Ngày 6/7/2024, Peter Wen, cựu Giám đốc điều hành của ASML, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh Hà Lan BNR rằng cuộc chiến chip do Hoa Kỳ phát động chống lại Trung Quốc dựa trên hệ tư tưởng hơn là thực tế và sẽ tiếp tục kéo dài.
Peter Wen, người đã từng giữ chức CEO của ASML trong 10 năm, đã nghỉ hưu vào tháng 4 năm nay. Trong suốt thập kỷ qua, ASML đã trở thành công ty công nghệ lớn nhất châu Âu. Tuy nhiên, kể từ năm 2018, Hoa Kỳ đã liên tục áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với máy in thạch bản của ASML sang Trung Quốc, với lý do lo ngại về an ninh. Gần đây, Mỹ còn cố gắng ngăn chặn ASML cung cấp dịch vụ sửa chữa thiết bị cho khách hàng Trung Quốc.
"Cuộc thảo luận này không dựa trên sự kiện, dữ liệu hay nội dung, mà dựa trên hệ tư tưởng. Bạn có thể nghĩ bất cứ điều gì bạn muốn, nhưng chúng tôi là một công ty cần cân bằng lợi ích của các cổ đông... Nếu nó bị ảnh hưởng bởi hệ tư tưởng, tôi có vấn đề với nó", Peter Wen thẳng thắn tuyên bố. Ông cũng nhấn mạnh rằng công ty đã hoạt động ở Trung Quốc được 30 năm và có khách hàng cùng nhân viên tại đây, do đó công ty cũng có "nghĩa vụ" đối với những người này.
Peter Wen cho biết, để đạt được sự cân bằng, ông đã vận động hành lang mạnh mẽ nhằm tránh việc các biện pháp hạn chế xuất khẩu trở nên quá nghiêm ngặt. "Tôi nghĩ đôi khi Washington có thể nghĩ rằng tôi là bạn của Trung Quốc. Không, tôi là bạn của khách hàng, nhà cung cấp, nhân viên và cổ đông", ông nói. Cựu CEO dự đoán rằng với những tranh chấp địa chính trị hiện nay, tranh chấp công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ có thể còn tiếp tục trong nhiều thập kỷ.
Peter Wen không phải là một kỹ sư kỹ thuật mà đã thăng tiến từ vị trí kế toán công ty bên ngoài lên CFO của ASML, và sau đó là CEO. Trước khi trở thành CEO, nhiệm vụ chính của ông là tài trợ cho các doanh nghiệp nên ông biết rõ về vận động hành lang và quan hệ công chúng hơn là một nhà kỹ trị. Trong suốt nhiệm kỳ của mình, ông đã cố gắng cân bằng giữa "kinh doanh và chính trị" giữa Trung Quốc và Mỹ, đến mức Washington đã phàn nàn rằng ASML thiên vị Trung Quốc.
Trong vài quý gần đây, dưới sự kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, xuất khẩu thiết bị bán dẫn của Hà Lan và Nhật Bản sang Trung Quốc đã tăng mạnh. Trong quý 1 năm nay, doanh thu của ASML từ Trung Quốc đại lục chiếm tới 49%, trong khi các thị trường lớn nhất trước đó của công ty là Đài Loan và Hàn Quốc vẫn ở mức thấp, lần lượt chỉ 6% và 19%. Đồng thời, tính đến quý 1 năm nay, Trung Quốc đã chiếm hơn 50% xuất khẩu thiết bị sản xuất chất bán dẫn của Nhật Bản trong ba quý liên tiếp.
Lệnh cấm vận DUV (máy in thạch bản cực tím sâu) cao cấp của ASML đối với Trung Quốc sẽ tiếp tục trong thời gian ngắn và có thể không còn thông qua thông báo của Bộ Thương mại Hoa Kỳ nữa mà sẽ áp dụng từng trường hợp cụ thể. ASML không chỉ là gã khổng lồ về in thạch bản mà còn là nhà sản xuất thiết bị tốt nhất thế giới trong việc bảo trì và tân trang thiết bị bán dẫn đã qua sử dụng. Lệnh cấm vận DUV cũng sẽ ảnh hưởng đến việc xuất khẩu thiết bị cũ sang Trung Quốc, cho phép Canon và Nikon của Nhật Bản tiếp tục thu lợi nhuận từ các máy in thạch bản cấp thấp.
Jos Versteeg, nhà phân tích in thạch bản cao cấp tại Insinger Gilissen, một cơ quan tư vấn Hà Lan, cho rằng nếu Hoa Kỳ tiếp tục cản trở việc xuất khẩu của ASML sang Trung Quốc vì lý do tư tưởng, điều đó chắc chắn sẽ kích thích quyết tâm phát triển máy in thạch bản của Trung Quốc. Mặc dù Trung Quốc có đủ vốn và nhân tài, nhưng sẽ phải mất ít nhất 5 năm để bắt kịp công nghệ DUV tiên tiến của ASML.
Peter Wen, người đã từng giữ chức CEO của ASML trong 10 năm, đã nghỉ hưu vào tháng 4 năm nay. Trong suốt thập kỷ qua, ASML đã trở thành công ty công nghệ lớn nhất châu Âu. Tuy nhiên, kể từ năm 2018, Hoa Kỳ đã liên tục áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với máy in thạch bản của ASML sang Trung Quốc, với lý do lo ngại về an ninh. Gần đây, Mỹ còn cố gắng ngăn chặn ASML cung cấp dịch vụ sửa chữa thiết bị cho khách hàng Trung Quốc.
"Cuộc thảo luận này không dựa trên sự kiện, dữ liệu hay nội dung, mà dựa trên hệ tư tưởng. Bạn có thể nghĩ bất cứ điều gì bạn muốn, nhưng chúng tôi là một công ty cần cân bằng lợi ích của các cổ đông... Nếu nó bị ảnh hưởng bởi hệ tư tưởng, tôi có vấn đề với nó", Peter Wen thẳng thắn tuyên bố. Ông cũng nhấn mạnh rằng công ty đã hoạt động ở Trung Quốc được 30 năm và có khách hàng cùng nhân viên tại đây, do đó công ty cũng có "nghĩa vụ" đối với những người này.
Peter Wen cho biết, để đạt được sự cân bằng, ông đã vận động hành lang mạnh mẽ nhằm tránh việc các biện pháp hạn chế xuất khẩu trở nên quá nghiêm ngặt. "Tôi nghĩ đôi khi Washington có thể nghĩ rằng tôi là bạn của Trung Quốc. Không, tôi là bạn của khách hàng, nhà cung cấp, nhân viên và cổ đông", ông nói. Cựu CEO dự đoán rằng với những tranh chấp địa chính trị hiện nay, tranh chấp công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ có thể còn tiếp tục trong nhiều thập kỷ.
Peter Wen không phải là một kỹ sư kỹ thuật mà đã thăng tiến từ vị trí kế toán công ty bên ngoài lên CFO của ASML, và sau đó là CEO. Trước khi trở thành CEO, nhiệm vụ chính của ông là tài trợ cho các doanh nghiệp nên ông biết rõ về vận động hành lang và quan hệ công chúng hơn là một nhà kỹ trị. Trong suốt nhiệm kỳ của mình, ông đã cố gắng cân bằng giữa "kinh doanh và chính trị" giữa Trung Quốc và Mỹ, đến mức Washington đã phàn nàn rằng ASML thiên vị Trung Quốc.
Trong vài quý gần đây, dưới sự kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, xuất khẩu thiết bị bán dẫn của Hà Lan và Nhật Bản sang Trung Quốc đã tăng mạnh. Trong quý 1 năm nay, doanh thu của ASML từ Trung Quốc đại lục chiếm tới 49%, trong khi các thị trường lớn nhất trước đó của công ty là Đài Loan và Hàn Quốc vẫn ở mức thấp, lần lượt chỉ 6% và 19%. Đồng thời, tính đến quý 1 năm nay, Trung Quốc đã chiếm hơn 50% xuất khẩu thiết bị sản xuất chất bán dẫn của Nhật Bản trong ba quý liên tiếp.
Lệnh cấm vận DUV (máy in thạch bản cực tím sâu) cao cấp của ASML đối với Trung Quốc sẽ tiếp tục trong thời gian ngắn và có thể không còn thông qua thông báo của Bộ Thương mại Hoa Kỳ nữa mà sẽ áp dụng từng trường hợp cụ thể. ASML không chỉ là gã khổng lồ về in thạch bản mà còn là nhà sản xuất thiết bị tốt nhất thế giới trong việc bảo trì và tân trang thiết bị bán dẫn đã qua sử dụng. Lệnh cấm vận DUV cũng sẽ ảnh hưởng đến việc xuất khẩu thiết bị cũ sang Trung Quốc, cho phép Canon và Nikon của Nhật Bản tiếp tục thu lợi nhuận từ các máy in thạch bản cấp thấp.
Jos Versteeg, nhà phân tích in thạch bản cao cấp tại Insinger Gilissen, một cơ quan tư vấn Hà Lan, cho rằng nếu Hoa Kỳ tiếp tục cản trở việc xuất khẩu của ASML sang Trung Quốc vì lý do tư tưởng, điều đó chắc chắn sẽ kích thích quyết tâm phát triển máy in thạch bản của Trung Quốc. Mặc dù Trung Quốc có đủ vốn và nhân tài, nhưng sẽ phải mất ít nhất 5 năm để bắt kịp công nghệ DUV tiên tiến của ASML.
