From Beijing with Love
Cháu đã lớn thế này rồi à. Lại đây chú ôm cái coi.
Mũi tên của tình trạng trì trệ nhu cầu nội địa đang chĩa thẳng vào thị trường việc làm Hàn Quốc. Theo số liệu do Cục Thống kê Hàn Quốc công bố ngày 13, số người có việc làm từ 15 tuổi trở lên trong quý 1 năm nay đã tăng 465.000 người so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, sự gia tăng việc làm này chủ yếu tập trung ở ngành y tế và phúc lợi xã hội - các lĩnh vực được chính phủ chi ngân sách như chăm sóc sức khỏe và tạo việc làm cho người cao tuổi. Trong quý 1, số việc làm trong các lĩnh vực này đã tăng 523.000 người, thậm chí còn lớn hơn cả tổng mức tăng việc làm chung. Ngược lại, cùng kỳ, số người có việc làm trong ngành sản xuất, vốn được coi là nơi tạo ra việc làm chất lượng cao, đã giảm 242.000 người, và ngành xây dựng giảm tới 521.000 người. Điều này cho thấy động lực tạo việc làm của khu vực tư nhân đang suy yếu rõ rệt.
Thị trường việc làm của nhóm tự kinh doanh cũng đang đối mặt với tình hình bất thường. Chỉ số sản xuất của ngành lưu trú và ăn uống trong tháng 2 là 103,8 (với năm 2020 làm gốc = 100), giảm 3,8% so với một năm trước. Chỉ số này, dựa trên doanh thu, là thước đo sức sống của ngành. Đáng báo động, chỉ số này đã không tăng trong suốt 22 tháng qua, kể từ tháng 5 năm 2023. Đây là giai đoạn suy thoái kéo dài nhất kể từ khi bắt đầu thu thập số liệu liên quan vào năm 2000.
Trong quý 1, số người có việc làm trong ngành bán buôn, bán lẻ, lưu trú và ăn uống là 5.527.000 người, giảm 15.000 người so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là quý thứ năm liên tiếp ghi nhận xu hướng giảm, một diễn biến tương tự như thời kỳ đại dịch COVID-19. Giá cả tăng cao và gánh nặng lãi suất tích lũy đã làm nguội lạnh tiêu dùng, dẫn đến sự sụt giảm doanh thu và cắt giảm việc làm trên toàn ngành.
Phân tích theo vị thế việc làm, số lượng chủ hộ kinh doanh cá thể trong quý 1 đã giảm 14.000 người so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, số chủ hộ kinh doanh có thuê nhân viên giảm 25.000 người, trong khi số chủ hộ kinh doanh không thuê nhân viên lại tăng 11.000 người. Điều này có thể cho thấy sự gia tăng của các doanh nghiệp một người do suy thoái kinh tế. Cùng kỳ, số người có việc làm trong ngành vận tải và kho bãi (bao gồm cả nhân viên giao hàng) cũng giảm lần đầu tiên sau sáu quý liên tiếp, phản ánh cùng xu hướng.
Động thái từ các doanh nghiệp cũng cho thấy tình hình không mấy khả quan. Hyundai Steel tháng trước đã tuyên bố tình trạng quản lý khẩn cấp và bắt đầu quy trình cho nghỉ hưu tự nguyện đối với nhân viên từ 50 tuổi trở lên. SK Signet, công ty sản xuất bộ sạc xe điện thuộc Tập đoàn SK, cũng đang tiếp nhận đơn xin nghỉ hưu tự nguyện. Ngành bán lẻ, vốn nhạy cảm với nhu cầu nội địa, cũng chứng kiến các động thái tái cấu trúc nhân sự tại E-Mart, tiếp nối là Hyundai Duty Free và Lotte Wellfood.
Theo một cuộc khảo sát của Tổng liên đoàn Giới chủ Hàn Quốc (KEF) đối với 500 doanh nghiệp có từ 100 nhân viên trở lên, tỷ lệ công ty có kế hoạch tuyển dụng mới trong năm nay chỉ đạt 60,8%. Con số này tiếp tục giảm so với 72,0% năm 2022, 69,8% năm 2023 và 66,8% năm 2024. Ngay cả trong số những công ty có kế hoạch tuyển dụng, chỉ có 13,8% cho biết sẽ mở rộng quy mô tuyển dụng so với năm ngoái.
Việc làm là một chỉ số kinh tế đi sau (lagging indicator). Nói một cách đơn giản, khi hàng hóa không bán được hoặc kinh doanh không thuận lợi, doanh nghiệp sẽ ngừng hoặc giảm tuyển dụng nhân viên. Bởi lẽ, chi phí nhân công là một trong những chi phí cố định mà doanh nghiệp có thể điều chỉnh tương đối dễ dàng. Tình trạng trì trệ nhu cầu nội địa kéo dài 3-4 năm qua và những lo ngại về sự chậm lại của xuất khẩu trong tương lai đang dần phản ánh vào các chỉ số việc làm. Một quan chức Bộ Kế hoạch và Tài chính nhận định: "Do các rủi ro bên ngoài như thuế quan, tình hình việc làm có khả năng xấu đi so với hiện tại."
Sự suy giảm việc làm lại đổ thêm dầu vào lửa cho tình trạng trì trệ nhu cầu nội địa. Ít việc làm hơn đồng nghĩa với thu nhập hộ gia đình giảm, kéo theo sức mua cũng giảm sút. Đã vậy, cú sốc thuế quan còn tạo ra nguy cơ làm chậm lại cả hoạt động xuất khẩu. Trước mắt, chính phủ Hàn Quốc đã quyết định lập ngân sách bổ sung quy mô 10 nghìn tỷ won và dự kiến sẽ công bố phương án cụ thể sớm nhất là trong tuần này.
Ông Kim Kwang-seok, Trưởng phòng Nghiên cứu Kinh tế tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Công nghiệp Hàn Quốc (KIET), cho rằng: "Ngân sách nên tập trung vào những lĩnh vực có hiệu quả kích thích kinh tế lớn. Hiện tại, tình hình kinh doanh của các hộ tự doanh rất khó khăn, do đó cần phải chuẩn bị một mạng lưới an toàn cho đối tượng này." Giáo sư Kim Sang-bong thuộc Khoa Kinh tế, Đại học Hansung, nói thêm: "Việc tăng cường năng lực cạnh tranh AI mà chính phủ dự định đưa vào ngân sách bổ sung cũng cần phải tập trung đầu tư vào việc tạo ra việc làm."
Thị trường việc làm của nhóm tự kinh doanh cũng đang đối mặt với tình hình bất thường. Chỉ số sản xuất của ngành lưu trú và ăn uống trong tháng 2 là 103,8 (với năm 2020 làm gốc = 100), giảm 3,8% so với một năm trước. Chỉ số này, dựa trên doanh thu, là thước đo sức sống của ngành. Đáng báo động, chỉ số này đã không tăng trong suốt 22 tháng qua, kể từ tháng 5 năm 2023. Đây là giai đoạn suy thoái kéo dài nhất kể từ khi bắt đầu thu thập số liệu liên quan vào năm 2000.
Trong quý 1, số người có việc làm trong ngành bán buôn, bán lẻ, lưu trú và ăn uống là 5.527.000 người, giảm 15.000 người so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là quý thứ năm liên tiếp ghi nhận xu hướng giảm, một diễn biến tương tự như thời kỳ đại dịch COVID-19. Giá cả tăng cao và gánh nặng lãi suất tích lũy đã làm nguội lạnh tiêu dùng, dẫn đến sự sụt giảm doanh thu và cắt giảm việc làm trên toàn ngành.
Phân tích theo vị thế việc làm, số lượng chủ hộ kinh doanh cá thể trong quý 1 đã giảm 14.000 người so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, số chủ hộ kinh doanh có thuê nhân viên giảm 25.000 người, trong khi số chủ hộ kinh doanh không thuê nhân viên lại tăng 11.000 người. Điều này có thể cho thấy sự gia tăng của các doanh nghiệp một người do suy thoái kinh tế. Cùng kỳ, số người có việc làm trong ngành vận tải và kho bãi (bao gồm cả nhân viên giao hàng) cũng giảm lần đầu tiên sau sáu quý liên tiếp, phản ánh cùng xu hướng.
Động thái từ các doanh nghiệp cũng cho thấy tình hình không mấy khả quan. Hyundai Steel tháng trước đã tuyên bố tình trạng quản lý khẩn cấp và bắt đầu quy trình cho nghỉ hưu tự nguyện đối với nhân viên từ 50 tuổi trở lên. SK Signet, công ty sản xuất bộ sạc xe điện thuộc Tập đoàn SK, cũng đang tiếp nhận đơn xin nghỉ hưu tự nguyện. Ngành bán lẻ, vốn nhạy cảm với nhu cầu nội địa, cũng chứng kiến các động thái tái cấu trúc nhân sự tại E-Mart, tiếp nối là Hyundai Duty Free và Lotte Wellfood.
Theo một cuộc khảo sát của Tổng liên đoàn Giới chủ Hàn Quốc (KEF) đối với 500 doanh nghiệp có từ 100 nhân viên trở lên, tỷ lệ công ty có kế hoạch tuyển dụng mới trong năm nay chỉ đạt 60,8%. Con số này tiếp tục giảm so với 72,0% năm 2022, 69,8% năm 2023 và 66,8% năm 2024. Ngay cả trong số những công ty có kế hoạch tuyển dụng, chỉ có 13,8% cho biết sẽ mở rộng quy mô tuyển dụng so với năm ngoái.
Việc làm là một chỉ số kinh tế đi sau (lagging indicator). Nói một cách đơn giản, khi hàng hóa không bán được hoặc kinh doanh không thuận lợi, doanh nghiệp sẽ ngừng hoặc giảm tuyển dụng nhân viên. Bởi lẽ, chi phí nhân công là một trong những chi phí cố định mà doanh nghiệp có thể điều chỉnh tương đối dễ dàng. Tình trạng trì trệ nhu cầu nội địa kéo dài 3-4 năm qua và những lo ngại về sự chậm lại của xuất khẩu trong tương lai đang dần phản ánh vào các chỉ số việc làm. Một quan chức Bộ Kế hoạch và Tài chính nhận định: "Do các rủi ro bên ngoài như thuế quan, tình hình việc làm có khả năng xấu đi so với hiện tại."
Sự suy giảm việc làm lại đổ thêm dầu vào lửa cho tình trạng trì trệ nhu cầu nội địa. Ít việc làm hơn đồng nghĩa với thu nhập hộ gia đình giảm, kéo theo sức mua cũng giảm sút. Đã vậy, cú sốc thuế quan còn tạo ra nguy cơ làm chậm lại cả hoạt động xuất khẩu. Trước mắt, chính phủ Hàn Quốc đã quyết định lập ngân sách bổ sung quy mô 10 nghìn tỷ won và dự kiến sẽ công bố phương án cụ thể sớm nhất là trong tuần này.
Ông Kim Kwang-seok, Trưởng phòng Nghiên cứu Kinh tế tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Công nghiệp Hàn Quốc (KIET), cho rằng: "Ngân sách nên tập trung vào những lĩnh vực có hiệu quả kích thích kinh tế lớn. Hiện tại, tình hình kinh doanh của các hộ tự doanh rất khó khăn, do đó cần phải chuẩn bị một mạng lưới an toàn cho đối tượng này." Giáo sư Kim Sang-bong thuộc Khoa Kinh tế, Đại học Hansung, nói thêm: "Việc tăng cường năng lực cạnh tranh AI mà chính phủ dự định đưa vào ngân sách bổ sung cũng cần phải tập trung đầu tư vào việc tạo ra việc làm."
