Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Các thương hiệu như Toyota, Honda và Nissan đang mất thị phần với tốc độ đáng lo ngại. Thời thế đang khó khăn đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản.
Khi cuộc tấn công của Trung Quốc vào ngành công nghiệp ô tô thế giới đang diễn ra nhanh chóng, các hãng xe lừng danh của Nhật Bản đang trở thành những nạn nhân bị tác động lớn nhất.
Ngay tại Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang phải đấu tranh để sinh tồn khi xe điện của các đối thủ cạnh tranh bản địa tràn ngập các phòng trưng bày. Các công ty Trung Quốc cũng đang tiến vào Đông Nam Á, nhanh chóng giành được thị phần tại nơi từ lâu đã là thành trì của các thương hiệu lâu đời như Toyota, Honda và Mitsubishi.
Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã mất thị phần nhiều nhất trong số các nhà sản xuất ô tô từ năm 2019 đến năm 2024 tại Trung Quốc, Singapore, Thái Lan, Malaysia và Indonesia, theo phân tích độc quyền của Bloomberg về dữ liệu bán xe và đăng ký.
Tại Trung Quốc, cả 6 nhà sản xuất ô tô Nhật Bản được Bloomberg theo dõi đều giảm sút thị phần. Ở Đông Nam Á, nơi lòng trung thành với các thương hiệu Nhật Bản mạnh mẽ đến mức hầu như mọi chiếc xe ở Indonesia vào năm 2019 đều đến từ quốc gia này, các thương hiệu Trung Quốc đang dần đào khoét thị phần. Đặc biệt là trường hợp ở Thái Lan và Singapore, nơi thị phần của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã giảm từ hơn 50% vào năm 2019 xuống còn 35% hiện nay.
Thị phần của các hãng xe Nhật đang thụt giảm
Trong khi Toyota, nhà sản xuất ô tô số 1 thế giới về khối lượng, vẫn giữ vững vị thế của mình ở một số phân khúc như xe bán tải, thì bức tranh toàn cảnh đang gây lo ngại cho các công ty từng được coi là tiên phong về hiệu quả và độ tin cậy.
Việc mất thị phần ở Châu Á cũng báo hiệu một sự sụt giảm tiềm tàng ở Châu Âu và Hoa Kỳ, mặc dù các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phần lớn không bán xe du lịch ở đó do thuế quan trừng phạt. Nhìn chung, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã chậm chuyển sang xe thuần điện. Điều đó có thể khiến họ phải trả giá đắt khi họ tụt hậu hơn nữa trong một ngành công nghiệp mà những người chiến thắng đang được tạo ra dựa trên công nghệ pin tiên tiến và phần mềm thông minh.
Tại Đông Nam Á, những con phố và xa lộ đông đúc vốn trước đây do các thương hiệu Nissan và Mazda thống trị giờ đây bắt đầu xuất hiện lưới tản nhiệt và huy hiệu mới.
Lợi thế bền bỉ của Toyota tại Đông Nam Á đến từ năng lực sản xuất của hãng trong khu vực. Thái Lan và Indonesia cùng nhau chiếm gần 10% trong số khoảng 11 triệu xe mà hãng sản xuất vào năm 2023.
Tuy nhiên, tại Jakarta, nơi Toyota vẫn là thương hiệu dễ thấy nhất trên các con đường của thủ đô, thì Nissan hiện gần như là một loài có nguy cơ tuyệt chủng. Đầu tháng này, Nissan đã báo cáo lợi nhuận giảm mạnh do dòng xe lỗi thời, chi tiêu cao cho các ưu đãi bán hàng và thiếu xe hybrid ở Bắc Mỹ, khiến hãng phải cắt giảm việc làm và sản xuất.
BYD được xếp hạng là thương hiệu số 6 tại Indonesia theo doanh số bán hàng vào tháng trước, sau khi chỉ giao lô xe đầu tiên cho khách hàng vào tháng 7. Nhân viên tại phòng trưng bày hàng đầu của BYD tại Jakarta cho biết Seal, một chiếc xe điện cỡ trung có giá khởi điểm từ 40.000 USD, là loại xe được ưa chuộng nhất.
Để chống trả, các thương hiệu Nhật Bản đang đầu tư vào các quan hệ đối tác và dự án dài hạn để phát triển phần mềm trong xe, pin thể rắn và các công nghệ khác mà họ cần để giành lại thế thượng phong.
Đầu năm nay, Toyota đã công bố nguyên mẫu của động cơ đốt trong trung hòa carbon có thể giúp cải thiện hơn nữa công nghệ hybrid của mình. Hãng cũng đang xây dựng nền tảng phần mềm của riêng mình để cạnh tranh với các tính năng sang trọng có trong xe điện Trung Quốc.
Trong khi đó, Honda, Nissan và Mitsubishi đang hoàn thiện quan hệ đối tác được thành lập trong năm nay để hợp tác về phần mềm và cơ sở hạ tầng xe điện.
Chiến lược này hiện đang mang lại hiệu quả ở Bắc Mỹ, nơi sự suy thoái trong tăng trưởng xe điện trong hai năm qua đã chứng kiến sự hồi sinh về mức độ phổ biến của xe hybrid, một công nghệ do Nissan và Toyota tiên phong.
Nhưng ở Trung Quốc, thủ phủ xe điện của thế giới, cách tiếp cận đó đang khiến họ phải trả giá đắt.
Danh tiếng của Nhật Bản về sản xuất hàng loạt cũng đang suy giảm. Trong khi đất nước mặt trời mọc này tự hào chiếm hơn một phần năm sản lượng ô tô toàn cầu cách đây hai thập kỷ, thì con số đó hiện đã giảm xuống còn 11%.
Ô tô do Nhật sản xuất trên toàn cầu giảm từ 21,6% vào năm 1998 còn 11,4% vào năm 2023.
Trung Quốc là trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất thế giới. Nhưng thuế quan đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc được xuất khẩu sang châu Âu và Hoa Kỳ đang buộc nhiều công ty phải cân nhắc nội địa hóa sản xuất để tránh thuế trừng phạt và thúc đẩy BYD cùng các công ty khác tiến xa hơn vào việc mở rộng thị trường để đáp ứng tham vọng toàn cầu của họ.
Theo Bloomberg Intelligence, lợi thế của Trung Quốc về pin giá rẻ và khả năng thiết lập chuỗi cung ứng ở nước ngoài của các công ty khi họ nhắm mục tiêu vào các thị trường khác có thể mang lại cho họ lợi thế ở Đông Nam Á, Trung Đông và Châu Phi.
Khi cuộc tấn công của Trung Quốc vào ngành công nghiệp ô tô thế giới đang diễn ra nhanh chóng, các hãng xe lừng danh của Nhật Bản đang trở thành những nạn nhân bị tác động lớn nhất.
Ngay tại Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang phải đấu tranh để sinh tồn khi xe điện của các đối thủ cạnh tranh bản địa tràn ngập các phòng trưng bày. Các công ty Trung Quốc cũng đang tiến vào Đông Nam Á, nhanh chóng giành được thị phần tại nơi từ lâu đã là thành trì của các thương hiệu lâu đời như Toyota, Honda và Mitsubishi.
Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã mất thị phần nhiều nhất trong số các nhà sản xuất ô tô từ năm 2019 đến năm 2024 tại Trung Quốc, Singapore, Thái Lan, Malaysia và Indonesia, theo phân tích độc quyền của Bloomberg về dữ liệu bán xe và đăng ký.
Tại Trung Quốc, cả 6 nhà sản xuất ô tô Nhật Bản được Bloomberg theo dõi đều giảm sút thị phần. Ở Đông Nam Á, nơi lòng trung thành với các thương hiệu Nhật Bản mạnh mẽ đến mức hầu như mọi chiếc xe ở Indonesia vào năm 2019 đều đến từ quốc gia này, các thương hiệu Trung Quốc đang dần đào khoét thị phần. Đặc biệt là trường hợp ở Thái Lan và Singapore, nơi thị phần của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã giảm từ hơn 50% vào năm 2019 xuống còn 35% hiện nay.
Thị phần của các hãng xe Nhật đang thụt giảm
Trong khi Toyota, nhà sản xuất ô tô số 1 thế giới về khối lượng, vẫn giữ vững vị thế của mình ở một số phân khúc như xe bán tải, thì bức tranh toàn cảnh đang gây lo ngại cho các công ty từng được coi là tiên phong về hiệu quả và độ tin cậy.
Việc mất thị phần ở Châu Á cũng báo hiệu một sự sụt giảm tiềm tàng ở Châu Âu và Hoa Kỳ, mặc dù các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phần lớn không bán xe du lịch ở đó do thuế quan trừng phạt. Nhìn chung, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã chậm chuyển sang xe thuần điện. Điều đó có thể khiến họ phải trả giá đắt khi họ tụt hậu hơn nữa trong một ngành công nghiệp mà những người chiến thắng đang được tạo ra dựa trên công nghệ pin tiên tiến và phần mềm thông minh.
Tại Đông Nam Á, những con phố và xa lộ đông đúc vốn trước đây do các thương hiệu Nissan và Mazda thống trị giờ đây bắt đầu xuất hiện lưới tản nhiệt và huy hiệu mới.
Lợi thế bền bỉ của Toyota tại Đông Nam Á đến từ năng lực sản xuất của hãng trong khu vực. Thái Lan và Indonesia cùng nhau chiếm gần 10% trong số khoảng 11 triệu xe mà hãng sản xuất vào năm 2023.
Tuy nhiên, tại Jakarta, nơi Toyota vẫn là thương hiệu dễ thấy nhất trên các con đường của thủ đô, thì Nissan hiện gần như là một loài có nguy cơ tuyệt chủng. Đầu tháng này, Nissan đã báo cáo lợi nhuận giảm mạnh do dòng xe lỗi thời, chi tiêu cao cho các ưu đãi bán hàng và thiếu xe hybrid ở Bắc Mỹ, khiến hãng phải cắt giảm việc làm và sản xuất.
BYD được xếp hạng là thương hiệu số 6 tại Indonesia theo doanh số bán hàng vào tháng trước, sau khi chỉ giao lô xe đầu tiên cho khách hàng vào tháng 7. Nhân viên tại phòng trưng bày hàng đầu của BYD tại Jakarta cho biết Seal, một chiếc xe điện cỡ trung có giá khởi điểm từ 40.000 USD, là loại xe được ưa chuộng nhất.
Để chống trả, các thương hiệu Nhật Bản đang đầu tư vào các quan hệ đối tác và dự án dài hạn để phát triển phần mềm trong xe, pin thể rắn và các công nghệ khác mà họ cần để giành lại thế thượng phong.
Đầu năm nay, Toyota đã công bố nguyên mẫu của động cơ đốt trong trung hòa carbon có thể giúp cải thiện hơn nữa công nghệ hybrid của mình. Hãng cũng đang xây dựng nền tảng phần mềm của riêng mình để cạnh tranh với các tính năng sang trọng có trong xe điện Trung Quốc.
Trong khi đó, Honda, Nissan và Mitsubishi đang hoàn thiện quan hệ đối tác được thành lập trong năm nay để hợp tác về phần mềm và cơ sở hạ tầng xe điện.
Chiến lược này hiện đang mang lại hiệu quả ở Bắc Mỹ, nơi sự suy thoái trong tăng trưởng xe điện trong hai năm qua đã chứng kiến sự hồi sinh về mức độ phổ biến của xe hybrid, một công nghệ do Nissan và Toyota tiên phong.
Nhưng ở Trung Quốc, thủ phủ xe điện của thế giới, cách tiếp cận đó đang khiến họ phải trả giá đắt.
Danh tiếng của Nhật Bản về sản xuất hàng loạt cũng đang suy giảm. Trong khi đất nước mặt trời mọc này tự hào chiếm hơn một phần năm sản lượng ô tô toàn cầu cách đây hai thập kỷ, thì con số đó hiện đã giảm xuống còn 11%.
Ô tô do Nhật sản xuất trên toàn cầu giảm từ 21,6% vào năm 1998 còn 11,4% vào năm 2023.
Trung Quốc là trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất thế giới. Nhưng thuế quan đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc được xuất khẩu sang châu Âu và Hoa Kỳ đang buộc nhiều công ty phải cân nhắc nội địa hóa sản xuất để tránh thuế trừng phạt và thúc đẩy BYD cùng các công ty khác tiến xa hơn vào việc mở rộng thị trường để đáp ứng tham vọng toàn cầu của họ.
Theo Bloomberg Intelligence, lợi thế của Trung Quốc về pin giá rẻ và khả năng thiết lập chuỗi cung ứng ở nước ngoài của các công ty khi họ nhắm mục tiêu vào các thị trường khác có thể mang lại cho họ lợi thế ở Đông Nam Á, Trung Đông và Châu Phi.
