Bệnh bạch hầu là gì?

[Lizzie]

Bạch hầu (diphtheria) là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn nghiêm trọng thường ảnh hưởng đến niêm mạc mũi và họng. Bạch hầu rất hiếm gặp hiện nay nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên, bệnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát và lây lan ở những địa phương có tỷ lệ tiêm vaccine bạch hầu thấp. Như các bạn biết mới đây, ở Kỳ Sơn, Nghệ An một cô gái đã tử vong vì bệnh bạch hầu, và trường hợp mắc bệnh tại tỉnh Bắc Giang (huyện Hiệp Hòa) có tiếp xúc gần với trường hợp tử vong này.

Bạch hầu là bệnh nhiễm trùng cấp tính, làm xuất hiện giả mạc dày, dai, trắng ngà, bám chặt và lan nhanh bao phủ toàn bộ vòm họng, mũi, tuyến hạnh nhân, thanh quản.

Vi khuẩn bạch hầu rất dễ lây lan. Virus lây theo đường hô hấp khi nói chuyện, hắt hơi, ho… Ngoài ra, vi khuẩn bạch hầu có thể lây nhiễm gián tiếp khi tiếp xúc với các vật dụng có dính chất bài tiết hoặc giọt bắn có chứa vi khuẩn bạch hầu.

Thời gian ủ bệnh trong khoảng 2 – 5 ngày hoặc hơn, kể từ khi người bệnh nhiễm vi khuẩn bạch hầu.

Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), bạch hầu là bệnh có tỷ lệ tử vong cao (khoảng 20%), trong đó tỷ lệ cao tử vong ở trẻ nhỏ, trẻ thanh thiếu niên.

Bệnh bạch hầu có thể được điều trị bằng thuốc. Nhưng ở giai đoạn tiến triển, bệnh bạch hầu có thể gây tổn thương tim, thận và hệ thần kinh. Ngay cả khi được điều trị, bệnh bạch hầu vẫn có thể gây tử vong, đặc biệt là ở trẻ em.

Triệu chứng​

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bạch hầu thường bắt đầu từ 2 đến 5 ngày sau khi một người bị nhiễm bệnh. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

• Một màng dày, màu xám bao phủ cổ họng và amidan
• Đau họng và khản giọng
• Sưng hạch (hạch bạch huyết to) ở cổ
• Khó thở hoặc thở nhanh
• Chảy nước mũi
• Sốt và ớn lạnh
• Mệt mỏi

Ở một số người, nhiễm vi khuẩn gây bệnh bạch hầu chỉ gây ra bệnh nhẹ — hoặc không có dấu hiệu và triệu chứng rõ ràng nào cả. Những người bị nhiễm bệnh mà không biết mình bị bệnh được gọi là người mang mầm bệnh bạch hầu. Họ được gọi là người mang mầm bệnh vì họ có thể lây truyền bệnh mà không bị bệnh.

Nguyên nhân​

Bạch hầu do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Vi khuẩn thường sinh sôi trên hoặc gần bề mặt cổ họng hoặc da. C. diphtheriae lây lan qua:

• Các giọt bắn trong không khí. Khi người bị nhiễm bệnh hắt hơi hoặc ho, giải phóng sương mù các giọt bắn bị nhiễm bệnh, những người ở gần có thể hít phải C. diphtheriae. Bệnh bạch hầu lây lan dễ dàng theo cách này, đặc biệt là trong điều kiện đông đúc.
• Đồ dùng cá nhân hoặc gia dụng bị nhiễm khuẩn. Đôi khi, mọi người mắc bệnh bạch hầu do tiếp xúc với đồ dùng của người bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như khăn giấy hoặc khăn tay đã qua sử dụng, có thể bị nhiễm vi khuẩn.
  Chạm vào vết thương bị nhiễm trùng cũng có thể lây truyền vi khuẩn gây bệnh bạch hầu.

Những người đã bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu và chưa được điều trị có thể lây nhiễm cho những người chưa tiêm vắc-xin bạch hầu, ngay cả khi họ không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào.

Tăng cường phòng chống bệnh​

Với trường hợp tử vong và mắc bệnh bạch hầu vừa ghi nhận tại Nghệ An và Bắc Giang, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế đề nghị ngành y tế của 2 tỉnh này chỉ đạo các đơn vị, địa phương khẩn trương thực hiện một số nội dung nhằm chủ động tăng cường phòng, chống bệnh bạch hầu, không để bệnh lây lan kéo dài, trên diện rộng.

Cụ thể, tăng cường rà soát các trường hợp tiếp xúc gần với trường hợp mắc bệnh bạch hầu; giám sát phát hiện sớm các trường hợp nghi mắc bệnh tại ổ dịch và tại cộng đồng, lấy mẫu xét nghiệm xác định kịp thời trường hợp mắc bệnh, triển khai các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch, tổ chức điều tra và điều trị kháng sinh dự phòng cho tất cả các trường hợp tiếp xúc gần theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Đồng thời, đảm bảo công tác thu dung, cấp cứu, phân luồng khám, phân tuyến điều trị bệnh nhân; thiết lập khu vực riêng khám, cách ly điều trị, cấp cứu bệnh nhân, hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong; thực hiện nghiêm việc kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây nhiễm chéo tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, hạn chế việc chuyển bệnh nhân đến bệnh viện tuyến trên khi không cần thiết.

Bên cạnh đó, rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vaccine phòng bệnh bạch hầu ở tất cả các xã, phường và tổ chức tiêm bổ sung, tiêm vét, nhất là tại các địa bàn có lưu hành bệnh bạch hầu và có tỷ lệ tiêm chủng thấp.

Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về bệnh bạch hầu, các biện pháp phòng chống, để người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị y tế trong quá trình điều trị.

Tổ chức theo dõi chặt chẽ sức khỏe của trẻ em, học sinh, sinh viên tại các cơ sở đào tạo; thường xuyên vệ sinh, thông thoáng lớp học, thông báo kịp thời cho các cơ sở y tế khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh để được cách ly, xử lý kịp thời, không để bùng phát ổ dịch.

Rà soát, đảm bảo công tác hậu cần về vaccine, thuốc kháng sinh điều trị dự phòng, huyết thanh kháng độc tố, hóa chất… để triển khai các nhiệm vụ chống dịch...

Tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ y tế dự phòng, cán bộ làm công tác điều trị các nội dung hướng dẫn giám sát, phòng chống dịch bệnh, chẩn đoán, điều trị, cấp cứu, chăm sóc bệnh nhân, kiểm soát nhiễm khuẩn và tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, chỉ đạo tại các điểm nóng, các khu vực có nguy cơ bùng phát dịch, hỗ trợ các địa phương trong công tác phòng, chống dịch bệnh. #bệnhbạchhầu