Linh Pham
Intern Writer
Kỷ nguyên của RAM và SSD giá rẻ đã chính thức khép lại khi đầu tháng 10 năm 2025, OpenAI công bố thỏa thuận lớn với Samsung và SK Hynix – hai nhà cung cấp bộ nhớ hàng đầu thế giới – nhằm đảm bảo nguồn cung lên đến 900.000 wafer DRAM mỗi tháng, tương đương khoảng 40% tổng sản lượng DRAM toàn cầu. Thỏa thuận trị giá hàng chục tỷ USD này kéo dài đến năm 2029 và đã gây chấn động mạnh mẽ cho toàn ngành công nghệ, đánh dấu sự chuyển dịch sang một giai đoạn mới nơi bộ nhớ trở thành tài nguyên khan hiếm lâu dài, tương tự như tình trạng của GPU trong những năm gần đây.
Bằng việc khóa chặt công suất wafer thô, OpenAI đảm bảo các đối thủ khó khăn hơn trong việc mở rộng, dù việc chuyển hóa wafer thành bộ nhớ sử dụng được có thể mất nhiều năm. Trong bối cảnh HBM và DDR5 dành cho server đã chiếm phần lớn công suất wafer hơn so với sản phẩm tiêu dùng, chiến lược này thực chất đang làm cạn kiệt tài nguyên cơ bản cho sự phát triển AI của các bên khác. OpenAI đang tích trữ nguyên liệu thô cho bộ nhớ – nền tảng của hạ tầng internet hiện đại – và nắm giữ vị thế gần như độc quyền trong vài năm tới.
Tình hình càng trở nên hỗn loạn bởi sự đột ngột của thỏa thuận. Theo các nguồn tin nội bộ ngành mà kênh Moore's Law Is Dead chia sẻ, chính Samsung và SK Hynix cũng không hay biết quy mô lẫn thời điểm thỏa thuận của nhau cho đến ngày công bố chính thức. Vì vậy, khi thông tin lan ra, nó đã gây sốc lớn cho toàn ngành, khiến mọi bên nhận ra gần một nửa sản lượng DRAM đã rơi vào tay một đơn vị duy nhất. Điều này ngay lập tức kích hoạt làn sóng mua hoảng loạn từ các nhà cung cấp đám mây, nhà sản xuất laptop và nhiều công ty khác liên quan đến bộ nhớ.
Một số nhà bán lẻ nhận thông báo rằng đơn hàng hiện tại có thể không giao được đến cuối 2025 hoặc thậm chí 2026. Các nguồn tin nội bộ ngành còn báo cáo hành vi bất thường như các thương hiệu bộ nhớ cố gắng mua lại chính module của mình từ kênh bán lẻ để hoàn thành hợp đồng khác. Các nhà phân tích dự báo giá bộ nhớ sẽ duy trì ở mức cao suốt năm 2026, thậm chí thiếu hụt kéo dài nhiều năm khi nhu cầu từ máy chủ AI ngày càng tiêu thụ lớn công suất wafer toàn cầu.
Trung tâm dữ liệu đang chiếm tỷ lệ lớn trong sản lượng DRAM thế giới, và trừ khi có sự đảo chiều mạnh mẽ trong đầu tư AI, năm 2026 có thể mở đầu cho một bình thường mới: bộ nhớ trở thành hàng hóa khan hiếm vĩnh viễn. Khi các gã khổng lồ đám mây cạnh tranh trực tiếp với người tiêu dùng cho từng die chip và từng wafer trong những năm tới, kỷ nguyên DRAM cùng SSD giá rẻ có lẽ đã thực sự kết thúc. Hiện nay, các trung tâm dữ liệu AI đang "nuốt chửng" nguồn cung chip nhớ toàn cầu, để lại người tiêu dùng với rất ít lựa chọn.
Dự án Stargate khổng lồ mà OpenAI và Oracle đầu tư đã ngốn một lượng lớn DRAM toàn cầu
Thỏa thuận này nằm trong sáng kiến Stargate – dự án trung tâm dữ liệu AI quy mô khổng lồ do OpenAI hợp tác với Oracle và SoftBank kiểm soát. Để hiểu rõ quy mô, công suất sản xuất DRAM toàn cầu dự kiến đạt khoảng 2,25 triệu wafer mỗi tháng vào năm 2025, nghĩa là chỉ riêng OpenAI đã kiểm soát gần một nửa nguồn cung trong nhiều năm tới. Điều đáng chú ý nằm ở cách thức thực hiện: thay vì mua chip DRAM hoàn thiện hoặc các stack HBM đã đóng gói sẵn cho server, OpenAI yêu cầu cung cấp wafer thô chưa cắt, chưa kiểm tra và chưa đóng gói. Đây là cách tiếp cận hiếm thấy đối với một khách hàng thông thường, và nó hé lộ chiến lược dài hạn của OpenAI: không chỉ nhằm triển khai ngay mà còn kiểm soát nguồn cung để hạn chế đối thủ như Google, Anthropic hay Meta tiếp cận cùng tài nguyên.Bằng việc khóa chặt công suất wafer thô, OpenAI đảm bảo các đối thủ khó khăn hơn trong việc mở rộng, dù việc chuyển hóa wafer thành bộ nhớ sử dụng được có thể mất nhiều năm. Trong bối cảnh HBM và DDR5 dành cho server đã chiếm phần lớn công suất wafer hơn so với sản phẩm tiêu dùng, chiến lược này thực chất đang làm cạn kiệt tài nguyên cơ bản cho sự phát triển AI của các bên khác. OpenAI đang tích trữ nguyên liệu thô cho bộ nhớ – nền tảng của hạ tầng internet hiện đại – và nắm giữ vị thế gần như độc quyền trong vài năm tới.
Tình hình càng trở nên hỗn loạn bởi sự đột ngột của thỏa thuận. Theo các nguồn tin nội bộ ngành mà kênh Moore's Law Is Dead chia sẻ, chính Samsung và SK Hynix cũng không hay biết quy mô lẫn thời điểm thỏa thuận của nhau cho đến ngày công bố chính thức. Vì vậy, khi thông tin lan ra, nó đã gây sốc lớn cho toàn ngành, khiến mọi bên nhận ra gần một nửa sản lượng DRAM đã rơi vào tay một đơn vị duy nhất. Điều này ngay lập tức kích hoạt làn sóng mua hoảng loạn từ các nhà cung cấp đám mây, nhà sản xuất laptop và nhiều công ty khác liên quan đến bộ nhớ.
Các trung tâm dữ liệu đang chiếm phần lớn công suất sản xuất DRAM toàn cầu
Chuỗi cung ứng DRAM vốn đã thiếu buffer nay càng hỗn loạn hơn. Khi thông báo từ OpenAI xuất hiện, kho hàng gần như trống rỗng, các nhà bán buôn cùng bán lẻ bắt đầu điều chỉnh nguồn cung và kéo dài lịch giao hàng đến tận năm 2026. Hậu quả đến rất nhanh và nghiêm trọng: giá DRAM tăng vọt 40-50% chỉ trong vài tuần, thậm chí một số trường hợp còn nhanh hơn. Theo dữ liệu từ PCPartPicker – nền tảng theo dõi giá linh kiện PC – giá bộ nhớ đã tăng mạnh trong hai tháng qua. GamersNexus ghi nhận một số module DRAM tăng 100-180% trong khoảng một đến hai tháng, với ví dụ tăng gần 1% mỗi ngày trong gần hai tuần liên tiếp.Một số nhà bán lẻ nhận thông báo rằng đơn hàng hiện tại có thể không giao được đến cuối 2025 hoặc thậm chí 2026. Các nguồn tin nội bộ ngành còn báo cáo hành vi bất thường như các thương hiệu bộ nhớ cố gắng mua lại chính module của mình từ kênh bán lẻ để hoàn thành hợp đồng khác. Các nhà phân tích dự báo giá bộ nhớ sẽ duy trì ở mức cao suốt năm 2026, thậm chí thiếu hụt kéo dài nhiều năm khi nhu cầu từ máy chủ AI ngày càng tiêu thụ lớn công suất wafer toàn cầu.
Trung tâm dữ liệu đang chiếm tỷ lệ lớn trong sản lượng DRAM thế giới, và trừ khi có sự đảo chiều mạnh mẽ trong đầu tư AI, năm 2026 có thể mở đầu cho một bình thường mới: bộ nhớ trở thành hàng hóa khan hiếm vĩnh viễn. Khi các gã khổng lồ đám mây cạnh tranh trực tiếp với người tiêu dùng cho từng die chip và từng wafer trong những năm tới, kỷ nguyên DRAM cùng SSD giá rẻ có lẽ đã thực sự kết thúc. Hiện nay, các trung tâm dữ liệu AI đang "nuốt chửng" nguồn cung chip nhớ toàn cầu, để lại người tiêu dùng với rất ít lựa chọn.
