Phạm Thanh Bình
Writer
Các cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ là tin tức quan trọng trên toàn thế giới 4 năm một lần. Nhưng những gì xảy ra trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ - được gọi như vậy bởi vì chúng còn gần hai năm nữa mới đến nhiệm kỳ tổng thống mới - có thể có tác động lớn đến đường hướng của Mỹ.
Hầu hết sự chú ý của các cuộc bầu cử giữa kỳ đều tập trung vào hai viện của Quốc hội: Thượng viện Hoa Kỳ và Hạ viện. Các thành viên của Hạ viện được bầu với nhiệm kỳ hai năm, vì vậy tất cả 435 ghế được quyết định trong cuộc bầu cử giữa kỳ.
Các thượng nghị sĩ được bầu với các nhiệm kỳ 6 năm so le. 1/3 trong số 100 ghế đã sẵn sàng để giành lấy trong bất kỳ cuộc bầu cử giữa kỳ nào.
Tại sao cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ lại quan trọng đến vậy? Gary Nordlinger, giáo sư chính trị tại Đại học George Washington, nói: Ai kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện sẽ kiểm soát chương trình nghị sự.
Đảng đa số xác định ai lãnh đạo các ủy ban quan trọng của Quốc hội. Nordlinger nói rằng khả năng hoàn thành chương trình nghị sự của một tổng thống liên quan đến việc đảng của ông ấy có kiểm soát hai viện của Quốc hội hay không.
Trong khi nhiều cuộc bầu cử cấp bang và địa phương diễn ra cùng ngày với bầu cử giữa kỳ, các cuộc bầu cử cấp bang và địa phương có thể diễn ra vào bất kỳ năm nào, vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm. Chúng bao gồm các cuộc bầu cử trên toàn tiểu bang cho thống đốc hoặc cơ quan lập pháp tiểu bang, các cuộc bầu cử trên toàn thành phố cho các thị trưởng, các cuộc bầu cử địa phương cho các thẩm phán và quan chức địa phương, cũng như các sáng kiến bỏ phiếu ở cấp địa phương hoặc tiểu bang.
Mặc dù các cuộc đua cấp bang và địa phương thường không gây được sự chú ý lớn, nhưng “phần lớn luật pháp trong nước được thông qua ở cấp tiểu bang, không phải cấp liên bang,” ông nói.
Theo quy định, các cuộc bầu cử Mỹ được tổ chức vào ngày thứ Ba đầu tiên của tháng 11 hàng năm. Vào năm 2022, ngày bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ sẽ diễn ra vào ngày 8/11. Đây không phải là cuộc bầu cử quyết định ai sẽ lãnh đạo đất nước, nhưng nó là thước đo sự ủng hộ các chính sách của chính quyền đương nhiệm. Kết quả cuộc bầu cử này rất có thể sẽ tác động tới chính sách trong tương lai của nước Mỹ, từ đó ảnh hưởng tới các vấn đề quốc tế.
Đảng Dân chủ của Tổng thống Joe Biden hiện đang chiếm đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện, tuy nhiên chênh lệch là rất ít. Ở Hạ viện, đảng Dân chủ giữ 222 ghế so với 213 ghế của đảng Cộng hòa.
Còn ở Thượng viện, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa cân bằng 50-50 ghế. Phe Dân chủ vẫn nắm thế đa số nhờ lá phiếu quyết định của Phó Tổng thống Kamala Harris.
Với cuộc bầu cử lần này, cử tri Mỹ sẽ đi bầu ra toàn bộ 435 ghế của Hạ viện và 35/100 ghế tại Thượng viện. Trong nền chính trị Mỹ, Hạ viện sẽ là cánh cửa đầu tiên để quyết định dự luật đó có được biểu quyết để đưa tới Thượng viện hay không. Thượng viện sau đó sẽ quyết định thông qua hoặc không thông qua các đạo luật đó.
Thể chế chính trị của Mỹ có sự phân bổ quyền lực rõ ràng giữa ba nhánh, lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hạ nghị sỹ liên bang có nhiệm kỳ 2 năm, Thượng nghị sỹ có nhiệm kỳ 6 năm, nhưng mỗi 2 năm lại bầu lại 1/3 Thượng nghị sỹ để đảm bảo Quốc hội luôn đổi mới và hoạt động hiệu quả, có sự cân bằng về quyền lực giữa các Đảng phái.
Cuộc bầu cử quan trọng trong nền chính trị Mỹ vì bầu ra một Quốc hội mới. Nó cũng rất quan trọng với Tổng thống Biden và đảng Dân chủ, bởi nếu đảng Dân chủ thất bại trong cuộc bầu cử này, mất thế đa số trong lưỡng viện hoặc chỉ kiểm soát được một trong lưỡng viện, Tổng thống Biden sẽ gặp nhiều khó khăn trong triển khai chính sách của mình.
Hai đảng đang tung lực lượng để thu hút thêm lá phiếu cuối cùng của cử tri. Tổng thống Mỹ, vừa ở Bờ Tây trong những ngày giữa tuần, sau đó là đến Illionis và Pennsylvania vào cuối tuần để kêu gọi sự ủng hộ cho các nghị sỹ Dân chủ. Trước ngày bầu cử, ông sẽ cùng cựu Tổng thống Obama tham gia cuộc tập hợp lực lượng ơ Maryland.
Đảng cộng hòa cũng tổ chức hàng loạt các hoạt động, tập trung đưa ra các luận điệu phản đối các đối thủ. Cựu Tổng thống Trump thông qua các cố vấn gửi đi thông điệp đang cân nhắc tham gia tranh cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng vào năm 2024.
Các cuộc thăm dò dư luận liên tục được tổ chức, và có nhiều dấu hiệu cho thấy, đảng Cộng hòa đang có lợi thế trong việc chiếm đa số ở Hạ viện, còn ở Thượng viện, tỷ lệ vẫn đang là 50/50 và chúng ta cùng chờ kết quả được dự kiến công bố một ngày sau bầu cử.
Hầu hết sự chú ý của các cuộc bầu cử giữa kỳ đều tập trung vào hai viện của Quốc hội: Thượng viện Hoa Kỳ và Hạ viện. Các thành viên của Hạ viện được bầu với nhiệm kỳ hai năm, vì vậy tất cả 435 ghế được quyết định trong cuộc bầu cử giữa kỳ.
Tại sao cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ lại quan trọng đến vậy? Gary Nordlinger, giáo sư chính trị tại Đại học George Washington, nói: Ai kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện sẽ kiểm soát chương trình nghị sự.
Đảng đa số xác định ai lãnh đạo các ủy ban quan trọng của Quốc hội. Nordlinger nói rằng khả năng hoàn thành chương trình nghị sự của một tổng thống liên quan đến việc đảng của ông ấy có kiểm soát hai viện của Quốc hội hay không.
Trong khi nhiều cuộc bầu cử cấp bang và địa phương diễn ra cùng ngày với bầu cử giữa kỳ, các cuộc bầu cử cấp bang và địa phương có thể diễn ra vào bất kỳ năm nào, vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm. Chúng bao gồm các cuộc bầu cử trên toàn tiểu bang cho thống đốc hoặc cơ quan lập pháp tiểu bang, các cuộc bầu cử trên toàn thành phố cho các thị trưởng, các cuộc bầu cử địa phương cho các thẩm phán và quan chức địa phương, cũng như các sáng kiến bỏ phiếu ở cấp địa phương hoặc tiểu bang.
Mặc dù các cuộc đua cấp bang và địa phương thường không gây được sự chú ý lớn, nhưng “phần lớn luật pháp trong nước được thông qua ở cấp tiểu bang, không phải cấp liên bang,” ông nói.
Tình hình bầu cử giữa nhiệm kỳ 2022
Đảng Dân chủ của Tổng thống Joe Biden hiện đang chiếm đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện, tuy nhiên chênh lệch là rất ít. Ở Hạ viện, đảng Dân chủ giữ 222 ghế so với 213 ghế của đảng Cộng hòa.
Còn ở Thượng viện, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa cân bằng 50-50 ghế. Phe Dân chủ vẫn nắm thế đa số nhờ lá phiếu quyết định của Phó Tổng thống Kamala Harris.
Với cuộc bầu cử lần này, cử tri Mỹ sẽ đi bầu ra toàn bộ 435 ghế của Hạ viện và 35/100 ghế tại Thượng viện. Trong nền chính trị Mỹ, Hạ viện sẽ là cánh cửa đầu tiên để quyết định dự luật đó có được biểu quyết để đưa tới Thượng viện hay không. Thượng viện sau đó sẽ quyết định thông qua hoặc không thông qua các đạo luật đó.
Thể chế chính trị của Mỹ có sự phân bổ quyền lực rõ ràng giữa ba nhánh, lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hạ nghị sỹ liên bang có nhiệm kỳ 2 năm, Thượng nghị sỹ có nhiệm kỳ 6 năm, nhưng mỗi 2 năm lại bầu lại 1/3 Thượng nghị sỹ để đảm bảo Quốc hội luôn đổi mới và hoạt động hiệu quả, có sự cân bằng về quyền lực giữa các Đảng phái.
Cuộc bầu cử quan trọng trong nền chính trị Mỹ vì bầu ra một Quốc hội mới. Nó cũng rất quan trọng với Tổng thống Biden và đảng Dân chủ, bởi nếu đảng Dân chủ thất bại trong cuộc bầu cử này, mất thế đa số trong lưỡng viện hoặc chỉ kiểm soát được một trong lưỡng viện, Tổng thống Biden sẽ gặp nhiều khó khăn trong triển khai chính sách của mình.
Hai đảng đang tung lực lượng để thu hút thêm lá phiếu cuối cùng của cử tri. Tổng thống Mỹ, vừa ở Bờ Tây trong những ngày giữa tuần, sau đó là đến Illionis và Pennsylvania vào cuối tuần để kêu gọi sự ủng hộ cho các nghị sỹ Dân chủ. Trước ngày bầu cử, ông sẽ cùng cựu Tổng thống Obama tham gia cuộc tập hợp lực lượng ơ Maryland.
Đảng cộng hòa cũng tổ chức hàng loạt các hoạt động, tập trung đưa ra các luận điệu phản đối các đối thủ. Cựu Tổng thống Trump thông qua các cố vấn gửi đi thông điệp đang cân nhắc tham gia tranh cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng vào năm 2024.
Các cuộc thăm dò dư luận liên tục được tổ chức, và có nhiều dấu hiệu cho thấy, đảng Cộng hòa đang có lợi thế trong việc chiếm đa số ở Hạ viện, còn ở Thượng viện, tỷ lệ vẫn đang là 50/50 và chúng ta cùng chờ kết quả được dự kiến công bố một ngày sau bầu cử.
