The Storm Riders
Writer
Liên đoàn Bóng đá Anh (Premier League) vừa công bố sẽ triển khai công nghệ việt vị bán tự động (Semi-Automated Offside Technology - SAOT) trong các trận đấu trực tiếp bắt đầu từ ngày 12/4/2025. Hệ thống mới, được phát triển bởi Genius Sports phối hợp với Premier League và Tổ chức Trọng tài PGMOL, hứa hẹn sẽ rút ngắn thời gian đưa ra quyết định việt vị trung bình 30 giây, đồng thời nâng cao trải nghiệm cho khán giả cả tại sân và qua truyền hình.
SAOT sử dụng tới 30 camera độ phân giải cao được lắp đặt trên cao tại mỗi sân vận động Premier League, theo dõi chính xác vị trí quả bóng và thu thập tới 10.000 điểm dữ liệu bề mặt cho mỗi cầu thủ. Theo Genius Sports, công nghệ này “cho phép đặt đường việt vị ảo hiệu quả hơn thông qua theo dõi quang học, đồng thời tạo ra đồ họa ảo để cải thiện trải nghiệm tại sân và trên sóng truyền hình.” Hệ thống tự động đề xuất thời điểm phát bóng (kick-point) và vẽ đường việt vị dựa trên vị trí của hậu vệ cuối cùng (thường là thủ môn) và cầu thủ tấn công, thay vì phải thực hiện thủ công như trước đây.
Trong bóng đá, lỗi việt vị xảy ra khi cầu thủ tấn công gần vạch cầu môn đối phương hơn cả quả bóng và hậu vệ cuối cùng (thứ hai từ dưới lên, thường là thủ môn) tại thời điểm đồng đội chuyền bóng. Trước đây, Premier League dựa vào đội ngũ Trợ lý Trọng tài Video (VAR) để xác định thời điểm chuyền bóng và vẽ đường việt vị bằng tay, quá trình thường mất từ 60-90 giây, theo Sky Sports. Với SAOT, thời gian này được rút ngắn xuống còn khoảng 30 giây, giúp trận đấu diễn ra mượt mà hơn mà không làm giảm độ chính xác của quyết định.
Dù SAOT tự động hóa phần lớn quy trình, đội ngũ VAR vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc xem xét và phê duyệt các đề xuất của hệ thống. Premier League cho biết VAR sẽ được sử dụng như một phương án dự phòng trong các “trường hợp biên” (edge cases), chẳng hạn khi nhiều cầu thủ che khuất tầm nhìn của camera, khiến hệ thống không thể xác định chính xác vị trí bóng hoặc cầu thủ.
Sau khi quyết định được phê duyệt, hình ảnh trực quan sẽ được hiển thị trên màn hình lớn tại sân và trên sóng truyền hình. Hình ảnh này bao gồm một “bức tường ảo” màu trắng đại diện cho đường việt vị, cùng với đường màu đỏ (việt vị) hoặc xanh (hợp lệ) để chỉ rõ vị trí của cầu thủ tấn công, giúp khán giả hiểu rõ hơn về quyết định của trọng tài. Theo khảo sát của YouGov (2024), 65% người hâm mộ Premier League ủng hộ việc sử dụng công nghệ để tăng tính minh bạch trong các quyết định trọng tài, và SAOT đáp ứng đúng kỳ vọng này.
Công nghệ SAOT không phải là mới. Nó đã được sử dụng tại World Cup 2022, các giải Serie A, La Liga, và Champions League, cũng như trong các trận đấu thử nghiệm không trực tiếp và các trận FA Cup trực tiếp của Premier League. Tuy nhiên, phiên bản SAOT của Premier League có một số điểm khác biệt. Không giống như tại World Cup 2022 – nơi quả bóng được gắn chip để theo dõi vị trí – hệ thống của Premier League chỉ dựa vào theo dõi quang học, giúp giảm chi phí và tránh các vấn đề kỹ thuật liên quan đến chip, như độ trễ tín hiệu hoặc hư hỏng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Sự phát triển của SAOT tại Premier League là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa Genius Sports, PGMOL và ban tổ chức giải đấu. Genius Sports đã tùy chỉnh hệ thống để phù hợp với yêu cầu cụ thể của Premier League, đảm bảo độ chính xác và tốc độ trong môi trường thi đấu khắc nghiệt của giải đấu hàng đầu nước Anh.
Việc áp dụng SAOT đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực hiện đại hóa bóng đá của Premier League. Theo The Athletic, các quyết định việt vị là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trong bóng đá hiện đại, với 62% người hâm mộ cảm thấy không hài lòng với thời gian và độ chính xác của VAR trong mùa giải 2023/2024. SAOT không chỉ giảm thời gian đưa ra quyết định mà còn giảm áp lực lên trọng tài, vốn thường xuyên bị chỉ trích vì các sai sót trong các pha việt vị “chỉ cách biệt vài cm”.
Hơn nữa, công nghệ này cải thiện trải nghiệm khán giả, một yếu tố quan trọng để duy trì sức hút của Premier League – giải đấu có lượng người xem toàn cầu lớn nhất trong số các giải bóng đá với hơn 3,2 tỷ lượt xem mỗi mùa, theo Nielsen Sports (2024). Hình ảnh trực quan từ SAOT không chỉ giúp khán giả hiểu rõ quyết định mà còn tăng tính giải trí, đặc biệt với những người xem trẻ tuổi, vốn quen thuộc với công nghệ và mong muốn trải nghiệm liền mạch.
SAOT sử dụng tới 30 camera độ phân giải cao được lắp đặt trên cao tại mỗi sân vận động Premier League, theo dõi chính xác vị trí quả bóng và thu thập tới 10.000 điểm dữ liệu bề mặt cho mỗi cầu thủ. Theo Genius Sports, công nghệ này “cho phép đặt đường việt vị ảo hiệu quả hơn thông qua theo dõi quang học, đồng thời tạo ra đồ họa ảo để cải thiện trải nghiệm tại sân và trên sóng truyền hình.” Hệ thống tự động đề xuất thời điểm phát bóng (kick-point) và vẽ đường việt vị dựa trên vị trí của hậu vệ cuối cùng (thường là thủ môn) và cầu thủ tấn công, thay vì phải thực hiện thủ công như trước đây.
Trong bóng đá, lỗi việt vị xảy ra khi cầu thủ tấn công gần vạch cầu môn đối phương hơn cả quả bóng và hậu vệ cuối cùng (thứ hai từ dưới lên, thường là thủ môn) tại thời điểm đồng đội chuyền bóng. Trước đây, Premier League dựa vào đội ngũ Trợ lý Trọng tài Video (VAR) để xác định thời điểm chuyền bóng và vẽ đường việt vị bằng tay, quá trình thường mất từ 60-90 giây, theo Sky Sports. Với SAOT, thời gian này được rút ngắn xuống còn khoảng 30 giây, giúp trận đấu diễn ra mượt mà hơn mà không làm giảm độ chính xác của quyết định.
Dù SAOT tự động hóa phần lớn quy trình, đội ngũ VAR vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc xem xét và phê duyệt các đề xuất của hệ thống. Premier League cho biết VAR sẽ được sử dụng như một phương án dự phòng trong các “trường hợp biên” (edge cases), chẳng hạn khi nhiều cầu thủ che khuất tầm nhìn của camera, khiến hệ thống không thể xác định chính xác vị trí bóng hoặc cầu thủ.
Sau khi quyết định được phê duyệt, hình ảnh trực quan sẽ được hiển thị trên màn hình lớn tại sân và trên sóng truyền hình. Hình ảnh này bao gồm một “bức tường ảo” màu trắng đại diện cho đường việt vị, cùng với đường màu đỏ (việt vị) hoặc xanh (hợp lệ) để chỉ rõ vị trí của cầu thủ tấn công, giúp khán giả hiểu rõ hơn về quyết định của trọng tài. Theo khảo sát của YouGov (2024), 65% người hâm mộ Premier League ủng hộ việc sử dụng công nghệ để tăng tính minh bạch trong các quyết định trọng tài, và SAOT đáp ứng đúng kỳ vọng này.
Công nghệ SAOT không phải là mới. Nó đã được sử dụng tại World Cup 2022, các giải Serie A, La Liga, và Champions League, cũng như trong các trận đấu thử nghiệm không trực tiếp và các trận FA Cup trực tiếp của Premier League. Tuy nhiên, phiên bản SAOT của Premier League có một số điểm khác biệt. Không giống như tại World Cup 2022 – nơi quả bóng được gắn chip để theo dõi vị trí – hệ thống của Premier League chỉ dựa vào theo dõi quang học, giúp giảm chi phí và tránh các vấn đề kỹ thuật liên quan đến chip, như độ trễ tín hiệu hoặc hư hỏng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Sự phát triển của SAOT tại Premier League là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa Genius Sports, PGMOL và ban tổ chức giải đấu. Genius Sports đã tùy chỉnh hệ thống để phù hợp với yêu cầu cụ thể của Premier League, đảm bảo độ chính xác và tốc độ trong môi trường thi đấu khắc nghiệt của giải đấu hàng đầu nước Anh.
Việc áp dụng SAOT đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực hiện đại hóa bóng đá của Premier League. Theo The Athletic, các quyết định việt vị là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trong bóng đá hiện đại, với 62% người hâm mộ cảm thấy không hài lòng với thời gian và độ chính xác của VAR trong mùa giải 2023/2024. SAOT không chỉ giảm thời gian đưa ra quyết định mà còn giảm áp lực lên trọng tài, vốn thường xuyên bị chỉ trích vì các sai sót trong các pha việt vị “chỉ cách biệt vài cm”.
Hơn nữa, công nghệ này cải thiện trải nghiệm khán giả, một yếu tố quan trọng để duy trì sức hút của Premier League – giải đấu có lượng người xem toàn cầu lớn nhất trong số các giải bóng đá với hơn 3,2 tỷ lượt xem mỗi mùa, theo Nielsen Sports (2024). Hình ảnh trực quan từ SAOT không chỉ giúp khán giả hiểu rõ quyết định mà còn tăng tính giải trí, đặc biệt với những người xem trẻ tuổi, vốn quen thuộc với công nghệ và mong muốn trải nghiệm liền mạch.
