Dũng Đỗ
Writer
Thượng nghị sĩ Mỹ Josh Hawley đang đề xuất một dự luật gây tranh cãi nhằm kiểm soát AI Trung Quốc, trong đó bao gồm hình phạt nặng đối với người dùng tải các ứng dụng như DeepSeek - một mô hình AI của Trung Quốc được đánh giá là có khả năng cạnh tranh với các đối thủ Mỹ dù được phát triển với chi phí thấp.
Nội dung dự luật và lý do đề xuất
Dự luật mang tên "Đạo luật tách biệt năng lực AI của Mỹ khỏi Trung Quốc" được Thượng nghị sĩ Hawley công bố tuần trước. Theo ông Hawley, "mỗi USD và GB dữ liệu chảy vào AI Trung Quốc cuối cùng sẽ được sử dụng để chống lại Mỹ". Ông nhấn mạnh: "Đảm bảo sự vượt trội về kinh tế của Mỹ có nghĩa cần cắt đứt Trung Quốc khỏi Mỹ, ngăn chặn việc trợ cấp giúp Trung Quốc đổi mới".
Dự luật hướng tới mục tiêu cấm nhập khẩu hoặc xuất khẩu công nghệ AI sang Trung Quốc và cấm các công ty Mỹ đầu tư tiền vào phát triển AI của Trung Quốc. Đáng chú ý, một trong các điều khoản của dự luật quy định nếu "một người cố ý thực hiện, cố ý cố gắng thực hiện, hoặc hỗ trợ và tiếp tay cho việc thực hiện hành vi bất hợp pháp đã được mô tả sẽ bị phạt cao nhất một triệu USD, bị phạt tù cao nhất 20 năm."
Hawley cho biết việc ông đưa ra dự luật bắt nguồn từ DeepSeek, mô hình AI mà ông gọi là "mô hình AI thu thập dữ liệu với chi phí thấp, gây ra mối quan ngại quốc tế và khiến cổ phiếu công nghệ Mỹ lao dốc".
Phản ứng trái chiều từ giới chuyên gia
Đề xuất của Hawley đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Kevin Bankston, cố vấn cấp cao về quản trị AI tại Trung tâm Dân chủ và Công nghệ Mỹ, nhận định dự luật là "cuộc tấn công rộng rãi vào chính ý tưởng đối thoại khoa học và trao đổi công nghệ với Trung Quốc xung quanh AI".
Kit Walsh, Giám đốc Dự án pháp lý về AI và Tiếp cận tri thức của Electronic Frontier Foundation, cũng bày tỏ lo ngại: "Dự luật đe dọa đến sự phát triển và công bố những tiến bộ về AI tại Mỹ. Chính phủ từng lập luận trước đây rằng chỉ cần công bố thông tin trên Internet cũng được coi là xuất khẩu. Việc diễn giải luật theo cách như vậy sẽ củng cố thêm sự thống trị của AI độc quyền đối với nghiên cứu mở hoặc học thuật".
Áp lực lên ngành công nghiệp chip
Trong một động thái liên quan, Hawley cùng Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Mỹ yêu cầu thắt chặt kiểm soát xuất khẩu chip đối với Trung Quốc, coi DeepSeek là "ví dụ cho việc thất bại trong kiểm soát xuất khẩu". Bức thư cho rằng lỗ hổng trong biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã cho phép DeepSeek mua chip, chủ yếu do Nvidia cung cấp, để đào tạo AI.
John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban Chọn lọc Hạ viện về các vấn đề Trung Quốc, cũng kêu gọi kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn trong thư gửi cố vấn an ninh quốc gia.
Về phía Nvidia, hãng chip được đánh giá sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nếu Mỹ tiếp tục siết chặt lệnh cấm AI với Trung Quốc, đã bày tỏ sự lo ngại trước các đề xuất này. "Việc kiểm soát chặt hơn sẽ chỉ khiến thị trường Trung Quốc rơi vào tay các công ty công nghệ địa phương, gây ra hiệu ứng lan tỏa trên toàn thế giới", đại diện công ty cho biết.
Hành động mạnh tay từ các cơ quan Mỹ
Gần đây, Mỹ đã liên tiếp có hành động mạnh tay nhằm vào DeepSeek. Thống đốc bang Texas Greg Abbott đã yêu cầu cấm ứng dụng này cùng với một số ứng dụng khác, yêu cầu nhân viên và nhà thầu của bang không được tải về, sử dụng trên thiết bị cá nhân và thiết bị của nhà nước. Texas trở thành bang đầu tiên của Mỹ cấm DeepSeek. NASA, Hải quân, Hạ viện Mỹ cũng cấm toàn bộ nhân viên sử dụng DeepSeek vì lo ngại an ninh quốc gia và quyền riêng tư.
Đề xuất của Thượng nghị sĩ Hawley đang làm dấy lên tranh cãi gay gắt về cách thức Mỹ nên ứng phó với sự phát triển AI của Trung Quốc. Trong khi một số ý kiến ủng hộ việc kiểm soát chặt chẽ, nhiều chuyên gia lo ngại rằng các biện pháp quá cứng rắn có thể gây phản tác dụng, kìm hãm sự phát triển AI của Mỹ và làm suy yếu vị thế cạnh tranh của nước này trên trường quốc tế.
#DeepSeek
Nội dung dự luật và lý do đề xuất
Dự luật mang tên "Đạo luật tách biệt năng lực AI của Mỹ khỏi Trung Quốc" được Thượng nghị sĩ Hawley công bố tuần trước. Theo ông Hawley, "mỗi USD và GB dữ liệu chảy vào AI Trung Quốc cuối cùng sẽ được sử dụng để chống lại Mỹ". Ông nhấn mạnh: "Đảm bảo sự vượt trội về kinh tế của Mỹ có nghĩa cần cắt đứt Trung Quốc khỏi Mỹ, ngăn chặn việc trợ cấp giúp Trung Quốc đổi mới".
Dự luật hướng tới mục tiêu cấm nhập khẩu hoặc xuất khẩu công nghệ AI sang Trung Quốc và cấm các công ty Mỹ đầu tư tiền vào phát triển AI của Trung Quốc. Đáng chú ý, một trong các điều khoản của dự luật quy định nếu "một người cố ý thực hiện, cố ý cố gắng thực hiện, hoặc hỗ trợ và tiếp tay cho việc thực hiện hành vi bất hợp pháp đã được mô tả sẽ bị phạt cao nhất một triệu USD, bị phạt tù cao nhất 20 năm."
Hawley cho biết việc ông đưa ra dự luật bắt nguồn từ DeepSeek, mô hình AI mà ông gọi là "mô hình AI thu thập dữ liệu với chi phí thấp, gây ra mối quan ngại quốc tế và khiến cổ phiếu công nghệ Mỹ lao dốc".
Phản ứng trái chiều từ giới chuyên gia
Đề xuất của Hawley đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Kevin Bankston, cố vấn cấp cao về quản trị AI tại Trung tâm Dân chủ và Công nghệ Mỹ, nhận định dự luật là "cuộc tấn công rộng rãi vào chính ý tưởng đối thoại khoa học và trao đổi công nghệ với Trung Quốc xung quanh AI".
Kit Walsh, Giám đốc Dự án pháp lý về AI và Tiếp cận tri thức của Electronic Frontier Foundation, cũng bày tỏ lo ngại: "Dự luật đe dọa đến sự phát triển và công bố những tiến bộ về AI tại Mỹ. Chính phủ từng lập luận trước đây rằng chỉ cần công bố thông tin trên Internet cũng được coi là xuất khẩu. Việc diễn giải luật theo cách như vậy sẽ củng cố thêm sự thống trị của AI độc quyền đối với nghiên cứu mở hoặc học thuật".
Áp lực lên ngành công nghiệp chip
Trong một động thái liên quan, Hawley cùng Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Mỹ yêu cầu thắt chặt kiểm soát xuất khẩu chip đối với Trung Quốc, coi DeepSeek là "ví dụ cho việc thất bại trong kiểm soát xuất khẩu". Bức thư cho rằng lỗ hổng trong biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã cho phép DeepSeek mua chip, chủ yếu do Nvidia cung cấp, để đào tạo AI.
John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban Chọn lọc Hạ viện về các vấn đề Trung Quốc, cũng kêu gọi kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn trong thư gửi cố vấn an ninh quốc gia.
Về phía Nvidia, hãng chip được đánh giá sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nếu Mỹ tiếp tục siết chặt lệnh cấm AI với Trung Quốc, đã bày tỏ sự lo ngại trước các đề xuất này. "Việc kiểm soát chặt hơn sẽ chỉ khiến thị trường Trung Quốc rơi vào tay các công ty công nghệ địa phương, gây ra hiệu ứng lan tỏa trên toàn thế giới", đại diện công ty cho biết.
Hành động mạnh tay từ các cơ quan Mỹ
Gần đây, Mỹ đã liên tiếp có hành động mạnh tay nhằm vào DeepSeek. Thống đốc bang Texas Greg Abbott đã yêu cầu cấm ứng dụng này cùng với một số ứng dụng khác, yêu cầu nhân viên và nhà thầu của bang không được tải về, sử dụng trên thiết bị cá nhân và thiết bị của nhà nước. Texas trở thành bang đầu tiên của Mỹ cấm DeepSeek. NASA, Hải quân, Hạ viện Mỹ cũng cấm toàn bộ nhân viên sử dụng DeepSeek vì lo ngại an ninh quốc gia và quyền riêng tư.
Đề xuất của Thượng nghị sĩ Hawley đang làm dấy lên tranh cãi gay gắt về cách thức Mỹ nên ứng phó với sự phát triển AI của Trung Quốc. Trong khi một số ý kiến ủng hộ việc kiểm soát chặt chẽ, nhiều chuyên gia lo ngại rằng các biện pháp quá cứng rắn có thể gây phản tác dụng, kìm hãm sự phát triển AI của Mỹ và làm suy yếu vị thế cạnh tranh của nước này trên trường quốc tế.
#DeepSeek
