VNR Content
Pearl
Trong quá khứ, khi còn là học sinh trung học ở một thị trấn nhỏ nằm ở phía đông Trung Quốc, Li Xiaoming mơ ước được chuyển đến thành phố lớn, nơi có thể có cuộc sống tốt hơn. Hiện tại, Li đã 24 tuổi và chỉ muốn được nghỉ ngơi. Trên khắp Trung Quốc, nhiều người trẻ như Li (tên đã được thay đổi) đang cảm thấy mệt mỏi với sự cạnh tranh khốc liệt để vào đại học và tìm kiếm việc làm. Giờ đây, họ đang áp dụng một triết lý mới được gọi là 'Tang ping' (Triết lý nằm phẳng) hoặc 'Lying flat' (nằm yên). Cụm từ này có nguồn gốc từ một bài đăng trên công cụ tìm kiếm Baidu của Trung Quốc đầu năm nay. Tác giả bài viết gợi ý rằng thay vì làm việc cả đời để chạy theo việc mua một căn hộ và chạy theo những giá trị gia đình truyền thống, mọi người nên theo đuổi một cuộc sống đơn giản hơn, đó là 'nằm yên'. Những lời bàn tán về việc 'nằm yên' lan truyền nhanh chóng ở Trung Quốc, khi người trẻ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt để có được công việc hấp dẫn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Điểm chung tại nhiều công ty công nghệ và công ty khởi nghiệp ở nước này là yêu cầu nhân viên làm việc gần gấp đôi, hoặc nhiều hơn số giờ làm việc trong tuần theo quy định. Mối quan tâm đến việc 'nằm yên' của giới trẻ Trung Quốc bùng nổ trên mạng xã hội và thu hút sự quan tâm của những người kiểm duyệt nội dung số ở đất nước này. Một số phương tiện truyền thông cũng phải đối xu hướng này, đề nghị rằng người trẻ thì nên cố gắng làm việc chăm chỉ. Tuy nhiên, hiện tượng này không chỉ giới hạn tại Trung Quốc. Trên khắp Đông Á, những người trẻ tuổi cho biết họ kiệt sức trước viễn cảnh làm việc chăm chỉ để có phẩn thưởng ít ỏi. Ở Hàn Quốc, nhiều người trẻ đang không muốn kết hôn và từ bỏ quyền sở hữu nhà. Ở Nhật Bản, họ quá bi quan về tương lai đến mức đang trốn tránh của cải vật chất. Lim Woon-taek, giáo sư xã hội học tại Đại học Keimyung, Hàn Quốc cho biết: "Người trẻ đang rất kiệt sức, họ không biết tại sao phải làm việc chăm chỉ đến vậy". Khi càng ngày càng có nhiều người trẻ tuổi chán nản với những áp lực không ngừng, họ cho biết muốn tử tỏ các nghi thức thông thường, chẳng hạn như kết hôn hoặc sinh con.
Sinh viên tốt nghiệp đại học tập trung tại một hội chợ việc làm ở Thâm Quyến (Trung Quốc)
Hơn 10.000 sinh viên tốt nghiệp tham dự buổi lễ tại đại học sư phạm trung ương Trung Quốc ngày 13/6/2021 Trong một group tại nền tảng mạng xã hội Douban, một người đã đăng tuyên ngôn mô tả các đặc điểm của lối sống 'nằm yên' như sau: "Tôi sẽ không kết hôn, mua nhà hay sinh con. Tôi sẽ không mua túi hay đeo đồng hồ. Tôi sẽ chểnh mảng trong công việc...". Group này đã bị cấm hoạt động sau khi thu hút được hàng ngàn người tham gia. Thực tế, áp lực mà những người trẻ Trung Quốc phải đối mặt là cực kỳ lớn. Năm nay, một kỷ lục đã xuất hiện tại nước này khi có tới 9.090.000 sinh viên tốt nghiệp các trường đại học và cao đẳng. Ngay cả khi đã tìm được việc làm, nhiều người trẻ vẫn than phiền về lịch làm việc dày đặc, đặc biệt là ở các công ty công nghệ lớn. Văn hóa này được gọi là '996', đề cập đến việc làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, sáu ngày mỗi tuần. Theo Terence Chong, một chuyên gia tại Đại học Hong Kong thì rất nhiều người trẻ đang làm việc cho những công ty kiểu như vậy. Ông nói: "Họ phải cạnh tranh với nhau và ngay cả khi không muốn làm việc nhiều giờ thì vẫn cảm thấy buộc phải làm như vậy để theo kịp mọi người". Những căng thẳng không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ. Tony Tang - một giáo sư đại học 36 tuổi ở Quảng Đông cho biết anh cảm thấy mệt mỏi khi mỗi ngày phải làm việc 12 tiếng, bảy ngày mỗi tuần. Tang nói: "Tôi nghĩ rằng bản thân đang làm việc quá sức. Làm việc chăm chỉ dường như đang trở thành một trong những thứ mà người Trung Quốc phải thực hiện". Giá nhà ở Trung Quốc hiện tăng cao cũng tăng thêm áp lực cho người trẻ tại quốc gia này. Tính theo mét vuông, chi phí trung bình của một căn hộ trong một tòa dân cư ở Bắc Kinh đã tăng gấp đôi trong 6 năm. So với cùng trong khoảng thời gian đó, thu nhập bình quân người dân trên địa bàn thành phố tăng 66%. Chong cho biết: "Dù có làm việc chăm chỉ đến đâu thì cũng rất khó mua được nhà. Nếu nhìn thấy chút hy vọng nào đó, bạn sẽ muốn làm việc chăm chỉ để mua nhà. Nhưng vấn đề là nếu không thể nhìn thấy bất kỳ hy vọng nào, bạn chỉ muốn 'nằm yên'".
Vào năm 2017, 74% số người trưởng thành ở Hàn Quốc cho biết họ đã từ bỏ ít nhất 1 thứ trong số những hoạt động: kết hôn, hẹn hò, giải trí, sở hữu nhà... vì khó khăn kinh tế. Đây là kết quả của cuộc khảo sát với 3.800 người ở nước này. Cũng như các quốc gia khác, áp lực lên thị trường việc làm Hàn Quốc đã tăng lên, đặc biệt trong thời kỳ địa dịch Covid-19. Năm ngoái, tỷ lệ thất nghiệp ở nước này tăng lên con số 4%, mức cao nhất trong 19 năm gần nhất. Các dữ liệu cũng cho thấy 9% số người trong độ tuổi từ 15 - 29 không có việc làm. Lim, giáo sư tại đại học Keimyung cho biết: "Thị trường việc làm nghèo nàn đến mức khó kiếm việc làm. Và vì không có việc làm, bạn ít có khả năng lập kế hoạch cho cuộc sống tương lai". Ngoài ra, còn có những lý do khác để người trẻ Hàn Quốc muốn từ bỏ các yếu tố truyền thống. Những vấn đề nữ quyền, chẳng hạn như phân biệt giới tính, tội phạm tình dục kỹ thuật số gần đây trở nên cực kỳ nổi bật ở Hàn Quốc.
Kenta Ito mô tả bản thân đồng nhất với satori sedai Sachiko Horiguchi, chuyên gia tại Đại học Temple cho biết: "Những người sống theo lối satori sedai ít mong muốn vật chất hơn và không quan tâm đến tiêu dùng". Nền kinh tế Nhật Bản vẫn trì trệ kể từ những năm 1990. Theo Ngân hàng thế giới, tăng trưởng GDP nước này vào năm 1990 là 4,9% nhưng 2019 chỉ 0,3%. Trong khi đó, mức lương thực tế trung bình hàng năm giảm từ 4,73 triệu Yên (43.000 USD) năm 1992 xuống 4,33 triệu Yên (39.500 USD) vào năm 2018. Horiguchi nói về những người tin vào 'satori sedai': "Lương của họ về cơ bản không tăng lên vì kinh tế trì trệ. Vì vậy, họ không thể tìm được những phần thưởng cho những gì bản thân làm". Với Nanako Masubuchi, 21 tuổi, sinh viên năm cuối Đại học Gakushuin ở Tokyo, cô quyết định sẽ ra nước ngoài làm việc trong tương lai bởi mức lương ở Nhật Bản quá 'trì trệ'. Nanako Masubuchi cho biết: "Về nền kinh tế Nhật Bản, tôi chưa cảm thấy có tín hiệu tích cực". Tương lai sẽ ra sao? Ito, nhà tư vấn 25 tuổi ở Tokyo tỏ ra khá bi quan về tương lai. Anh lo rằng nguồn lực của Nhật Bản hiện tại sẽ tập trung vào việc chăm sóc cho thế hệ người già chứ không phải người trẻ. Theo Cục thống kê Nhật Bản, những người ở độ tuổi 20 và 30 chiếm 1/5 dân số nước này, trong khi hơn 1/3 ở độ tuổi trên 60. Ito cho rằng: "Khi người già không ngừng tăng lên, thế hệ Z trở thành thiểu số. Phần lớn tiền thuế của Nhật Bản sẽ được sử dụng để chăm sóc người già sống lâu. Mọi thứ sẽ khó khăn cho chúng tôi".
Người già ngồi cùng nhau chơi bài tại An Huy, Trung Quốc Thay đổi nhân khẩu học cũng là một mối quan tâm ở các khu vực khác tại Đông Á. Năm ngoái, lần đầu tiên Hàn Quốc ghi nhận số ca tử vong nhiều hơn số ca sinh. Trong khi đó, dân số Trung Quốc đang tăng với tốc độ chậm nhất trong nhiều thập kỷ qua. Trong một nỗ lực để ngăn chặn khủng hoảng nhân khẩu học, vào tháng 5, Trung Quốc đã thông báo rằng họ sẽ cho phép các cặp vợ chồng có 3 con. Chính sách 2 con được áp dụng từ năm 2015 đã không thể thúc đẩy nhiều ca sinh hơn. Với 13,5% người dân ở độ tuổi 65 trở lên, Trung Quốc đang có nhiều người già như Nhật Bản vào đầu những năm 1990. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng sẽ không có đủ lao động trẻ để tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các chuyên gia cho rằng những nước ở Đông Á có thể sẽ phải giải quyết vấn đề cơ cấu dân số còn vấn đề 'nằm yên' có vẻ như sẽ không trở nên phổ biến với đa số người trẻ. Terence Chong cho biết: '"Nằm yên' có thể chỉ là suy nghĩ của một số người trẻ tuổi. Suy cho cùng, trong thâm tâm, con người vẫn muốn làm việc chăm chỉ và có được cuộc sống tốt hơn". Nguồn: CNN
Thanh niên chỉ muốn nằm yên
Li dành mỗi ngày khi còn nhỏ để học. Trong kỳ thi tuyển sinh đại học, điểm số của anh lọt top 0,37% những người có điểm cao nhất tỉnh Sơn Đông. Hiện Li đang học thạc sĩ tại một trong 3 trường luật hàng đầu ở Trung Quốc và hy vọng sẽ kiếm được việc tại một công ty luật có uy tín tại Bắc Kinh. Tuy nhiên, khi chuẩn bị tốt nghiệp và nộp đơn xin thực tập vào tháng 3 năm nay, anh bị hơn 20 công ty luật quốc tế ở Trung Quốc từ chối. Thay vào đó, anh phải chất nhận với vị trí thực tập tại một công ty luật trong nước. Li cho biết: "Sự cạnh tranh giữa tôi và các thực tập sinh khác rất khốc liệt. Khi nhìn những sinh viên vẫn cố gắng đến các công ty luật quốc tế có uy tín, tôi cảm thấy kiệt sức và không muốn cạnh tranh với họ nữa". Anh cho biết lối sống 'nằm yên' đã bắt đầu tác động đến bản thân. Mệt mỏi vì cố gắng leo lên đỉnh cao, Li quyết định 'nằm yên' bằng cách thực hiện những gì được coi là tối thiểu trong thực tập của mình. Li nói: "Nhiều người giỏi hơn tôi đã làm việc chăm chỉ hơn tôi. Vi vậy, tôi cảm thấy lo lắng. 'Nằm yên' có nghĩa là không tham vọng, không làm việc chăm chỉ".
Chọn không tham gia hẹn hò, kết hôn và sinh con
Trong khi 'nằm yên' là xu hướng tương đối mới ở Trung Quốc thì người trẻ ở những khu vực khác tại Đông Á cho biết họ đã phải vật lộn với nỗi thất vọng tương tự trong nhiều năm. Mới 22 tuổi nhưng Shin Ye-rim đã từ bỏ việc kết hôn, sinh con hay mua nhà. Shin hiện đang học ở đại học Yonsei (Hàn Quốc) cho biết: "Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất là giá nhà cửa tăng ở mức quá nghiêm trọng'. Cô gái cũng cho rằng sẽ chẳng biết được bản thân có đủ khả năng tài chính để nuôi một đứa trẻ hay không". Năm 2011, một tờ báo Hàn Quốc đã đặt ra từ 'sampo', nghĩa đen là 'bỏ đi 3 thứ' để mô tả thế hệ trẻ từ bỏ việc hẹn hò, kết hôn và sinh con. Đến năm 2014, các mối quan hệ cá nhân và quyền sở hữu nhà được thêm vào là vấn đề của giới trẻ, biến 'từ bỏ 3 thứ' thành 'từ bỏ 5 thứ'. Kể từ đó, nhiều thứ khác đã được thêm vào và 'từ bỏ 3 thứ' ban đầu đã trở thành 'từ bỏ n thứ'.
Satori sedai
Người trẻ Nhật Bản cũng đang chán nản với áp lực công việc và kinh tế trì trệ trong nhiều năm. Nhiều người ở nước này đang tin vào 'satori sedai'. Thuật ngữ này được sử dụng lần đầu vào năm 2010, đặc trưng bởi thái độ bi quan với tương lai và thiếu ham muốn vật chất. "Tôi chỉ tiêu tiền vào những thứ mà bản thân thích và thấy có giá trị" - Kenta Ito, 25 tuổi mô tả về cách sống của mình đồng nhất với satori sedan. Anh kiếm được một mức lương khá ở một công ty tư vấn tại Tokyo nhưng không quan tâm đến việc sở hữu nhà cửa hay xe hơi. Gần 26% trong số 2.824 người từ 16 - 35 tuổi ở Nhật Bản trong cuộc khảo sát vào năm 2017 cho rằng họ liên kết bản thân với các đặc điểm của satori sedai.
