ThanhDat
Writer
Nghiên cứu mới cho thấy, thay vì chỉ tích lũy gen, các sinh vật thường trải qua quá trình mất gen – một hiện tượng phổ biến và có thể kích thích sự ra đời của các đặc tính thích nghi mới.
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Barcelona và Viện Khoa học và Công nghệ Okinawa đã công bố kết quả của họ trên tạp chí Molecular Biology and Evolution. Họ tập trung nghiên cứu lịch sử tiến hóa của các họ gen yếu tố tăng trưởng FGF, rất quan trọng đối với sự phát triển của sinh vật, thông qua việc khảo sát bộ gen của loài Oikopleura dioica – một sinh vật bơi lội thuộc nhóm tunicate, có liên hệ phát sinh với động vật có xương sống.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong quá trình tiến hóa ban đầu, số lượng các họ gen FGF đã giảm từ tám họ xuống chỉ còn hai họ. Điều này chứng tỏ rằng việc mất gen không chỉ là một hiện tượng phụ thuộc vào sự đơn giản hóa mà còn có thể mở đường cho sự xuất hiện của những thay đổi mới. Sau đó, hai họ gen còn lại này đã trải qua quá trình nhân đôi, tạo ra tổng cộng mười gen FGF ở động vật có vú. Hiện tượng này được gọi là “ít hơn nhưng nhiều hơn”, nghĩa là sự mất mát gen ban đầu có thể kích hoạt những cơ chế nhân đôi gen sau này, từ đó thúc đẩy sự đa dạng và thích nghi của các loài.
Phát hiện này không chỉ thay đổi cách hiểu truyền thống về tiến hóa mà còn mở ra những hướng nghiên cứu mới về cách mà sự mất mát gen có thể là động lực thúc đẩy những đổi mới tiến hóa. Cụ thể, nó giúp giải thích quá trình chuyển đổi từ lối sống tĩnh tại của các loài ascidian sang dạng sống tự do, bơi tích cực của các loài tunicate, qua đó góp phần định hình sự đa dạng hình thái của các sinh vật trên Trái Đất.
Đối với người đọc phổ thông, bài báo này không chỉ mang lại kiến thức mới mẻ về tiến hóa mà còn cho thấy rằng những thay đổi trong hệ gen – dù là mất mát – có thể mở ra những cơ hội thích nghi mới, giúp sinh vật tồn tại và phát triển trong môi trường thay đổi. Qua đó, nó khuyến khích chúng ta nhìn nhận tiến hóa như một quá trình linh hoạt và đầy sáng tạo, nơi mà “ít hơn” về số lượng gen ban đầu lại có thể dẫn đến “nhiều hơn” về khả năng thích nghi và đổi mới.
Nguồn: Sciencedaily
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Barcelona và Viện Khoa học và Công nghệ Okinawa đã công bố kết quả của họ trên tạp chí Molecular Biology and Evolution. Họ tập trung nghiên cứu lịch sử tiến hóa của các họ gen yếu tố tăng trưởng FGF, rất quan trọng đối với sự phát triển của sinh vật, thông qua việc khảo sát bộ gen của loài Oikopleura dioica – một sinh vật bơi lội thuộc nhóm tunicate, có liên hệ phát sinh với động vật có xương sống.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong quá trình tiến hóa ban đầu, số lượng các họ gen FGF đã giảm từ tám họ xuống chỉ còn hai họ. Điều này chứng tỏ rằng việc mất gen không chỉ là một hiện tượng phụ thuộc vào sự đơn giản hóa mà còn có thể mở đường cho sự xuất hiện của những thay đổi mới. Sau đó, hai họ gen còn lại này đã trải qua quá trình nhân đôi, tạo ra tổng cộng mười gen FGF ở động vật có vú. Hiện tượng này được gọi là “ít hơn nhưng nhiều hơn”, nghĩa là sự mất mát gen ban đầu có thể kích hoạt những cơ chế nhân đôi gen sau này, từ đó thúc đẩy sự đa dạng và thích nghi của các loài.
Phát hiện này không chỉ thay đổi cách hiểu truyền thống về tiến hóa mà còn mở ra những hướng nghiên cứu mới về cách mà sự mất mát gen có thể là động lực thúc đẩy những đổi mới tiến hóa. Cụ thể, nó giúp giải thích quá trình chuyển đổi từ lối sống tĩnh tại của các loài ascidian sang dạng sống tự do, bơi tích cực của các loài tunicate, qua đó góp phần định hình sự đa dạng hình thái của các sinh vật trên Trái Đất.
Đối với người đọc phổ thông, bài báo này không chỉ mang lại kiến thức mới mẻ về tiến hóa mà còn cho thấy rằng những thay đổi trong hệ gen – dù là mất mát – có thể mở ra những cơ hội thích nghi mới, giúp sinh vật tồn tại và phát triển trong môi trường thay đổi. Qua đó, nó khuyến khích chúng ta nhìn nhận tiến hóa như một quá trình linh hoạt và đầy sáng tạo, nơi mà “ít hơn” về số lượng gen ban đầu lại có thể dẫn đến “nhiều hơn” về khả năng thích nghi và đổi mới.
Nguồn: Sciencedaily
