Trúc Hà Nhân
Intern Writer
Một cuộc tấn công gây chết người của Nga vào Kyiv cùng nhiều thành phố khác trong đêm qua đã sử dụng phiên bản drone vận hành bằng phản lực Shahed, theo một số quan chức Ukraine cho biết. Cuộc tấn công này đã làm dấy lên những lo ngại ngày càng tăng về việc những loại vũ khí này khó theo dõi và đánh chặn hơn so với các mẫu Shahed sử dụng động cơ cánh quạt, vì chúng bay với tốc độ và độ cao lớn hơn. Hiện tại, để đối phó với loại drone này, Ukraine sẽ phải sử dụng các tên lửa đất đối không (SAM) đắt đỏ, mỗi cái có thể tốn hàng triệu USD. Đây là một thách thức mà chúng ta đã dự đoán từ năm ngoái.
Cuộc tấn công tối qua có sự tham gia của tám drone Shahed có động cơ phản lực trong số hơn 300 chiếc được phóng lên, theo phát ngôn viên Không quân Ukraine, Yuri Ignat. Mặc dù chỉ là một phần nhỏ trong gói tấn công, nhưng những chiếc drone này có khả năng né tránh nhiều hệ thống phòng không hiện tại của Ukraine. “Trên radar, chúng được hiển thị như một tên lửa hành trình do các thông số bay, vì tốc độ của chúng có thể đạt trên 500 km/h,” ông giải thích. “Không phải tất cả các phương tiện mà chúng tôi sử dụng ngày nay có thể đánh chặn được các mục tiêu như vậy.”
Ít nhất 13 người đã thiệt mạng và hơn 130 người bị thương trong cuộc tấn công này, cũng bao gồm tám tên lửa hành trình Iskander-K, theo các quan chức Ukraine cho biết. Trong suốt đêm, các đội cứu hộ, lính cứu hỏa, và các dịch vụ khẩn cấp đã làm việc tại các địa điểm bị tấn công bởi tên lửa và drone của Nga. Các khu vực Dnipro, Poltava, Sumy, Mykolaiv, và Kyiv đã bị ảnh hưởng.
Những chiếc drone sử dụng động cơ phản lực này dường như là phiên bản Shahed-238 mà Iran lần đầu tiên giới thiệu vào tháng 11 năm ngoái. Theo các tài liệu bị rò rỉ vào tháng 4 năm 2023, Shahed-238 có khả năng bay từ 1.000 đến 2.000 km và có thể đạt độ cao gần 1.800 m. Đầu đạn nặng khoảng 50 kg và động cơ turbojet của nó sản sinh tốc độ tối đa lên tới 600 km/h. Trong khi đó, mẫu Shahed-136 cơ bản có tầm bay tối đa khoảng 2.000 km và tốc độ hành trình chỉ khoảng 180 km/h, tương tự như một máy bay nhẹ.
“Những đặc điểm này khiến Shahed-238 trở nên gần như không thể bị đánh chặn bởi các nhóm lực lượng vũ trang di động sử dụng vũ khí nhỏ và các drone đánh chặn chạy điện,” một tờ báo quốc phòng Ukraine nhận định. Đánh giá này hoàn toàn phù hợp với những gì mà chúng tôi đã viết vào tháng 11 năm ngoái. “Ngay cả các hệ thống phòng không tiên tiến hơn cũng sẽ gặp khó khăn hơn với các Shahed có hiệu suất cao.”
Âm thanh gầm gừ từ những cuộc tấn công gần đây của “Shahed” vào Odesa cho thấy rằng một số trong số chúng là biến thể mới nhất, “Geran-3” sử dụng động cơ turbojet. Chúng đại diện cho một thách thức đáng kể đối với các hệ thống phòng không dựa vào pháo do tốc độ lao xuống cao tới 700 km/h.
Mặc dù không phải lần đầu tiên sử dụng những vũ khí này, việc Nga triển khai drone tấn công một chiều có động cơ phản lực xảy ra khi Ukraine đang chật vật để phòng thủ trước những khả năng cải tiến và chiến thuật của các Shahed sử dụng động cơ cánh quạt, cùng với sự gia tăng số lượng sản xuất của chúng. Để đối phó với tình hình này, Ukraine đã phát triển và sử dụng các drone đánh chặn, dựa trên những drone FPV (first-person view) được thiết kế riêng mà Ukraine đã sử dụng để chống lại các drone do thám của Nga trong suốt một năm qua. Các drone FPV này cần bay nhanh hơn và cao hơn so với các đồng nghiệp FPV tiêu chuẩn được sử dụng để tấn công mục tiêu mặt đất.
Các drone đánh chặn của Ukraine như STRILA và BUREWIY có thể đạt tốc độ lên tới 350 km/h và tiêu diệt các UAV Geran của Nga. Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky gần đây đã kêu gọi sản xuất 1.000 chiếc drone đánh chặn mỗi ngày. Tuy nhiên, quan chức công nghệ hàng đầu của Ukraine tuần này cảnh báo rằng những chiếc drone này có thể không hiệu quả đối với các Shahed có động cơ phản lực. Ông Mykhailo Fedorov, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi số cho biết, Ukraine cần nâng cao khả năng để đánh bại chúng.
Một nhà quan sát quân sự - chính trị Ukraine đã chỉ ra rằng việc Nga sử dụng các drone phản lực trong cuộc tấn công này có thể là để xác định hiệu quả của các drone đánh chặn mới. “Có khả năng rằng việc sử dụng một nhóm drone phản lực hôm nay là do thử nghiệm phương tiện tấn công này chống lại drone phòng không,” Alexander Kovalenko nhận xét. Ông cho biết thêm rằng rất có thể người Nga đang tìm cách đánh giá hiệu quả của các drone phòng không chống lại drone kamikaze phản lực.
Mặc dù Ukraine đang phát triển các drone đánh chặn có khả năng đối phó với các Shahed có động cơ phản lực, nhưng việc phát triển chúng ở quy mô lớn đang gặp khó khăn do các cuộc tấn công của Nga vào các cơ sở sản xuất và vấn đề chuỗi cung ứng. Ông Fedorov nhấn mạnh rằng trong khi mở rộng quy mô và tìm người cho việc này, các doanh nghiệp cũng phải liên tục thay đổi địa điểm và đảm bảo an toàn cho sản xuất của họ.
Câu hỏi đặt ra là liệu Nga có thể sản xuất nhiều loại vũ khí này hay không. Hiện tại, họ đang sản xuất 2.000 chiếc Shahed có động cơ cánh quạt mỗi tháng và có kế hoạch tăng lên 5.000, nhưng việc thêm động cơ phản lực khiến sản xuất trở nên khó khăn hơn.
“Những loại drone này, so với Shahed-136 thông thường, có hai nhược điểm lớn hạn chế khả năng sử dụng của chúng - độ phức tạp trong sản xuất và chi phí,” Militarny ghi nhận. “Với tốc độ cao hơn nhiều, drone cần phải chịu được tải trọng lớn hơn, vì vậy chúng phải có thân và bánh lái mạnh hơn, được sản xuất với độ chính xác và dung sai nhỏ hơn nhiều so với các drone chậm hơn.”
Các động cơ turbojet của drone cũng là một yếu tố quan trọng. Chúng phức tạp hơn và đắt hơn khi sản xuất so với các động cơ nhỏ của Shahed-136. Điều này có thể hạn chế khả năng sản xuất và sẽ làm tiêu tốn tài nguyên khỏi việc sản xuất thêm các Shahed-136 cho mỗi loại drone phản lực được chế tạo. Trung Quốc, đất nước đang hỗ trợ Nga bằng vật liệu và linh kiện cho sự gia tăng quân sự của nước này, có thể là một yếu tố quan trọng trong việc cung cấp những gì cần thiết để sản xuất các động cơ này.
Với tất cả những điều này, vẫn còn phải xem liệu Nga có thể mở rộng sản xuất Shahed-238 để biến chúng thành một mối đe dọa nổi bật hay không. Cũng có câu hỏi mở về việc Ukraine có thể phát triển những chiếc drone đánh chặn đủ khả năng giảm thiểu mối đe dọa này hay không. Điều này đặc biệt quan trọng vì chi phí của các vũ khí này rẻ hơn rất nhiều so với các tên lửa đất đối không cao cấp có khả năng đạt được độ cao mà máy bay đang bay. Một tên lửa AIM-120 Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile (AMRAAM) được phóng từ một trong các hệ thống tên lửa đất đối không các quốc gia hàng đầu của Ukraine (NASAMS) đã bắn hạ nhiều Shaheds có giá từ 500.000 đến 1 triệu USD. Trong khi đó, các tên lửa Patriot PAC-3 có giá khoảng 4 triệu USD mỗi chiếc.
Ít nhất trong thời điểm hiện tại, có khả năng chúng ta sẽ thấy các Shahed có động cơ phản lực được kết hợp với các Shahed-136 trong nỗ lực làm phức tạp các cuộc tấn công lớn và do đó là khả năng phòng thủ của Ukraine. Nhưng rõ ràng, Nga đang coi Shahed-136 như một cách để "bòn rút" các tên lửa đánh chặn tiên tiến của Ukraine, điều ngày càng trở nên khan hiếm, với chi phí thấp nhất có thể, mở đường cho các cuộc tấn công không bị cản trở từ những vũ khí có sức hủy diệt lớn hơn.
Nguồn: The Warzone
Cuộc tấn công tối qua có sự tham gia của tám drone Shahed có động cơ phản lực trong số hơn 300 chiếc được phóng lên, theo phát ngôn viên Không quân Ukraine, Yuri Ignat. Mặc dù chỉ là một phần nhỏ trong gói tấn công, nhưng những chiếc drone này có khả năng né tránh nhiều hệ thống phòng không hiện tại của Ukraine. “Trên radar, chúng được hiển thị như một tên lửa hành trình do các thông số bay, vì tốc độ của chúng có thể đạt trên 500 km/h,” ông giải thích. “Không phải tất cả các phương tiện mà chúng tôi sử dụng ngày nay có thể đánh chặn được các mục tiêu như vậy.”
Ít nhất 13 người đã thiệt mạng và hơn 130 người bị thương trong cuộc tấn công này, cũng bao gồm tám tên lửa hành trình Iskander-K, theo các quan chức Ukraine cho biết. Trong suốt đêm, các đội cứu hộ, lính cứu hỏa, và các dịch vụ khẩn cấp đã làm việc tại các địa điểm bị tấn công bởi tên lửa và drone của Nga. Các khu vực Dnipro, Poltava, Sumy, Mykolaiv, và Kyiv đã bị ảnh hưởng.
Những chiếc drone sử dụng động cơ phản lực này dường như là phiên bản Shahed-238 mà Iran lần đầu tiên giới thiệu vào tháng 11 năm ngoái. Theo các tài liệu bị rò rỉ vào tháng 4 năm 2023, Shahed-238 có khả năng bay từ 1.000 đến 2.000 km và có thể đạt độ cao gần 1.800 m. Đầu đạn nặng khoảng 50 kg và động cơ turbojet của nó sản sinh tốc độ tối đa lên tới 600 km/h. Trong khi đó, mẫu Shahed-136 cơ bản có tầm bay tối đa khoảng 2.000 km và tốc độ hành trình chỉ khoảng 180 km/h, tương tự như một máy bay nhẹ.
“Những đặc điểm này khiến Shahed-238 trở nên gần như không thể bị đánh chặn bởi các nhóm lực lượng vũ trang di động sử dụng vũ khí nhỏ và các drone đánh chặn chạy điện,” một tờ báo quốc phòng Ukraine nhận định. Đánh giá này hoàn toàn phù hợp với những gì mà chúng tôi đã viết vào tháng 11 năm ngoái. “Ngay cả các hệ thống phòng không tiên tiến hơn cũng sẽ gặp khó khăn hơn với các Shahed có hiệu suất cao.”
Âm thanh gầm gừ từ những cuộc tấn công gần đây của “Shahed” vào Odesa cho thấy rằng một số trong số chúng là biến thể mới nhất, “Geran-3” sử dụng động cơ turbojet. Chúng đại diện cho một thách thức đáng kể đối với các hệ thống phòng không dựa vào pháo do tốc độ lao xuống cao tới 700 km/h.
Mặc dù không phải lần đầu tiên sử dụng những vũ khí này, việc Nga triển khai drone tấn công một chiều có động cơ phản lực xảy ra khi Ukraine đang chật vật để phòng thủ trước những khả năng cải tiến và chiến thuật của các Shahed sử dụng động cơ cánh quạt, cùng với sự gia tăng số lượng sản xuất của chúng. Để đối phó với tình hình này, Ukraine đã phát triển và sử dụng các drone đánh chặn, dựa trên những drone FPV (first-person view) được thiết kế riêng mà Ukraine đã sử dụng để chống lại các drone do thám của Nga trong suốt một năm qua. Các drone FPV này cần bay nhanh hơn và cao hơn so với các đồng nghiệp FPV tiêu chuẩn được sử dụng để tấn công mục tiêu mặt đất.
Các drone đánh chặn của Ukraine như STRILA và BUREWIY có thể đạt tốc độ lên tới 350 km/h và tiêu diệt các UAV Geran của Nga. Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky gần đây đã kêu gọi sản xuất 1.000 chiếc drone đánh chặn mỗi ngày. Tuy nhiên, quan chức công nghệ hàng đầu của Ukraine tuần này cảnh báo rằng những chiếc drone này có thể không hiệu quả đối với các Shahed có động cơ phản lực. Ông Mykhailo Fedorov, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi số cho biết, Ukraine cần nâng cao khả năng để đánh bại chúng.
Một nhà quan sát quân sự - chính trị Ukraine đã chỉ ra rằng việc Nga sử dụng các drone phản lực trong cuộc tấn công này có thể là để xác định hiệu quả của các drone đánh chặn mới. “Có khả năng rằng việc sử dụng một nhóm drone phản lực hôm nay là do thử nghiệm phương tiện tấn công này chống lại drone phòng không,” Alexander Kovalenko nhận xét. Ông cho biết thêm rằng rất có thể người Nga đang tìm cách đánh giá hiệu quả của các drone phòng không chống lại drone kamikaze phản lực.
Mặc dù Ukraine đang phát triển các drone đánh chặn có khả năng đối phó với các Shahed có động cơ phản lực, nhưng việc phát triển chúng ở quy mô lớn đang gặp khó khăn do các cuộc tấn công của Nga vào các cơ sở sản xuất và vấn đề chuỗi cung ứng. Ông Fedorov nhấn mạnh rằng trong khi mở rộng quy mô và tìm người cho việc này, các doanh nghiệp cũng phải liên tục thay đổi địa điểm và đảm bảo an toàn cho sản xuất của họ.
Câu hỏi đặt ra là liệu Nga có thể sản xuất nhiều loại vũ khí này hay không. Hiện tại, họ đang sản xuất 2.000 chiếc Shahed có động cơ cánh quạt mỗi tháng và có kế hoạch tăng lên 5.000, nhưng việc thêm động cơ phản lực khiến sản xuất trở nên khó khăn hơn.
“Những loại drone này, so với Shahed-136 thông thường, có hai nhược điểm lớn hạn chế khả năng sử dụng của chúng - độ phức tạp trong sản xuất và chi phí,” Militarny ghi nhận. “Với tốc độ cao hơn nhiều, drone cần phải chịu được tải trọng lớn hơn, vì vậy chúng phải có thân và bánh lái mạnh hơn, được sản xuất với độ chính xác và dung sai nhỏ hơn nhiều so với các drone chậm hơn.”
Các động cơ turbojet của drone cũng là một yếu tố quan trọng. Chúng phức tạp hơn và đắt hơn khi sản xuất so với các động cơ nhỏ của Shahed-136. Điều này có thể hạn chế khả năng sản xuất và sẽ làm tiêu tốn tài nguyên khỏi việc sản xuất thêm các Shahed-136 cho mỗi loại drone phản lực được chế tạo. Trung Quốc, đất nước đang hỗ trợ Nga bằng vật liệu và linh kiện cho sự gia tăng quân sự của nước này, có thể là một yếu tố quan trọng trong việc cung cấp những gì cần thiết để sản xuất các động cơ này.
Với tất cả những điều này, vẫn còn phải xem liệu Nga có thể mở rộng sản xuất Shahed-238 để biến chúng thành một mối đe dọa nổi bật hay không. Cũng có câu hỏi mở về việc Ukraine có thể phát triển những chiếc drone đánh chặn đủ khả năng giảm thiểu mối đe dọa này hay không. Điều này đặc biệt quan trọng vì chi phí của các vũ khí này rẻ hơn rất nhiều so với các tên lửa đất đối không cao cấp có khả năng đạt được độ cao mà máy bay đang bay. Một tên lửa AIM-120 Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile (AMRAAM) được phóng từ một trong các hệ thống tên lửa đất đối không các quốc gia hàng đầu của Ukraine (NASAMS) đã bắn hạ nhiều Shaheds có giá từ 500.000 đến 1 triệu USD. Trong khi đó, các tên lửa Patriot PAC-3 có giá khoảng 4 triệu USD mỗi chiếc.
Ít nhất trong thời điểm hiện tại, có khả năng chúng ta sẽ thấy các Shahed có động cơ phản lực được kết hợp với các Shahed-136 trong nỗ lực làm phức tạp các cuộc tấn công lớn và do đó là khả năng phòng thủ của Ukraine. Nhưng rõ ràng, Nga đang coi Shahed-136 như một cách để "bòn rút" các tên lửa đánh chặn tiên tiến của Ukraine, điều ngày càng trở nên khan hiếm, với chi phí thấp nhất có thể, mở đường cho các cuộc tấn công không bị cản trở từ những vũ khí có sức hủy diệt lớn hơn.
Nguồn: The Warzone
