The Storm Riders
Writer
Ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang trải qua những biến động lớn, với sự sa sút của "người khổng lồ" Intel, sự trỗi dậy mạnh mẽ của các công ty Đài Loan và Trung Quốc, và nỗ lực tìm lại ánh hào quang của Nhật Bản.
Từng là "ông vua" không thể tranh cãi trong ngành công nghiệp chip, Intel đang trải qua giai đoạn khó khăn chưa từng có. Việc CEO Pat Gelsinger phải rời ghế nóng vào tháng 12 năm ngoái, sau khi công ty báo cáo khoản lỗ kỷ lục 16,639 tỷ USD trong quý 3/2023, là minh chứng rõ ràng nhất. Cả năm 2024, Intel tiếp tục chìm trong thua lỗ với con số ước tính khoảng 18,8 tỷ USD.
Nguyên nhân chính của sự sa sút này là do Intel đã thất bại trong việc bắt kịp xu hướng công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất chip theo hợp đồng (foundry). Chiến lược IDM2.0 (Integrated Device Manufacturer - Nhà sản xuất thiết bị tích hợp) của Gelsinger, với tham vọng cạnh tranh trực tiếp với TSMC, đã không mang lại kết quả như mong đợi, thậm chí còn gây ra thua lỗ nặng nề.
Việc Intel đầu tư mạnh vào các thiết bị in thạch bản EUV (Extreme Ultraviolet) tiên tiến nhất từ ASML, với giá hơn 400 tỷ yên mỗi chiếc, cũng không giúp công ty thu hẹp khoảng cách với các đối thủ. Thêm vào đó, áp lực từ các cổ đông, vốn ưu tiên lợi nhuận ngắn hạn, đã khiến Intel khó tập trung vào các mục tiêu dài hạn. Trong khi Intel loay hoay tìm lối thoát, Nvidia, một "tay chơi" mới nổi trong lĩnh vực chip, đã vươn lên mạnh mẽ nhờ vào GPU (bộ xử lý đồ họa) và phần mềm CUDA, chiếm lĩnh thị trường chip AI đầy tiềm năng.
Trong bối cảnh Intel gặp khó, TSMC, "gã khổng lồ" sản xuất chip theo hợp đồng của Đài Loan, lại càng được hưởng lợi. Việc các công ty Mỹ như Intel phải thuê TSMC sản xuất chip cho thấy sự phụ thuộc của Mỹ vào công nghệ và năng lực sản xuất của Đài Loan.
Đạo luật CHIPS của Mỹ, với mục tiêu thúc đẩy sản xuất chip trong nước, đã cấp cho Intel khoản trợ cấp khổng lồ 7,865 tỷ USD. Tuy nhiên, việc xây dựng nhà máy chip ở Mỹ gặp nhiều khó khăn, từ thiếu hụt nhân lực có tay nghề cao đến sự khác biệt về văn hóa làm việc. Trong khi đó, TSMC lại có lợi thế vượt trội về kinh nghiệm, chuỗi cung ứng và quy trình sản xuất hiệu quả.
Nhật Bản, từng là một cường quốc bán dẫn, đang nỗ lực tìm lại vị thế của mình. Việc TSMC xây dựng nhà máy tại Kumamoto (với sự hỗ trợ tài chính lớn từ chính phủ Nhật Bản) là một bước đi quan trọng. Tuy nhiên, nhà máy này ban đầu chỉ sản xuất chip thông thường (28-22 nm), và việc mở rộng sang sản xuất chip 6nm cho thấy sự thận trọng và tính toán của TSMC.
Rapidus, một công ty mới thành lập với sự hậu thuẫn mạnh mẽ của chính phủ Nhật Bản (hỗ trợ lên tới 1 nghìn tỷ yên), đang đặt cược vào công nghệ EUV tiên tiến nhất và hướng tới mục tiêu sản xuất chip 2nm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn nghi ngờ về khả năng thành công của Rapidus, khi công ty này phải đối mặt với những thách thức lớn về công nghệ, kinh nghiệm và nguồn lực.
Trung Quốc, với kế hoạch "Made in China 2025", đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp robot và bán dẫn, hướng tới mục tiêu tự chủ về công nghệ. Các công ty Trung Quốc, với lợi thế về giá rẻ và sự hỗ trợ của chính phủ, đang cạnh tranh gay gắt với các đối thủ Nhật Bản và Hàn Quốc, ngay cả trong lĩnh vực robot công nghiệp.
Việc Huawei ra mắt điện thoại thông minh với chip "Kirin 9020 (6nm)" do Trung Quốc sản xuất, bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ, cho thấy khả năng vượt qua khó khăn của các công ty Trung Quốc. Tuy nhiên, thực tế là các công ty này vẫn phải dựa vào các công nghệ và thiết bị nhập khẩu, và việc sản xuất chip tiên tiến vẫn còn nhiều thách thức.
Cuộc chiến giành quyền lực trong ngành công nghiệp bán dẫn đang diễn ra gay gắt, với sự tham gia của các quốc gia và công ty hàng đầu thế giới. Sự sa sút của Intel, sự trỗi dậy của TSMC và các công ty Trung Quốc, cùng với những nỗ lực của Nhật Bản, đang định hình lại bản đồ ngành công nghiệp này. Trong bối cảnh đó, việc đảm bảo nguồn cung, phát triển công nghệ tiên tiến và xây dựng hệ sinh thái sản xuất bền vững là những yếu tố then chốt để giành lợi thế trong cuộc đua này.
#Cuộcchiếnbándẫn #CuộcchiếnbándẫnMỹTrung
Sự sụp đổ của "đế chế" Intel
Từng là "ông vua" không thể tranh cãi trong ngành công nghiệp chip, Intel đang trải qua giai đoạn khó khăn chưa từng có. Việc CEO Pat Gelsinger phải rời ghế nóng vào tháng 12 năm ngoái, sau khi công ty báo cáo khoản lỗ kỷ lục 16,639 tỷ USD trong quý 3/2023, là minh chứng rõ ràng nhất. Cả năm 2024, Intel tiếp tục chìm trong thua lỗ với con số ước tính khoảng 18,8 tỷ USD.
Nguyên nhân chính của sự sa sút này là do Intel đã thất bại trong việc bắt kịp xu hướng công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất chip theo hợp đồng (foundry). Chiến lược IDM2.0 (Integrated Device Manufacturer - Nhà sản xuất thiết bị tích hợp) của Gelsinger, với tham vọng cạnh tranh trực tiếp với TSMC, đã không mang lại kết quả như mong đợi, thậm chí còn gây ra thua lỗ nặng nề.
Việc Intel đầu tư mạnh vào các thiết bị in thạch bản EUV (Extreme Ultraviolet) tiên tiến nhất từ ASML, với giá hơn 400 tỷ yên mỗi chiếc, cũng không giúp công ty thu hẹp khoảng cách với các đối thủ. Thêm vào đó, áp lực từ các cổ đông, vốn ưu tiên lợi nhuận ngắn hạn, đã khiến Intel khó tập trung vào các mục tiêu dài hạn. Trong khi Intel loay hoay tìm lối thoát, Nvidia, một "tay chơi" mới nổi trong lĩnh vực chip, đã vươn lên mạnh mẽ nhờ vào GPU (bộ xử lý đồ họa) và phần mềm CUDA, chiếm lĩnh thị trường chip AI đầy tiềm năng.
TSMC hưởng lợi, Đài Loan củng cố vị thế
Trong bối cảnh Intel gặp khó, TSMC, "gã khổng lồ" sản xuất chip theo hợp đồng của Đài Loan, lại càng được hưởng lợi. Việc các công ty Mỹ như Intel phải thuê TSMC sản xuất chip cho thấy sự phụ thuộc của Mỹ vào công nghệ và năng lực sản xuất của Đài Loan.
Đạo luật CHIPS của Mỹ, với mục tiêu thúc đẩy sản xuất chip trong nước, đã cấp cho Intel khoản trợ cấp khổng lồ 7,865 tỷ USD. Tuy nhiên, việc xây dựng nhà máy chip ở Mỹ gặp nhiều khó khăn, từ thiếu hụt nhân lực có tay nghề cao đến sự khác biệt về văn hóa làm việc. Trong khi đó, TSMC lại có lợi thế vượt trội về kinh nghiệm, chuỗi cung ứng và quy trình sản xuất hiệu quả.
Nhật Bản và tham vọng "hồi sinh" ngành bán dẫn
Nhật Bản, từng là một cường quốc bán dẫn, đang nỗ lực tìm lại vị thế của mình. Việc TSMC xây dựng nhà máy tại Kumamoto (với sự hỗ trợ tài chính lớn từ chính phủ Nhật Bản) là một bước đi quan trọng. Tuy nhiên, nhà máy này ban đầu chỉ sản xuất chip thông thường (28-22 nm), và việc mở rộng sang sản xuất chip 6nm cho thấy sự thận trọng và tính toán của TSMC.
Rapidus, một công ty mới thành lập với sự hậu thuẫn mạnh mẽ của chính phủ Nhật Bản (hỗ trợ lên tới 1 nghìn tỷ yên), đang đặt cược vào công nghệ EUV tiên tiến nhất và hướng tới mục tiêu sản xuất chip 2nm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn nghi ngờ về khả năng thành công của Rapidus, khi công ty này phải đối mặt với những thách thức lớn về công nghệ, kinh nghiệm và nguồn lực.
"Bóng ma" Trung Quốc và cuộc chiến giành quyền tự chủ
Trung Quốc, với kế hoạch "Made in China 2025", đang đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp robot và bán dẫn, hướng tới mục tiêu tự chủ về công nghệ. Các công ty Trung Quốc, với lợi thế về giá rẻ và sự hỗ trợ của chính phủ, đang cạnh tranh gay gắt với các đối thủ Nhật Bản và Hàn Quốc, ngay cả trong lĩnh vực robot công nghiệp.
Việc Huawei ra mắt điện thoại thông minh với chip "Kirin 9020 (6nm)" do Trung Quốc sản xuất, bất chấp các lệnh trừng phạt của Mỹ, cho thấy khả năng vượt qua khó khăn của các công ty Trung Quốc. Tuy nhiên, thực tế là các công ty này vẫn phải dựa vào các công nghệ và thiết bị nhập khẩu, và việc sản xuất chip tiên tiến vẫn còn nhiều thách thức.
Kết luận
Cuộc chiến giành quyền lực trong ngành công nghiệp bán dẫn đang diễn ra gay gắt, với sự tham gia của các quốc gia và công ty hàng đầu thế giới. Sự sa sút của Intel, sự trỗi dậy của TSMC và các công ty Trung Quốc, cùng với những nỗ lực của Nhật Bản, đang định hình lại bản đồ ngành công nghiệp này. Trong bối cảnh đó, việc đảm bảo nguồn cung, phát triển công nghệ tiên tiến và xây dựng hệ sinh thái sản xuất bền vững là những yếu tố then chốt để giành lợi thế trong cuộc đua này.
#Cuộcchiếnbándẫn #CuộcchiếnbándẫnMỹTrung
