Đức: Nền kinh tế lớn nhất Châu Âu sẽ thay đổi ra sao với một chính phủ mới thiên tả?

Bà Angela Merkel có khả năng rời ghế Thủ tướng Đức sau 16 năm, đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới cho nền kinh tế lớn nhất Châu Âu này.
Đức: Nền kinh tế lớn nhất Châu Âu sẽ thay đổi ra sao với một chính phủ mới thiên tả?
Thủ tướng Đức Angela Merkel (Ảnh: Bernd von Jutrczenka/Picture Alliance)
Chúng ta khó có thể đoán được kết quả bầu cử hôm Chủ nhật vừa qua, và việc thành lập một chính phủ mới có thể mất đến vài tuần hoặc vài tháng nữa. Nhưng khi mọi thứ lắng xuống, các cuộc thăm dò cho thấy vị trí tân Thủ tướng Đức có thể thuộc về Olaf Scholz của Đảng Dân chủ Xã hội thiên cánh tả. Ông Scholz cũng chính là người đã chèo lái nền kinh tế Đức vượt qua đại dịch Covid-19 với cương vị là Bộ trưởng Bộ Tài chính về phe với bà Markel. Trong khi đó, Đảng Xanh có thể được tăng gấp đôi số ghế trong Quốc hội.
Đảng Dân chủ Xã hội và Đảng Xanh có thể hợp tác với Đảng Dân chủ Tự do (đảng ủng hộ doanh nghiệp), để có đủ quyền lực thay đổi chương trình nghị sự kinh tế của đất nước thiên về cánh tả. Khi các nhà lãnh đạo chính trị tăng cường các chính sách về vấn đề số hóa và khí hậu, mức thuế và chi tiêu có thể tăng lên, trong khi những lo ngại về nợ chính phủ có thể sẽ giảm xuống.
“Liên minh Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do sẽ mang lại lực lượng đổi mới trẻ trung nhất mà chúng ta từng có trong chính phủ Đức”, Carsten Brzeski, trưởng bộ phận nghiên cứu vĩ mô toàn cầu của ING, cho biết.

Chi tiêu nhiều hơn, lo ngại về sau?​

Các ngân hàng trên thế giới cho rằng còn lâu mới có thể biết chắc chắn kết quả cuối cùng sau bầu cử giữa các đảng, đồng thời khuyến cáo các nhà đầu tư của mình chuẩn bị cho hai kết quả tiềm năng: một liên minh giữa ba đảng nói trên; hoặc một chiến thắng sít sao cho Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo trung hữu của bà Merkel, do Armin Laschet lãnh đạo, mà dường như liên minh này cũng sẽ phải hợp tác với Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do.
Kết quả thứ nhất có thể đánh dấu sự thay đổi sang cánh tả, nhưng mọi chuyện sẽ ít kịch tính hơn so với một liên minh giữa Đảng Dân chủ Xã hội, Đảng Xanh và đảng cực tả Die Linke. Dù bị các nhà phân tích đánh giá thấp, kết quả thứ hai có thể tạo ra nhiều nỗ lực tham vọng hơn để tái phân phối tài sản và thu thuế, và có thể khiến các nhà đầu tư phải ngạc nhiên.
Cho dù kết quả là gì đi nữa, thì chính phủ mới cũng sẽ phải chịu trách nhiệm quản lý sự phục hồi đang diễn ra sau đại dịch Covid-19. Theo dự báo mới nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, nền kinh tế Đức, sau khi giảm 4,9% vào năm 2020, đang ở mức tăng trưởng 2,9% trong năm 2021 và dự kiến đạt 4,6% vào năm sau.
Tuy nhiên, dữ liệu gần đây cho thấy đà tăng trưởng có thể sẽ bị chậm lại. Theo dữ liệu được công bố hôm 24/9, chỉ số Ifo (theo dõi môi trường kinh doanh của Đức) trong tháng 9 đã giảm tháng thứ ba liên tiếp. Có thể nguyên nhân xuất phát từ việc Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, chuỗi cung ứng gặp khó khăn và giá khí đốt tăng mạnh.
Sự suy giảm này có thể tăng thêm áp lực cho những nhà lãnh đạo mới của đất nước trong việc loại bỏ những nguyên tắc tài khóa nghiêm ngặt của nước này để có thể tiếp tục chi tiêu cho nền kinh tế nội địa.
Đức: Nền kinh tế lớn nhất Châu Âu sẽ thay đổi ra sao với một chính phủ mới thiên tả?
Xe điện của hãng Mercedes Benz tại International Motor Show 2021 (Ảnh: Felix Schmitt/The New York Times)
Đức đã đưa cái gọi là “phanh nợ” vào Hiến pháp năm 2009 nhằm hạn chế tối đa nợ công sau cuộc khủng hoảng tài chính, nhưng vẫn có một vài ngoại lệ. Do tình hình đại dịch Covid-19, các quy định về nợ công đã được hoãn lại cho đến năm 2023. Điều này cho phép vay nợ của Đức tăng vọt với tỷ lệ nợ trên GDP tăng hơn 70% trong năm 2020.
Mặc dù tỷ lệ này thấp hơn so với Mỹ (được dự báo nợ sẽ vượt quá GDP hằng năm), các đảng chính của Đức mong muốn đưa tài chính công nằm trong tầm kiềm soát. Trong khi đó, Đảng Xanh muốn nới lỏng hoàn toàn các quy định về nợ.
Chiến lược gia Dean Turner và Maximilian Kunkel tại công ty UBS cho rằng “phanh nợ” – vốn đã trở thành nguyên lý tài chính quan trọng của phe bảo thủ – dường như vẫn sẽ như cũ. Vì việc thay đổi nó đòi hỏi phải có sự đồng thuận của 2/3 số ghế trong Quốc hội.
Dù vậy, bộ đôi vẫn kỳ vọng những nhà lãnh đạo mới của Đức sẽ tìm được cách khác để tăng chi tiêu nhằm giải quyết vấn đề khủng hoảng khí hậu. Trước đó, trận lũ lụt kinh hoàng tại Đức hồi tháng 7 đã khiến việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu được đặt mức ưu tiên cao hơn trước.
“Giải quyết vấn đề biến đổi là một lĩnh vực cần có sự đồng thuận chung của tất cả các bên”, Turner và Kunkel viết trong một nghiên cứu gần đây. Dù là liên minh nào nắm quyền, họ vẫn sẽ tiếp tục giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu, đầu tư xanh “sẽ tăng”.

Khủng hoảng khí hậu​

Brzeski kỳ vọng rằng liên minh nắm quyền sắp tới, bất kể là phe nào, cũng sẽ tạo ra một phương tiện đầu tư đặc biệt để phá vỡ “phanh nợ” và cho phép dòng tiền chảy vào các sáng kiến xanh.
Tuy nhiên, với một chính phủ liên minh tự do hơn thì quá trình đó sẽ được đẩy nhanh hơn.
“[Đảng Xanh] dường như sẽ thúc đẩy quá trình xanh hóa nền kinh tế Đức như một điều kiện tiên quyết để tham gia vào chính phủ”, Goldman Sachs cho biết trong một báo cáo gửi khách hàng gần đây.
Đức: Nền kinh tế lớn nhất Châu Âu sẽ thay đổi ra sao với một chính phủ mới thiên tả?
Nhà máy điện gió, điện than và mỏ than tại Garzweiler, Đức (Ảnh: Ina Fassbender/Agence France-Presse)
Đảng Xanh đã kêu gọi cắt giảm 70% khí thải gây hiệu ứng nhà kính tính tại năm 1990 vào năm 2030, trong khi mục tiêu của chính phủ hiện nay là 65%. Đảng này cũng bày tỏ mong muốn các nhà máy than đóng của vào cuối thập kỷ này, thay cho thời hạn vào năm 2038, và cùng lúc đó sẽ đạt mục tiêu không còn khí thải từ xe ô tô mới.
Mục tiêu này có thể gây xung đột với các doanh nghiệp hàng đầu của Đức. Trong bản chiến lược mới nhất, Volkswagen (VLKAF) cho biết họ mong muốn mảng ô tô điện đạt 50% tổng doanh thu vào năm 2030 và tăng lên gần 100% vào năm 2040.
“Sự tranh cãi lớn nhất sẽ là: Làm thế nào để thay đổi hành vi của người dân?”, Brzeski cho biết. “Bạn sẽ làm điều đó bằng cách khuyến khích và giáo dục; hay bạn sẽ [tăng] giá cả và chi phí?”
Một chính phủ Đức thiên cánh tả cũng có thể sẽ tăng thuế đối với những người giàu nhất nước này. Đảng Dân chủ Xã hội đã đề xuất một loại thuế tài sản mới đối với giới siêu giàu.
Tuy nhiên, các ngân hàng nhấn mạnh rằng họ vẫn chưa thể khẳng định kết quả bầu cử sẽ như thế nào. Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo bảo thủ hơn vẫn có thể có cơ hội thắng thế và giữ cho nước Đức bền vững hơn với những chính sách kinh tế và tài khóa hiện tại.
Theo CNN Business
 


Đăng nhập một lần thảo luận tẹt ga
Thành viên mới đăng
Top