Lizzie
Writer
Trong lịch sử Trung Hoa cổ đại, từng xuất hiện không ít nhân vật được xem là “kỳ nhân”, những người sở hữu tri thức vượt trội so với thời đại. Một phần quan trọng khiến Trung Quốc có thể duy trì vị thế hàng đầu trong thời gian dài chính là tầng lớp trí thức như vậy. Từ rất sớm, các hình thức chiêm tinh, quan sát thiên tượng đã hình thành, ban đầu mang tính học thuật, dựa trên việc theo dõi vận động của trời đất để suy đoán cát hung. Về sau, khi đa số người dân không còn hiểu được nguyên lý, những tri thức này dần bị thần thánh hóa, trở thành bói toán, dự ngôn và ăn sâu vào đời sống thường nhật.
Nhắc đến tiên tri trong lịch sử Trung Quốc, cái tên Viên Thiên Cương gần như luôn được đưa ra đầu tiên. Ông quê ở Ích Châu, Thành Đô, sống vào cuối đời Tùy đầu đời Đường, nổi tiếng là nhà thiên văn và thuật số hàng đầu. Tương truyền, Viên Thiên Cương đặc biệt tinh thông việc xem gió và phương hướng để đoán cát hung, đồng thời am hiểu sinh lý, lục nhâm, ngũ hành. Nhờ tài năng ấy, ông được Đường Thái Tông Lý Thế Dân hết sức tin dùng.
Trong các ghi chép truyền lại, Viên Thiên Cương hiếm khi đoán sai, dù là vận mệnh người khác hay thọ mệnh của chính mình. Sử sách nói ông sống đến 72 tuổi, còn những truyền thuyết về việc ông sống hơn 300 năm rõ ràng mang màu sắc huyền hoặc. Cùng thời với ông còn có Lý Thuần Phong, một kỳ tài khác của triều Đường. Hai người giao tình sâu sắc, thường cùng nhau quan sát thiên tượng và suy luận vận mệnh quốc gia. Lý Thuần Phong say mê Chu Dịch đến mức từng tính toán cả những biến động hàng nghìn năm sau. Truyền thuyết kể rằng chính Viên Thiên Cương đã ngăn ông lại, nói rằng thiên cơ không thể tiết lộ hết, từ đó mới hình thành tác phẩm nổi tiếng Thôi Bối Đồ. Dù thực hư còn tranh cãi, không thể phủ nhận rằng nhiều hình tượng trong đó về sau được người đời gán cho những sự kiện lịch sử có thật.
Trong vô số lời dự đoán gắn với Viên Thiên Cương, nổi bật nhất là ba lời tiên tri lớn. Hai lời đầu đã được lịch sử xác nhận, còn lời thứ ba đến nay vẫn chỉ tồn tại như một giả thuyết chưa có hồi kết.
Lời tiên tri đầu tiên liên quan đến Võ Tắc Thiên. Tương truyền, cha của bà từng nhờ Viên Thiên Cương xem tướng cho con gái khi còn nhỏ. Viên Thiên Cương nói rằng nếu đứa trẻ này là nam nhi thì sẽ là bậc đế vương, còn nếu là nữ thì cũng có thể xưng đế. Ở thời đại mà ngay cả nam giới cũng khó bước lên ngai vàng, câu nói ấy bị xem là hoang đường. Thế nhưng lịch sử lại chứng minh điều ngược lại, Võ Tắc Thiên trở thành nữ hoàng đế duy nhất trong lịch sử Trung Quốc.
Lời tiên tri thứ hai gắn với Địch Nhân Kiệt. Đường Thái Tông từng muốn thử tài Viên Thiên Cương và Lý Thuần Phong nên yêu cầu họ đoán xem ai sẽ đỗ trạng nguyên năm đó. Lý Thuần Phong nói là “hai lửa”, còn Viên Thiên Cương nói là “bốn khúc gỗ”. Khi ghép lại, hai người giải thích rằng đó chính là ba chữ cấu thành tên Địch Nhân Kiệt. Kết quả cuối cùng khiến Lý Thế Dân hoàn toàn tin phục, vì người đỗ trạng nguyên đúng là Địch Nhân Kiệt.
Lời tiên tri thứ ba được truyền lại nhiều nhất và cũng gây tranh cãi nhất cho rằng vào khoảng năm 2040 sẽ xuất hiện hiện tượng thiên văn “ngũ tinh liên châu”, đồng thời Trung Quốc sẽ bước lên đỉnh cao thế giới. Lời dự đoán này không có chứng cứ lịch sử rõ ràng, cũng không thể xác minh nguồn gốc chính xác có thật sự từ Viên Thiên Cương hay không. Tuy vậy, trong bối cảnh Trung Quốc hiện đại đang không ngừng gia tăng ảnh hưởng kinh tế, khoa học và chính trị, nhiều người vẫn thích nhắc đến lời tiên tri ấy như một sự kỳ vọng mang tính biểu tượng hơn là một dự báo chính xác.
Rốt cuộc, dù tin hay không tin vào tiên tri, những câu chuyện xoay quanh Viên Thiên Cương phản ánh một điều rất rõ. Người xưa luôn tìm cách lý giải tương lai thông qua tri thức của thời đại mình. Còn tương lai thực sự đi về đâu, cuối cùng vẫn phụ thuộc vào con người của mỗi thời đại, chứ không nằm trọn trong bất kỳ lời dự ngôn nào.
Nhắc đến tiên tri trong lịch sử Trung Quốc, cái tên Viên Thiên Cương gần như luôn được đưa ra đầu tiên. Ông quê ở Ích Châu, Thành Đô, sống vào cuối đời Tùy đầu đời Đường, nổi tiếng là nhà thiên văn và thuật số hàng đầu. Tương truyền, Viên Thiên Cương đặc biệt tinh thông việc xem gió và phương hướng để đoán cát hung, đồng thời am hiểu sinh lý, lục nhâm, ngũ hành. Nhờ tài năng ấy, ông được Đường Thái Tông Lý Thế Dân hết sức tin dùng.
Trong các ghi chép truyền lại, Viên Thiên Cương hiếm khi đoán sai, dù là vận mệnh người khác hay thọ mệnh của chính mình. Sử sách nói ông sống đến 72 tuổi, còn những truyền thuyết về việc ông sống hơn 300 năm rõ ràng mang màu sắc huyền hoặc. Cùng thời với ông còn có Lý Thuần Phong, một kỳ tài khác của triều Đường. Hai người giao tình sâu sắc, thường cùng nhau quan sát thiên tượng và suy luận vận mệnh quốc gia. Lý Thuần Phong say mê Chu Dịch đến mức từng tính toán cả những biến động hàng nghìn năm sau. Truyền thuyết kể rằng chính Viên Thiên Cương đã ngăn ông lại, nói rằng thiên cơ không thể tiết lộ hết, từ đó mới hình thành tác phẩm nổi tiếng Thôi Bối Đồ. Dù thực hư còn tranh cãi, không thể phủ nhận rằng nhiều hình tượng trong đó về sau được người đời gán cho những sự kiện lịch sử có thật.
Trong vô số lời dự đoán gắn với Viên Thiên Cương, nổi bật nhất là ba lời tiên tri lớn. Hai lời đầu đã được lịch sử xác nhận, còn lời thứ ba đến nay vẫn chỉ tồn tại như một giả thuyết chưa có hồi kết.
Lời tiên tri đầu tiên liên quan đến Võ Tắc Thiên. Tương truyền, cha của bà từng nhờ Viên Thiên Cương xem tướng cho con gái khi còn nhỏ. Viên Thiên Cương nói rằng nếu đứa trẻ này là nam nhi thì sẽ là bậc đế vương, còn nếu là nữ thì cũng có thể xưng đế. Ở thời đại mà ngay cả nam giới cũng khó bước lên ngai vàng, câu nói ấy bị xem là hoang đường. Thế nhưng lịch sử lại chứng minh điều ngược lại, Võ Tắc Thiên trở thành nữ hoàng đế duy nhất trong lịch sử Trung Quốc.
Lời tiên tri thứ hai gắn với Địch Nhân Kiệt. Đường Thái Tông từng muốn thử tài Viên Thiên Cương và Lý Thuần Phong nên yêu cầu họ đoán xem ai sẽ đỗ trạng nguyên năm đó. Lý Thuần Phong nói là “hai lửa”, còn Viên Thiên Cương nói là “bốn khúc gỗ”. Khi ghép lại, hai người giải thích rằng đó chính là ba chữ cấu thành tên Địch Nhân Kiệt. Kết quả cuối cùng khiến Lý Thế Dân hoàn toàn tin phục, vì người đỗ trạng nguyên đúng là Địch Nhân Kiệt.
Lời tiên tri thứ ba được truyền lại nhiều nhất và cũng gây tranh cãi nhất cho rằng vào khoảng năm 2040 sẽ xuất hiện hiện tượng thiên văn “ngũ tinh liên châu”, đồng thời Trung Quốc sẽ bước lên đỉnh cao thế giới. Lời dự đoán này không có chứng cứ lịch sử rõ ràng, cũng không thể xác minh nguồn gốc chính xác có thật sự từ Viên Thiên Cương hay không. Tuy vậy, trong bối cảnh Trung Quốc hiện đại đang không ngừng gia tăng ảnh hưởng kinh tế, khoa học và chính trị, nhiều người vẫn thích nhắc đến lời tiên tri ấy như một sự kỳ vọng mang tính biểu tượng hơn là một dự báo chính xác.
Rốt cuộc, dù tin hay không tin vào tiên tri, những câu chuyện xoay quanh Viên Thiên Cương phản ánh một điều rất rõ. Người xưa luôn tìm cách lý giải tương lai thông qua tri thức của thời đại mình. Còn tương lai thực sự đi về đâu, cuối cùng vẫn phụ thuộc vào con người của mỗi thời đại, chứ không nằm trọn trong bất kỳ lời dự ngôn nào.
