Hail the Judge
Ta chơi xong không trả tiền, vậy đâu có gọi là bán
Sáu năm trước, khi Granill Ding Simon chuyển đến Johor, Malaysia, anh mong muốn một cuộc sống yên bình giữa những đồn điền dầu cọ và bãi biển. Nhưng sự chuyển mình nhanh chóng của Johor thành trung tâm dữ liệu đã đưa kỹ sư cơ khí này vào một trong những ngành công nghệ nóng nhất thế giới.
Những ông lớn công nghệ như Google, Amazon, Nvidia và Alibaba đã cam kết đầu tư vào trung tâm dữ liệu của Malaysia trong những năm gần đây, tận dụng nhu cầu ngày càng tăng về trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây ở Đông Nam Á. Malaysia đang tăng công suất trung tâm dữ liệu với tốc độ nhanh nhất khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, với khoảng 850 MW nhu cầu điện tiềm năng chỉ riêng trong nửa đầu năm 2024.
Johor, bang giáp Singapore, đã thu hút khoảng 50 dự án trung tâm dữ liệu trong ba năm qua, bao gồm cả từ ByteDance và Microsoft. Theo công ty nghiên cứu DC Byte, tổng công suất của các trung tâm dữ liệu ở Johor, bao gồm cả những trung tâm đang được xây dựng hoặc trong giai đoạn lập kế hoạch, đã tăng gấp 100 lần trong 5 năm qua.
Sự bùng nổ của trung tâm dữ liệu đã tạo ra khoảng 40.000 việc làm tại Malaysia, bao gồm cả cho Simon. "Mức lương của tôi trong vai trò mới tại trung tâm dữ liệu cao gấp đôi so với trước đây", người đàn ông 31 tuổi, từng làm việc trong một dự án đường sắt, nói với Rest of World. "Trước đây, ngành dầu khí trả lương cao nhất cho các kỹ sư, nhưng giờ thì trung tâm dữ liệu cũng trả tương đương hoặc hơn."
Là một nhà sản xuất thiết bị điện tử lâu đời và là nhân tố quan trọng trong ngành công nghiệp bán dẫn, Malaysia từ lâu đã đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ toàn cầu. Năm ngoái, nền kinh tế kỹ thuật số của quốc gia này đã sử dụng hơn 1,2 triệu người và đóng góp khoảng 1/4 GDP.
Malaysia được hưởng lợi từ sự bùng nổ AI, chiếm hơn 1/10 trong số gần 1.000 tỷ USD mà GDP của Đông Nam Á có thể đạt được vào năm 2030, theo công ty tư vấn Kearney. Tham vọng của Malaysia trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu đã nhận được một cú hích bất ngờ khi Singapore tạm thời dừng mở rộng trung tâm dữ liệu vào năm 2019 do hạn chế về tài nguyên và đất đai.
Điều này đặc biệt có lợi cho Johor, với vị trí gần Singapore, cùng với đất đai, lao động và điện rẻ hơn, Raymond Siva, cựu phó chủ tịch cấp cao về đầu tư kỹ thuật số tại Tập đoàn Kinh tế Kỹ thuật số Malaysia, nói với Rest of World. "Với lệnh cấm của Singapore, Johor là nơi tiếp nhận tự nhiên của những khoản đầu tư này", ông nói. "Nơi đây có sẵn cơ sở hạ tầng điện, nước, cáp ngầm và đất đai dồi dào. Vì Malaysia đã chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở hạ tầng, các trung tâm dữ liệu dễ dàng đặt chân đến Johor hơn."
Mặc dù Singapore đã kết thúc lệnh cấm vào năm 2022, nhưng việc nước này nhấn mạnh vào hiệu quả năng lượng và tính bền vững đã đồng nghĩa với việc tiếp tục đầu tư vào Malaysia, theo công ty nghiên cứu BMI. Riêng Johor dự kiến sẽ thu hút khoảng 3,8 tỷ USD đầu tư vào trung tâm dữ liệu trong năm nay, theo ước tính riêng của ngân hàng Maybank của Malaysia. Vào tháng 6, chính quyền Johor cho biết 9 trung tâm dữ liệu đã hoàn thành, với ít nhất 30 dự án khác đang được triển khai. Điều này đã đẩy giá bất động sản tại bang này tăng lên.
"Bất động sản nhà ở và các tiện ích như giao thông, giải trí và giáo dục sẽ xuất hiện," Samuel Tan, giám đốc điều hành tại Olive Tree Property Consultants, nói với Rest of World. "Điều này là tín hiệu tốt cho các chủ sở hữu đất." Nhưng không phải vậy đối với những cư dân khác: Amir Alif đã cảm nhận được sự khó khăn. Anh sống ở thủ phủ Johor Bahru, chỉ cách Công viên Công nghệ Nusajaya, nơi đặt Trung tâm Dữ liệu Iskandar Puteri vài km. Gần đây, tình trạng mất điện và gián đoạn nước xảy ra thường xuyên hơn.
Cũng có những lo ngại về nguồn cung cấp điện và nước. Trên toàn thế giới, ngày càng có nhiều phản đối về lượng nước lớn cần thiết để làm mát các trung tâm dữ liệu và tác động môi trường rộng lớn hơn của chúng.
Ủy ban Dịch vụ Nước Quốc gia, cơ quan quản lý nước chính của Malaysia, cho biết đất nước này có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu nước trên diện rộng trong 5 năm tới do biến đổi khí hậu và cơ sở hạ tầng xuống cấp, ngay cả khi chưa tính đến việc tiêu thụ tăng lên do các trung tâm dữ liệu. Nhu cầu điện từ các trung tâm dữ liệu có thể vượt quá 5.000 MW vào năm 2035, hoặc gần 1/5 công suất lắp đặt của Bán đảo Malaysia, nơi Johor tọa lạc, theo ước tính của công ty điện lực quốc gia Tenaga Nasional Berhad.
Ngay cả chính quyền cũng lo ngại. Tại một hội nghị nhà đầu tư gần đây, thị trưởng Johor Bahru, Mohd Noorazam Osman, thừa nhận rằng ông lo lắng về tình trạng thiếu nước và điện. "Mọi người đang quá phấn khích về trung tâm dữ liệu ngày nay, nhưng vấn đề ở Johor là chúng tôi không có đủ nước và điện", ông nói. "Tôi tin rằng mặc dù việc thúc đẩy đầu tư là quan trọng, nhưng nó không nên đến mức phải hy sinh nhu cầu của người dân địa phương."
Chính quyền bang Johor cho biết họ sẽ thực hiện các hướng dẫn về tính bền vững và các dự án trung tâm dữ liệu mới sẽ được đánh giá dựa trên các số liệu bao gồm hiệu quả sử dụng điện và nước. Ví dụ, Công viên Trung tâm Dữ liệu Xanh YTL 500 MW ở Johor được cung cấp năng lượng mặt trời, là cơ sở đầu tiên thuộc loại này ở Malaysia.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết các trung tâm dữ liệu phụ thuộc vào năng lượng và nước giá rẻ không còn khả thi nữa và chính quyền đang lựa chọn kỹ lưỡng hơn về việc phê duyệt dự án. Vào tháng 10, nội các đã phê duyệt các hướng dẫn lập kế hoạch trung tâm dữ liệu mới để "đảm bảo việc phân bổ nguồn lực cho nhu cầu trong nước không bị ảnh hưởng".
Các khu vực khác trong nước cũng đang được quảng bá là địa điểm tiềm năng: Amazon Web Services đang xây dựng trung tâm dữ liệu tại Cyberjaya gần Kuala Lumpur, trong khi trung tâm dữ liệu của Google sẽ được đặt tại bang Selangor phía tây.
Hiện tại, Johor vẫn là điểm thu hút các công ty và người lao động đầy tham vọng. Isaac Matthews, một kỹ sư tốt nghiệp từ Kuala Lumpur, nói với Rest of World rằng anh đang cân nhắc chuyển đến Johor. "Đây là thời điểm tốt để tham gia ngành công nghiệp trung tâm dữ liệu", Matthews nói. "Và Johor, nói riêng, là một mỏ vàng về cơ hội nghề nghiệp ngay lúc này."
Những ông lớn công nghệ như Google, Amazon, Nvidia và Alibaba đã cam kết đầu tư vào trung tâm dữ liệu của Malaysia trong những năm gần đây, tận dụng nhu cầu ngày càng tăng về trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây ở Đông Nam Á. Malaysia đang tăng công suất trung tâm dữ liệu với tốc độ nhanh nhất khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, với khoảng 850 MW nhu cầu điện tiềm năng chỉ riêng trong nửa đầu năm 2024.
Johor, bang giáp Singapore, đã thu hút khoảng 50 dự án trung tâm dữ liệu trong ba năm qua, bao gồm cả từ ByteDance và Microsoft. Theo công ty nghiên cứu DC Byte, tổng công suất của các trung tâm dữ liệu ở Johor, bao gồm cả những trung tâm đang được xây dựng hoặc trong giai đoạn lập kế hoạch, đã tăng gấp 100 lần trong 5 năm qua.
Sự bùng nổ của trung tâm dữ liệu đã tạo ra khoảng 40.000 việc làm tại Malaysia, bao gồm cả cho Simon. "Mức lương của tôi trong vai trò mới tại trung tâm dữ liệu cao gấp đôi so với trước đây", người đàn ông 31 tuổi, từng làm việc trong một dự án đường sắt, nói với Rest of World. "Trước đây, ngành dầu khí trả lương cao nhất cho các kỹ sư, nhưng giờ thì trung tâm dữ liệu cũng trả tương đương hoặc hơn."
Là một nhà sản xuất thiết bị điện tử lâu đời và là nhân tố quan trọng trong ngành công nghiệp bán dẫn, Malaysia từ lâu đã đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ toàn cầu. Năm ngoái, nền kinh tế kỹ thuật số của quốc gia này đã sử dụng hơn 1,2 triệu người và đóng góp khoảng 1/4 GDP.
Malaysia được hưởng lợi từ sự bùng nổ AI, chiếm hơn 1/10 trong số gần 1.000 tỷ USD mà GDP của Đông Nam Á có thể đạt được vào năm 2030, theo công ty tư vấn Kearney. Tham vọng của Malaysia trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu đã nhận được một cú hích bất ngờ khi Singapore tạm thời dừng mở rộng trung tâm dữ liệu vào năm 2019 do hạn chế về tài nguyên và đất đai.
Điều này đặc biệt có lợi cho Johor, với vị trí gần Singapore, cùng với đất đai, lao động và điện rẻ hơn, Raymond Siva, cựu phó chủ tịch cấp cao về đầu tư kỹ thuật số tại Tập đoàn Kinh tế Kỹ thuật số Malaysia, nói với Rest of World. "Với lệnh cấm của Singapore, Johor là nơi tiếp nhận tự nhiên của những khoản đầu tư này", ông nói. "Nơi đây có sẵn cơ sở hạ tầng điện, nước, cáp ngầm và đất đai dồi dào. Vì Malaysia đã chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở hạ tầng, các trung tâm dữ liệu dễ dàng đặt chân đến Johor hơn."
Mặc dù Singapore đã kết thúc lệnh cấm vào năm 2022, nhưng việc nước này nhấn mạnh vào hiệu quả năng lượng và tính bền vững đã đồng nghĩa với việc tiếp tục đầu tư vào Malaysia, theo công ty nghiên cứu BMI. Riêng Johor dự kiến sẽ thu hút khoảng 3,8 tỷ USD đầu tư vào trung tâm dữ liệu trong năm nay, theo ước tính riêng của ngân hàng Maybank của Malaysia. Vào tháng 6, chính quyền Johor cho biết 9 trung tâm dữ liệu đã hoàn thành, với ít nhất 30 dự án khác đang được triển khai. Điều này đã đẩy giá bất động sản tại bang này tăng lên.
"Bất động sản nhà ở và các tiện ích như giao thông, giải trí và giáo dục sẽ xuất hiện," Samuel Tan, giám đốc điều hành tại Olive Tree Property Consultants, nói với Rest of World. "Điều này là tín hiệu tốt cho các chủ sở hữu đất." Nhưng không phải vậy đối với những cư dân khác: Amir Alif đã cảm nhận được sự khó khăn. Anh sống ở thủ phủ Johor Bahru, chỉ cách Công viên Công nghệ Nusajaya, nơi đặt Trung tâm Dữ liệu Iskandar Puteri vài km. Gần đây, tình trạng mất điện và gián đoạn nước xảy ra thường xuyên hơn.
Cũng có những lo ngại về nguồn cung cấp điện và nước. Trên toàn thế giới, ngày càng có nhiều phản đối về lượng nước lớn cần thiết để làm mát các trung tâm dữ liệu và tác động môi trường rộng lớn hơn của chúng.
Ủy ban Dịch vụ Nước Quốc gia, cơ quan quản lý nước chính của Malaysia, cho biết đất nước này có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu nước trên diện rộng trong 5 năm tới do biến đổi khí hậu và cơ sở hạ tầng xuống cấp, ngay cả khi chưa tính đến việc tiêu thụ tăng lên do các trung tâm dữ liệu. Nhu cầu điện từ các trung tâm dữ liệu có thể vượt quá 5.000 MW vào năm 2035, hoặc gần 1/5 công suất lắp đặt của Bán đảo Malaysia, nơi Johor tọa lạc, theo ước tính của công ty điện lực quốc gia Tenaga Nasional Berhad.
Ngay cả chính quyền cũng lo ngại. Tại một hội nghị nhà đầu tư gần đây, thị trưởng Johor Bahru, Mohd Noorazam Osman, thừa nhận rằng ông lo lắng về tình trạng thiếu nước và điện. "Mọi người đang quá phấn khích về trung tâm dữ liệu ngày nay, nhưng vấn đề ở Johor là chúng tôi không có đủ nước và điện", ông nói. "Tôi tin rằng mặc dù việc thúc đẩy đầu tư là quan trọng, nhưng nó không nên đến mức phải hy sinh nhu cầu của người dân địa phương."
Chính quyền bang Johor cho biết họ sẽ thực hiện các hướng dẫn về tính bền vững và các dự án trung tâm dữ liệu mới sẽ được đánh giá dựa trên các số liệu bao gồm hiệu quả sử dụng điện và nước. Ví dụ, Công viên Trung tâm Dữ liệu Xanh YTL 500 MW ở Johor được cung cấp năng lượng mặt trời, là cơ sở đầu tiên thuộc loại này ở Malaysia.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết các trung tâm dữ liệu phụ thuộc vào năng lượng và nước giá rẻ không còn khả thi nữa và chính quyền đang lựa chọn kỹ lưỡng hơn về việc phê duyệt dự án. Vào tháng 10, nội các đã phê duyệt các hướng dẫn lập kế hoạch trung tâm dữ liệu mới để "đảm bảo việc phân bổ nguồn lực cho nhu cầu trong nước không bị ảnh hưởng".
Các khu vực khác trong nước cũng đang được quảng bá là địa điểm tiềm năng: Amazon Web Services đang xây dựng trung tâm dữ liệu tại Cyberjaya gần Kuala Lumpur, trong khi trung tâm dữ liệu của Google sẽ được đặt tại bang Selangor phía tây.
Hiện tại, Johor vẫn là điểm thu hút các công ty và người lao động đầy tham vọng. Isaac Matthews, một kỹ sư tốt nghiệp từ Kuala Lumpur, nói với Rest of World rằng anh đang cân nhắc chuyển đến Johor. "Đây là thời điểm tốt để tham gia ngành công nghiệp trung tâm dữ liệu", Matthews nói. "Và Johor, nói riêng, là một mỏ vàng về cơ hội nghề nghiệp ngay lúc này."
