Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Ngày 21 tháng 5 năm 2025 đánh dấu một năm kể từ khi Phó Chủ tịch Jeon Young-hyun đảm nhận vai trò lãnh đạo Bộ phận Giải pháp Thiết bị (Device Solutions - DS) của Samsung Electronics, nhưng những thách thức trước mắt ông vẫn còn ngổn ngang. Bộ phận bán dẫn của Samsung từng là biểu tượng “siêu chênh lệch” (super gap) trong ngành, giờ đây bị vượt mặt bởi SK Hynix từng là “mãi mãi đứng thứ hai”, chỉ vượt qua Intel về lợi nhuận kinh doanh trong số các gã khổng lồ bán dẫn toàn cầu. Lấy lại vị thế dẫn đầu của Samsung trong ngành bán dẫn trở thành nhiệm vụ hàng đầu của ông Jeon.
Tháng 5 năm 2024, Samsung gây bất ngờ với quyết định bổ nhiệm ông Jeon Young-hyun làm lãnh đạo Bộ phận DS trong một đợt điều chỉnh nhân sự “chỉ định” (one-point) hiếm hoi, diễn ra ngoài lịch trình cuối năm thông thường. Trước đó, ông Jeon từng là nhân vật chủ chốt trong việc đưa mảng bộ nhớ của Samsung lên vị trí số một toàn cầu, nhưng từ năm 2017, ông chuyển sang lãnh đạo Samsung SDI và sau đó là Trưởng Ban Kế hoạch Kinh doanh Tương Lai. Theo Chosun Biz, động thái này phản ánh sự cấp bách trong việc khôi phục sức cạnh tranh của bộ phận bán dẫn, vốn chịu tổn thất nghiêm trọng với khoản lỗ 15 nghìn tỷ KRW vào năm 2023 và bị tụt hậu trong thị trường bộ nhớ băng thông cao (HBM) phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI). Bộ phận DS, cùng với Bộ phận Trải nghiệm Thiết bị (DX), là trụ cột của Samsung, nhưng những vết nứt trong vị thế dẫn đầu, đặc biệt ở mảng HBM, buộc công ty phải đặt niềm tin vào kinh nghiệm và danh tiếng “thiên tài công nghệ” của ông Jeon.
Trong năm qua, ông Jeon đã thực hiện nhiều thay đổi để khôi phục sức mạnh của Bộ phận DS. Ngay sau khi nhậm chức, ông tiến hành tái cấu trúc tổ chức, lập đội chuyên trách HBM và trực tiếp giám sát Bộ phận Kinh doanh Bộ nhớ từ cuối năm 2024, một động thái chưa từng có khi phá vỡ truyền thống tách biệt giữa lãnh đạo bộ phận và lãnh đạo đơn vị kinh doanh, theo Korea Economic Daily. Ông cũng thay thế lãnh đạo Bộ phận Kinh doanh Đúc (Foundry) để giải quyết tình trạng thua lỗ kéo dài. Kết quả, quý 2 năm 2024 ghi nhận “kết quả bất ngờ” với lợi nhuận kinh doanh cải thiện đáng kể, dù ông Jeon nhấn mạnh rằng điều này chủ yếu nhờ thị trường phục hồi hơn là cải thiện cạnh tranh cốt lõi, theo Newsis. Ông còn giới thiệu văn hóa tổ chức mới “C.O.R.E Work”, khuyến khích giao tiếp cởi mở, tranh luận quyết liệt, minh bạch vấn đề và ra quyết định dựa trên dữ liệu, nhằm phá vỡ văn hóa quan liêu và báo cáo thiếu thực tế, theo NSP News. Những nỗ lực này đã đặt nền móng cho sự phục hồi, nhưng chưa đủ để lấy lại vị thế dẫn đầu.
Mặc dù đạt được một số tiến bộ, Samsung dưới sự dẫn dắt của ông Jeon vẫn đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Đáng chú ý nhất là sự thất bại trong việc tận dụng cơ hội từ thị trường HBM vốn bùng nổ nhờ nhu cầu AI. SK Hynix và Micron đã chiếm ưu thế khi cung cấp HBM3E cho Nvidia, trong khi Samsung vẫn chưa vượt qua bài kiểm tra chất lượng (qualification test) của Nvidia cho HBM3E. SK Hynix thậm chí đã bắt đầu cung cấp mẫu HBM4, vượt xa Samsung, dẫn đến chênh lệch lợi nhuận kinh doanh khổng lồ trong quý 1 năm 2025: SK Hynix đạt 7,44 nghìn tỷ KRW, trong khi Samsung chỉ đạt 1,1 nghìn tỷ KRW. Theo Eugene Investment & Securities, Samsung đứng thứ 13/14 về lợi nhuận kinh doanh trong số các công ty bán dẫn vốn hóa trên 50 tỷ USD, chỉ vượt Intel. Mảng đúc cũng gặp khó khăn, thị phần 13% so với 62% của TSMC, và công nghệ 3nm của Samsung chỉ đạt suất 60%, dưới mức lý tưởng 70%, theo News2Day. Những vấn đề này, cùng với mảng hệ thống LSI kém nổi bật, cho thấy Samsung đang bị kẹt trong vị trí “bị kẹp giữa lằn ranh” (sandwiched) giữa TSMC và các đối thủ Trung Quốc như SMIC.
Nhận thức được những thách thức, ông Jeon đã thực hiện các bước đi quyết liệt để định vị lại Samsung. Ông công khai xin lỗi về hiệu suất kém vào tháng 10 năm 2024, một động thái hiếm thấy từ lãnh đạo Samsung, cam kết không lặp lại sai lầm với HBM4. Tại hội nghị cổ đông tháng 3 năm 2025, ông thừa nhận thất bại ban đầu với HBM nhưng nhấn mạnh kế hoạch dẫn đầu với HBM4, dự kiến ra mắt vào năm 2026. Samsung cũng đầu tư 20 nghìn tỷ KRW vào khu nghiên cứu và phát triển (R&D) bán dẫn mới tại Giheung, tập trung vào bộ nhớ, hệ thống bán dẫn và đúc. Ông Jeon còn thúc đẩy tái thiết kế DRAM, một quyết định táo bạo tương đương với việc “xây lại từ đầu”, nhằm khôi phục cạnh tranh cốt lõi. Ngoài ra, Samsung nhắm đến việc tăng doanh số HBM3E từ quý 2 năm 2025, mục tiêu vượt qua bài kiểm tra chất lượng của Nvidia vào tháng 6, theo một bài đăng trên X. Tuy nhiên, những nỗ lực này cần thời gian để mang lại kết quả, áp lực từ cổ đông, khách hàng và nhân viên ngày càng tăng.
Ngoài các thách thức kỹ thuật, ông Jeon còn phải giải quyết vấn đề tinh thần nội bộ và xung đột lao động. Công đoàn Samsung Electronics Toàn quốc (NSEU) ngày càng lớn mạnh, đặc biệt trong số nhân viên bán dẫn, dẫn đến các cuộc đối đầu với ban lãnh đạo, bao gồm một cuộc đình công không thành vào tháng 7 năm 2024. Ông Jeon đã gặp trực tiếp công đoàn nhưng không đạt được thỏa thuận. Ông nhấn mạnh vai trò “người anh cả” trong bài phát biểu nhậm chức, cam kết biến Samsung thành niềm tự hào của nhân viên. Tại sự kiện kỷ niệm 50 năm bán dẫn Samsung vào tháng 12 năm 2024, ông bày tỏ sự quyết tâm “đặt cược tất cả” để khôi phục vị thế, nhận được sự ủng hộ từ các cựu lãnh đạo. Tuy nhiên, nếu không đạt được kết quả cụ thể, đặc biệt trong HBM và đúc, niềm tin nội bộ và bên ngoài có thể suy giảm, làm trầm trọng thêm “luận điệu khủng hoảng” của Samsung, theo Hankyung.
Tháng 5 năm 2024, Samsung gây bất ngờ với quyết định bổ nhiệm ông Jeon Young-hyun làm lãnh đạo Bộ phận DS trong một đợt điều chỉnh nhân sự “chỉ định” (one-point) hiếm hoi, diễn ra ngoài lịch trình cuối năm thông thường. Trước đó, ông Jeon từng là nhân vật chủ chốt trong việc đưa mảng bộ nhớ của Samsung lên vị trí số một toàn cầu, nhưng từ năm 2017, ông chuyển sang lãnh đạo Samsung SDI và sau đó là Trưởng Ban Kế hoạch Kinh doanh Tương Lai. Theo Chosun Biz, động thái này phản ánh sự cấp bách trong việc khôi phục sức cạnh tranh của bộ phận bán dẫn, vốn chịu tổn thất nghiêm trọng với khoản lỗ 15 nghìn tỷ KRW vào năm 2023 và bị tụt hậu trong thị trường bộ nhớ băng thông cao (HBM) phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI). Bộ phận DS, cùng với Bộ phận Trải nghiệm Thiết bị (DX), là trụ cột của Samsung, nhưng những vết nứt trong vị thế dẫn đầu, đặc biệt ở mảng HBM, buộc công ty phải đặt niềm tin vào kinh nghiệm và danh tiếng “thiên tài công nghệ” của ông Jeon.
Trong năm qua, ông Jeon đã thực hiện nhiều thay đổi để khôi phục sức mạnh của Bộ phận DS. Ngay sau khi nhậm chức, ông tiến hành tái cấu trúc tổ chức, lập đội chuyên trách HBM và trực tiếp giám sát Bộ phận Kinh doanh Bộ nhớ từ cuối năm 2024, một động thái chưa từng có khi phá vỡ truyền thống tách biệt giữa lãnh đạo bộ phận và lãnh đạo đơn vị kinh doanh, theo Korea Economic Daily. Ông cũng thay thế lãnh đạo Bộ phận Kinh doanh Đúc (Foundry) để giải quyết tình trạng thua lỗ kéo dài. Kết quả, quý 2 năm 2024 ghi nhận “kết quả bất ngờ” với lợi nhuận kinh doanh cải thiện đáng kể, dù ông Jeon nhấn mạnh rằng điều này chủ yếu nhờ thị trường phục hồi hơn là cải thiện cạnh tranh cốt lõi, theo Newsis. Ông còn giới thiệu văn hóa tổ chức mới “C.O.R.E Work”, khuyến khích giao tiếp cởi mở, tranh luận quyết liệt, minh bạch vấn đề và ra quyết định dựa trên dữ liệu, nhằm phá vỡ văn hóa quan liêu và báo cáo thiếu thực tế, theo NSP News. Những nỗ lực này đã đặt nền móng cho sự phục hồi, nhưng chưa đủ để lấy lại vị thế dẫn đầu.
Mặc dù đạt được một số tiến bộ, Samsung dưới sự dẫn dắt của ông Jeon vẫn đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Đáng chú ý nhất là sự thất bại trong việc tận dụng cơ hội từ thị trường HBM vốn bùng nổ nhờ nhu cầu AI. SK Hynix và Micron đã chiếm ưu thế khi cung cấp HBM3E cho Nvidia, trong khi Samsung vẫn chưa vượt qua bài kiểm tra chất lượng (qualification test) của Nvidia cho HBM3E. SK Hynix thậm chí đã bắt đầu cung cấp mẫu HBM4, vượt xa Samsung, dẫn đến chênh lệch lợi nhuận kinh doanh khổng lồ trong quý 1 năm 2025: SK Hynix đạt 7,44 nghìn tỷ KRW, trong khi Samsung chỉ đạt 1,1 nghìn tỷ KRW. Theo Eugene Investment & Securities, Samsung đứng thứ 13/14 về lợi nhuận kinh doanh trong số các công ty bán dẫn vốn hóa trên 50 tỷ USD, chỉ vượt Intel. Mảng đúc cũng gặp khó khăn, thị phần 13% so với 62% của TSMC, và công nghệ 3nm của Samsung chỉ đạt suất 60%, dưới mức lý tưởng 70%, theo News2Day. Những vấn đề này, cùng với mảng hệ thống LSI kém nổi bật, cho thấy Samsung đang bị kẹt trong vị trí “bị kẹp giữa lằn ranh” (sandwiched) giữa TSMC và các đối thủ Trung Quốc như SMIC.
Nhận thức được những thách thức, ông Jeon đã thực hiện các bước đi quyết liệt để định vị lại Samsung. Ông công khai xin lỗi về hiệu suất kém vào tháng 10 năm 2024, một động thái hiếm thấy từ lãnh đạo Samsung, cam kết không lặp lại sai lầm với HBM4. Tại hội nghị cổ đông tháng 3 năm 2025, ông thừa nhận thất bại ban đầu với HBM nhưng nhấn mạnh kế hoạch dẫn đầu với HBM4, dự kiến ra mắt vào năm 2026. Samsung cũng đầu tư 20 nghìn tỷ KRW vào khu nghiên cứu và phát triển (R&D) bán dẫn mới tại Giheung, tập trung vào bộ nhớ, hệ thống bán dẫn và đúc. Ông Jeon còn thúc đẩy tái thiết kế DRAM, một quyết định táo bạo tương đương với việc “xây lại từ đầu”, nhằm khôi phục cạnh tranh cốt lõi. Ngoài ra, Samsung nhắm đến việc tăng doanh số HBM3E từ quý 2 năm 2025, mục tiêu vượt qua bài kiểm tra chất lượng của Nvidia vào tháng 6, theo một bài đăng trên X. Tuy nhiên, những nỗ lực này cần thời gian để mang lại kết quả, áp lực từ cổ đông, khách hàng và nhân viên ngày càng tăng.
Ngoài các thách thức kỹ thuật, ông Jeon còn phải giải quyết vấn đề tinh thần nội bộ và xung đột lao động. Công đoàn Samsung Electronics Toàn quốc (NSEU) ngày càng lớn mạnh, đặc biệt trong số nhân viên bán dẫn, dẫn đến các cuộc đối đầu với ban lãnh đạo, bao gồm một cuộc đình công không thành vào tháng 7 năm 2024. Ông Jeon đã gặp trực tiếp công đoàn nhưng không đạt được thỏa thuận. Ông nhấn mạnh vai trò “người anh cả” trong bài phát biểu nhậm chức, cam kết biến Samsung thành niềm tự hào của nhân viên. Tại sự kiện kỷ niệm 50 năm bán dẫn Samsung vào tháng 12 năm 2024, ông bày tỏ sự quyết tâm “đặt cược tất cả” để khôi phục vị thế, nhận được sự ủng hộ từ các cựu lãnh đạo. Tuy nhiên, nếu không đạt được kết quả cụ thể, đặc biệt trong HBM và đúc, niềm tin nội bộ và bên ngoài có thể suy giảm, làm trầm trọng thêm “luận điệu khủng hoảng” của Samsung, theo Hankyung.
