Tháp rơi tự do
Intern Writer
Được phát hiện lần đầu tiên cách đây nhiều thập kỷ nhưng phần lớn bị lãng quên, một dạng bệnh tiểu đường mới được đặt tên bắt nguồn từ tình trạng suy dinh dưỡng và được cho là ảnh hưởng đến hàng triệu người.
Các nhà khoa học đã chính thức công nhận một loại bệnh tiểu đường mới, được gọi là bệnh tiểu đường loại 5, được cho là ảnh hưởng đến 20 đến 25 triệu người trên toàn thế giới .
Tình trạng này phổ biến nhất ở Châu Á và Châu Phi, được phát hiện lần đầu tiên cách đây hơn 70 năm nhưng vẫn bị bỏ qua cho đến tận bây giờ.
Theo thông lệ, sách giáo khoa y khoa mô tả ba loại tiểu đường chính : Ở tiểu đường tuýp 1 , hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, dẫn đến lượng đường trong máu cao nguy hiểm và nguy cơ nhiễm toan ceton — một tình trạng có khả năng đe dọa tính mạng, trong đó cơ thể phải phân hủy chất béo để lấy năng lượng. Tiểu đường tuýp 2 , dạng phổ biến nhất, phát triển khi cơ thể không đáp ứng đúng với insulin hoặc không sản xuất đủ insulin. Tiểu đường thai kỳ xảy ra tạm thời trong thai kỳ, đặc trưng bởi tình trạng kháng insulin được cho là do thay đổi nội tiết tố.
Ngoài ra, còn có những dạng tiểu đường hiếm gặp khác có thể do đột biến gen hoặc bệnh lý cụ thể gây ra. Tuy nhiên, hiện nay, các nhà khoa học cho biết có một dạng tiểu đường khác với nguyên nhân rất khác so với các dạng còn lại.
Bệnh này đã được chính thức phân loại là "tiểu đường tuýp 5" tại một cuộc họp quốc tế của các chuyên gia ở Ấn Độ hồi đầu năm nay. (Họ chọn tên "tuyến 5" vì các nhà nghiên cứu khác đã đề xuất "tuyến 3" và "tuyến 4" cho các dạng tiểu đường khác.)
"Đái tháo đường týp 5 đặc trưng bởi tình trạng tiết insulin không đủ dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao, tương tự như các dạng đái tháo đường khác", Tiến sĩ Rachel Reinert , bác sĩ nội tiết và phó giáo sư tại Đại học Michigan chia sẻ. "Tuy nhiên, đái tháo đường týp 5 không liên quan đến bệnh tự miễn (như đái tháo đường týp 1) hay tình trạng kháng insulin (như thường gặp ở đái tháo đường týp 2)." Bà cho biết, bệnh này cũng không có các đặc điểm của đái tháo đường týp 3 và týp 4, vốn hiếm gặp hơn.
"Những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 5 thường có cân nặng thấp và tiền sử suy dinh dưỡng từ khi còn nhỏ", Reinert nói. Các bác sĩ cho rằng suy dinh dưỡng mãn tính gây tổn thương tuyến tụy từ sớm, khiến các tế bào sản xuất insulin bị suy yếu vĩnh viễn. Do đó, tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin, nhưng nếu bệnh nhân được điều trị bằng insulin, các tế bào của họ có thể đáp ứng với insulin.
Nhưng khi các nhà nghiên cứu phân tích mẫu máu, họ phát hiện ra rằng khoảng hai phần ba số người tham gia thiếu các dấu hiệu tự miễn dịch thường thấy ở bệnh tiểu đường tuýp 1. Các xét nghiệm sâu hơn cho thấy những người này vẫn sản xuất một lượng insulin nhỏ nhưng có thể đo lường được, không giống như các trường hợp tiểu đường tuýp 1 điển hình. Tuy nhiên, nồng độ insulin của họ thấp hơn mức thường thấy ở bệnh tiểu đường tuýp 2. Những phát hiện này chỉ ra một loại tiểu đường riêng biệt, không phải tự miễn, thiếu hụt insulin.
Đây không phải là lần đầu tiên trong lịch sử tình trạng này được quan sát thấy.
Vào đầu những năm 1950, bác sĩ người Anh Philip Hugh-Jones đã gặp một nhóm 13 bệnh nhân tại phòng khám tiểu đường của mình gần Kingston, Jamaica, với các triệu chứng không giống với tiểu đường tuýp 1 hay tuýp 2. Hugh-Jones gọi tình trạng của họ là "tuýp J", viết tắt của Jamaica, nhưng cái tên này đã bị lãng quên và căn bệnh này đã bị bỏ qua trong nhiều thập kỷ.
Mặc dù bệnh tiểu đường tuýp 5 có thể đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, nhưng việc thiếu nghiên cứu đã khiến nó chưa được hiểu rõ. Chittaranjan Yajnik , giám đốc Đơn vị Đái tháo đường tại Bệnh viện KEM ở Pune, Ấn Độ, đồng thời là đồng tác giả của một tuyên bố đồng thuận quốc tế về bệnh tiểu đường tuýp 5 được công bố trên tạp chí The Lancet Global Health , cho biết việc nhận biết là chìa khóa để đảm bảo tình trạng này không còn bị bỏ qua .
"Cần thêm nghiên cứu và tài trợ để tìm hiểu nguyên nhân, cơ chế và phương pháp điều trị", ông nói. "Tên gọi rất quan trọng để thu hút sự chú ý từ các bên liên quan và các cơ hội tài trợ. Nếu không, nó sẽ bị chìm nghỉm giữa những biến thể phổ biến của bệnh tiểu đường."
Các nhà khoa học đã chính thức công nhận một loại bệnh tiểu đường mới, được gọi là bệnh tiểu đường loại 5, được cho là ảnh hưởng đến 20 đến 25 triệu người trên toàn thế giới .
Tình trạng này phổ biến nhất ở Châu Á và Châu Phi, được phát hiện lần đầu tiên cách đây hơn 70 năm nhưng vẫn bị bỏ qua cho đến tận bây giờ.
Theo thông lệ, sách giáo khoa y khoa mô tả ba loại tiểu đường chính : Ở tiểu đường tuýp 1 , hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, dẫn đến lượng đường trong máu cao nguy hiểm và nguy cơ nhiễm toan ceton — một tình trạng có khả năng đe dọa tính mạng, trong đó cơ thể phải phân hủy chất béo để lấy năng lượng. Tiểu đường tuýp 2 , dạng phổ biến nhất, phát triển khi cơ thể không đáp ứng đúng với insulin hoặc không sản xuất đủ insulin. Tiểu đường thai kỳ xảy ra tạm thời trong thai kỳ, đặc trưng bởi tình trạng kháng insulin được cho là do thay đổi nội tiết tố.
Ngoài ra, còn có những dạng tiểu đường hiếm gặp khác có thể do đột biến gen hoặc bệnh lý cụ thể gây ra. Tuy nhiên, hiện nay, các nhà khoa học cho biết có một dạng tiểu đường khác với nguyên nhân rất khác so với các dạng còn lại.
Bệnh này đã được chính thức phân loại là "tiểu đường tuýp 5" tại một cuộc họp quốc tế của các chuyên gia ở Ấn Độ hồi đầu năm nay. (Họ chọn tên "tuyến 5" vì các nhà nghiên cứu khác đã đề xuất "tuyến 3" và "tuyến 4" cho các dạng tiểu đường khác.)
"Đái tháo đường týp 5 đặc trưng bởi tình trạng tiết insulin không đủ dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao, tương tự như các dạng đái tháo đường khác", Tiến sĩ Rachel Reinert , bác sĩ nội tiết và phó giáo sư tại Đại học Michigan chia sẻ. "Tuy nhiên, đái tháo đường týp 5 không liên quan đến bệnh tự miễn (như đái tháo đường týp 1) hay tình trạng kháng insulin (như thường gặp ở đái tháo đường týp 2)." Bà cho biết, bệnh này cũng không có các đặc điểm của đái tháo đường týp 3 và týp 4, vốn hiếm gặp hơn.
"Những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 5 thường có cân nặng thấp và tiền sử suy dinh dưỡng từ khi còn nhỏ", Reinert nói. Các bác sĩ cho rằng suy dinh dưỡng mãn tính gây tổn thương tuyến tụy từ sớm, khiến các tế bào sản xuất insulin bị suy yếu vĩnh viễn. Do đó, tuyến tụy không thể sản xuất đủ insulin, nhưng nếu bệnh nhân được điều trị bằng insulin, các tế bào của họ có thể đáp ứng với insulin.
Nghiên cứu YODA
Đầu năm nay, nghiên cứu Bệnh tiểu đường khởi phát ở người trẻ tại Châu Phi cận Sahara (YODA), được công bố trên tạp chí The Lancet Diabetes & Endocrinology , đã khơi dậy sự quan tâm mới đối với căn bệnh này. Ban đầu, nhóm nghiên cứu đặt mục tiêu điều tra bệnh tiểu đường tuýp 1 ở gần 900 thanh niên trên khắp Cameroon, Uganda và Nam Phi.Nhưng khi các nhà nghiên cứu phân tích mẫu máu, họ phát hiện ra rằng khoảng hai phần ba số người tham gia thiếu các dấu hiệu tự miễn dịch thường thấy ở bệnh tiểu đường tuýp 1. Các xét nghiệm sâu hơn cho thấy những người này vẫn sản xuất một lượng insulin nhỏ nhưng có thể đo lường được, không giống như các trường hợp tiểu đường tuýp 1 điển hình. Tuy nhiên, nồng độ insulin của họ thấp hơn mức thường thấy ở bệnh tiểu đường tuýp 2. Những phát hiện này chỉ ra một loại tiểu đường riêng biệt, không phải tự miễn, thiếu hụt insulin.
Đây không phải là lần đầu tiên trong lịch sử tình trạng này được quan sát thấy.
Vào đầu những năm 1950, bác sĩ người Anh Philip Hugh-Jones đã gặp một nhóm 13 bệnh nhân tại phòng khám tiểu đường của mình gần Kingston, Jamaica, với các triệu chứng không giống với tiểu đường tuýp 1 hay tuýp 2. Hugh-Jones gọi tình trạng của họ là "tuýp J", viết tắt của Jamaica, nhưng cái tên này đã bị lãng quên và căn bệnh này đã bị bỏ qua trong nhiều thập kỷ.
Tên gọi có ý nghĩa gì?
Reinert cho biết việc đặt tên chính xác cho một căn bệnh không chỉ giúp hướng dẫn các bác sĩ lâm sàng tìm ra phương án điều trị tốt nhất mà còn giúp các nhà nghiên cứu theo dõi mức độ phổ biến của bệnh và xác định những yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả điều trị của bệnh nhân.Mặc dù bệnh tiểu đường tuýp 5 có thể đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, nhưng việc thiếu nghiên cứu đã khiến nó chưa được hiểu rõ. Chittaranjan Yajnik , giám đốc Đơn vị Đái tháo đường tại Bệnh viện KEM ở Pune, Ấn Độ, đồng thời là đồng tác giả của một tuyên bố đồng thuận quốc tế về bệnh tiểu đường tuýp 5 được công bố trên tạp chí The Lancet Global Health , cho biết việc nhận biết là chìa khóa để đảm bảo tình trạng này không còn bị bỏ qua .
"Cần thêm nghiên cứu và tài trợ để tìm hiểu nguyên nhân, cơ chế và phương pháp điều trị", ông nói. "Tên gọi rất quan trọng để thu hút sự chú ý từ các bên liên quan và các cơ hội tài trợ. Nếu không, nó sẽ bị chìm nghỉm giữa những biến thể phổ biến của bệnh tiểu đường."
