàng hóa. Đáng chú ý, Canada và Mexico không nằm trong danh sách bị áp thuế đối ứng lần này.

Phản ứng quốc tế: Thận trọng, chỉ trích và lo ngại thương chiến

Ngay sau công bố của Mỹ, các quốc gia đồng minh đã có những phản ứng khác nhau:

• Anh: Bộ trưởng Kinh doanh và Thương mại Jonathan Reynolds khẳng định London sẽ "giữ bình tĩnh", nỗ lực đàm phán thỏa thuận kinh tế với Washington để "giảm nhẹ" tác động, nhưng cũng cảnh báo "có nhiều công cụ" và "sẽ không ngần ngại hành động".
• Italy: Thủ tướng Giorgia Meloni gọi chính sách thuế mới là "sai lầm", cảnh báo một cuộc chiến tranh thương mại sẽ chỉ làm phương Tây suy yếu.
• Australia: Thủ tướng Anthony Albanese mạnh mẽ chỉ trích chính sách là "hoàn toàn không có cơ sở" và "không phải hành động của một người bạn", nhưng khẳng định không áp thuế trả đũa.

Hoài nghi và chỉ trích trong nước

Tại Mỹ, chính sách thuế mới cũng vấp phải sự hoài nghi và chỉ trích. Nhiều ý kiến cho rằng thuế quan sẽ gây thiệt hại cho các công ty Mỹ phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu, buộc họ phải tăng giá bán hoặc chịu biên lợi nhuận mỏng hơn.

Ông Alex Jacquez từ tổ chức nghiên cứu Groundwork Collaborative nhận định việc thực hiện thuế đối ứng là "rất phức tạp về mặt hành chính" do có hàng chục nghìn mã thuế khác nhau, và việc thiết lập thuế riêng cho từng sản phẩm với từng đối tác là "hoàn toàn không khả thi".

Một số chuyên gia khác cho rằng mục tiêu thực sự không phải là đưa sản xuất về Mỹ hay tăng thu ngân sách, mà là gây sức ép buộc các nước khác ký các thỏa thuận thương mại có lợi hơn cho chính quyền Trump.

Lịch trình áp dụng

Nhà Trắng xác nhận mức thuế cơ bản 10% sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 00 giờ 01 phút ngày 5 tháng 4 (giờ Washington D.C., tức 11 giờ 01 phút cùng ngày theo giờ Hà Nội). Các mức thuế đối ứng cao hơn sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 00 giờ 01 phút ngày 9 tháng 4 (11 giờ 01 phút cùng ngày giờ Hà Nội).

Chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump được xem là một động thái quyết liệt nhằm định hình lại các mối quan hệ thương mại toàn cầu của Mỹ. Tuy nhiên, chính sách này đang đối mặt với nhiều hoài nghi về tính hiệu quả kinh tế, tính khả thi trong thực thi và nguy cơ gây ra một cuộc chiến tranh thương mại mới, với những tác động sâu rộng đến kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

#mỹápthuếviệtnam