VNR Content
Pearl
Nếu bạn có dự định mua một chiếc ô tô điện (EV), bạn có lẽ đang đặt ra khá nhiều câu hỏi liên quan đến pin của chúng, bao gồm “liệu bật điều hòa có khiến quãng đường vận hành của xe giảm bớt hay không?”. Đó hiển nhiên là một thắc mắc hợp lý, khi mà chẳng ai muốn mắc kẹt trên đường với một viên pin cạn khô giữa trưa hè nắng nóng hay một đêm đông lạnh lẽo cả.
Câu trả lời ngắn gọn là: CÓ. Bật điều hòa (hoặc dùng chế độ sưởi) sẽ gây ảnh hưởng lên quãng đường vận hành của EV. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ như nơi bạn sống, mẫu EV bạn lái, tuổi thọ của xe...
Về cơ bản, đây là một vấn đề khá phức tạp. Những mẫu xe mới như Tesla Model Y và Polestar 2 EV có hệ thống bơm nhiệt cải tiến, hiệu quả cao hơn trước đây rất nhiều, có nghĩa là bạn không phải quá lo ngại về những tác động của thời tiết lạnh như trước. Dưới đây là một số thông tin liên quan hệ thống HVAC (sưởi, thông hơi, điều hòa) và quãng đường vận hành của EV.
Nhiệt độ thấp sẽ làm chậm các phản ứng hóa học trong các cell pin, giảm quãng đường vận hành, và tăng thời gian sạc. Trong khi đó, nhiệt độ cao khiến tốc độ sạc giảm đi.
Khoảng nhiệt độ tối ưu đối với EV là từ 4,44 - 43,33 độ C (tương đương 40 - 110 độ F). Thời tiết quá lạnh hoặc quá nóng đều khiến xe khó đạt được hiệu suất tối ưu. Nhiệt độ cao hoặc thấp có thể ảnh hưởng đến quãng đường vận hành, thời lượng pin, thời gian sạc, và nhiều thứ khác. Do đó, pin EV thường được tích hợp những hệ thống làm ấm hoặc làm mát nhằm duy trì nhiệt độ vận hành ở mức tốt nhất.
Ví dụ, năm 2019, nghiên cứu do AAA tiến hành cho thấy khi nhiệt độ ngoài trời đạt 35 độ C vào mùa hè, và điều hòa được bật lên, thì quãng đường vận hành có thể giảm đi khoảng 17%. Và dù đây chắc chắn không phải điều tốt, nó cũng không phải là một cơn ác mộng. EPA ước tính quãng đường vận hành của các mẫu xe xăng có thể giảm đến 25% khi bật điều hòa.
Tuy nhiên, trong một bình luận trên trang TheVerge, phát ngôn viên của Tesla phản pháo thông tin AAA đưa ra và nói rẳng dựa trên dữ liệu thực tế từ hàng triệu xe Tesla đang chạy trên đường, người dùng sẽ không phải lo quãng đường vận hành giảm quá mức 17%. Tesla khẳng định rằng ở 35 độ C, sử dụng điều hòa sẽ chỉ khiến quãng đường vận hành của mẫu Model S giảm đi gần 1% mà thôi.
Hiển nhiên, đó là một sự khác biệt quá lớn, và sự thật có lẽ nằm đâu đó ở giữa. Điều hòa làm giảm chỉ số MPG trên xe xăng và sẽ làm điều tương tự trên EV.
Dù đọc đến đây, bạn có thể sẽ tìm cách tắt điều hòa và hạ kính bất kỳ khi nào có thể, nhưng đó cũng không phải là điều nên làm. Khí động học và lực cản không khí cũng có thể làm giảm quãng đường vận hành, do đó hầu hết các nhà sản xuất khuyến khích bạn chỉ hạ kính khi chạy chậm mà thôi. Tuy nhiên, ở tốc độ trên 90 km/h, bạn tốt hơn nên nâng kính và bật điều hòa.
Tóm lại, dù sử dụng điều hòa chắc chắn không khiến quãng đường vận hành của EV giảm đi một nửa, đó vẫn là thứ mà bạn nên xem xét trong những chuyến đi mùa hè, hoặc trong lần tới lái xe.
Theo nghiên cứu AAA nói trên, sử dụng hệ thống sưởi trong EV có thể khiến quãng đường vận hành giảm đến 41%. (nhưng con số 41% kia chỉ xảy ra trong những điều kiện cực kỳ khắc nghiệt, trên một phương tiện nhất định, nên đừng để bị phân tâm bởi nó).
Ví dụ, hơn một nửa số xe ô tô mới ở Na-uy là plug-in EV, và những số liệu về chúng hứa hẹn hơn nhiều so với điều AAA cho biết. Theo Norwegion Automobile Federation, nhiệt độ mùa đông ở nước này rất thấp, và sử dụng hệ thống sưởi có thể làm giảm quãng đường vận hành cũng như khả năng tiết kiệm pin khoảng 20%.
Tesla, nhà sản xuất EV hàng đầu thế giới, có cả một trang web hỗ trợ khách hàng chuyên nói về cách xử lý trong điều kiện thời tiết lạnh, với những bài viết liên quan lốp đi mùa đông, làm ấm pin trước khị sạc, và làm ấm xe tại nhà trước khi xuất phát.
Bên cạnh đó, Tesla nói rằng nên sử dụng thiết bị làm ấm ghế ngồi để giữ ấm xuyên suốt chuyến đi, bởi chúng sử dụng ít năng lượng hơn hệ thống sưởi và do đó sẽ cải thiện được quãng đường vận hành. Nếu bạn cần sưởi ấm khoang lái, có thể tăng nhiệt độ lên. Tesla khẳng định nhiệt độ dưới -6 độ C có thể làm giảm quãng đường vận hành đến 41% và bạn có lẽ sẽ không bao giờ gặp tình huống xấu nhất đó đâu.
Công ty phân tích pin Recurrent từng tung ra một nghiên cứu vào cuối năm 2021, nêu chi tiết mối liên hệ giữa thời tiết và quãng đường vận hành của EV. Theo đó, kết quả tùy thuộc vào từng mẫu xe, và các EV dời cũ như Chevy Volt có thể bị ảnh hưởng khá mạnh khiến quãng đường vận hành bị thấp đi đáng kể. Tuy nhiên, những phương tiện mới từ Tesla, Audi, và Nissan thì chịu ảnh hưởng thấp hơn nhiều, thường là dưới 10%.
Với những mẫu EV hiện đại, tác động không đến mức 40%, nhưng chủ xe cũng cần lưu ý khi sử dụng phương tiện. Thêm nữa, trong bối cảnh EV và công nghệ pin đang tiếp tục cải thiện, thì độ dài quãng đường vận hành cũng vậy.
Tham khảo: ReviewGeek
Câu trả lời ngắn gọn là: CÓ. Bật điều hòa (hoặc dùng chế độ sưởi) sẽ gây ảnh hưởng lên quãng đường vận hành của EV. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ như nơi bạn sống, mẫu EV bạn lái, tuổi thọ của xe...
Về cơ bản, đây là một vấn đề khá phức tạp. Những mẫu xe mới như Tesla Model Y và Polestar 2 EV có hệ thống bơm nhiệt cải tiến, hiệu quả cao hơn trước đây rất nhiều, có nghĩa là bạn không phải quá lo ngại về những tác động của thời tiết lạnh như trước. Dưới đây là một số thông tin liên quan hệ thống HVAC (sưởi, thông hơi, điều hòa) và quãng đường vận hành của EV.
Pin EV cũng giống như con người
Trước khi nói về quãng đường vận hành và thời tiết có thể tác động lên nó ra sao, bạn cần biết vì sao lại như vậy. Pin EV cũng giống như con người và vận hành tốt nhất trong khoảng nhiệt độ tương tự chúng ta.Nhiệt độ thấp sẽ làm chậm các phản ứng hóa học trong các cell pin, giảm quãng đường vận hành, và tăng thời gian sạc. Trong khi đó, nhiệt độ cao khiến tốc độ sạc giảm đi.
Khoảng nhiệt độ tối ưu đối với EV là từ 4,44 - 43,33 độ C (tương đương 40 - 110 độ F). Thời tiết quá lạnh hoặc quá nóng đều khiến xe khó đạt được hiệu suất tối ưu. Nhiệt độ cao hoặc thấp có thể ảnh hưởng đến quãng đường vận hành, thời lượng pin, thời gian sạc, và nhiều thứ khác. Do đó, pin EV thường được tích hợp những hệ thống làm ấm hoặc làm mát nhằm duy trì nhiệt độ vận hành ở mức tốt nhất.
Điều hòa ảnh hưởng đến quãng đường vận hành ra sao?
Trong những tháng mùa hè nóng nực, bật điều hòa khi đang lái xe xăng sẽ khiến xe tiêu thụ nhiều xăng hơn, từ đó làm giảm chỉ số MPG (miles-per-gallon, tức quãng đường đi được trên mỗi đơn vị xăng) - điều tương tự cũng xảy ra với EV. Tuy nhiên, vấn đề không tệ như bạn nghĩ. Nhiều bình luận trên mạng xã hội nói rằng điều hòa sẽ khiến quãng đường vận hành của EV giảm đến 50%, nhưng đó là thông tin vô căn cứ, đặc biệt với các mẫu EV đời mới.
Tuy nhiên, trong một bình luận trên trang TheVerge, phát ngôn viên của Tesla phản pháo thông tin AAA đưa ra và nói rẳng dựa trên dữ liệu thực tế từ hàng triệu xe Tesla đang chạy trên đường, người dùng sẽ không phải lo quãng đường vận hành giảm quá mức 17%. Tesla khẳng định rằng ở 35 độ C, sử dụng điều hòa sẽ chỉ khiến quãng đường vận hành của mẫu Model S giảm đi gần 1% mà thôi.
Hiển nhiên, đó là một sự khác biệt quá lớn, và sự thật có lẽ nằm đâu đó ở giữa. Điều hòa làm giảm chỉ số MPG trên xe xăng và sẽ làm điều tương tự trên EV.
Dù đọc đến đây, bạn có thể sẽ tìm cách tắt điều hòa và hạ kính bất kỳ khi nào có thể, nhưng đó cũng không phải là điều nên làm. Khí động học và lực cản không khí cũng có thể làm giảm quãng đường vận hành, do đó hầu hết các nhà sản xuất khuyến khích bạn chỉ hạ kính khi chạy chậm mà thôi. Tuy nhiên, ở tốc độ trên 90 km/h, bạn tốt hơn nên nâng kính và bật điều hòa.
Tóm lại, dù sử dụng điều hòa chắc chắn không khiến quãng đường vận hành của EV giảm đi một nửa, đó vẫn là thứ mà bạn nên xem xét trong những chuyến đi mùa hè, hoặc trong lần tới lái xe.
Còn hệ thống sưởi thì sao?
Vấn đề đáng sợ hơn đối với EV là nhiệt độ thấp, khi mà hầu hết người dùng sẽ bật hệ thống sưởi trung tâm và cả sưởi ghế nữa.Theo nghiên cứu AAA nói trên, sử dụng hệ thống sưởi trong EV có thể khiến quãng đường vận hành giảm đến 41%. (nhưng con số 41% kia chỉ xảy ra trong những điều kiện cực kỳ khắc nghiệt, trên một phương tiện nhất định, nên đừng để bị phân tâm bởi nó).
Ví dụ, hơn một nửa số xe ô tô mới ở Na-uy là plug-in EV, và những số liệu về chúng hứa hẹn hơn nhiều so với điều AAA cho biết. Theo Norwegion Automobile Federation, nhiệt độ mùa đông ở nước này rất thấp, và sử dụng hệ thống sưởi có thể làm giảm quãng đường vận hành cũng như khả năng tiết kiệm pin khoảng 20%.
Tesla, nhà sản xuất EV hàng đầu thế giới, có cả một trang web hỗ trợ khách hàng chuyên nói về cách xử lý trong điều kiện thời tiết lạnh, với những bài viết liên quan lốp đi mùa đông, làm ấm pin trước khị sạc, và làm ấm xe tại nhà trước khi xuất phát.
Công ty phân tích pin Recurrent từng tung ra một nghiên cứu vào cuối năm 2021, nêu chi tiết mối liên hệ giữa thời tiết và quãng đường vận hành của EV. Theo đó, kết quả tùy thuộc vào từng mẫu xe, và các EV dời cũ như Chevy Volt có thể bị ảnh hưởng khá mạnh khiến quãng đường vận hành bị thấp đi đáng kể. Tuy nhiên, những phương tiện mới từ Tesla, Audi, và Nissan thì chịu ảnh hưởng thấp hơn nhiều, thường là dưới 10%.
Tạm kết
Hầu hết các mẫu EV đều bị giảm quãng đường vận hành trong các điều kiện thời tiết nóng hoặc lạnh, và quãng đường bạn đi được sẽ giao động tùy vào từng điều kiện. Điều tương tự cũng diễn ra với xe xăng đang khá đông hiện nay.Với những mẫu EV hiện đại, tác động không đến mức 40%, nhưng chủ xe cũng cần lưu ý khi sử dụng phương tiện. Thêm nữa, trong bối cảnh EV và công nghệ pin đang tiếp tục cải thiện, thì độ dài quãng đường vận hành cũng vậy.
Tham khảo: ReviewGeek
