Homelander The Seven
I will laser every f****** one of you!
Trong khi Hollywood đang gặp khó khăn, nội dung giải trí từ Nhật Bản lại đang trải qua thời kỳ hoàng kim chưa từng có tại Mỹ. Nhà xã hội học chuyên ngành giải trí Nakayama Atsuo sẽ phân tích lý do đằng sau hiện tượng này.
Sự trỗi dậy của anime Nhật Bản trong những năm gần đây đã trở thành một hiện tượng toàn cầu. Nhu cầu về nội dung video toàn cầu cho thấy xu hướng "từ bỏ Hollywood" đang ngày càng rõ ràng, với sự gia tăng đáng kể về nhu cầu đối với các chương trình không phải tiếng Anh. Theo một khảo sát của Parrot, tỷ lệ nội dung tiếng Anh : không phải tiếng Anh đã thay đổi từ 8:2 vào năm 2018 thành 6:4 vào năm 2023. Trong số 40% nội dung không phải tiếng Anh, nội dung tiếng Nhật (chủ yếu là anime) chiếm thị phần lớn nhất. Thế hệ Z tại Mỹ hiện nay thậm chí còn ưu tiên xem Oshi no Ko hay Jujutsu Kaisen hơn cả trận Super Bowl của NFL.
Sự bùng nổ anime Nhật Bản bắt đầu từ khoảng 10 năm trước, cùng với sự phát triển của các nền tảng xem video trực tuyến. Video game Nhật Bản cũng trở nên phổ biến khoảng 7-8 năm trước, nhờ vào sự phát triển của dịch vụ đăng ký game. Tuy nhiên, chưa bao giờ nội dung Nhật Bản nói chung lại được yêu thích tại Mỹ như hiện nay. Làn sóng VTuber từ 5 năm trước đã lan sang Mỹ, dẫn đến sự ra đời của các công ty VTuber tại Mỹ vào khoảng năm 2020. Nhạc J-POP, với những nghệ sĩ như XG và Fujii Kaze, bắt đầu được biết đến trên toàn thế giới từ năm 2022. Và đến năm 2024, bộ phim live-action Godzilla -1.0 đã giành giải Oscar.
SHOGUN, bộ phim truyền hình lấy bối cảnh thời Chiến Quốc Nhật Bản phát hành trên Disney+ đã đạt kỷ lục 9 triệu lượt xem trong 6 ngày đầu tiên, trở thành series phim do Disney sản xuất có lượt xem cao nhất trong thời gian này. Việc bộ phim được đề cử 25 giải Emmy được coi là một kỳ tích lịch sử (kỷ lục trước đó thuộc về Game of Thrones với 32 đề cử vào năm 2019). Sau đó, họ chiến thắng tới 18 giải, vượt xa mọi dự đoán ban đầu. Sự thành công của bộ phim lịch sử Nhật Bản phức tạp như vậy tại nước ngoài là điều đáng kinh ngạc, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của khán giả quốc tế đặc biệt tại Mỹ đối với văn hóa Nhật Bản. Điều này cũng được thể hiện qua lượng khách du lịch đến Nhật Bản đạt mức kỷ lục, dự kiến đạt 40 triệu lượt.
Tuy nhiên, liệu thành công này chỉ đơn thuần đến từ sức mạnh của nội dung? Câu trả lời cần được xem xét kỹ lưỡng hơn.
Hollywood đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong 30 năm qua. Đại dịch năm 2020 đã khiến số lượng việc làm trong ngành điện ảnh và truyền hình tại Mỹ giảm một nửa, từ 400.000 xuống còn 200.000. Riêng khu vực Greater Los Angeles, con số này giảm khoảng 30%, từ hơn 140.000 xuống còn khoảng 90.000. Mặc dù tình hình đã dần hồi phục vào đầu năm 2023, cuộc khủng hoảng thứ hai lại ập đến vào tháng 5 với cuộc đình công của Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA) và Liên đoàn Diễn viên Màn ảnh - Hiệp hội Nghệ sĩ Truyền hình và Phát thanh Mỹ (SAG-AFTRA). Cuộc đình công kéo dài nửa năm, khiến việc sản xuất phim bị đình trệ và số lượng việc làm giảm mạnh trở lại còn 90.000.
Mặc dù sau khi đình công kết thúc vào tháng 11 cùng năm, mức lương đã tăng gấp đôi, nhưng số lượng việc làm vẫn không tăng lên từ con số 90.000. Số lượng phim được sản xuất cũng giảm từ năm 2022 đến 2024. Nhiều người cho rằng đây là dấu hiệu của sự suy tàn của nền điện ảnh Hollywood vốn đã phát triển liên tục trong 30 năm qua. Sự cạnh tranh khốc liệt trong lĩnh vực phim trực tuyến, áp lực từ các nhà đầu tư, và chi phí nhân công tăng cao sau đình công là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Sự thành công của nội dung Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh Hollywood suy thoái. Godzilla -1.0 là phần phim thứ 37 trong loạt phim kéo dài 70 năm kể từ phần đầu tiên ra mắt năm 1954. Phiên bản live-action của One Piece cũng là một thành công được xây dựng dựa trên mối quan hệ giữa người hâm mộ và tác giả trong suốt 25 năm. Cả hai đều là ví dụ điển hình cho việc duy trì và phát triển một thương hiệu qua nhiều thế hệ đạo diễn, nhà sản xuất, và thậm chí cả công ty chủ quản.
Ngay cả trong văn hóa đại chúng, Nhật Bản vẫn luôn đề cao tinh thần "truyền thống và kế thừa". Sự kết hợp hài hòa giữa các cá nhân, cùng với nỗ lực bảo tồn và phát triển các giá trị truyền thống, đã tạo nên nét đặc trưng cho nội dung Nhật Bản. Và trong thời đại hậu đại dịch, những đặc điểm này lại phù hợp với xu hướng toàn cầu, góp phần tạo nên thành công cho nội dung Nhật Bản trên trường quốc tế.
Nội dung Nhật Bản lên ngôi
Sự trỗi dậy của anime Nhật Bản trong những năm gần đây đã trở thành một hiện tượng toàn cầu. Nhu cầu về nội dung video toàn cầu cho thấy xu hướng "từ bỏ Hollywood" đang ngày càng rõ ràng, với sự gia tăng đáng kể về nhu cầu đối với các chương trình không phải tiếng Anh. Theo một khảo sát của Parrot, tỷ lệ nội dung tiếng Anh : không phải tiếng Anh đã thay đổi từ 8:2 vào năm 2018 thành 6:4 vào năm 2023. Trong số 40% nội dung không phải tiếng Anh, nội dung tiếng Nhật (chủ yếu là anime) chiếm thị phần lớn nhất. Thế hệ Z tại Mỹ hiện nay thậm chí còn ưu tiên xem Oshi no Ko hay Jujutsu Kaisen hơn cả trận Super Bowl của NFL.
Năm 2023: Disney và siêu anh hùng Mỹ thất thế, quyền lực mềm Nhật Bản trỗi dậy
Thị hiếu của khán giả đang thay đổi, năm 2023 chứng kiến họ nghiêng về phương đông hơn. Trong 1 năm mà Disney phải vật lộn ở phòng vé với những thất bại liên tiếp, nhiều siêu anh hùng của Marvel và DC bị “thất sủng” chưa từng thấy, Nhật Bản bỗng nhiên ghi điểm mạnh trong mắt công chúng. Năm 2023...vnreview.vn
Sự bùng nổ anime Nhật Bản bắt đầu từ khoảng 10 năm trước, cùng với sự phát triển của các nền tảng xem video trực tuyến. Video game Nhật Bản cũng trở nên phổ biến khoảng 7-8 năm trước, nhờ vào sự phát triển của dịch vụ đăng ký game. Tuy nhiên, chưa bao giờ nội dung Nhật Bản nói chung lại được yêu thích tại Mỹ như hiện nay. Làn sóng VTuber từ 5 năm trước đã lan sang Mỹ, dẫn đến sự ra đời của các công ty VTuber tại Mỹ vào khoảng năm 2020. Nhạc J-POP, với những nghệ sĩ như XG và Fujii Kaze, bắt đầu được biết đến trên toàn thế giới từ năm 2022. Và đến năm 2024, bộ phim live-action Godzilla -1.0 đã giành giải Oscar.
SHOGUN, bộ phim truyền hình lấy bối cảnh thời Chiến Quốc Nhật Bản phát hành trên Disney+ đã đạt kỷ lục 9 triệu lượt xem trong 6 ngày đầu tiên, trở thành series phim do Disney sản xuất có lượt xem cao nhất trong thời gian này. Việc bộ phim được đề cử 25 giải Emmy được coi là một kỳ tích lịch sử (kỷ lục trước đó thuộc về Game of Thrones với 32 đề cử vào năm 2019). Sau đó, họ chiến thắng tới 18 giải, vượt xa mọi dự đoán ban đầu. Sự thành công của bộ phim lịch sử Nhật Bản phức tạp như vậy tại nước ngoài là điều đáng kinh ngạc, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của khán giả quốc tế đặc biệt tại Mỹ đối với văn hóa Nhật Bản. Điều này cũng được thể hiện qua lượng khách du lịch đến Nhật Bản đạt mức kỷ lục, dự kiến đạt 40 triệu lượt.
Tuy nhiên, liệu thành công này chỉ đơn thuần đến từ sức mạnh của nội dung? Câu trả lời cần được xem xét kỹ lưỡng hơn.
Điểm yếu của Hollywood
Hollywood đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong 30 năm qua. Đại dịch năm 2020 đã khiến số lượng việc làm trong ngành điện ảnh và truyền hình tại Mỹ giảm một nửa, từ 400.000 xuống còn 200.000. Riêng khu vực Greater Los Angeles, con số này giảm khoảng 30%, từ hơn 140.000 xuống còn khoảng 90.000. Mặc dù tình hình đã dần hồi phục vào đầu năm 2023, cuộc khủng hoảng thứ hai lại ập đến vào tháng 5 với cuộc đình công của Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA) và Liên đoàn Diễn viên Màn ảnh - Hiệp hội Nghệ sĩ Truyền hình và Phát thanh Mỹ (SAG-AFTRA). Cuộc đình công kéo dài nửa năm, khiến việc sản xuất phim bị đình trệ và số lượng việc làm giảm mạnh trở lại còn 90.000.
Mặc dù sau khi đình công kết thúc vào tháng 11 cùng năm, mức lương đã tăng gấp đôi, nhưng số lượng việc làm vẫn không tăng lên từ con số 90.000. Số lượng phim được sản xuất cũng giảm từ năm 2022 đến 2024. Nhiều người cho rằng đây là dấu hiệu của sự suy tàn của nền điện ảnh Hollywood vốn đã phát triển liên tục trong 30 năm qua. Sự cạnh tranh khốc liệt trong lĩnh vực phim trực tuyến, áp lực từ các nhà đầu tư, và chi phí nhân công tăng cao sau đình công là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Lợi thế từ truyền thống và kế thừa
Sự thành công của nội dung Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh Hollywood suy thoái. Godzilla -1.0 là phần phim thứ 37 trong loạt phim kéo dài 70 năm kể từ phần đầu tiên ra mắt năm 1954. Phiên bản live-action của One Piece cũng là một thành công được xây dựng dựa trên mối quan hệ giữa người hâm mộ và tác giả trong suốt 25 năm. Cả hai đều là ví dụ điển hình cho việc duy trì và phát triển một thương hiệu qua nhiều thế hệ đạo diễn, nhà sản xuất, và thậm chí cả công ty chủ quản.
Ngay cả trong văn hóa đại chúng, Nhật Bản vẫn luôn đề cao tinh thần "truyền thống và kế thừa". Sự kết hợp hài hòa giữa các cá nhân, cùng với nỗ lực bảo tồn và phát triển các giá trị truyền thống, đã tạo nên nét đặc trưng cho nội dung Nhật Bản. Và trong thời đại hậu đại dịch, những đặc điểm này lại phù hợp với xu hướng toàn cầu, góp phần tạo nên thành công cho nội dung Nhật Bản trên trường quốc tế.
