VNR Content
Pearl
Trong lúc thị trường chứng khoán với VN-Index có phiên giảm tới gần 70 điểm, chỉ số từ đỉnh hơn 1.524 điểm rơi mạnh hiện chỉ loanh quanh ở khu vực 1.350 điểm, nhiều nhà đầu tư chán chường buông tay, xóa app… 1. Trong 2 năm 2021-2022, đầu tư chứng khoán khá dễ ăn, thậm chí nhiều trường hợp cứ mua là thắng. Với nhiều nhà đầu tư, mức lợi nhuận lên đến 80-90% vốn. Chính vì thế khi thị trường giảm mạnh kéo dài, không chỉ mất hết thành quả lợi nhuận mà còn lỗ nặng, về tâm lý bị “sốc thẳng đứng” vì không thể ngờ tới, rồi cảm thấy chán chường cũng là điều dễ hiểu. Suy cho cùng, đầu tư chứng khoán như canh bạc, ngoài yếu tố kiến thức, thông tin và kỹ năng còn có yếu tố may mắn và may rủi. Đánh giỏi cỡ mấy mà gặp lúc downtrend thì cũng khó có thể thắng. Thế nhưng khi đó, người nào vẫn cố đánh để thắng, không biết nương theo thời thế hay nói một cách chuyên môn hơn là không biết nương theo trend (xu hướng), sẽ rất khó tránh được lỗ. Thậm chí, càng cố chấp, càng cứng đầu trong những thời điểm đó, lỗ lã càng nặng nề. Trong giai đoạn điều chỉnh của VN-Index hiện nay, không ít cổ phiếu đã có mức chiết khấu từ 25-30%, thậm chí một số cổ phiếu – như trong nhóm chứng khoán chẳng hạn – đã có mức chiết khấu lên tới 40%-50% so với mức giá đỉnh. Từ đó nhiều người nghĩ rằng, giảm đến thế là cùng, bất chấp downtrend đang diễn ra vẫn tiếp tục mua vào mạnh. Song hành động cho dù là muốn bắt đáy ngay lúc đó, nhiều khi chẳng khác gì “******”. Chơi chứng khoán thuần theo phân tích kỹ thuật sẽ không nắm bắt được thực tế, trớt quớt. Song nếu thiên về cảm tính hay những tính toán đơn giản, nhà đầu tư cũng khó thọ được trên thị trường. Trường phái thực chiến lâu nay được đề cao. Tuy nhiên, trường phái này cũng đòi hỏi dựa vào nhiều yếu tố từ kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn, thông tin nắm bắt, xu hướng thị trường…, nếu không cũng sẽ khó mà thành công được, nếu không muốn nói là nhiều khi còn phải trả giá nặng. Có một điểm tương đồng trong chơi chứng khoán như khi bước vào casino, đó là dù thắng lớn hay thua đậm thì cũng đừng để cái đầu quá nóng, ngược lại nên giữ cho nó lạnh. Cái đầu lạnh, giữa mạch thắng giòn giã, nhiều khi lại biết dừng lại, tạm nghỉ ngơi, nhờ đó có thể tránh được lòng tham vô độ dẫn đến lao vào như thiêu thân bất chấp thực tế xu hướng thị trường đang diễn biến thế nào. Cái đầu lạnh giúp nhà đầu tư tránh được nhịp điều chỉnh của thị trường sau khi tăng quá nóng. Còn giữa vòng xoáy điều chỉnh của thị trường, cái đầu lạnh giúp nhà đầu tư cân đối tài khoản, giữ tỉ trọng tiền mặt lớn, có thể tránh “cơn lốc giải chấp” (force sell) như trường hợp phiên giao dịch ngày 25.4.2022 vừa qua khiến VN-Index mất đến hơn 68 điểm. Hơn thế nữa, cái đầu lạnh còn giúp cho nhà đầu tư tránh lao theo hiệu ứng FOMO sợ lỡ mất cơ hội lợi nhuận. Không ít nhà đầu tư, nghe môi giới rỉ tai hay các chiêu “phím hàng” trên mạng, đọc được thông tin nhưng thiếu kiểm chứng và đối chiếu, thế là ngã vào FOMO một số mã cổ phiếu nào đó, rồi mua đuổi giá, nhưng hàng chưa kịp về thì những mã vừa mua đã sập “bẫy tăng giá” (bull-trap), thế là lãnh đủ. 2. Trên thị trường chứng khoán, chẳng ai có thể nói hay được mãi. Đành rằng, nhà đầu tư lớn trường vốn, lượng tiền mặt nhiều, càng ít bị sức ép căng margin và lãi vay margin đến nghẹt thở thì cơ hội thắng nhiều hơn. Hoặc dù thua, cứ ngâm danh mục dài hạn, đến khi thị trường hồi phục và tăng trở lại, danh mục chuyển từ lỗ sang lãi. Đó thường là cách đánh của những nhà đầu tư chơi bằng tiền túi của mình, và cũng không có nhiều thời gian “vào – ra” thường xuyên… Nhiều nhà đầu tư chứng khoán tại Việt Nam trong giai đoạn xảy ra khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, tài khoản “bốc hơi” 70-80%, nhưng nhờ chơi bằng tiền tự có và không bị sức ép thu hồi vốn ngay, cứ để đó tới 2010-2011 thì hoàn vốn, thậm chí còn lãi được ít. Nhưng có được tỉ lệ bao nhiêu nhà đầu tư lâu năm kinh nghiệm, lại chịu chôn vốn lâu như vậy? Vả lại trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư càng kinh nghiệm lâu năm về thực chiến, càng đánh lớn, thì thường đều vay margin nhiều, cho nên càng khó có thể để chôn vốn kéo dài từ năm này sang năm khác. Trở lại với hoàn cảnh hiện tại, đa phần nhà đầu tư vào thị trường đúng thời điểm mua đỉnh đều đang lỗ lã, thậm chí lỗ nặng. Còn những nhà đầu tư có thành quả lợi nhuận từ trước đó, giữ được mức hòa vốn đã là may. Sự chán chường nếu xảy ra, hãy biến nó thành cái cớ để nghỉ ngơi, thư giãn, ngừng xuống tiền thời điểm này không đồng nghĩa là rút khỏi thị trường một cách hoàn toàn. Khoảng thời gian nghỉ ngơi đó, có khi lại được mách nước cờ sáng và tự thân cũng sáng nước hơn so với lúc “chìm đắm” trong những phiên thị trường điều chỉnh liên tục gây ra chán chường. Có một nguyên tắc là, khi thị trường càng điều chỉnh mạnh và dài thì cơ hội lợi nhuận càng cao nếu có thể nắm bắt được điểm rơi mua vào và thời điểm thị trường tạo đáy. Từ mức đỉnh hơn 1.524 điểm vào đầu tháng 4, hiện VN-Index đang lùi xuống mức 1.350 điểm, mất hơn 170 điểm, tương ứng giảm hơn 11,4%. Mức giảm này diễn ra trong vòng chưa đầy 1 tháng là khá lớn. Cùng tắc biến, biến tắc thông. Quy luật của thị trường chứng khoán cũng vậy. Chính vì thế, dù chán nản nhưng đừng buông xuôi. Đừng đầu hàng! Bởi như thế là tự bỏ qua cơ hội, khước từ cơ may lấy lại những gì đã mất. Dạ Thảo
