Bài viết này cho thấy tác động của dịch máy đối với ngành dịch thuật Trung Quốc, nhưng nó cũng đang rất giống với diễn biến ở Việt Nam. Nếu bạn chỉ học ngôn ngữ như là học nghề thì rất có thể bạn sẽ bị đánh bại bởi máy ngay cả trước khi bạn ra trường.
Chi tiết vì sao bạn hãy đọc tiếp nhé!
Tại Hội chợ thành tựu công nghệ cao quốc tế Trung Quốc lần thứ 24 được tổ chức ở Thâm Quyến, các nhà triển lãm đã trình diễn tai nghe phiên dịch trí tuệ nhân tạo. Và một trí tuệ dùng làm thông dịch viên đã tiên đoán trong vòng 5 năm nữa, 95% người hành nghề dịch thuật sẽ thất nghiệp. Quả là một đòn giáng sấm sét vào giới dịch thuật. Nhưng hiện thực sẽ như thế nào?
Viễn cảnh không chỉ là sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành dịch thuật và làm giảm thu nhập của một bộ phận lớn người hành nghề, mà còn là cuộc khủng hoảng giành việc xuất hiện từ ChatGPT. Công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên được điều khiển bởi công nghệ AI này không được thiết kế đặc biệt để dịch thuật, nhưng khả năng dịch thuật của nó đã khiến nhiều người giật mình: "thêm tất cả mọi người trong khoa tiếng Anh của bạn, bao gồm cả giáo sư, không bằng ChatGPT bằng móng tay", theo video phát hành trong một hội thảo tại Hội chợ.
Trong video, người ta demo ChatGPT đã hoàn thành công việc dịch các văn bản pháp lý của Trung Quốc sang tiếng Anh trong vòng hai giây. Nó không những không mắc lỗi ngữ pháp mà còn có thể liên tục trau chuốt và sửa đổi văn phong theo hướng dẫn của con người.
Nhiều dịch giả được tin rằng trong một số lĩnh vực, AI vẫn chưa thể sánh kịp với bản dịch của con người trong thời gian ngắn và một số dịch giả có thể cùng tồn tại với AI. Tuy nhiên, hầu hết họ đều tin rằng AI ngày nay đã đưa tin đồn rằng "bản dịch máy sẽ thay thế con người" tiến gần hơn một bước đến thực tế - những dịch giả chủ yếu tham gia vào công việc dịch thuật cấp thấp và chi phí thấp thực sự có thể bị thay thế bởi AI.
Tốt hơn con người
ChatGPT, Google Translate, DeepL... lần lượt hoàn thành bản dịch 40 câu từ tiếng Anh sang tiếng Trung trong lĩnh vực điện toán đám mây và bản dịch được trình bày trước Scar, một dịch giả tự do với 7 năm kinh nghiệm trong bản dịch từ tiếng Trung sang tiếng Anh. Cô ấy sẽ quyết định bản dịch nào tốt hơn.
Vào ngày 13/3/2023, Scar nhận được một công việc đánh giá từ một khách hàng là lập trình viên: đánh giá các văn bản dịch tiếng Trung-Anh được hoàn thành bởi một số phần mềm dịch máy phổ biến trên thị trường. Mỗi văn bản trong số bốn văn bản gốc liên quan đến điện toán đám mây, kịch bản dành cho trẻ em, lập trình và quảng cáo của công ty đã được dịch thành 5-7 bản dịch bằng các máy khác nhau và gửi đến Scar. Khách hàng muốn nghe đề xuất từ ngành dịch thuật để cải thiện bản dịch máy.
Đối với ngành dịch thuật, dịch máy giống như một “bóng ma”. Hầu hết các dịch giả được phỏng vấn nói rằng dự đoán về việc máy móc thay thế sức lao động của con người đã bắt đầu ám ảnh ngành dịch thuật từ nhiều năm trước. Scar nhớ rằng một người họ hàng đã hỏi cô cách đây vài năm: "Tại sao ngành dịch thuật vẫn tồn tại?" Kể từ khi ChatGPT được phát hành vào cuối năm 2022, khả năng dịch thuật mạnh mẽ của nó đã khiến câu hỏi "Liệu sói có đến?" ngày càng cấp bách.
Thời gian đánh giá dịch thuật điện toán đám mây đã đến. Sau một số so sánh, Scar nhận thấy rằng bảy chiếc máy xử lý tất cả các loại thuật ngữ và một số câu được dịch rất lúng túng. Còn ChatGPT nổi đình nổi đám gần đây thì bỏ qua bản dịch.
Dựa trên nhiều bản dịch, Scar cảm thấy rằng sự phát triển của ChatGPT là "non tay". "Những công nghệ mới nổi vẫn chưa tiếp cận được. Ví dụ như lĩnh vực điện toán đám mây, lướt qua sẽ nhảy vọt. Ngoài ra, ở những lĩnh vực cần sự can thiệp của bộ não con người, máy móc về cơ bản hoạt động không tốt như marketing và quảng cáo sản phẩm. Máy có thể dịch bản dịch để bạn hiểu đại khái về ý nghĩa, nhưng nếu bạn muốn đăng bản thảo này dưới dạng một bản sao quảng cáo thì chắc chắn sẽ không được”.
Chen Xuan, người sáng lập Er Dongxuan Translation Studio và là một dịch giả tiếng Trung-Anh, cũng có quan điểm tương tự, ChatGPT có thể đảm nhận các tác vụ dịch văn bản lặp đi lặp lại và máy móc đơn giản, thậm chí có thể dịch một số tiểu thuyết khoa học viễn tưởng. Nhưng một khi nói đến dịch thuật văn học, ChatGPT bị kéo dài. Vào tháng 3, cô nhờ ChatGPT dịch một bài thơ cổ của một người bạn, "Thế giới dựa vào đèn, và Xie Qinghui giơ tay" sang tiếng Anh. ChatGPT cuối cùng đã dịch "ý nghĩa không hoàn toàn đúng", và thậm chí còn bịa đặt một số nội dung - nó đã thêm một ghi chú: Đây là một bài thơ trong "Tâm sự trong đêm yên tĩnh" của Lý Bạch.
Công nghệ "Phantom" (bóng ma)
Trong ký ức của hầu hết các dịch giả được phỏng vấn, "bóng ma" công nghệ đã ở bên họ kể từ khi họ bước chân vào ngành.
Năm 2010, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành ngôn ngữ Bulgari, Chen Xuan sang Anh học thạc sĩ chuyên ngành dịch thuật. Ở đó, lần đầu tiên cô bắt gặp các công nghệ dịch thuật có sự hỗ trợ của máy tính như Trados. Cô ấy nói rằng phần mềm như Trados có thể giúp người dịch tự động dịch chính những từ và câu đã được dịch trước đó, để nâng cao hiệu quả, đây cũng là một công cụ được ngành sử dụng.
Đối với dịch máy như Google Dịch, cô ấy đã tiếp xúc với nó sớm hơn - vào năm cuối cấp, cô ấy đã nhận công việc dịch các sách hướng dẫn bằng tiếng Anh sang tiếng Bungari. Khi đó, cô cảm thấy “đánh máy mệt lắm, có gì nhanh cho tôi bản thảo đầu tiên với” nên đã đưa sách hướng dẫn lên Google Dịch. Ngay sau đó, Google Translate đã đưa ra bản nháp đầu tiên của bản dịch và cách chọn từ "khá chính xác". Sau khi sửa lại từng câu một, cô ấy đã nộp bản dịch và kiếm được hơn 300 nhân dân tệ trong nửa ngày. Chen Xuan cảm thấy công việc này "khá vui và dễ làm". Trong công việc dịch thuật sau này, cô cũng dần dần bắt đầu thử sử dụng dịch máy, khi gặp những bản dịch văn bản đơn giản, lặp đi lặp lại, máy móc và ít câu chuyện, cô sẽ sử dụng Google để dịch bản thảo đầu tiên.
So với Chen Xuan, Scar sử dụng dịch máy muộn hơn nhiều. Năm 2014, cô tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành văn học so sánh và văn học thế giới và đầu quân cho một công ty dịch thuật. Cô nhớ hồi đó công ty sử dụng các công cụ như Trados, chứ dịch máy như Google Translate thì “gió thổi bay”, nhưng “không dùng được đâu” và “chẳng ai ưa gì cả”.
Nhưng rõ ràng, cơn gió này đã trở nên mạnh mẽ hơn trong vài năm qua, và máy dịch cũng không ngừng được nâng cấp. Dịch giả Gao Dayu, người đã làm việc với tư cách là biên dịch viên và phiên dịch viên tự do từ năm 2017, nhớ rằng cô ấy đã bắt đầu sử dụng Google Dịch khoảng sáu hoặc bảy năm trước. Lúc đầu, Google Dịch chỉ dịch tốt các từ vựng chuyên môn, một khi nó đã dịch một đoạn văn bản lớn, hiệu quả khó làm Gao Dayu hài lòng. Tuy nhiên, theo thời gian, Google Dịch dần dần phát triển và về sau, mức độ dịch các bài báo giải thích logic của nó đã vượt qua hầu hết các dịch giả trên thị trường.
Gao Dayu kể lại cô ấy từng có một người bạn học chuyên ngành tiếng Pháp, sau khi biết về khả năng của Google Dịch, cô ấy đã chọn lại ngành học và đến Pháp để học kinh doanh. Sau khi trở về Trung Quốc, cô ấy tham gia vào công việc tư vấn và bỏ hẳn ngành ngôn ngữ.
Vào khoảng năm 2018, Gao Dayu đã tiếp xúc với DeepL, một thế hệ công cụ dịch máy mới hơn. Cô nhận thấy rằng mặc dù nó vẫn mạnh trong việc dịch các văn bản giải thích và yếu trong việc dịch các văn bản văn học, nhưng khả năng dịch văn bản của DeepL đã vượt qua Google Dịch. Cô bắt đầu dần dần sử dụng DeepL như một trợ lý trong công việc của mình.
Không chỉ dịch thuật bằng văn bản, dịch máy cũng bắt đầu xâm nhập vào ngành phiên dịch như phiên dịch đồng thời, tuy nhiên, theo Chen Xuan và Gao Dayu, hiệu quả không tốt. Năm 2018, các công ty nổi tiếng về giọng nói thông minh và trí tuệ nhân tạo đã vướng vào cơn bão gian lận thông dịch đồng thời. Một người dùng Internet tự nhận là thông dịch viên đồng thời cho biết công ty nói trên đã sử dụng sai kết quả phiên dịch của anh ấy và đối tác tại một địa điểm ở Bắc Kinh, tức là thông dịch đồng thời theo thời gian thực được phát ra thế giới bên ngoài là giọng nói của một robot, nhưng nội dung đọc là bản dịch của anh ấy và đối tác của anh ấy. Bài phát biểu được chuyển đổi thành văn bản. Sau đó, công ty nói rằng họ đã áp dụng mô hình cộng tác giữa người và máy vào thời điểm đó, thông qua nhận dạng giọng nói, sao chép kết quả dịch của phiên dịch đồng thời và hiển thị chúng trên màn hình để khách và khán giả không có tai nghe có thể nghe được, xem phụ đề trong thời gian thực.
Bất chấp điều đó, Scar đang cảm nhận được sự thay đổi mạnh mẽ trong ngành. Năm 2017, cô ấy gia nhập một công ty dịch thuật mới, trong một cuộc họp của công ty, sếp đã hỏi câu này: Bây giờ chúng ta đang nói về dịch máy hàng ngày, giải pháp của chúng ta là gì?
Về vấn đề này, câu trả lời của ông chủ là những gì được dịch bởi máy có thể được thay đổi thủ công thành hiệu ứng 100%, "Chúng tôi tốt hơn nó, vì vậy chúng tôi không sợ nó".
Về mặt phiên dịch, Tang Jun cảm thấy rằng một số phiên dịch viên trên thị trường đã có thể đóng một vai trò nhất định trong du lịch nước ngoài, hướng dẫn viên du lịch hoặc dịch thuật kèm theo không liên quan đến nội dung quan trọng, nhưng khi nói đến những dịp quan trọng, chẳng hạn như cuộc họp chi tiết và đàm phán các điều khoản hợp đồng, họp báo… dù là phiên dịch cabin (đồng thời) hay phiên dịch đuổi thì máy móc cũng khó có thể thay thế con người. "Nó phụ thuộc vào mức độ quan trọng của ngôn ngữ đầu vào của bạn. Nếu nó rất quan trọng, mọi người không thể hoàn toàn tin tưởng vào máy", Tang Jun nói.
Nhưng trong lĩnh vực dịch thuật, những thay đổi đang diễn ra.
Phiên dịch viên Zhao Rongyi nói rằng cô đã nghỉ việc ở công ty dịch thuật vào năm 2019. Cô nhớ lại, trong những năm đó, công ty đã bắt đầu đẩy mạnh phát triển dịch máy. Điều này đã biến rất nhiều công việc của cô ấy thành chỉnh sửa và đánh bóng hậu kỳ, so với công việc dịch thuật ban đầu hoàn toàn do con người thực hiện, thu nhập sau chỉnh sửa đã giảm 20%-30%, điều đó có nghĩa là cô ấy phải đảm nhận khối lượng công việc lớn hơn, để đạt mức thu nhập bằng với trước khi phát triển máy móc. Đây là một trong những lý do khiến cô chuyển sang công việc dịch thuật tự do.
ChatGPT có thể đang đẩy nhanh quá trình này. Tất cả các dịch giả được phỏng vấn đều khẳng định rằng nhu cầu kinh doanh và thu nhập dịch thuật của họ không bị ảnh hưởng bởi ChatGPT trong thời điểm hiện tại, nhưng Tang Jun tin rằng ChatGPT có thể thay thế dịch thuật cấp thấp thủ công, miễn là khách hàng không có yêu cầu cao về độ chính xác của bản dịch và có thể hiểu. Anh ấy cũng thừa nhận rằng anh ấy đã dựa vào ChatGPT để thực hiện một số công việc dịch thuật.
Gao Dayu dự đoán rằng nếu khả năng dịch thuật của các dịch giả thấp hơn trình độ công nghệ máy móc thì sẽ có nguy cơ bị thay thế và ít nhất 50% công việc dịch thuật trên thị trường là công việc dịch thuật cấp thấp. Ivy cũng cho rằng một số công việc như dịch thuật giấy tờ, dịch chứng chỉ, hồ sơ du học không đòi hỏi cao có thể giao hoàn toàn cho máy móc, do đó 80% người dịch sẽ bị thay thế bởi ChatGPT và sau đó là dịch máy mạnh mẽ hơn, "(Loại bỏ) 50% dịch giả cấp thấp, và sau đó là 30% dịch giả không tìm cách tiến bộ".
Lo lắng cũng đang lan rộng. Scar nói rằng mặc dù cô ấy tin rằng máy móc không thể thay thế sức lao động của con người trong nhiều lĩnh vực và nhiều khách hàng sẽ yêu cầu rõ ràng rằng việc sử dụng dịch máy bị cấm, nhưng cô ấy chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi những tiếng nói tiêu cực đột ngột xung quanh mình. "Bạn có thể thấy rằng vào năm 2013, dịch máy cũng đã được kêu gọi. Vào thời điểm đó, chúng tôi nghĩ rằng đó là một trò đùa, nhưng sau hơn mười năm, dịch máy thực sự đã đạt được một số thành tựu và một số thứ vẫn có thể sử dụng được", cô ấy nói, "Bạn không biết nó sẽ như thế nào trong 10 năm nữa".
Ngoài công việc dịch thuật, Scar còn điều hành một cộng đồng dịch thuật với hàng trăm người. Gần đây, một dịch giả mới hỏi rằng cô ấy có bị ảnh hưởng bởi AI như ChatGPT không? Câu trả lời là có, nhưng có thể sẽ cần thời gian để thấy sự tác động rõ rệt. Ngoài ra, vẫn còn một khoảng cách giữa những người dịch và máy dịch, và máy vẫn cần phải điều chỉnh. Nhưng ChatGPT cũng có thể có tác động thực sự - mọi người luôn coi thường dịch thuật, nghĩ rằng dịch thuật đơn giản và chỉ cần hiểu ngôn ngữ. Bây giờ có một AI mạnh mẽ, thế giới bên ngoài cảm thấy rằng không cần phải tìm người, điều này đã gây khó khăn lớn cho người mới bắt đầu.
Chi tiết vì sao bạn hãy đọc tiếp nhé!
Viễn cảnh không chỉ là sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành dịch thuật và làm giảm thu nhập của một bộ phận lớn người hành nghề, mà còn là cuộc khủng hoảng giành việc xuất hiện từ ChatGPT. Công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên được điều khiển bởi công nghệ AI này không được thiết kế đặc biệt để dịch thuật, nhưng khả năng dịch thuật của nó đã khiến nhiều người giật mình: "thêm tất cả mọi người trong khoa tiếng Anh của bạn, bao gồm cả giáo sư, không bằng ChatGPT bằng móng tay", theo video phát hành trong một hội thảo tại Hội chợ.
Trong video, người ta demo ChatGPT đã hoàn thành công việc dịch các văn bản pháp lý của Trung Quốc sang tiếng Anh trong vòng hai giây. Nó không những không mắc lỗi ngữ pháp mà còn có thể liên tục trau chuốt và sửa đổi văn phong theo hướng dẫn của con người.
Nhiều dịch giả được tin rằng trong một số lĩnh vực, AI vẫn chưa thể sánh kịp với bản dịch của con người trong thời gian ngắn và một số dịch giả có thể cùng tồn tại với AI. Tuy nhiên, hầu hết họ đều tin rằng AI ngày nay đã đưa tin đồn rằng "bản dịch máy sẽ thay thế con người" tiến gần hơn một bước đến thực tế - những dịch giả chủ yếu tham gia vào công việc dịch thuật cấp thấp và chi phí thấp thực sự có thể bị thay thế bởi AI.
Tốt hơn con người
ChatGPT, Google Translate, DeepL... lần lượt hoàn thành bản dịch 40 câu từ tiếng Anh sang tiếng Trung trong lĩnh vực điện toán đám mây và bản dịch được trình bày trước Scar, một dịch giả tự do với 7 năm kinh nghiệm trong bản dịch từ tiếng Trung sang tiếng Anh. Cô ấy sẽ quyết định bản dịch nào tốt hơn.
Vào ngày 13/3/2023, Scar nhận được một công việc đánh giá từ một khách hàng là lập trình viên: đánh giá các văn bản dịch tiếng Trung-Anh được hoàn thành bởi một số phần mềm dịch máy phổ biến trên thị trường. Mỗi văn bản trong số bốn văn bản gốc liên quan đến điện toán đám mây, kịch bản dành cho trẻ em, lập trình và quảng cáo của công ty đã được dịch thành 5-7 bản dịch bằng các máy khác nhau và gửi đến Scar. Khách hàng muốn nghe đề xuất từ ngành dịch thuật để cải thiện bản dịch máy.
Đối với ngành dịch thuật, dịch máy giống như một “bóng ma”. Hầu hết các dịch giả được phỏng vấn nói rằng dự đoán về việc máy móc thay thế sức lao động của con người đã bắt đầu ám ảnh ngành dịch thuật từ nhiều năm trước. Scar nhớ rằng một người họ hàng đã hỏi cô cách đây vài năm: "Tại sao ngành dịch thuật vẫn tồn tại?" Kể từ khi ChatGPT được phát hành vào cuối năm 2022, khả năng dịch thuật mạnh mẽ của nó đã khiến câu hỏi "Liệu sói có đến?" ngày càng cấp bách.
Thời gian đánh giá dịch thuật điện toán đám mây đã đến. Sau một số so sánh, Scar nhận thấy rằng bảy chiếc máy xử lý tất cả các loại thuật ngữ và một số câu được dịch rất lúng túng. Còn ChatGPT nổi đình nổi đám gần đây thì bỏ qua bản dịch.
Dựa trên nhiều bản dịch, Scar cảm thấy rằng sự phát triển của ChatGPT là "non tay". "Những công nghệ mới nổi vẫn chưa tiếp cận được. Ví dụ như lĩnh vực điện toán đám mây, lướt qua sẽ nhảy vọt. Ngoài ra, ở những lĩnh vực cần sự can thiệp của bộ não con người, máy móc về cơ bản hoạt động không tốt như marketing và quảng cáo sản phẩm. Máy có thể dịch bản dịch để bạn hiểu đại khái về ý nghĩa, nhưng nếu bạn muốn đăng bản thảo này dưới dạng một bản sao quảng cáo thì chắc chắn sẽ không được”.
Chen Xuan, người sáng lập Er Dongxuan Translation Studio và là một dịch giả tiếng Trung-Anh, cũng có quan điểm tương tự, ChatGPT có thể đảm nhận các tác vụ dịch văn bản lặp đi lặp lại và máy móc đơn giản, thậm chí có thể dịch một số tiểu thuyết khoa học viễn tưởng. Nhưng một khi nói đến dịch thuật văn học, ChatGPT bị kéo dài. Vào tháng 3, cô nhờ ChatGPT dịch một bài thơ cổ của một người bạn, "Thế giới dựa vào đèn, và Xie Qinghui giơ tay" sang tiếng Anh. ChatGPT cuối cùng đã dịch "ý nghĩa không hoàn toàn đúng", và thậm chí còn bịa đặt một số nội dung - nó đã thêm một ghi chú: Đây là một bài thơ trong "Tâm sự trong đêm yên tĩnh" của Lý Bạch.
Công nghệ "Phantom" (bóng ma)
Trong ký ức của hầu hết các dịch giả được phỏng vấn, "bóng ma" công nghệ đã ở bên họ kể từ khi họ bước chân vào ngành.
Năm 2010, sau khi tốt nghiệp chuyên ngành ngôn ngữ Bulgari, Chen Xuan sang Anh học thạc sĩ chuyên ngành dịch thuật. Ở đó, lần đầu tiên cô bắt gặp các công nghệ dịch thuật có sự hỗ trợ của máy tính như Trados. Cô ấy nói rằng phần mềm như Trados có thể giúp người dịch tự động dịch chính những từ và câu đã được dịch trước đó, để nâng cao hiệu quả, đây cũng là một công cụ được ngành sử dụng.
Đối với dịch máy như Google Dịch, cô ấy đã tiếp xúc với nó sớm hơn - vào năm cuối cấp, cô ấy đã nhận công việc dịch các sách hướng dẫn bằng tiếng Anh sang tiếng Bungari. Khi đó, cô cảm thấy “đánh máy mệt lắm, có gì nhanh cho tôi bản thảo đầu tiên với” nên đã đưa sách hướng dẫn lên Google Dịch. Ngay sau đó, Google Translate đã đưa ra bản nháp đầu tiên của bản dịch và cách chọn từ "khá chính xác". Sau khi sửa lại từng câu một, cô ấy đã nộp bản dịch và kiếm được hơn 300 nhân dân tệ trong nửa ngày. Chen Xuan cảm thấy công việc này "khá vui và dễ làm". Trong công việc dịch thuật sau này, cô cũng dần dần bắt đầu thử sử dụng dịch máy, khi gặp những bản dịch văn bản đơn giản, lặp đi lặp lại, máy móc và ít câu chuyện, cô sẽ sử dụng Google để dịch bản thảo đầu tiên.
So với Chen Xuan, Scar sử dụng dịch máy muộn hơn nhiều. Năm 2014, cô tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành văn học so sánh và văn học thế giới và đầu quân cho một công ty dịch thuật. Cô nhớ hồi đó công ty sử dụng các công cụ như Trados, chứ dịch máy như Google Translate thì “gió thổi bay”, nhưng “không dùng được đâu” và “chẳng ai ưa gì cả”.
Nhưng rõ ràng, cơn gió này đã trở nên mạnh mẽ hơn trong vài năm qua, và máy dịch cũng không ngừng được nâng cấp. Dịch giả Gao Dayu, người đã làm việc với tư cách là biên dịch viên và phiên dịch viên tự do từ năm 2017, nhớ rằng cô ấy đã bắt đầu sử dụng Google Dịch khoảng sáu hoặc bảy năm trước. Lúc đầu, Google Dịch chỉ dịch tốt các từ vựng chuyên môn, một khi nó đã dịch một đoạn văn bản lớn, hiệu quả khó làm Gao Dayu hài lòng. Tuy nhiên, theo thời gian, Google Dịch dần dần phát triển và về sau, mức độ dịch các bài báo giải thích logic của nó đã vượt qua hầu hết các dịch giả trên thị trường.
Gao Dayu kể lại cô ấy từng có một người bạn học chuyên ngành tiếng Pháp, sau khi biết về khả năng của Google Dịch, cô ấy đã chọn lại ngành học và đến Pháp để học kinh doanh. Sau khi trở về Trung Quốc, cô ấy tham gia vào công việc tư vấn và bỏ hẳn ngành ngôn ngữ.
Vào khoảng năm 2018, Gao Dayu đã tiếp xúc với DeepL, một thế hệ công cụ dịch máy mới hơn. Cô nhận thấy rằng mặc dù nó vẫn mạnh trong việc dịch các văn bản giải thích và yếu trong việc dịch các văn bản văn học, nhưng khả năng dịch văn bản của DeepL đã vượt qua Google Dịch. Cô bắt đầu dần dần sử dụng DeepL như một trợ lý trong công việc của mình.
Không chỉ dịch thuật bằng văn bản, dịch máy cũng bắt đầu xâm nhập vào ngành phiên dịch như phiên dịch đồng thời, tuy nhiên, theo Chen Xuan và Gao Dayu, hiệu quả không tốt. Năm 2018, các công ty nổi tiếng về giọng nói thông minh và trí tuệ nhân tạo đã vướng vào cơn bão gian lận thông dịch đồng thời. Một người dùng Internet tự nhận là thông dịch viên đồng thời cho biết công ty nói trên đã sử dụng sai kết quả phiên dịch của anh ấy và đối tác tại một địa điểm ở Bắc Kinh, tức là thông dịch đồng thời theo thời gian thực được phát ra thế giới bên ngoài là giọng nói của một robot, nhưng nội dung đọc là bản dịch của anh ấy và đối tác của anh ấy. Bài phát biểu được chuyển đổi thành văn bản. Sau đó, công ty nói rằng họ đã áp dụng mô hình cộng tác giữa người và máy vào thời điểm đó, thông qua nhận dạng giọng nói, sao chép kết quả dịch của phiên dịch đồng thời và hiển thị chúng trên màn hình để khách và khán giả không có tai nghe có thể nghe được, xem phụ đề trong thời gian thực.
Bất chấp điều đó, Scar đang cảm nhận được sự thay đổi mạnh mẽ trong ngành. Năm 2017, cô ấy gia nhập một công ty dịch thuật mới, trong một cuộc họp của công ty, sếp đã hỏi câu này: Bây giờ chúng ta đang nói về dịch máy hàng ngày, giải pháp của chúng ta là gì?
Về vấn đề này, câu trả lời của ông chủ là những gì được dịch bởi máy có thể được thay đổi thủ công thành hiệu ứng 100%, "Chúng tôi tốt hơn nó, vì vậy chúng tôi không sợ nó".
Sự thay thế đã diễn ra
Máy dịch đã đi hết chặng đường và dường như nó đã đạt đến một điểm quan trọng khi ChatGPT ra mắt. Đối với các dịch giả, thời điểm cải tổ đã đến chưa?Về mặt phiên dịch, Tang Jun cảm thấy rằng một số phiên dịch viên trên thị trường đã có thể đóng một vai trò nhất định trong du lịch nước ngoài, hướng dẫn viên du lịch hoặc dịch thuật kèm theo không liên quan đến nội dung quan trọng, nhưng khi nói đến những dịp quan trọng, chẳng hạn như cuộc họp chi tiết và đàm phán các điều khoản hợp đồng, họp báo… dù là phiên dịch cabin (đồng thời) hay phiên dịch đuổi thì máy móc cũng khó có thể thay thế con người. "Nó phụ thuộc vào mức độ quan trọng của ngôn ngữ đầu vào của bạn. Nếu nó rất quan trọng, mọi người không thể hoàn toàn tin tưởng vào máy", Tang Jun nói.
Nhưng trong lĩnh vực dịch thuật, những thay đổi đang diễn ra.
Phiên dịch viên Zhao Rongyi nói rằng cô đã nghỉ việc ở công ty dịch thuật vào năm 2019. Cô nhớ lại, trong những năm đó, công ty đã bắt đầu đẩy mạnh phát triển dịch máy. Điều này đã biến rất nhiều công việc của cô ấy thành chỉnh sửa và đánh bóng hậu kỳ, so với công việc dịch thuật ban đầu hoàn toàn do con người thực hiện, thu nhập sau chỉnh sửa đã giảm 20%-30%, điều đó có nghĩa là cô ấy phải đảm nhận khối lượng công việc lớn hơn, để đạt mức thu nhập bằng với trước khi phát triển máy móc. Đây là một trong những lý do khiến cô chuyển sang công việc dịch thuật tự do.
ChatGPT có thể đang đẩy nhanh quá trình này. Tất cả các dịch giả được phỏng vấn đều khẳng định rằng nhu cầu kinh doanh và thu nhập dịch thuật của họ không bị ảnh hưởng bởi ChatGPT trong thời điểm hiện tại, nhưng Tang Jun tin rằng ChatGPT có thể thay thế dịch thuật cấp thấp thủ công, miễn là khách hàng không có yêu cầu cao về độ chính xác của bản dịch và có thể hiểu. Anh ấy cũng thừa nhận rằng anh ấy đã dựa vào ChatGPT để thực hiện một số công việc dịch thuật.
Gao Dayu dự đoán rằng nếu khả năng dịch thuật của các dịch giả thấp hơn trình độ công nghệ máy móc thì sẽ có nguy cơ bị thay thế và ít nhất 50% công việc dịch thuật trên thị trường là công việc dịch thuật cấp thấp. Ivy cũng cho rằng một số công việc như dịch thuật giấy tờ, dịch chứng chỉ, hồ sơ du học không đòi hỏi cao có thể giao hoàn toàn cho máy móc, do đó 80% người dịch sẽ bị thay thế bởi ChatGPT và sau đó là dịch máy mạnh mẽ hơn, "(Loại bỏ) 50% dịch giả cấp thấp, và sau đó là 30% dịch giả không tìm cách tiến bộ".
Lo lắng cũng đang lan rộng. Scar nói rằng mặc dù cô ấy tin rằng máy móc không thể thay thế sức lao động của con người trong nhiều lĩnh vực và nhiều khách hàng sẽ yêu cầu rõ ràng rằng việc sử dụng dịch máy bị cấm, nhưng cô ấy chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi những tiếng nói tiêu cực đột ngột xung quanh mình. "Bạn có thể thấy rằng vào năm 2013, dịch máy cũng đã được kêu gọi. Vào thời điểm đó, chúng tôi nghĩ rằng đó là một trò đùa, nhưng sau hơn mười năm, dịch máy thực sự đã đạt được một số thành tựu và một số thứ vẫn có thể sử dụng được", cô ấy nói, "Bạn không biết nó sẽ như thế nào trong 10 năm nữa".
Ngoài công việc dịch thuật, Scar còn điều hành một cộng đồng dịch thuật với hàng trăm người. Gần đây, một dịch giả mới hỏi rằng cô ấy có bị ảnh hưởng bởi AI như ChatGPT không? Câu trả lời là có, nhưng có thể sẽ cần thời gian để thấy sự tác động rõ rệt. Ngoài ra, vẫn còn một khoảng cách giữa những người dịch và máy dịch, và máy vẫn cần phải điều chỉnh. Nhưng ChatGPT cũng có thể có tác động thực sự - mọi người luôn coi thường dịch thuật, nghĩ rằng dịch thuật đơn giản và chỉ cần hiểu ngôn ngữ. Bây giờ có một AI mạnh mẽ, thế giới bên ngoài cảm thấy rằng không cần phải tìm người, điều này đã gây khó khăn lớn cho người mới bắt đầu.
