Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Nên trở thành người dẫn đầu và viết lại tương lai của màn hình LCD với công nghệ Mini LED hay rơi vào thế bị động bằng cách đi theo OLED và lặp lại số phận của lịch sử?
Đây là câu hỏi then chốt mà cả một thế hệ chuyên gia màn hình Trung Quốc đã dành gần một thập kỷ để trả lời.
Câu chuyện bắt đầu tại CES ở Las Vegas năm 2017. Năm đó, sự sùng bái OLED đang ở đỉnh cao.
Trước gian hàng của LG, 10 chiếc TV OLED mới nhất được xếp hàng, thu hút mọi ánh nhìn. TV OLED LG SIGNATURE 77 inch thuộc dòng W đã giành giải thưởng Sáng tạo Xuất sắc nhất tại CES 2017 với thiết kế theo phong cách tranh tường.
Cách đó không xa, Samsung đã đưa việc bán các dây chuyền sản xuất LCD của mình vào chương trình nghị sự. Với chiếc điện thoại di động màn hình gập mới ra mắt và vị thế là nhà cung cấp OLED cho điện thoại Apple, Samsung đã nhắm chính xác vào thị trường OLED cỡ nhỏ.
Các giám đốc R&D của một nhóm các nhà sản xuất TV Trung Quốc tại triển lãm đã tập trung quanh các gian hàng của các công ty Hàn Quốc, ghi chép đầy đủ các thông số kỹ thuật của OLED vào sổ tay của họ.
Nhưng liệu những gì đang được ưa chuộng hiện nay có nhất thiết là lựa chọn đúng đắn?
Ít nhất là đối với TCL, câu trả lời là không.
Trái ngược hoàn toàn với cơn sốt OLED, TCL đã chọn tiếp tục đào sâu nỗ lực trên con đường LCD với công nghệ Mini LED và tạo ra một thế hệ sản phẩm chủ lực mang thương hiệu TCL trong lĩnh vực chưa được khai phá này.
Bởi vì Mini LED vượt trội hơn OLED về mặt giới hạn kỹ thuật, kiểm soát chi phí và thậm chí cả hiệu suất kích thước tổng thể. Nhược điểm duy nhất là phải mất 5 hoặc 10 để sản xuất một sản phẩm đáp ứng tất cả các giới hạn lý thuyết. Không có ai để theo đuổi và không có đường tắt, TCL phải dẫn dắt chuỗi công nghiệp để khám phá từ con số 0.
Ở một mức độ nào đó, đây là cuộc thám hiểm vào vùng đất chưa được khai phá và là một chặng đường dài về công nghệ.
Lựa chọn: Con đường khó khăn nhưng đúng đắn
Vào tháng 9 năm 2025, khi chiếc TV đầu bảng SQD - Mini LED X11L của TCL ra mắt, nhiều kỹ sư có lẽ đã nghĩ đến quyết định khó khăn được đưa ra cách đây 7 năm.
Năm 2017, tại Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển Màn hình Thông minh của TCL, cuộc tranh luận về lộ trình tương lai 10 vẫn chưa bao giờ dừng lại.
Khi mở cửa phòng họp, người ta thường thấy một cảnh tượng như sau:
Một bên bảng trắng là danh sách các ưu điểm kỹ thuật của OLED. Có những hướng đi đã hoàn thiện trong việc lập kế hoạch sản phẩm, chuỗi cung ứng, và thậm chí là quảng bá tiếp thị cho từng bước.
Một bên là một lộ trình của công nghệ Mini LED với tương lai chưa rõ ràng, được đánh dấu bằng vô số câu hỏi và vấn đề chưa được giải quyết.
"Vào thời điểm đó, toàn bộ ngành công nghiệp đang đổ xô vào OLED, nhưng chúng tôi muốn nghiên cứu một công nghệ mà không ai lạc quan - Mini LED." Một nhân viên R&D chủ chốt tại TCL nhớ lại rằng trong giai đoạn đó, đèn trong phòng thí nghiệm thường sáng đến tận bình minh.
Bất kỳ người sáng suốt nào cũng sẽ chọn phương án đầu tiên: nếu toàn bộ ngành công nghiệp lạc quan về một công nghệ, thì ngay cả khi nó sai, đó cũng không phải là vấn đề của riêng bạn.
Nhưng vấn đề là mọi lựa chọn tưởng chừng đơn giản nhất đều đã được định giá.
Phân tích từ những nguyên lý cơ bản, những khiếm khuyết cố hữu của OLED truyền thống khiến nó khó thích ứng với thị trường TV.
OLED (điốt phát quang hữu cơ) được đặc trưng bởi khả năng tự phát sáng: mỗi điểm ảnh có thể tự sáng hoặc tắt độc lập, đạt được màu đen thuần túy và độ tương phản vô hạn, với cảm giác hình ảnh trong suốt mạnh mẽ. Tuy nhiên, quy trình phức tạp này dẫn đến năng suất của OLED rất thấp, và chi phí cao gấp nhiều lần so với LCD.
Mặt khác, độ ổn định của vật liệu hữu cơ trong OLED bị suy giảm theo thời gian, dẫn đến hiện tượng lưu ảnh (burn-in) không thể phục hồi, một nhược điểm không thể chấp nhận được đối với TV gia đình.
Nếu đầu tư vào OLED truyền thống, điều đó có nghĩa là về mặt chuỗi công nghiệp, những lợi thế mà ngành công nghiệp tấm nền tinh thể lỏng Trung Quốc vừa tích lũy sẽ biến mất; về mặt nhà sản xuất thiết bị đầu cuối, tất cả các chủ sở hữu thương hiệu, bao gồm cả TCL, sẽ làm việc cho các nhà sản xuất tấm nền OLED đã dẫn đầu.
Trái ngược hoàn toàn, Mini LED có tiềm năng rất lớn: nó phù hợp với công nghệ LCD. Khoảng năm 2017, diện tích tấm nền tinh thể lỏng được sản xuất tại Trung Quốc đại lục đã dần bắt kịp Hàn Quốc. Dựa vào chuỗi cung ứng trưởng thành này, ngành công nghiệp màn hình thiết bị đầu cuối của Trung Quốc có thể chủ động hơn. Quan trọng hơn, họ có thể tái sử dụng các chuỗi công nghiệp quy mô lớn về vật liệu cơ bản như LCD, chip và PCB tại Trung Quốc, với tiềm năng giảm chi phí thông qua sản xuất quy mô lớn.
Tất nhiên, cũng có những lo ngại.
Để Mini LED có được màu đen hoàn hảo và độ tương phản vô hạn như OLED, công nghệ phân vùng đèn nền, thuật toán điều khiển ánh sáng chính xác, chip LED mật độ cao, chip điều khiển hiển thị, cùng với thiết bị và quy trình đóng gói chính xác cần phải được hoàn thiện đồng thời.
Vậy, "Chúng ta nên dựa vào các đối thủ khác trong cuộc đua OLED, hay dành thời gian và chi phí R&D để tự mình bứt phá trong cuộc đua Mini LED?
Câu trả lời đã rõ ràng. TCL đã chọn con đường khó khăn nhưng đúng đắn.
Chỉ một năm sau khi quyết định đi theo con đường Mini LED, vào năm 2018, TCL lần đầu tiên giới thiệu nguyên mẫu Mini LED tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng Quốc tế (IFA) ở Berlin và đạt được sản xuất hàng loạt các sản phẩm Mini LED vào năm 2019.
Tuy nhiên, đây chỉ là khởi đầu.
Trong ngành công nghệ, có một quy tắc mặc định: sau khi đạt được sản lượng hàng loạt đầu tiên, thường cần một sản lượng đầu ra ổn định và một sản phẩm flagship thực sự với sự dẫn đầu đáng kể để xác nhận bước cuối cùng đạt đến đỉnh cao.
Là một giải pháp vẫn đang trong giai đoạn phát triển vào thời điểm đó, để tạo ra một sản phẩm tối ưu với Mini LED, 3 khó khăn lâu dài của ngành phải được giải quyết: độ tương phản tối ưu, độ sáng tối ưu và đạt độ phủ 100% không gian màu BT.2020.
Mục tiêu đã được đặt ra. Tiếp theo, TCL đã từng bước nâng cấp và vượt qua những thách thức trong ba định hướng cốt lõi này.
Phá vỡ bế tắc: Đạt được những đột phá trong công nghệ Mini LED
Trong 3 khó khăn, vấn đề đầu tiên cần giải quyết là độ tương phản do thiếu chi tiết trong vùng tối.
Giải pháp Mini LED có nét tương đồng với khả năng tự phát sáng của các điểm ảnh OLED, khớp chính xác với sự thay đổi độ sáng của hình ảnh. Mỗi vùng nhỏ có khả năng điều khiển ánh sáng độc lập, cho phép tắt hoàn toàn vùng đen và làm sáng riêng từng vùng sáng, đồng thời vẫn giữ được lợi thế về chi phí và tuổi thọ của công nghệ LCD.
Tuy nhiên, việc tăng số vùng đèn nền không phải là một phép cộng hay trừ đơn giản mà là một vấn đề ở cấp độ hệ thống, đòi hỏi phải hiểu được phản ứng dây chuyền:
Về chi phí vật liệu, việc tăng số vùng sẽ trực tiếp làm tăng gấp đôi số lượng hạt đèn; về chi phí điều khiển, mỗi vùng cần được điều khiển độc lập, do đó chi phí của chip điều khiển cũng tăng gấp đôi; về quy trình, yêu cầu về độ chính xác bố trí cho hàng chục nghìn hạt đèn là cực kỳ cao, khiến việc kiểm tra bảng đèn trở nên khó khăn hơn nhiều. Ngoài ra, để điều khiển hàng chục nghìn vùng cùng lúc, đòi hỏi phải có thuật toán và sức mạnh tính toán của chip cũng tăng lên đáng kể.
Để giải quyết những vấn đề này, vào năm 2021, TCL đã thành lập Phòng thí nghiệm Pangu. Trong phòng thí nghiệm rộng 1.600 mét vuông này, những tài năng hàng đầu thế giới đã quy tụ, với gần 50% là sinh viên sau đại học, hoạt động trong nhiều lĩnh vực như chip LED, vật liệu chấm lượng tử và thiết kế quang học.
Quan trọng hơn, Phòng thí nghiệm Pangu cũng đã xây dựng một dây chuyền thử nghiệm Mini LED, đạt được quy trình R&D độc lập hoàn chỉnh từ quy trình sản xuất bảng đèn, vật liệu PCB đến tổng hợp chấm lượng tử, và thực sự hiện thực hóa quy trình kiểm tra khép kín từ vật liệu đến thành phẩm.
Đội ngũ không còn hài lòng với việc sử dụng các linh kiện tiêu chuẩn công nghiệp. Thay vào đó, họ đã nghiên cứu sâu hơn về công thức vật liệu và quy trình sản xuất, coi bảng đèn, màng phim và chip điều khiển là một dự án có hệ thống để tối ưu hóa tổng thể, tùy chỉnh các linh kiện cốt lõi hợp tác với chuỗi công nghiệp và thiết lập một hào công nghệ không thể vượt qua.
Với sự hỗ trợ của năng lực R&D có hệ thống này, vào tháng 8 năm 2023, TCL là công ty đầu tiên ra mắt TV Mini LED QD 115 inch lớn nhất thế giới, X11G Max. Sản phẩm này được trang bị con số đáng kinh ngạc là 20.736 vùng làm mờ, trở thành chiếc TV đầu tiên trong ngành có hơn 20.000 vùng làm mờ vào thời điểm đó.
Hơn nữa, với hiệu suất phân vùng được cải thiện gấp mười lần, TCL luôn giữ được lợi thế tuyệt đối về chi phí so với OLED, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của ngành.
Trên cơ sở 20.000 vùng làm mờ, TCL cũng ra mắt "thấu kính vi mô ngưng tụ" (Condensing Micro – Lens) thế hệ thứ tư với khả năng kiểm soát ánh sáng được cải thiện 46,9%, giúp ánh sáng trong mỗi vùng đồng đều hơn và các vùng trở nên độc lập với nhau.
Dữ liệu thị trường cũng khẳng định giá trị mà những đột phá công nghệ mang lại. Theo dữ liệu của Omdia: năm 2024, doanh số TV Mini LED của TCL đứng đầu thế giới; doanh số TV Mini LED của TCL đứng đầu Trung Quốc trong năm năm liên tiếp; năm 2024, doanh số TV 85 inch trở lên của TCL đứng đầu thế giới; năm 2024, doanh số TV 98 inch của TCL đứng đầu thế giới.
Những thành tựu này đã đặt nền móng vững chắc cho sự ra đời của dòng sản phẩm đầu bảng X11L sau này.
Tăng tốc: Hợp tác chuỗi công nghiệp đằng sau độ sáng cực đại
Sau khi thành công trong việc tạo ra độ tương phản tốt, TCL tiếp tục hướng đến mục tiêu tăng đỉnh sáng lên con số đầy tham vọng - 10.000 nit.
Cho đến nay, độ sáng tối đa của điện thoại di động hàng đầu vẫn dao động quanh mức 3.000 nit. TCL hướng trực tiếp đến tiêu chuẩn Dolby cao nhất là 10.000 nit, mang lại hiệu ứng hình ảnh vô song. Điều này cũng đã đạt đến giới hạn cảm nhận của mắt người.
Điều này có nghĩa là dù bạn đang xem "Harry Potter" với rèm cửa mở vào buổi trưa hay Thế vận hội Mùa đông, bạn không chỉ có thể khôi phục lại các chi tiết môi trường của khu rừng cấm vào ban đêm trong thế giới phép thuật; bạn còn có thể tái hiện hoàn hảo kết cấu tinh khiết của tuyết và sự phản chiếu trong suốt của bề mặt băng trong các cảnh có độ sáng cao như băng và tuyết, nắm bắt rõ ràng quỹ đạo tinh tế của các hạt tuyết bay và các đường nét rõ ràng của giày trượt băng trên băng; Không bị phơi sáng quá mức ở vùng sáng và tối ở vùng tối, mang đến trải nghiệm xem tại chỗ tuyệt đỉnh ngay tại phòng khách.
Việc đạt được 10.000 nit không phải là câu chuyện về một bước đột phá đơn lẻ hay một khoảnh khắc lóe sáng theo nghĩa truyền thống, mà là một cuộc chiến có hệ thống liên quan đến toàn bộ chuỗi công nghiệp.
Hiệu suất phát sáng của đèn nền, tải trọng của chip điều khiển, độ ổn định của nguồn điện, độ chính xác của điều khiển thuật toán và khả năng hỗ trợ tính toán của chip đều cần được nâng cấp đồng thời; đồng thời, khả năng tản nhiệt và tính thẩm mỹ của sản phẩm cũng cần được xem xét. Xét cho cùng, thiết kế ngoại hình của TV trong phòng khách có yêu cầu cực kỳ cao.
Trong cuộc chiến này, TCL, dẫn đầu toàn bộ chuỗi công nghiệp, đã khiến tất cả các đối tác vừa yêu vừa ghét.
Điều họ yêu thích là TCL thực sự am hiểu công nghệ và ngành công nghiệp, đồng thời có thể đưa ra những đề xuất chuyên nghiệp và khả thi, hợp tác với chuỗi công nghiệp để cùng nhau tiến bộ. Nhiều nhà cung cấp vật liệu chấm lượng tử, bảng mạch PCB, v.v. cũng có những trải nghiệm tương tự: Đội ngũ R&D của TCL trước tiên sẽ tự mình tìm hiểu các thông số kỹ thuật và yêu cầu quy trình, lập kế hoạch bài bản, sau đó chuyển giao cho các đối tác chuỗi công nghiệp để sản xuất quy mô lớn. Điều này không chỉ giảm thiểu rủi ro R&D cho các nhà cung cấp mà còn cải thiện hiệu quả sản xuất.
Điều họ không thích là TCL hiểu quá rõ và thường đưa ra một số yêu cầu "khó nhằn" vượt quá tiêu chuẩn của ngành.
Vấn đề nằm ở lớp màn hình là "nạn nhân đầu tiên".
Khả năng chịu đựng của thân màn hình đã trở thành nút thắt then chốt: để đạt được độ sáng màn hình 10.000 nit, độ sáng đèn nền cần đạt 200.000 nit. Ánh sáng mạnh như vậy có thể làm thay đổi đặc tính của tinh thể lỏng và thậm chí ảnh hưởng đến hiệu suất quang học của các mạch bán dẫn trong màn hình, và hiện tại vẫn chưa có giải pháp nào sẵn có trong ngành.
May mắn thay, đối tác là TCL Huaxing, một doanh nghiệp tấm nền thuộc TCL Technology. Trong một thời gian dài, TCL Huaxing đã duy trì hợp tác chặt chẽ với Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển Màn hình Thông minh của TCL Industrial, tổ chức các cuộc họp điều chỉnh kỹ thuật chung hàng tháng để đồng bộ hóa tiến độ và yêu cầu nghiên cứu & phát triển.
Để ứng phó với vấn đề hiệu suất mạch TFT, TCL Huaxing đã ngay lập tức thành lập một nhóm để tối ưu hóa quy trình sản xuất, bổ sung một lớp chống sáng vào thân màn hình; đồng thời, công ty đã phát triển một thử nghiệm chiếu sáng mạnh có mục tiêu và thiết lập một tiêu chuẩn thử nghiệm mới, lấp đầy khoảng trống trong ngành.
Lợi thế của sự hợp tác sâu rộng này không chỉ nằm ở khả năng phản ứng tức thời khi gặp khó khăn; quan trọng hơn, trong khi nhiều đối thủ cạnh tranh chỉ có thể lựa chọn giải pháp cân bằng giữa chi phí và hiệu suất trong sản phẩm hoàn thiện cuối cùng, TCL Industrial có thể cùng các đối tác tìm hiểu trước hướng đi phù hợp nhất cho quy hoạch màn hình và nhu cầu công nghiệp thực tế cho công nghệ SQD Mini-LED.
Việc tấn công vào liên kết chip cũng chứa đựng sự tinh thông trong việc chơi game và hợp tác.
Là doanh nghiệp hàng đầu về chip LED, Sanan Optoelectronics đã có hơn mười năm hợp tác với TCL, và việc giao tiếp thường hiệu quả đến mức "có thể xác định bố cục chip vào buổi sáng, cập nhật yêu cầu vận hành vào buổi trưa và điều chỉnh vào buổi chiều".
Để đáp ứng yêu cầu độ sáng 10.000 nit, Sanan Optoelectronics được yêu cầu điều chỉnh một lớp trong số hàng trăm lớp cấu trúc epitaxial đã lắng đọng trong quy trình sản xuất chip. Tuy nhiên, sản xuất chip có yêu cầu rất cao về độ tinh khiết và độ ổn định, và một thay đổi nhỏ về cấu trúc cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất. Từ nhân viên vận hành tuyến đầu đến giám đốc kỹ thuật, phản ứng đầu tiên của tất cả mọi người tại Sanan Optoelectronics sau khi xem kế hoạch là: định hướng kỹ thuật tốt, nhưng tôi không thể quyết định điều này.
Giải pháp của TCL rất trực tiếp và rõ ràng: trong hai tháng liên tiếp, giám đốc R&D đã coi nhà máy của Sanan Optoelectronics như nhà, liên hệ với các kỹ sư, trưởng phòng và cuối cùng là tổng giám đốc từng bước một.
May mắn thay, kết quả cuối cùng đã diễn ra đúng như TCL mong đợi. Và bài toán hóc búa này đã trở thành con át chủ bài để TCL giành được sản phẩm chủ lực toàn cầu về công nghệ Mini-LED - mẫu SQD - Mini LED X11L vừa ra mắt và sắp bán ra thị trường toàn cầu.
Đây là câu hỏi then chốt mà cả một thế hệ chuyên gia màn hình Trung Quốc đã dành gần một thập kỷ để trả lời.
Câu chuyện bắt đầu tại CES ở Las Vegas năm 2017. Năm đó, sự sùng bái OLED đang ở đỉnh cao.
Trước gian hàng của LG, 10 chiếc TV OLED mới nhất được xếp hàng, thu hút mọi ánh nhìn. TV OLED LG SIGNATURE 77 inch thuộc dòng W đã giành giải thưởng Sáng tạo Xuất sắc nhất tại CES 2017 với thiết kế theo phong cách tranh tường.
Cách đó không xa, Samsung đã đưa việc bán các dây chuyền sản xuất LCD của mình vào chương trình nghị sự. Với chiếc điện thoại di động màn hình gập mới ra mắt và vị thế là nhà cung cấp OLED cho điện thoại Apple, Samsung đã nhắm chính xác vào thị trường OLED cỡ nhỏ.
Các giám đốc R&D của một nhóm các nhà sản xuất TV Trung Quốc tại triển lãm đã tập trung quanh các gian hàng của các công ty Hàn Quốc, ghi chép đầy đủ các thông số kỹ thuật của OLED vào sổ tay của họ.
Nhưng liệu những gì đang được ưa chuộng hiện nay có nhất thiết là lựa chọn đúng đắn?
Ít nhất là đối với TCL, câu trả lời là không.
Trái ngược hoàn toàn với cơn sốt OLED, TCL đã chọn tiếp tục đào sâu nỗ lực trên con đường LCD với công nghệ Mini LED và tạo ra một thế hệ sản phẩm chủ lực mang thương hiệu TCL trong lĩnh vực chưa được khai phá này.
Bởi vì Mini LED vượt trội hơn OLED về mặt giới hạn kỹ thuật, kiểm soát chi phí và thậm chí cả hiệu suất kích thước tổng thể. Nhược điểm duy nhất là phải mất 5 hoặc 10 để sản xuất một sản phẩm đáp ứng tất cả các giới hạn lý thuyết. Không có ai để theo đuổi và không có đường tắt, TCL phải dẫn dắt chuỗi công nghiệp để khám phá từ con số 0.
Ở một mức độ nào đó, đây là cuộc thám hiểm vào vùng đất chưa được khai phá và là một chặng đường dài về công nghệ.
Lựa chọn: Con đường khó khăn nhưng đúng đắn
Vào tháng 9 năm 2025, khi chiếc TV đầu bảng SQD - Mini LED X11L của TCL ra mắt, nhiều kỹ sư có lẽ đã nghĩ đến quyết định khó khăn được đưa ra cách đây 7 năm.
Năm 2017, tại Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển Màn hình Thông minh của TCL, cuộc tranh luận về lộ trình tương lai 10 vẫn chưa bao giờ dừng lại.
Khi mở cửa phòng họp, người ta thường thấy một cảnh tượng như sau:
Một bên bảng trắng là danh sách các ưu điểm kỹ thuật của OLED. Có những hướng đi đã hoàn thiện trong việc lập kế hoạch sản phẩm, chuỗi cung ứng, và thậm chí là quảng bá tiếp thị cho từng bước.
Một bên là một lộ trình của công nghệ Mini LED với tương lai chưa rõ ràng, được đánh dấu bằng vô số câu hỏi và vấn đề chưa được giải quyết.
"Vào thời điểm đó, toàn bộ ngành công nghiệp đang đổ xô vào OLED, nhưng chúng tôi muốn nghiên cứu một công nghệ mà không ai lạc quan - Mini LED." Một nhân viên R&D chủ chốt tại TCL nhớ lại rằng trong giai đoạn đó, đèn trong phòng thí nghiệm thường sáng đến tận bình minh.
Bất kỳ người sáng suốt nào cũng sẽ chọn phương án đầu tiên: nếu toàn bộ ngành công nghiệp lạc quan về một công nghệ, thì ngay cả khi nó sai, đó cũng không phải là vấn đề của riêng bạn.
Nhưng vấn đề là mọi lựa chọn tưởng chừng đơn giản nhất đều đã được định giá.
Phân tích từ những nguyên lý cơ bản, những khiếm khuyết cố hữu của OLED truyền thống khiến nó khó thích ứng với thị trường TV.
OLED (điốt phát quang hữu cơ) được đặc trưng bởi khả năng tự phát sáng: mỗi điểm ảnh có thể tự sáng hoặc tắt độc lập, đạt được màu đen thuần túy và độ tương phản vô hạn, với cảm giác hình ảnh trong suốt mạnh mẽ. Tuy nhiên, quy trình phức tạp này dẫn đến năng suất của OLED rất thấp, và chi phí cao gấp nhiều lần so với LCD.
Mặt khác, độ ổn định của vật liệu hữu cơ trong OLED bị suy giảm theo thời gian, dẫn đến hiện tượng lưu ảnh (burn-in) không thể phục hồi, một nhược điểm không thể chấp nhận được đối với TV gia đình.
Nếu đầu tư vào OLED truyền thống, điều đó có nghĩa là về mặt chuỗi công nghiệp, những lợi thế mà ngành công nghiệp tấm nền tinh thể lỏng Trung Quốc vừa tích lũy sẽ biến mất; về mặt nhà sản xuất thiết bị đầu cuối, tất cả các chủ sở hữu thương hiệu, bao gồm cả TCL, sẽ làm việc cho các nhà sản xuất tấm nền OLED đã dẫn đầu.
Trái ngược hoàn toàn, Mini LED có tiềm năng rất lớn: nó phù hợp với công nghệ LCD. Khoảng năm 2017, diện tích tấm nền tinh thể lỏng được sản xuất tại Trung Quốc đại lục đã dần bắt kịp Hàn Quốc. Dựa vào chuỗi cung ứng trưởng thành này, ngành công nghiệp màn hình thiết bị đầu cuối của Trung Quốc có thể chủ động hơn. Quan trọng hơn, họ có thể tái sử dụng các chuỗi công nghiệp quy mô lớn về vật liệu cơ bản như LCD, chip và PCB tại Trung Quốc, với tiềm năng giảm chi phí thông qua sản xuất quy mô lớn.
Tất nhiên, cũng có những lo ngại.
Để Mini LED có được màu đen hoàn hảo và độ tương phản vô hạn như OLED, công nghệ phân vùng đèn nền, thuật toán điều khiển ánh sáng chính xác, chip LED mật độ cao, chip điều khiển hiển thị, cùng với thiết bị và quy trình đóng gói chính xác cần phải được hoàn thiện đồng thời.
Vậy, "Chúng ta nên dựa vào các đối thủ khác trong cuộc đua OLED, hay dành thời gian và chi phí R&D để tự mình bứt phá trong cuộc đua Mini LED?
Câu trả lời đã rõ ràng. TCL đã chọn con đường khó khăn nhưng đúng đắn.
Chỉ một năm sau khi quyết định đi theo con đường Mini LED, vào năm 2018, TCL lần đầu tiên giới thiệu nguyên mẫu Mini LED tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng Quốc tế (IFA) ở Berlin và đạt được sản xuất hàng loạt các sản phẩm Mini LED vào năm 2019.
Tuy nhiên, đây chỉ là khởi đầu.
Trong ngành công nghệ, có một quy tắc mặc định: sau khi đạt được sản lượng hàng loạt đầu tiên, thường cần một sản lượng đầu ra ổn định và một sản phẩm flagship thực sự với sự dẫn đầu đáng kể để xác nhận bước cuối cùng đạt đến đỉnh cao.
Là một giải pháp vẫn đang trong giai đoạn phát triển vào thời điểm đó, để tạo ra một sản phẩm tối ưu với Mini LED, 3 khó khăn lâu dài của ngành phải được giải quyết: độ tương phản tối ưu, độ sáng tối ưu và đạt độ phủ 100% không gian màu BT.2020.
Mục tiêu đã được đặt ra. Tiếp theo, TCL đã từng bước nâng cấp và vượt qua những thách thức trong ba định hướng cốt lõi này.
Phá vỡ bế tắc: Đạt được những đột phá trong công nghệ Mini LED
Trong 3 khó khăn, vấn đề đầu tiên cần giải quyết là độ tương phản do thiếu chi tiết trong vùng tối.
Giải pháp Mini LED có nét tương đồng với khả năng tự phát sáng của các điểm ảnh OLED, khớp chính xác với sự thay đổi độ sáng của hình ảnh. Mỗi vùng nhỏ có khả năng điều khiển ánh sáng độc lập, cho phép tắt hoàn toàn vùng đen và làm sáng riêng từng vùng sáng, đồng thời vẫn giữ được lợi thế về chi phí và tuổi thọ của công nghệ LCD.
Tuy nhiên, việc tăng số vùng đèn nền không phải là một phép cộng hay trừ đơn giản mà là một vấn đề ở cấp độ hệ thống, đòi hỏi phải hiểu được phản ứng dây chuyền:
Về chi phí vật liệu, việc tăng số vùng sẽ trực tiếp làm tăng gấp đôi số lượng hạt đèn; về chi phí điều khiển, mỗi vùng cần được điều khiển độc lập, do đó chi phí của chip điều khiển cũng tăng gấp đôi; về quy trình, yêu cầu về độ chính xác bố trí cho hàng chục nghìn hạt đèn là cực kỳ cao, khiến việc kiểm tra bảng đèn trở nên khó khăn hơn nhiều. Ngoài ra, để điều khiển hàng chục nghìn vùng cùng lúc, đòi hỏi phải có thuật toán và sức mạnh tính toán của chip cũng tăng lên đáng kể.
Để giải quyết những vấn đề này, vào năm 2021, TCL đã thành lập Phòng thí nghiệm Pangu. Trong phòng thí nghiệm rộng 1.600 mét vuông này, những tài năng hàng đầu thế giới đã quy tụ, với gần 50% là sinh viên sau đại học, hoạt động trong nhiều lĩnh vực như chip LED, vật liệu chấm lượng tử và thiết kế quang học.
Quan trọng hơn, Phòng thí nghiệm Pangu cũng đã xây dựng một dây chuyền thử nghiệm Mini LED, đạt được quy trình R&D độc lập hoàn chỉnh từ quy trình sản xuất bảng đèn, vật liệu PCB đến tổng hợp chấm lượng tử, và thực sự hiện thực hóa quy trình kiểm tra khép kín từ vật liệu đến thành phẩm.
Đội ngũ không còn hài lòng với việc sử dụng các linh kiện tiêu chuẩn công nghiệp. Thay vào đó, họ đã nghiên cứu sâu hơn về công thức vật liệu và quy trình sản xuất, coi bảng đèn, màng phim và chip điều khiển là một dự án có hệ thống để tối ưu hóa tổng thể, tùy chỉnh các linh kiện cốt lõi hợp tác với chuỗi công nghiệp và thiết lập một hào công nghệ không thể vượt qua.
Với sự hỗ trợ của năng lực R&D có hệ thống này, vào tháng 8 năm 2023, TCL là công ty đầu tiên ra mắt TV Mini LED QD 115 inch lớn nhất thế giới, X11G Max. Sản phẩm này được trang bị con số đáng kinh ngạc là 20.736 vùng làm mờ, trở thành chiếc TV đầu tiên trong ngành có hơn 20.000 vùng làm mờ vào thời điểm đó.
Hơn nữa, với hiệu suất phân vùng được cải thiện gấp mười lần, TCL luôn giữ được lợi thế tuyệt đối về chi phí so với OLED, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của ngành.
Trên cơ sở 20.000 vùng làm mờ, TCL cũng ra mắt "thấu kính vi mô ngưng tụ" (Condensing Micro – Lens) thế hệ thứ tư với khả năng kiểm soát ánh sáng được cải thiện 46,9%, giúp ánh sáng trong mỗi vùng đồng đều hơn và các vùng trở nên độc lập với nhau.
Dữ liệu thị trường cũng khẳng định giá trị mà những đột phá công nghệ mang lại. Theo dữ liệu của Omdia: năm 2024, doanh số TV Mini LED của TCL đứng đầu thế giới; doanh số TV Mini LED của TCL đứng đầu Trung Quốc trong năm năm liên tiếp; năm 2024, doanh số TV 85 inch trở lên của TCL đứng đầu thế giới; năm 2024, doanh số TV 98 inch của TCL đứng đầu thế giới.
Những thành tựu này đã đặt nền móng vững chắc cho sự ra đời của dòng sản phẩm đầu bảng X11L sau này.
Tăng tốc: Hợp tác chuỗi công nghiệp đằng sau độ sáng cực đại
Sau khi thành công trong việc tạo ra độ tương phản tốt, TCL tiếp tục hướng đến mục tiêu tăng đỉnh sáng lên con số đầy tham vọng - 10.000 nit.
Cho đến nay, độ sáng tối đa của điện thoại di động hàng đầu vẫn dao động quanh mức 3.000 nit. TCL hướng trực tiếp đến tiêu chuẩn Dolby cao nhất là 10.000 nit, mang lại hiệu ứng hình ảnh vô song. Điều này cũng đã đạt đến giới hạn cảm nhận của mắt người.
Điều này có nghĩa là dù bạn đang xem "Harry Potter" với rèm cửa mở vào buổi trưa hay Thế vận hội Mùa đông, bạn không chỉ có thể khôi phục lại các chi tiết môi trường của khu rừng cấm vào ban đêm trong thế giới phép thuật; bạn còn có thể tái hiện hoàn hảo kết cấu tinh khiết của tuyết và sự phản chiếu trong suốt của bề mặt băng trong các cảnh có độ sáng cao như băng và tuyết, nắm bắt rõ ràng quỹ đạo tinh tế của các hạt tuyết bay và các đường nét rõ ràng của giày trượt băng trên băng; Không bị phơi sáng quá mức ở vùng sáng và tối ở vùng tối, mang đến trải nghiệm xem tại chỗ tuyệt đỉnh ngay tại phòng khách.
Việc đạt được 10.000 nit không phải là câu chuyện về một bước đột phá đơn lẻ hay một khoảnh khắc lóe sáng theo nghĩa truyền thống, mà là một cuộc chiến có hệ thống liên quan đến toàn bộ chuỗi công nghiệp.
Hiệu suất phát sáng của đèn nền, tải trọng của chip điều khiển, độ ổn định của nguồn điện, độ chính xác của điều khiển thuật toán và khả năng hỗ trợ tính toán của chip đều cần được nâng cấp đồng thời; đồng thời, khả năng tản nhiệt và tính thẩm mỹ của sản phẩm cũng cần được xem xét. Xét cho cùng, thiết kế ngoại hình của TV trong phòng khách có yêu cầu cực kỳ cao.
Trong cuộc chiến này, TCL, dẫn đầu toàn bộ chuỗi công nghiệp, đã khiến tất cả các đối tác vừa yêu vừa ghét.
Điều họ yêu thích là TCL thực sự am hiểu công nghệ và ngành công nghiệp, đồng thời có thể đưa ra những đề xuất chuyên nghiệp và khả thi, hợp tác với chuỗi công nghiệp để cùng nhau tiến bộ. Nhiều nhà cung cấp vật liệu chấm lượng tử, bảng mạch PCB, v.v. cũng có những trải nghiệm tương tự: Đội ngũ R&D của TCL trước tiên sẽ tự mình tìm hiểu các thông số kỹ thuật và yêu cầu quy trình, lập kế hoạch bài bản, sau đó chuyển giao cho các đối tác chuỗi công nghiệp để sản xuất quy mô lớn. Điều này không chỉ giảm thiểu rủi ro R&D cho các nhà cung cấp mà còn cải thiện hiệu quả sản xuất.
Điều họ không thích là TCL hiểu quá rõ và thường đưa ra một số yêu cầu "khó nhằn" vượt quá tiêu chuẩn của ngành.
Vấn đề nằm ở lớp màn hình là "nạn nhân đầu tiên".
Khả năng chịu đựng của thân màn hình đã trở thành nút thắt then chốt: để đạt được độ sáng màn hình 10.000 nit, độ sáng đèn nền cần đạt 200.000 nit. Ánh sáng mạnh như vậy có thể làm thay đổi đặc tính của tinh thể lỏng và thậm chí ảnh hưởng đến hiệu suất quang học của các mạch bán dẫn trong màn hình, và hiện tại vẫn chưa có giải pháp nào sẵn có trong ngành.
May mắn thay, đối tác là TCL Huaxing, một doanh nghiệp tấm nền thuộc TCL Technology. Trong một thời gian dài, TCL Huaxing đã duy trì hợp tác chặt chẽ với Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển Màn hình Thông minh của TCL Industrial, tổ chức các cuộc họp điều chỉnh kỹ thuật chung hàng tháng để đồng bộ hóa tiến độ và yêu cầu nghiên cứu & phát triển.
Để ứng phó với vấn đề hiệu suất mạch TFT, TCL Huaxing đã ngay lập tức thành lập một nhóm để tối ưu hóa quy trình sản xuất, bổ sung một lớp chống sáng vào thân màn hình; đồng thời, công ty đã phát triển một thử nghiệm chiếu sáng mạnh có mục tiêu và thiết lập một tiêu chuẩn thử nghiệm mới, lấp đầy khoảng trống trong ngành.
Lợi thế của sự hợp tác sâu rộng này không chỉ nằm ở khả năng phản ứng tức thời khi gặp khó khăn; quan trọng hơn, trong khi nhiều đối thủ cạnh tranh chỉ có thể lựa chọn giải pháp cân bằng giữa chi phí và hiệu suất trong sản phẩm hoàn thiện cuối cùng, TCL Industrial có thể cùng các đối tác tìm hiểu trước hướng đi phù hợp nhất cho quy hoạch màn hình và nhu cầu công nghiệp thực tế cho công nghệ SQD Mini-LED.
Việc tấn công vào liên kết chip cũng chứa đựng sự tinh thông trong việc chơi game và hợp tác.
Là doanh nghiệp hàng đầu về chip LED, Sanan Optoelectronics đã có hơn mười năm hợp tác với TCL, và việc giao tiếp thường hiệu quả đến mức "có thể xác định bố cục chip vào buổi sáng, cập nhật yêu cầu vận hành vào buổi trưa và điều chỉnh vào buổi chiều".
Để đáp ứng yêu cầu độ sáng 10.000 nit, Sanan Optoelectronics được yêu cầu điều chỉnh một lớp trong số hàng trăm lớp cấu trúc epitaxial đã lắng đọng trong quy trình sản xuất chip. Tuy nhiên, sản xuất chip có yêu cầu rất cao về độ tinh khiết và độ ổn định, và một thay đổi nhỏ về cấu trúc cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất. Từ nhân viên vận hành tuyến đầu đến giám đốc kỹ thuật, phản ứng đầu tiên của tất cả mọi người tại Sanan Optoelectronics sau khi xem kế hoạch là: định hướng kỹ thuật tốt, nhưng tôi không thể quyết định điều này.
Giải pháp của TCL rất trực tiếp và rõ ràng: trong hai tháng liên tiếp, giám đốc R&D đã coi nhà máy của Sanan Optoelectronics như nhà, liên hệ với các kỹ sư, trưởng phòng và cuối cùng là tổng giám đốc từng bước một.
May mắn thay, kết quả cuối cùng đã diễn ra đúng như TCL mong đợi. Và bài toán hóc búa này đã trở thành con át chủ bài để TCL giành được sản phẩm chủ lực toàn cầu về công nghệ Mini-LED - mẫu SQD - Mini LED X11L vừa ra mắt và sắp bán ra thị trường toàn cầu.
>> TV Mini-LED bự nhất thế giới mở bán ở Việt Nam
>> TCL tiếp tục có cải tiến lớn trên TV Mini-LED 2026
>> Tận mắt dòng TV mới của TCL sử dụng công nghệ tấm nền đang là điểm nóng
>> TCL mở bán TV QD-Mini LED cao cấp nhất ở Việt Nam
>> Bên trong “nhà máy tối” của TCL CSOT ở Thâm Quyến
Nguồn: 36kr
