Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Anime không còn là một hiện tượng riêng của giới otaku hay trẻ em nữa. Với sự bùng nổ trên thị trường toàn cầu, ngành công nghiệp anime Nhật Bản đang đứng trước những cơ hội và thách thức mới.
Thị trường nội dung toàn cầu hiện đã vượt mốc 135 nghìn tỷ Yên, một quy mô lớn hơn cả thị trường hóa dầu hay bán dẫn. Nội dung "Made in Japan" cũng đang tăng trưởng doanh thu ổn định ở nước ngoài, hiện đạt quy mô 5,8 nghìn tỷ Yên. Con số này tương đương với kim ngạch xuất khẩu của ngành thép hay ngành bán dẫn của Nhật Bản.
Trong số đó, anime được xem là một lĩnh vực tăng trưởng đặc biệt đáng chú ý trong tương lai. Theo "Báo cáo Ngành Công nghiệp Anime 2024", thị trường anime năm 2023 đã đạt mức cao kỷ lục 3,3465 nghìn tỷ Yên, tăng trưởng 14,3% so với năm trước. Trong đó, doanh thu từ thị trường nước ngoài chiếm 1,7222 nghìn tỷ Yên, tương đương khoảng 51,5%.
So sánh với tốc độ tăng trưởng toàn cầu trong cùng kỳ của trò chơi điện tử (0,5%), âm nhạc (9,8%) và dự báo tốc độ tăng trưởng hàng năm của phim truyền hình từ 2024 đến 2030 (7,9%), có thể thấy tốc độ tăng trưởng của thị trường anime cao hơn đáng kể so với các nội dung giải trí khác.
Với tiềm năng tăng trưởng cao như vậy, nhiều công ty Nhật Bản bao gồm các hãng phim và đài truyền hình, đang định vị anime là một yếu tố then chốt trong chiến lược tăng trưởng của họ.
Ví dụ, Sony đã tuyên bố rõ ràng rằng "anime được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng trung hạn." Vào tháng 1 năm 2025, Sony đã đầu tư khoảng 50 tỷ Yên vào KADOKAWA nhằm nâng tỷ lệ sở hữu cổ phần lên khoảng 10%. Động thái này được cho là nhằm tăng cường "khả năng tìm kiếm nguồn tác phẩm gốc" để bổ sung cho năng lực sản xuất của Aniplex và phạm vi tiếp cận của Crunchyroll (cả 2 đều là công ty con Sony), từ đó nâng cao hiệu quả tổng hợp trong mảng kinh doanh anime và game.
Toho cũng tuyên bố tách mảng kinh doanh Anime và IP (Sở hữu trí tuệ) thành "trụ cột thứ tư", ngang hàng với phim ảnh, sân khấu và bất động sản, đồng thời công bố kế hoạch tăng số lượng nhân viên từ 60 người hiện tại lên 120 người vào năm 2032.
Một trong những thực tế đó là, 'có sự chênh lệch lớn trong mức độ nổi tiếng của các tác phẩm anime ở nước ngoài.' Hiện tại, Nhật Bản sản xuất khoảng 300 tác phẩm mỗi năm. Tất cả đều là những tác phẩm tuyệt vời mà các nhà sáng tạo đã dồn hết tâm huyết. Tuy nhiên, chỉ có một hoặc hai tác phẩm đứng đầu mỗi mùa mới thực sự có thể được coi là nổi tiếng ở thị trường nước ngoài. Hơn nữa, ngay cả những tác phẩm bom tấn tầm cỡ đó, nếu không liên tục tung ra các phần tiếp theo hoặc spin-off và cung cấp các nội dung liên quan như hàng hóa, chiến dịch quảng cáo trong thời gian không có tập mới, sự quan tâm của khán giả sẽ nhanh chóng phai nhạt.
Kết quả là, nhiều tác phẩm không thể duy trì được lượng fan hâm mộ, không thể trở thành những IP (Thương hiệu sở hữu trí tuệ) mạnh mẽ mà chỉ dừng lại ở mức "cú hit nhất thời". Trong bối cảnh đó, thực tế là sự nổi tiếng của anime ở nước ngoài chủ yếu được duy trì bởi các tác phẩm kinh điển từ xưa như "Dragon Ball" hay "NARUTO", hoặc các bộ anime dựa trên những nguyên tác lớn như "Fullmetal Alchemist" hay "Attack on Titan" – những "tượng đài huyền thoại".
Nếu chỉ nhìn vào các hiện tượng như "quy mô thị trường anime nước ngoài đã vượt qua Nhật Bản" hay "anime là một ngành công nghiệp tăng trưởng và nhiều công ty đang tăng cường đầu tư", người ta có thể lầm tưởng rằng cơn sốt anime đang diễn ra ở nước ngoài cũng giống như ở Nhật Bản. Nhưng thực tế, sự nổi tiếng đó lại tập trung chủ yếu vào một số ít các "tượng đài huyền thoại".
Khi ở trong ngành, những thực tế này trở nên rất rõ ràng nhưng thông tin này lại không được truyền tải một cách chính xác đến những người ngoài ngành.
Anime Nhật Bản đang ở đâu?
Thị trường nội dung toàn cầu hiện đã vượt mốc 135 nghìn tỷ Yên, một quy mô lớn hơn cả thị trường hóa dầu hay bán dẫn. Nội dung "Made in Japan" cũng đang tăng trưởng doanh thu ổn định ở nước ngoài, hiện đạt quy mô 5,8 nghìn tỷ Yên. Con số này tương đương với kim ngạch xuất khẩu của ngành thép hay ngành bán dẫn của Nhật Bản.
Trong số đó, anime được xem là một lĩnh vực tăng trưởng đặc biệt đáng chú ý trong tương lai. Theo "Báo cáo Ngành Công nghiệp Anime 2024", thị trường anime năm 2023 đã đạt mức cao kỷ lục 3,3465 nghìn tỷ Yên, tăng trưởng 14,3% so với năm trước. Trong đó, doanh thu từ thị trường nước ngoài chiếm 1,7222 nghìn tỷ Yên, tương đương khoảng 51,5%.
So sánh với tốc độ tăng trưởng toàn cầu trong cùng kỳ của trò chơi điện tử (0,5%), âm nhạc (9,8%) và dự báo tốc độ tăng trưởng hàng năm của phim truyền hình từ 2024 đến 2030 (7,9%), có thể thấy tốc độ tăng trưởng của thị trường anime cao hơn đáng kể so với các nội dung giải trí khác.
Trụ cột kinh doanh mới
Với tiềm năng tăng trưởng cao như vậy, nhiều công ty Nhật Bản bao gồm các hãng phim và đài truyền hình, đang định vị anime là một yếu tố then chốt trong chiến lược tăng trưởng của họ.
Ví dụ, Sony đã tuyên bố rõ ràng rằng "anime được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng trung hạn." Vào tháng 1 năm 2025, Sony đã đầu tư khoảng 50 tỷ Yên vào KADOKAWA nhằm nâng tỷ lệ sở hữu cổ phần lên khoảng 10%. Động thái này được cho là nhằm tăng cường "khả năng tìm kiếm nguồn tác phẩm gốc" để bổ sung cho năng lực sản xuất của Aniplex và phạm vi tiếp cận của Crunchyroll (cả 2 đều là công ty con Sony), từ đó nâng cao hiệu quả tổng hợp trong mảng kinh doanh anime và game.
Toho cũng tuyên bố tách mảng kinh doanh Anime và IP (Sở hữu trí tuệ) thành "trụ cột thứ tư", ngang hàng với phim ảnh, sân khấu và bất động sản, đồng thời công bố kế hoạch tăng số lượng nhân viên từ 60 người hiện tại lên 120 người vào năm 2032.
Các tượng đài luôn được ưu ái
Một trong những thực tế đó là, 'có sự chênh lệch lớn trong mức độ nổi tiếng của các tác phẩm anime ở nước ngoài.' Hiện tại, Nhật Bản sản xuất khoảng 300 tác phẩm mỗi năm. Tất cả đều là những tác phẩm tuyệt vời mà các nhà sáng tạo đã dồn hết tâm huyết. Tuy nhiên, chỉ có một hoặc hai tác phẩm đứng đầu mỗi mùa mới thực sự có thể được coi là nổi tiếng ở thị trường nước ngoài. Hơn nữa, ngay cả những tác phẩm bom tấn tầm cỡ đó, nếu không liên tục tung ra các phần tiếp theo hoặc spin-off và cung cấp các nội dung liên quan như hàng hóa, chiến dịch quảng cáo trong thời gian không có tập mới, sự quan tâm của khán giả sẽ nhanh chóng phai nhạt.
Kết quả là, nhiều tác phẩm không thể duy trì được lượng fan hâm mộ, không thể trở thành những IP (Thương hiệu sở hữu trí tuệ) mạnh mẽ mà chỉ dừng lại ở mức "cú hit nhất thời". Trong bối cảnh đó, thực tế là sự nổi tiếng của anime ở nước ngoài chủ yếu được duy trì bởi các tác phẩm kinh điển từ xưa như "Dragon Ball" hay "NARUTO", hoặc các bộ anime dựa trên những nguyên tác lớn như "Fullmetal Alchemist" hay "Attack on Titan" – những "tượng đài huyền thoại".
Nếu chỉ nhìn vào các hiện tượng như "quy mô thị trường anime nước ngoài đã vượt qua Nhật Bản" hay "anime là một ngành công nghiệp tăng trưởng và nhiều công ty đang tăng cường đầu tư", người ta có thể lầm tưởng rằng cơn sốt anime đang diễn ra ở nước ngoài cũng giống như ở Nhật Bản. Nhưng thực tế, sự nổi tiếng đó lại tập trung chủ yếu vào một số ít các "tượng đài huyền thoại".
Khi ở trong ngành, những thực tế này trở nên rất rõ ràng nhưng thông tin này lại không được truyền tải một cách chính xác đến những người ngoài ngành.
