Thế Việt
Writer
Trong suốt hai thập kỷ tồn tại và phát triển, Facebook đã không ngừng thay đổi giao diện trang chủ (News Feed, hay Feed) của mình. Từ những ngày đầu sơ khai với tên gọi Thefacebook, cho đến nỗ lực "quay về nguồn cội" gần đây với tab Friends, giao diện này đã trải qua khoảng 10 lần "lột xác" đáng kể.
Những điểm chính:
Khởi đầu với Thefacebook (2004)
Ra mắt năm 2004 bởi Mark Zuckerberg và các bạn học, phiên bản đầu tiên có tên Thefacebook chỉ giới hạn cho sinh viên Đại học Harvard. Giao diện khi đó rất đơn giản, chủ yếu gồm các chức năng đăng ký, đăng nhập và thông tin cơ bản.
Sự ra đời của News Feed và phản ứng ban đầu (2006)
Đến năm 2006, tên gọi được rút ngắn thành Facebook, và một tính năng mang tính cách mạng đã ra đời: News Feed. Đây là lần đầu tiên một mạng xã hội tự động tổng hợp và hiển thị cập nhật từ bạn bè lên trang chủ người dùng.
Dù đội ngũ Facebook kỳ vọng tính năng này sẽ được đón nhận, thực tế ban đầu lại hoàn toàn trái ngược. Nhiều người dùng ghét News Feed, cho rằng nó quá lộn xộn và xâm phạm quyền riêng tư. Thậm chí đã có những lời kêu gọi tẩy chay. Mark Zuckerberg đã phải viết một bài đăng dài để giải thích và trấn an người dùng, khẳng định sẽ lắng nghe góp ý để cải thiện.
Cập nhật thời gian thực và Ticker (2009-2011)
Năm 2009, để cạnh tranh với Twitter (mạng xã hội mới nổi với khả năng cập nhật tức thì), Facebook đã bổ sung tính năng cập nhật thời gian thực cho News Feed. Người dùng không còn phải tải lại trang (refresh) để xem tin tức mới từ bạn bè.
Năm 2011, tính năng Ticker xuất hiện ở cột bên phải, hiển thị liên tục các hoạt động nhỏ của bạn bè (like, comment, share...). Tuy nhiên, tính năng này sau đó đã bị Facebook loại bỏ.
Hướng tới 'tờ báo cá nhân hóa' và biểu tượng cảm xúc (2013-2016)
Năm 2013, Facebook tiếp tục thay đổi giao diện với mục tiêu trở thành "tờ báo được cá nhân hóa tốt nhất thế giới". Các bài đăng được sắp xếp theo chủ đề, hình ảnh và video hiển thị lớn hơn, thường xuyên hơn.
Năm 2016, bên cạnh nút "Thích" (Like) quen thuộc, Facebook giới thiệu hệ thống biểu tượng cảm xúc (Reactions) mới, bao gồm "Yêu", "Haha", "Wow", "Buồn" và "Phẫn nộ" (sau này bổ sung thêm "Thương thương"), cho phép người dùng thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc hơn.
Trở lại với kết nối bạn bè và tinh gọn giao diện (2018-2022)
Nhận thấy nội dung công khai từ các trang kinh doanh, tin tức đang lấn át các khoảnh khắc cá nhân, Facebook vào năm 2018 đã điều chỉnh thuật toán, ưu tiên hiển thị các bài đăng từ bạn bè và gia đình, nhằm "tạo tương tác xã hội có ý nghĩa hơn".
Năm 2021, giao diện Facebook lần đầu được phân loại theo dạng tab (Trang chủ, Yêu thích, Gần đây), giúp người dùng dễ dàng lựa chọn và kiểm soát nội dung hiển thị. Cũng trong năm này, công ty mẹ đổi tên thành Meta.
Năm 2022, thuật ngữ "News Feed" chính thức bị loại bỏ, thay bằng tên gọi đơn giản là "Feed". Thay đổi này, dù nhỏ về mặt thẩm mỹ, cho thấy sự điều chỉnh trong cách Facebook định vị trang chủ của mình.
'OG Facebook' trở lại: Tab Friends và tương lai (2025)
Cập nhật mới nhất diễn ra vào ngày 27/3/2025, khi Facebook bổ sung tab Friends. Tab này chỉ hiển thị các bài đăng, cập nhật từ bạn bè, gia đình và các nhóm người dùng tham gia, tách biệt hoàn toàn khỏi các nội dung được thuật toán đề xuất.
Động thái này được xem là một phần trong nỗ lực đưa "OG Facebook" (Original Gangster Facebook - Facebook nguyên bản) trở lại, như lời Mark Zuckerberg từng ám chỉ. "Tôi rất hào hứng khi quay lại với Facebook OG," ông nói trong báo cáo tài chính quý IV/2024. "Tôi nghĩ chúng ta sẽ xây dựng một số tính năng tuyệt vời giúp định hình tương lai của kết nối con người."
Có thể thấy, hành trình 20 năm của giao diện Facebook Feed là một chuỗi những thay đổi liên tục, phản ánh sự phát triển của mạng xã hội, sự thay đổi trong hành vi người dùng, áp lực cạnh tranh và những điều chỉnh chiến lược của Meta. Việc bổ sung tab Friends gần đây cho thấy một nỗ lực quay trở lại giá trị cốt lõi ban đầu: kết nối bạn bè và người thân.
Những điểm chính:
- Trải qua 20 năm, giao diện trang chủ (Feed) của Facebook đã có khoảng 10 lần thay đổi lớn.
- Từ giao diện sơ khai Thefacebook (2004), đến News Feed (2006) gây tranh cãi ban đầu.
- Các tính năng như cập nhật thời gian thực (2009), Reactions (2016), Tabs (2021) lần lượt được thêm vào và thay đổi.
- Tên gọi cũng thay đổi từ "News Feed" thành "Feed" (2022).
- Mới nhất (27/3/2025), Facebook bổ sung tab Friends, hướng tới việc đưa "OG Facebook" trở lại.
Khởi đầu với Thefacebook (2004)
Ra mắt năm 2004 bởi Mark Zuckerberg và các bạn học, phiên bản đầu tiên có tên Thefacebook chỉ giới hạn cho sinh viên Đại học Harvard. Giao diện khi đó rất đơn giản, chủ yếu gồm các chức năng đăng ký, đăng nhập và thông tin cơ bản.
Sự ra đời của News Feed và phản ứng ban đầu (2006)
Đến năm 2006, tên gọi được rút ngắn thành Facebook, và một tính năng mang tính cách mạng đã ra đời: News Feed. Đây là lần đầu tiên một mạng xã hội tự động tổng hợp và hiển thị cập nhật từ bạn bè lên trang chủ người dùng.
Dù đội ngũ Facebook kỳ vọng tính năng này sẽ được đón nhận, thực tế ban đầu lại hoàn toàn trái ngược. Nhiều người dùng ghét News Feed, cho rằng nó quá lộn xộn và xâm phạm quyền riêng tư. Thậm chí đã có những lời kêu gọi tẩy chay. Mark Zuckerberg đã phải viết một bài đăng dài để giải thích và trấn an người dùng, khẳng định sẽ lắng nghe góp ý để cải thiện.
Cập nhật thời gian thực và Ticker (2009-2011)
Năm 2009, để cạnh tranh với Twitter (mạng xã hội mới nổi với khả năng cập nhật tức thì), Facebook đã bổ sung tính năng cập nhật thời gian thực cho News Feed. Người dùng không còn phải tải lại trang (refresh) để xem tin tức mới từ bạn bè.
Năm 2011, tính năng Ticker xuất hiện ở cột bên phải, hiển thị liên tục các hoạt động nhỏ của bạn bè (like, comment, share...). Tuy nhiên, tính năng này sau đó đã bị Facebook loại bỏ.
Hướng tới 'tờ báo cá nhân hóa' và biểu tượng cảm xúc (2013-2016)
Năm 2013, Facebook tiếp tục thay đổi giao diện với mục tiêu trở thành "tờ báo được cá nhân hóa tốt nhất thế giới". Các bài đăng được sắp xếp theo chủ đề, hình ảnh và video hiển thị lớn hơn, thường xuyên hơn.
Năm 2016, bên cạnh nút "Thích" (Like) quen thuộc, Facebook giới thiệu hệ thống biểu tượng cảm xúc (Reactions) mới, bao gồm "Yêu", "Haha", "Wow", "Buồn" và "Phẫn nộ" (sau này bổ sung thêm "Thương thương"), cho phép người dùng thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc hơn.
Trở lại với kết nối bạn bè và tinh gọn giao diện (2018-2022)
Nhận thấy nội dung công khai từ các trang kinh doanh, tin tức đang lấn át các khoảnh khắc cá nhân, Facebook vào năm 2018 đã điều chỉnh thuật toán, ưu tiên hiển thị các bài đăng từ bạn bè và gia đình, nhằm "tạo tương tác xã hội có ý nghĩa hơn".
Năm 2021, giao diện Facebook lần đầu được phân loại theo dạng tab (Trang chủ, Yêu thích, Gần đây), giúp người dùng dễ dàng lựa chọn và kiểm soát nội dung hiển thị. Cũng trong năm này, công ty mẹ đổi tên thành Meta.
Năm 2022, thuật ngữ "News Feed" chính thức bị loại bỏ, thay bằng tên gọi đơn giản là "Feed". Thay đổi này, dù nhỏ về mặt thẩm mỹ, cho thấy sự điều chỉnh trong cách Facebook định vị trang chủ của mình.
'OG Facebook' trở lại: Tab Friends và tương lai (2025)
Cập nhật mới nhất diễn ra vào ngày 27/3/2025, khi Facebook bổ sung tab Friends. Tab này chỉ hiển thị các bài đăng, cập nhật từ bạn bè, gia đình và các nhóm người dùng tham gia, tách biệt hoàn toàn khỏi các nội dung được thuật toán đề xuất.
Động thái này được xem là một phần trong nỗ lực đưa "OG Facebook" (Original Gangster Facebook - Facebook nguyên bản) trở lại, như lời Mark Zuckerberg từng ám chỉ. "Tôi rất hào hứng khi quay lại với Facebook OG," ông nói trong báo cáo tài chính quý IV/2024. "Tôi nghĩ chúng ta sẽ xây dựng một số tính năng tuyệt vời giúp định hình tương lai của kết nối con người."
Có thể thấy, hành trình 20 năm của giao diện Facebook Feed là một chuỗi những thay đổi liên tục, phản ánh sự phát triển của mạng xã hội, sự thay đổi trong hành vi người dùng, áp lực cạnh tranh và những điều chỉnh chiến lược của Meta. Việc bổ sung tab Friends gần đây cho thấy một nỗ lực quay trở lại giá trị cốt lõi ban đầu: kết nối bạn bè và người thân.
