Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Một nghiên cứu đầu tiên về tác động kinh tế của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với ngành công nghiệp âm nhạc cho thấy, những người sáng tạo âm nhạc có thể phải gánh chịu tổn thất nặng nề do AI tạo sinh. Theo nghiên cứu do CISAC (Liên đoàn Quốc tế các Hiệp hội Tác giả và Nhà soạn nhạc) có trụ sở tại Paris ủy quyền, thị trường âm nhạc và nội dung nghe nhìn được tạo ra bởi AI dự kiến sẽ tăng từ 3 tỷ euro (khoảng 78 nghìn tỷ VNĐ) hiện nay lên 64 tỷ euro (khoảng 1,65 triệu tỷ VNĐ) vào năm 2028.
Đây là tin tốt cho các công ty công nghệ, nhưng lại là tin xấu cho những người sáng tạo âm nhạc và nội dung nghe nhìn. Thu nhập của họ được dự đoán sẽ giảm lần lượt 24% và 21% trong 5 năm tới, tương đương khoản thiệt hại 22 tỷ euro (khoảng 568 nghìn tỷ VNĐ). "Nghiên cứu này chỉ ra một lỗ hổng cơ bản mà ngành công nghiệp âm nhạc đang phải đối mặt: tác phẩm của người sáng tạo bị sử dụng sai mục đích và phi đạo đức, làm tăng lợi nhuận cho các công ty AI trong khi giảm tiền bản quyền cho người sáng tạo", Gadi Oron, Tổng giám đốc CISAC, cho biết.
Báo cáo ước tính rằng đến năm 2028, âm nhạc do AI tạo ra sẽ chiếm khoảng 20% doanh thu của các nền tảng phát nhạc trực tuyến truyền thống và khoảng 60% doanh thu của thư viện nhạc. Những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất sẽ là các dịch giả lồng tiếng và phụ đề, với nguy cơ mất 56% thu nhập. Các nhà biên kịch và đạo diễn có thể bị giảm thu nhập từ 15% đến 20%.
"Có lo ngại rằng do sự vội vàng trong việc sử dụng và kiếm tiền từ AI tạo sinh, người sáng tạo sẽ bị tước đoạt quyền đồng ý với việc sử dụng tác phẩm của họ, không được bảo vệ bởi các quy tắc minh bạch và không được trả công bằng", Phó chủ tịch Ángeles González-Sinde Reig CISAC và là đạo diễn phim, nhận định. "Chúng ta cần đặt người sáng tạo, những người cung cấp 'nhiên liệu' cho thế giới AI, vào trung tâm của việc hoạch định chính sách quản lý lĩnh vực này."
CISAC nhấn mạnh rằng một số quốc gia đã thiết lập các quy tắc công bằng và Đạo luật AI của EU là một bước tiến quan trọng. Luật này yêu cầu các công ty công nghệ phải xin phép chủ sở hữu bản quyền khi sử dụng tài liệu có bản quyền để huấn luyện AI. Björn Ulvaeus, Chủ tịch CISAC và cựu thành viên ban nhạc ABBA, chỉ ra rằng Úc và New Zealand đang dẫn đầu thế giới về bảo vệ người sáng tạo.
"Úc và New Zealand đã thiết lập tiêu chuẩn vàng cho chính sách AI, bảo vệ quyền của người sáng tạo đồng thời thúc đẩy sự phát triển công nghệ có trách nhiệm và đổi mới, đảm bảo rằng AI hoạt động như một công cụ để nâng cao chứ không phải thay thế khả năng sáng tạo của con người," ông nói. Tại Mỹ, Văn phòng Bản quyền đang xem xét các khuyến nghị về cách điều chỉnh việc sử dụng nội dung sáng tạo để huấn luyện AI.
"Các nhà hoạch định chính sách phải hành động nhanh chóng để bảo vệ người sáng tạo, văn hóa và sự sáng tạo của con người. Họ phải đảm bảo rằng người sáng tạo được bảo vệ, có thể thực thi các quyền hợp pháp của họ và yêu cầu tính minh bạch từ các dịch vụ AI", Oron nhấn mạnh. "Nếu những nguyên tắc này được tuân thủ, AI sẽ không còn là mối đe dọa đối với văn hóa và lĩnh vực sáng tạo, và người sáng tạo cùng ngành công nghệ có thể xây dựng mối quan hệ cùng có lợi," ông nói.
Đây là tin tốt cho các công ty công nghệ, nhưng lại là tin xấu cho những người sáng tạo âm nhạc và nội dung nghe nhìn. Thu nhập của họ được dự đoán sẽ giảm lần lượt 24% và 21% trong 5 năm tới, tương đương khoản thiệt hại 22 tỷ euro (khoảng 568 nghìn tỷ VNĐ). "Nghiên cứu này chỉ ra một lỗ hổng cơ bản mà ngành công nghiệp âm nhạc đang phải đối mặt: tác phẩm của người sáng tạo bị sử dụng sai mục đích và phi đạo đức, làm tăng lợi nhuận cho các công ty AI trong khi giảm tiền bản quyền cho người sáng tạo", Gadi Oron, Tổng giám đốc CISAC, cho biết.
Báo cáo ước tính rằng đến năm 2028, âm nhạc do AI tạo ra sẽ chiếm khoảng 20% doanh thu của các nền tảng phát nhạc trực tuyến truyền thống và khoảng 60% doanh thu của thư viện nhạc. Những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất sẽ là các dịch giả lồng tiếng và phụ đề, với nguy cơ mất 56% thu nhập. Các nhà biên kịch và đạo diễn có thể bị giảm thu nhập từ 15% đến 20%.
"Có lo ngại rằng do sự vội vàng trong việc sử dụng và kiếm tiền từ AI tạo sinh, người sáng tạo sẽ bị tước đoạt quyền đồng ý với việc sử dụng tác phẩm của họ, không được bảo vệ bởi các quy tắc minh bạch và không được trả công bằng", Phó chủ tịch Ángeles González-Sinde Reig CISAC và là đạo diễn phim, nhận định. "Chúng ta cần đặt người sáng tạo, những người cung cấp 'nhiên liệu' cho thế giới AI, vào trung tâm của việc hoạch định chính sách quản lý lĩnh vực này."
CISAC nhấn mạnh rằng một số quốc gia đã thiết lập các quy tắc công bằng và Đạo luật AI của EU là một bước tiến quan trọng. Luật này yêu cầu các công ty công nghệ phải xin phép chủ sở hữu bản quyền khi sử dụng tài liệu có bản quyền để huấn luyện AI. Björn Ulvaeus, Chủ tịch CISAC và cựu thành viên ban nhạc ABBA, chỉ ra rằng Úc và New Zealand đang dẫn đầu thế giới về bảo vệ người sáng tạo.
"Úc và New Zealand đã thiết lập tiêu chuẩn vàng cho chính sách AI, bảo vệ quyền của người sáng tạo đồng thời thúc đẩy sự phát triển công nghệ có trách nhiệm và đổi mới, đảm bảo rằng AI hoạt động như một công cụ để nâng cao chứ không phải thay thế khả năng sáng tạo của con người," ông nói. Tại Mỹ, Văn phòng Bản quyền đang xem xét các khuyến nghị về cách điều chỉnh việc sử dụng nội dung sáng tạo để huấn luyện AI.
"Các nhà hoạch định chính sách phải hành động nhanh chóng để bảo vệ người sáng tạo, văn hóa và sự sáng tạo của con người. Họ phải đảm bảo rằng người sáng tạo được bảo vệ, có thể thực thi các quyền hợp pháp của họ và yêu cầu tính minh bạch từ các dịch vụ AI", Oron nhấn mạnh. "Nếu những nguyên tắc này được tuân thủ, AI sẽ không còn là mối đe dọa đối với văn hóa và lĩnh vực sáng tạo, và người sáng tạo cùng ngành công nghệ có thể xây dựng mối quan hệ cùng có lợi," ông nói.
