Hoàng Anh
Writer
Trần Anh Minh, 37 tuổi, là một trong những tài năng trẻ gốc Việt đang gây tiếng vang trong ngành công nghiệp bán dẫn thế giới. Với những nghiên cứu đột phá về chip quang, anh được GS. Shuji Nakamura, chủ nhân giải Nobel Vật lý 2014, đánh giá là người "có giá trị đặc biệt" trong lĩnh vực quang tử tại Mỹ.
Tiến Sĩ Trần Anh Minh, tài năng trẻ gốc Việt đang gây tiếng vang trong ngành công nghiệp bán dẫn thế giới
Hành Trình Từ Cậu Học Trò Chuyên Toán Đến Nhà Khoa Học Hàng Đầu
Sinh ra và lớn lên tại thành phố Vinh, Nghệ An, Trần Anh Minh sớm bộc lộ năng khiếu với môn Toán và niềm đam mê tìm hiểu thế giới xung quanh. Anh theo học lớp chuyên Toán tại trường THPT chuyên Phan Bội Châu, và hai lần giành giải trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia.
Năm 2006, Minh được tuyển thẳng vào Đại học Bách khoa Hà Nội, theo học lớp Kỹ sư tài năng. Anh chọn ngành Điện tử viễn thông, với mong muốn chinh phục những "kỳ quái" thú vị của vật lý điện tử và góp phần đổi mới nền kỹ thuật - công nghiệp của đất nước.
Với ước mơ du học, Minh đã giành được học bổng MEXT của Chính phủ Nhật Bản vào năm 2008. Anh theo học một năm tiếng Nhật và bốn năm cử nhân ngành Điện tử tại Đại học Tokyo, một trong 10 trường đại học danh tiếng nhất thế giới (theo THE 2025).
Bước Ngoặt Tại Đại Học Tokyo và Nghiên Cứu Đột Phá Về Chip Quang
Những ngày đầu tại Nhật Bản, Minh gặp không ít khó khăn do khác biệt về khí hậu, văn hóa và ngôn ngữ. Tuy nhiên, với sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng, anh đã vượt qua thử thách và đạt được những thành tích đáng nể.
Năm cuối đại học, Minh có cơ hội tham gia nghiên cứu cùng GS. Motoichi Ohtsu, giải quyết bài toán "tỷ đô" về việc chế tạo đi-ốt phát quang (LED) trên nền silicon trong dải bước sóng khả kiến. Đây là một bài toán khó, bởi silicon vốn không phải là vật liệu phát sáng hiệu quả.
Bằng sự kiên trì và sáng tạo, Minh và thầy đã trở thành nhóm nghiên cứu đầu tiên trên thế giới tìm ra điều kiện để tấm silicon có thể phát sáng trong dải bước sóng khả kiến. Thành công này đã mang lại cho anh giải thưởng nghiên cứu xuất sắc bậc đại học của Đại học Tokyo.
Từ Chối Apple, Chọn Khởi Nghiệp và Những Thách Thức
Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) dưới sự hướng dẫn của GS. John Bowers, một "huyền thoại" trong ngành bán dẫn, Minh đã nhận được lời mời làm việc từ Apple. Dự án mà Apple muốn Minh tham gia liên quan đến ý tưởng của Steve Jobs về việc sử dụng ánh sáng để đo nồng độ đường trong máu mà không cần lấy máu.
Tuy nhiên, Minh đã đưa ra một quyết định táo bạo: từ chối Apple để cùng GS. Bowers và các bạn học thành lập công ty khởi nghiệp Nexus Photonics vào năm 2018. Anh trở thành nhân viên đầu tiên của công ty, bắt đầu hành trình xây dựng từ con số không.
Nexus Photonics và Những Thành Tựu Đáng Nể
Tại Nexus Photonics, Minh giữ vai trò Phó Chủ tịch nghiên cứu, cùng các cộng sự tập trung vào việc nghiên cứu và sản xuất chip quang hoạt động trong dải quang phổ siêu rộng. Loại chip này có nhiều ứng dụng tiềm năng trong truyền dữ liệu, định vị, xe tự lái, lượng tử, cảm biến và công nghệ thực tế ảo.
Anh cũng là người chỉ đạo nghiên cứu chính trong nhiều dự án do Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) và Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ.
Trong quá trình khởi nghiệp, Minh đã phải đối mặt với không ít khó khăn, từ việc sửa lỗi chip trong phòng sạch suốt 48 tiếng, đến việc tái cấu trúc công ty và sa thải nhân sự không phù hợp. Tuy nhiên, những thử thách này đã giúp anh trưởng thành hơn về khả năng lãnh đạo và quản lý.
Năm 2022, trong một dự án do DARPA tài trợ, Minh và đồng nghiệp đã phát triển thành công công nghệ chip quang tích hợp vật liệu gallium arsenide (GaAs) trên nền silicon nitride (SiN). Công nghệ này cho phép tích hợp vào vi mạch những laser hiệu suất cao với phạm vi bước sóng rộng hơn, vượt qua giới hạn của silicon. Anh cũng tạo ra một nền tảng ống dẫn sóng SiN có độ suy hao thấp kỷ lục trong dải bước sóng tím-xanh.
Công trình này được coi là một bước đột phá trong kỹ thuật chip quang, và đã được công bố trên tạp chí khoa học uy tín Nature.
GS. Shuji Nakamura, người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2014 và là cộng sự của Minh trong dự án, đã đánh giá cao chuyên môn và kinh nghiệm "đẳng cấp thế giới" của anh, cho rằng Minh là "cá nhân có giá trị đặc biệt đối với lĩnh vực chip quang tử của Mỹ".
Tiến Sĩ Trần Anh Minh bên cạnh các cộng sự ở Nexus Photonics.
VISEMI Foundation: Chia Sẻ Tri Thức, Thúc Đẩy Ngành Bán Dẫn Việt Nam
Không chỉ tập trung vào nghiên cứu và phát triển công nghệ, Trần Anh Minh còn mong muốn đóng góp cho quê hương. Anh cùng một số chuyên gia người Việt Nam đã sáng lập VISEMI Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận nhằm chia sẻ kiến thức về công nghiệp bán dẫn cho người Việt.
Ý tưởng này nảy sinh khi Minh về thăm nhà và nhận thấy Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển lĩnh vực bán dẫn, nhưng còn thiếu cơ hội và hạ tầng nghiên cứu và phát triển (R&D).
Trong tháng 3/2025, VISEMI đã tổ chức chuỗi seminar online đầu tiên để "giải mã ngành bán dẫn". Trong tương lai, tổ chức này dự định sẽ triển khai các chương trình tư vấn, hướng nghiệp và đào tạo chuyên sâu cho các bạn trẻ Việt Nam.
"Về dài hạn, chúng tôi mong muốn hợp tác với các trường đại học, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước để tạo ra một hệ sinh thái bán dẫn bền vững cho Việt Nam," Minh chia sẻ.
Trần Anh Minh là một tấm gương tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam tài năng, dám dấn thân và theo đuổi đam mê. Những thành tựu của anh trong lĩnh vực bán dẫn không chỉ là niềm tự hào của cá nhân anh, mà còn là nguồn cảm hứng cho những người trẻ Việt Nam khác, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ cao tại quê hương.
Tiến Sĩ Trần Anh Minh, tài năng trẻ gốc Việt đang gây tiếng vang trong ngành công nghiệp bán dẫn thế giới
Hành Trình Từ Cậu Học Trò Chuyên Toán Đến Nhà Khoa Học Hàng Đầu
Sinh ra và lớn lên tại thành phố Vinh, Nghệ An, Trần Anh Minh sớm bộc lộ năng khiếu với môn Toán và niềm đam mê tìm hiểu thế giới xung quanh. Anh theo học lớp chuyên Toán tại trường THPT chuyên Phan Bội Châu, và hai lần giành giải trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia.
Năm 2006, Minh được tuyển thẳng vào Đại học Bách khoa Hà Nội, theo học lớp Kỹ sư tài năng. Anh chọn ngành Điện tử viễn thông, với mong muốn chinh phục những "kỳ quái" thú vị của vật lý điện tử và góp phần đổi mới nền kỹ thuật - công nghiệp của đất nước.
Với ước mơ du học, Minh đã giành được học bổng MEXT của Chính phủ Nhật Bản vào năm 2008. Anh theo học một năm tiếng Nhật và bốn năm cử nhân ngành Điện tử tại Đại học Tokyo, một trong 10 trường đại học danh tiếng nhất thế giới (theo THE 2025).
Bước Ngoặt Tại Đại Học Tokyo và Nghiên Cứu Đột Phá Về Chip Quang
Những ngày đầu tại Nhật Bản, Minh gặp không ít khó khăn do khác biệt về khí hậu, văn hóa và ngôn ngữ. Tuy nhiên, với sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng, anh đã vượt qua thử thách và đạt được những thành tích đáng nể.
Năm cuối đại học, Minh có cơ hội tham gia nghiên cứu cùng GS. Motoichi Ohtsu, giải quyết bài toán "tỷ đô" về việc chế tạo đi-ốt phát quang (LED) trên nền silicon trong dải bước sóng khả kiến. Đây là một bài toán khó, bởi silicon vốn không phải là vật liệu phát sáng hiệu quả.
Bằng sự kiên trì và sáng tạo, Minh và thầy đã trở thành nhóm nghiên cứu đầu tiên trên thế giới tìm ra điều kiện để tấm silicon có thể phát sáng trong dải bước sóng khả kiến. Thành công này đã mang lại cho anh giải thưởng nghiên cứu xuất sắc bậc đại học của Đại học Tokyo.
Từ Chối Apple, Chọn Khởi Nghiệp và Những Thách Thức
Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) dưới sự hướng dẫn của GS. John Bowers, một "huyền thoại" trong ngành bán dẫn, Minh đã nhận được lời mời làm việc từ Apple. Dự án mà Apple muốn Minh tham gia liên quan đến ý tưởng của Steve Jobs về việc sử dụng ánh sáng để đo nồng độ đường trong máu mà không cần lấy máu.
Tuy nhiên, Minh đã đưa ra một quyết định táo bạo: từ chối Apple để cùng GS. Bowers và các bạn học thành lập công ty khởi nghiệp Nexus Photonics vào năm 2018. Anh trở thành nhân viên đầu tiên của công ty, bắt đầu hành trình xây dựng từ con số không.
Nexus Photonics và Những Thành Tựu Đáng Nể
Tại Nexus Photonics, Minh giữ vai trò Phó Chủ tịch nghiên cứu, cùng các cộng sự tập trung vào việc nghiên cứu và sản xuất chip quang hoạt động trong dải quang phổ siêu rộng. Loại chip này có nhiều ứng dụng tiềm năng trong truyền dữ liệu, định vị, xe tự lái, lượng tử, cảm biến và công nghệ thực tế ảo.
Anh cũng là người chỉ đạo nghiên cứu chính trong nhiều dự án do Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) và Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ.
Trong quá trình khởi nghiệp, Minh đã phải đối mặt với không ít khó khăn, từ việc sửa lỗi chip trong phòng sạch suốt 48 tiếng, đến việc tái cấu trúc công ty và sa thải nhân sự không phù hợp. Tuy nhiên, những thử thách này đã giúp anh trưởng thành hơn về khả năng lãnh đạo và quản lý.
Năm 2022, trong một dự án do DARPA tài trợ, Minh và đồng nghiệp đã phát triển thành công công nghệ chip quang tích hợp vật liệu gallium arsenide (GaAs) trên nền silicon nitride (SiN). Công nghệ này cho phép tích hợp vào vi mạch những laser hiệu suất cao với phạm vi bước sóng rộng hơn, vượt qua giới hạn của silicon. Anh cũng tạo ra một nền tảng ống dẫn sóng SiN có độ suy hao thấp kỷ lục trong dải bước sóng tím-xanh.
Công trình này được coi là một bước đột phá trong kỹ thuật chip quang, và đã được công bố trên tạp chí khoa học uy tín Nature.
GS. Shuji Nakamura, người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2014 và là cộng sự của Minh trong dự án, đã đánh giá cao chuyên môn và kinh nghiệm "đẳng cấp thế giới" của anh, cho rằng Minh là "cá nhân có giá trị đặc biệt đối với lĩnh vực chip quang tử của Mỹ".
Tiến Sĩ Trần Anh Minh bên cạnh các cộng sự ở Nexus Photonics.
VISEMI Foundation: Chia Sẻ Tri Thức, Thúc Đẩy Ngành Bán Dẫn Việt Nam
Không chỉ tập trung vào nghiên cứu và phát triển công nghệ, Trần Anh Minh còn mong muốn đóng góp cho quê hương. Anh cùng một số chuyên gia người Việt Nam đã sáng lập VISEMI Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận nhằm chia sẻ kiến thức về công nghiệp bán dẫn cho người Việt.
Ý tưởng này nảy sinh khi Minh về thăm nhà và nhận thấy Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển lĩnh vực bán dẫn, nhưng còn thiếu cơ hội và hạ tầng nghiên cứu và phát triển (R&D).
Trong tháng 3/2025, VISEMI đã tổ chức chuỗi seminar online đầu tiên để "giải mã ngành bán dẫn". Trong tương lai, tổ chức này dự định sẽ triển khai các chương trình tư vấn, hướng nghiệp và đào tạo chuyên sâu cho các bạn trẻ Việt Nam.
"Về dài hạn, chúng tôi mong muốn hợp tác với các trường đại học, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước để tạo ra một hệ sinh thái bán dẫn bền vững cho Việt Nam," Minh chia sẻ.
Trần Anh Minh là một tấm gương tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam tài năng, dám dấn thân và theo đuổi đam mê. Những thành tựu của anh trong lĩnh vực bán dẫn không chỉ là niềm tự hào của cá nhân anh, mà còn là nguồn cảm hứng cho những người trẻ Việt Nam khác, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ cao tại quê hương.
