404 Not Found
Writer
Điện thoại thông minh ngày nay không chỉ là công cụ liên lạc mà còn lưu trữ tài khoản ngân hàng, ví điện tử, email, hình ảnh và dữ liệu cá nhân, trở thành một “mỏ vàng” trong mắt tin tặc và chỉ một phút sơ ý, một cú nhấn nhầm hay thói quen thiếu cẩn trọng cũng có thể khiến tiền trong ví điện tử bốc hơi và thông tin cá nhân bị đánh cắp với hậu quả nặng nề mà người dùng khó lường trước.
Trong thực tế, nhiều vụ mất tiền, lộ dữ liệu không bắt nguồn từ những kỹ thuật tấn công phức tạp, mà xuất phát từ chính cách người dùng sử dụng điện thoại hằng ngày. Một trong những thói quen nguy hiểm nhất là nhấp vào các đường link lạ được gửi qua tin nhắn, Zalo, Messenger hoặc email. Kẻ gian thường giả mạo thông báo từ ngân hàng, đơn vị vận chuyển hay dịch vụ quen thuộc để đánh vào tâm lý chủ quan, khiến người dùng tự tay mở đường cho mã độc xâm nhập và đánh cắp thông tin đăng nhập.
Bên cạnh đó, việc cài đặt ứng dụng từ nguồn không chính thức, các bản crack hay phiên bản chỉnh sửa cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không ít ứng dụng “miễn phí” thực chất được cài sẵn phần mềm gián điệp, cho phép kẻ xấu âm thầm truy cập camera, micro, hình ảnh và dữ liệu cá nhân, thậm chí theo dõi hoạt động tài chính của người dùng mà không để lại dấu hiệu rõ ràng.
Một sai lầm phổ biến khác là trì hoãn cập nhật hệ điều hành và ứng dụng. Các bản cập nhật không chỉ bổ sung tính năng mới mà quan trọng hơn là vá những lỗ hổng bảo mật đã bị tin tặc khai thác. Điện thoại không được cập nhật kịp thời dễ trở thành mục tiêu tấn công, ngay cả khi người dùng không cài thêm ứng dụng lạ hay truy cập website đáng ngờ.
Thói quen sử dụng mật khẩu yếu hoặc dùng chung một mật khẩu cho nhiều dịch vụ cũng góp phần làm gia tăng rủi ro. Khi một tài khoản bị lộ, kẻ gian có thể lần lượt chiếm quyền kiểm soát email, ví điện tử và các dịch vụ quan trọng khác. Trong nhiều trường hợp, nạn nhân chỉ phát hiện sự việc khi tiền trong tài khoản đã bị rút sạch.
Ngoài ra, việc kết nối Wi‑Fi công cộng không bảo mật và cấp quyền truy cập quá rộng cho ứng dụng cũng là những mối nguy thường bị xem nhẹ. Wi‑Fi tại quán cà phê, sân bay có thể bị giả mạo để đánh cắp dữ liệu, trong khi các ứng dụng được cấp quyền camera, micro hoặc danh bạ không cần thiết có thể thu thập thông tin cá nhân mà người dùng không hề hay biết.
Để bảo vệ điện thoại trước các rủi ro này, người dùng cần thay đổi cách sử dụng ngay từ những thói quen nhỏ nhất. Chỉ tải ứng dụng từ kho chính thức, luôn cập nhật hệ điều hành và phần mềm để vá lỗ hổng bảo mật, đặt mật khẩu mạnh và khác nhau cho từng dịch vụ, đồng thời bật xác thực hai lớp cho các tài khoản quan trọng. Khi nhận được tin nhắn hoặc thông báo lạ, cần kiểm tra kỹ trước khi nhấn vào bất kỳ đường link nào. Việc kiểm soát quyền truy cập của ứng dụng, hạn chế sử dụng Wi‑Fi công cộng và sao lưu dữ liệu định kỳ cũng là những bước cần thiết để giảm thiểu nguy cơ mất tiền và lộ thông tin cá nhân.
Được phối hợp thực hiện bởi các chuyên gia của Bkav,
cộng đồng An ninh mạng Việt Nam WhiteHat
và cộng đồng Khoa học công nghệ VnReview
