From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Vào tháng 1/2023, một nhóm các nhà khoa học đã gắn thiết bị theo dõi cho 8 con chim choi choi xám ở vùng ven biển Wadden, Hà Lan. Mục tiêu của họ là tìm hiểu thêm về hành trình di cư hàng năm của loài chim này tới vùng đất sinh sản ở Bắc Cực. Mọi việc diễn ra suôn sẻ cho đến cuối tháng 5, khi một trong những con chim bất ngờ có hành động kỳ lạ.
Michiel Boom, nhà sinh thái học di cư tại Đại học Amsterdam, và các cộng sự nhận thấy sự thay đổi đột ngột trong lộ trình của con chim. Trong khi những con chim choi choi khác bay về phía tây bắc, con chim này lại bay về phía đông nam. Trên thực tế, nó dường như đã hạ thấp độ cao rất nhanh trước khi đáp xuống một mỏ đá, một địa điểm hoàn toàn khác thường đối với loài chim choi choi xám. Không lâu sau, thiết bị theo dõi của con chim ngừng hoạt động. Rõ ràng, con chim đã không bị lạc đường mà đã trở thành con mồi của kẻ săn mồi.
Tuy nhiên, phân tích kỹ lưỡng dữ liệu cho thấy một điều đáng kinh ngạc. Dù chuyện gì đã xảy ra với con chim choi choi, tín hiệu GPS của thiết bị theo dõi cho thấy sự việc xảy ra ở độ cao hơn 2.880m. So với mực nước biển, độ cao này vượt xa phạm vi hoạt động thông thường của hầu hết các loài chim săn mồi.
Có nhiều bằng chứng khác cũng cho thấy đây là một cuộc săn mồi trên cao. Ví dụ, dữ liệu cho thấy con chim choi choi đã tăng tốc độ ngay trước khi đổi hướng. Có khả năng nó đã phát hiện ra kẻ tấn công và cố gắng chạy trốn nhưng không thành công. Hơn nữa, khi thu hồi xác con chim choi choi và thiết bị theo dõi ở Thụy Điển, các nhà khoa học đã tìm thấy một tổ chim cắt lớn cách đó 198 m.
Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Ecology, Boom và các đồng nghiệp đã đưa ra bằng chứng về vụ săn mồi ở độ cao cao nhất từng được ghi nhận. Boom nhấn mạnh rằng các hoạt động săn mồi diễn ra thường xuyên trên sườn núi hoặc cao nguyên, nhưng những cuộc chiến sinh tồn ở độ cao gần 3.000m như thế này là rất hiếm. Phát hiện này có thể giúp giải thích lý do tại sao các loài chim di cư lại bay cao đến vậy.
Ví dụ, các loài chim lội nước có chân dài như chim dẽ giun lớn có thể bay ở độ cao hơn 7.000m. Tương tự, chim sậy lớn bay cao 2.377m so với mực nước biển vào ban đêm nhưng có thể lên tới 6.096 m vào ban ngày. Chúng có thể đang tìm cách tránh những kẻ săn mồi trên không.
Có hai yếu tố có thể khiến việc bay lên cao trở nên có lợi cho chim cắt lớn. "Có rất nhiều đàn chim di cư lớn bay thực sự cao, vì vậy sẽ có lợi cho chúng nếu săn mồi ở trên cao", Boom giải thích. Khi săn mồi ở độ cao lớn như vậy, chim săn mồi có thể tiết kiệm năng lượng bằng cách "bay vòng tròn chậm rãi" trở lại nơi an toàn.
Michiel Boom, nhà sinh thái học di cư tại Đại học Amsterdam, và các cộng sự nhận thấy sự thay đổi đột ngột trong lộ trình của con chim. Trong khi những con chim choi choi khác bay về phía tây bắc, con chim này lại bay về phía đông nam. Trên thực tế, nó dường như đã hạ thấp độ cao rất nhanh trước khi đáp xuống một mỏ đá, một địa điểm hoàn toàn khác thường đối với loài chim choi choi xám. Không lâu sau, thiết bị theo dõi của con chim ngừng hoạt động. Rõ ràng, con chim đã không bị lạc đường mà đã trở thành con mồi của kẻ săn mồi.
Tuy nhiên, phân tích kỹ lưỡng dữ liệu cho thấy một điều đáng kinh ngạc. Dù chuyện gì đã xảy ra với con chim choi choi, tín hiệu GPS của thiết bị theo dõi cho thấy sự việc xảy ra ở độ cao hơn 2.880m. So với mực nước biển, độ cao này vượt xa phạm vi hoạt động thông thường của hầu hết các loài chim săn mồi.
Có nhiều bằng chứng khác cũng cho thấy đây là một cuộc săn mồi trên cao. Ví dụ, dữ liệu cho thấy con chim choi choi đã tăng tốc độ ngay trước khi đổi hướng. Có khả năng nó đã phát hiện ra kẻ tấn công và cố gắng chạy trốn nhưng không thành công. Hơn nữa, khi thu hồi xác con chim choi choi và thiết bị theo dõi ở Thụy Điển, các nhà khoa học đã tìm thấy một tổ chim cắt lớn cách đó 198 m.
Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Ecology, Boom và các đồng nghiệp đã đưa ra bằng chứng về vụ săn mồi ở độ cao cao nhất từng được ghi nhận. Boom nhấn mạnh rằng các hoạt động săn mồi diễn ra thường xuyên trên sườn núi hoặc cao nguyên, nhưng những cuộc chiến sinh tồn ở độ cao gần 3.000m như thế này là rất hiếm. Phát hiện này có thể giúp giải thích lý do tại sao các loài chim di cư lại bay cao đến vậy.
Ví dụ, các loài chim lội nước có chân dài như chim dẽ giun lớn có thể bay ở độ cao hơn 7.000m. Tương tự, chim sậy lớn bay cao 2.377m so với mực nước biển vào ban đêm nhưng có thể lên tới 6.096 m vào ban ngày. Chúng có thể đang tìm cách tránh những kẻ săn mồi trên không.
Có hai yếu tố có thể khiến việc bay lên cao trở nên có lợi cho chim cắt lớn. "Có rất nhiều đàn chim di cư lớn bay thực sự cao, vì vậy sẽ có lợi cho chúng nếu săn mồi ở trên cao", Boom giải thích. Khi săn mồi ở độ cao lớn như vậy, chim săn mồi có thể tiết kiệm năng lượng bằng cách "bay vòng tròn chậm rãi" trở lại nơi an toàn.
